سردردهای میگرنی، مانند سردردهای معمولی نیستند. در حملات میگرنی، شما سردردهای بسیار شدید، حالت تهوع و حساسیت نسبت به نور و صدا را تجربه میکنید. حملات میگرنی آنقدر شدید هستند که وقتی اتفاق میافتند؛ حاضرید هر کاری برای از بین بردن آن انجام دهید.
یکسری درمانهای طبیعی وجود دارند، که میتوانند بدون نیاز به مصرف دارو، علائم میگرن را کاهش دهند. این درمانهای خانگی، گاهی میتوانند از بروز حملات میگرنی جلوگیری کنند یا اینکه حداقل شدت و مدت سردردهای میگرنی را کاهش دهند.
البته ممکن است گاهی برای درمان سردردهای میگرنی حتما به داروهای بدون نسخه یا حتی داروهای نسخهدار نیازمند شوید. برای انتخاب مناسبترین روش درمانی حتما با پزشک خود مشورت کنید. در شرایط حاد ممکن است، پزشک برای از بین بردن درد از روشهای تضعیف کننده اعصاب استفاده کند.
شما در این مقاله با انواع روشهای درمان خانگی، طبیعی و سنتی که در درمان میگرن کاربرد دارند، آشنا میشوید. لازم به ذکر است که برای درمان میگرن، باید حتما به یک پزشک ماهر و با تجربه مراجعه کنید. زیرا یک پزشک مجرب انواع روشهای درمانی و عوارض احتمالی را میشناسد و میتواند آنها را مدیریت کند. همچنین میتواند خطرات، عوارض جانبی و مدت زمان دوره نقاهت را به حداقل برساند.
فهرست محتوا
- 1 روشهای درمانی خانگی که در درمان میگرن کاربرد دارند
- 2 روشهای درمانی گیاهی که در درمان میگرن کاربرد دارند
- 3 روشهای درمانی سنتی که در درمان میگرن کاربرد دارند
- 4 چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم
- 5 سایر درمانهایی که برای میگرن استفاده میشود:
- 6 سوالات متداول
روشهای درمانی خانگی که در درمان میگرن کاربرد دارند
روشهای خانگی زیادی برای درمان یا کاهش شدت علائم میگرن وجود دارد.
بعضی مواد را از برنامه غذایی خود حذف کنید
رژیم غذایی نقش بسیار مهمی در پیشگیری از بروز حملات میگرن ایفا میکند. بسیاری از غذاها و نوشیدنیها ممکن است تحریک کننده یا تشدید کننده میگرن باشند. مثل:
- غذاهای دارای نیترات، مانند: هات داگ، محصولات گوشتی فرآوری شده، بیکن و سوسیس
- شکلات
- پنیرهای آبی، فتا، چدار، پارمزان و پنیر سوئیسی که دارای ترکیبات تیرامین هستند.
- نوشیدنیهای الکلی به ویژه شراب قرمز
- غذاهایی که دارای طعم دهندهای به نام مونوسدیم گلوتامات هستند.
- خوراکیهای خیلی سرد مثل بستنی یا نوشیدنیهای خنک
- غذاهای فرآوری شده
- ترشیجات
- لوبیا
- میوههای خشک
- محصولات لبنی مانند دوغ، خامه ترش یا ماست
به رژیم غذایی خود منیزیم اضافه کنید
کمبود منیزیم با ایجاد سردردهای میگرنی ارتباط مستقیم دارد. استفاده از مکمل اکسید منیزیم به پیشگیری از سردردهای میگرنی کمک میکند. این مکملها میتوانند از بروز میگرن قاعدگی و سردردهای هورمونی هم پیشگیری کنند. اگر به مدت ۸ هفته، روزی دو بار از مکمل اکسید منیزیم با دوز ۵۰۰ میلی گرم استفاده کنید، متوجه کاهش تعداد حملات میگرنی خود میشوید. مکمل اکسید منیزیم درست به اندازه داروی والپروات سدیم در پیشگیری از بروز علائم میگرن موثر است و عوارض جانبی کمتری نسبت به این دارو دارد. شما میتوانید منزیم مورد نیاز خود را از مواد غذایی زیر دریافت کنید:
- بادامها
- دانه کنجد
- تخمه آفتابگردان
- آجیل برزیلی
- بادام هندی
- کره بادام زمینی
- اوتمیل ( جو دو سر)
- تخم مرغ
- شیر
هیدراته نگه داشتن بدن
کم آبی بدن موجب بروز سردرد و یا حتی حملات میگرنی میشود. اما با مصرف مقدار مناسب آب یا هیدراته نگه داشتن بدن میتوان از بسیاری از سردردها جلوگیری کرد. افرادی که به اندازه نیاز روزانه خود آب مینوشند، دچار سردردهایی با ویژگیهای زیر میشوند:
- تعداد دفعات کمتر
- شدت کمتر
- مدت زمان کوتاهتر
اما اگر معمولا کمتر از نیاز بدنتان آب مصرف میکنید، نوشیدن مقدار بیشتری آب در طول روز میتواند باعث کاهش علائم میگرن و پیشگیری از بروز مجدد آن شود.
کافئین
نوشیدن یک فنجان قهوه ممکن است در بهبود یا متوقف کردن سردرد میگرنی موثر باشد. بسیاری از مسکنهای بدون نسخه که برای کنترل درد میگرن استفاده میشوند نیز حاوی کافئین هستند، زیرا کافئین عملکرد داروها را افزایش میدهد. اما حواستان باشد که بیش از حد قهوه مصرف نکنید. زیرا اگر بیش از یک فنجان در روز قهوه بنوشید، ممکن است در آینده به کافئین اعتیاد پیدا کرده و دچار سردردهای وابسته به کافئین شوید. اگر فردی که میگرن دارد بیش از ۳ بار در هفته کافئین مصرف کند، در معرض اعتیاد به کافئین قرار میگیرد. و در نتیجه به سردردهای شدیدتری دچار میشود. با رعایت تعادل در مصرف کافئین میتوانید سردرد خود را به خوبی مدیریت کنید.
کمپرس سرد
اگر تا کنون از کیسه یخ برای بهبود محلهای آسیب دیده بدن استفاده کردهاید، حتما متوجه تسکین دهندگی فوقالعاده آن شدهاید. این روش برای درمان میگرن هم موثر است. بیش از ۱۰۰ سال است که از کمپرس سرد برای درمان میگرن استفاده میشود. این روش موجب کاهش درد در برخی افراد میگردد. سرما موجب انقباض رگها و کاهش تعداد سیگنالهای عصبی مربوط به درد میشود در نتیجه به کاهش سردرد کمک میکند. استفاده از کیسه یخ در ناحیه گردن و سر، در هنگام شروع میگرن، به طور قابل توجهی موجب کاهش درد میشود.
ترک عادت دندان قروچه و جویدن بیش از حد
انسان برای زنده ماندن باید غذا بخورد و جویدن یکی از مهمترین کارهایی است که در حین غذا خوردن انجام میشود. اما با این حال جویدن بیش از حد ممکن است موجب سردرد و یا حتی بروز میگرن شود. سردرد و حملات میگرنی در افرادی که دائما آدامس میجوند، بیشتر اتفاق میافتد. اگر جویدن باعث بروز یا تشدید میگرن شما میشود باید سعی کنید کمتر بجوید و از آنجایی که بدون جویدن نمیتوانید غذا بخورید، باید جویدن آدامس را ترک کنید. همچنین باید فشردن دندانها به یکدیگر یا دندان قروچه را هم ترک کنید چون این کار تاثیری مشابه با جویدن دارد.
سعی کنید در هنگام شب خواب خوبی داشته باشید
ارتباطی که بین کیفیت خواب و بروز میگرن وجود دارد، هنوز کاملا شناخته شده نیست. اما باید بدانید که بین کیفیت خواب پایین و بروز حملات شدید میگرن ارتباط مستقیم وجود دارد. این امر در تمام افرادی که میگرن دارند صادق است، حتی افرادی که دچار هاله میگرن نمیشوند. اگر هر شب در راس یک ساعت خاص بخوابید، از مصرف دیر هنگام کافئین در روز خودداری کنید و نیز قبل از خواب فعالیت پر تحرک انجام ندهید؛ میتوانید کیفیت خواب خود را بهبود ببخشید.
یک مکان تاریک و ساکت را برای استراحت انتخاب کنید
حساسیت شدید نسبت به نور و صدا یکی از متداول ترین علائم میگرن است. پس اگر میتوانید از این عوامل دوری کنید. این کار موجب کاهش درد و از بین بردن استرس میشود. دراز بکشید و روی تنفس خود تمرکز کنید. سعی کنید تنفس دیافراگمی آرام و عمیقی داشته باشید. روی بالا و پایین رفتن شکمتان در حین دم و بازدم تمرکز کنید. این کار به آرام شدن شما کمک میکند.
عواملی که باعث تحریک میگرن میشوند را شناسایی کنید
یکی از بهترین روشهایی که برای پیشگیری از بروز میگرن وجود دارد، شناسایی و اجتناب از عواملی است که موجب ایجاد میگرن میگردند. معمولا پزشکان به افرادی که میگرن دارند، توصیه میکنند که فهرستی از آنچه که میخورند و در هنگام بروز میگرن انجام میدهند، تهیه کنند تا به وسیله آن بتوان الگوی میگرن آنها را شناسایی کرد. محرکهای میگرن از فردی به فرد دیگر متغییر است. این محرکها میتوانند شامل کیفیت خواب و نوع خاصی از مواد غذایی باشند. غذا خوردن کمتر از نیاز بدن و افت قند خون هم میتواند از عوامل بروز میگرن باشد. زمانی که عوامل محرک میگرن خود را شناسایی کردید، باید از آنها دوری کنید. اگر تاکنون محرکهای میگرن خود را شناسایی نکردهاید، میتوانید با کمک ثبت وضعیت خود در یک دفتر، آنها را شناسایی کنید. البته یکسری نرمافزارها نیز وجود دارند که به شما در ثبت و تجزیه و تحلیل علائم و محرکهای میگرنتان کمک میکنند.
از روشهای مدیریت استرس استفاده کنید
در ۸۰ درصد افرادی که میگرن دارند، استرس موجب تحریک و تشدید میگرن میشود. پس اگر بتوانید استرس را مدیریت کنید، درد و شدت میگرن شما کاهش مییابد. برخی از روشهایی که برای مدیریت استرس به کار میروند، عبارتاند از:
- انجام تمرینات تنفس عمیق
- بهبود تصورات ذهنی
- گوش کردن به موسیقی
- مشاوره و درمان دارویی
- مدیتیشن
- به استراحت درآوردن عضلات
- بهبود مدیریت زمان
- اختصاص دادن زمانی مشخص در طول روز به مدیتیشن و فعالیتهای آرامشبخش
روشهای درمانی گیاهی که در درمان میگرن کاربرد دارند
داروهای گیاهی متعددی برای درمان میگرن وجود دارند. مانند:
روغن اسطوخودوس
استنشاق بوی روغن اسطوخودوس به کاهش درد میگرن کمک میکند. علاوه بر استنشاق، میتوانید روغن اسطوخودوس را با یک روغن دیگر رقیق کنید و آن را روی شقیقههای خود مالیده و ماساژ دهید. مصرف کردن روغن اسطوخودوس به مدت ۳ ماه میتواند نقش بسیار زیادی در پیشگیری از میگرن داشته باشد.
روغن نعناع
منتول یا جوهر نعناع موجود در روغن نعناع میتواند در پیشگیری از وقوع حملات میگرن موثر باشد. اما تا کنون تحقیقات کمی در این زمینه انجام شده.
روغن رزماری
رزماری یکی از گیاهان بومی مناطق مدیترانهای است. این گیاه کاربردهای دارویی بسیاری دارد. مثلا در درمان درد مفاصل و گرفتگی عضلات و نیز درمان میگرن موثر واقع شده است. برای استفاده میتوانید این روغن را رقیق کرده و به صورت موضعی مصرف کنید یا اینکه بوی آن را استنشاق کنید. برگهای این گیاه را میتوان خشک کرد و از آن برای ساخت کپسول استفاده کرد. همچنین میتوانید این گیاه را همراه با چای دم کنید یا اینکه به وسیله آن عصاره مایع تولید کنید. از خواص رزماری میتوان به خاصیت ضد باکتریایی، ضد گرفتگی عضلات و آنتی اکسیدان بودن اشاره کرد. با وجود اینکه رزماری خواص بسیار زیادی دارد؛ اما درباره تاثیر آن روی کاهش درد میگرن، مطالعات زیادی انجام نشده است.
زنجبیل
زنجبیل میتواند حالت تهوع ناشی از بسیاری از عوامل از جمله میگرن را از بین ببرد. همچنین ممکن است در کاهش درد حملات میگرنی نیز موثر باشد.
برشهای سیب زمینی خام
میتوان از برشهای سیبزمینی برای کاهش درد میگرن استفاده کرد. برای این کار باید تکههای سیبزمینی را در پارچهای نازک قرار دهید و آن را دور تا دور سر بپیچید یا اینکه میتوانید به طور مستقیم قطعات سیبزمینی را روی شقیقهها قرار دهید. البته هیچ مدرک علمی برای اثبات اینکه مصرف موضعی سیبزمینی میتواند میگرن را درمان کند وجود ندارد.
گیاه بابونه (Tanacrtum parthenium)
بابونه یک گیاه دارویی شبیه به گل مینا یا گل آفتابگردان است. این گیاه یکی از روشهای معمول برای درمان میگرن است. تحقیقات نشان میدهد که مصرف بابونه نسبت به مصرف دارونماها، تاثیر بیشتر در درمان میگرن دارد.
درخت بید (salix spp)
عصاره پوست درخت بید در تولید مسکنهای بدون نسخه، آسپرین، داروهای تب بر و داروهای ضد التهاب به کار میرود. عصاره پوست درخت بید حاوی یک ماده ضد التهاب به نام سالیسین است. همچنین یک آنتی اکسیدان قوی هم محسوب میشود.
سنبل الطیب (valeriana officinalis)
سنبل الطیب یک گیاه بومی اروپا و آسیا است. اما امروزه در آمریکا شمالی هم یافت میشود. سنبل الطیب به عنوان شفابخش شناخته میشود چون برای درمان بسیاری از بیماریها مفید است. برخی از این بیماریها عبارتاند از:
- بیخوابی
- سردرد
- تپش قلب
- لرز
- اضطراب
این گیاه گاهی اوقات برای درمان میگرن هم استفاده میشود. ریشه سنبلالطیب را خشک کرده و مکمل، چای و… از آن تولید میکنند. البته عصاره این گیاه هم به صورت کپسول وجود دارد.
دانه گشنیز (coriandrum sativum)
گشنیز به دلیل قابلیت درمان بیماریهای متعدد مانند آلرژی، دیابت و میگرن مورد توجه قرار میگیرد. در طب سنتی آیورودا، روی دانههای تازه گشنیز آب داغ ریخته شده و از استنشاق بخار آن برای درمان مشکلات سینوسی و سردرد استفاده میگردد. از آنجایی که گشنیز دارای خاصیت ضد التهابی است، میتواند برای درمان میگرن موثر باشد. دانههای گشنیز قابل خوردن هستند و میتوان از آنها در پختن غذاها و دم کردن چای استفاده کرد. البته عصارههای خوراکی گشنیز هم در بازار موجود هستند.
لیندن یا درخت نمدار(tilia spp)
لیندن گیاهی است که به درخت نمدار معروف است و از شکوفههای آن برای ساخت دمنوشهای دارویی استفاده میشود. این گیاه در آرام کردن سیستم عصبی، کاهش تنش و استرس، رفع مشکلات التهابی و سایر عارضهها مفید واقع شده. از شکوفههای این گیاه میتوان در ساخت تنتور، عصاره مایع و کپسول هم استفاده کرد. ثابت شده که گیاه لیندن دارای خاصیت آرامبخشی است. در نتیجه از این گیاه برای کاهش درد، از بین بردن سردردهای سینوزیتی، آرام کردن ذهن و بهبود کیفیت خواب، استفاده میشود. شکوفههای آن هم در درمان گرفتگی بینی و نیز کاهش فشار خون کاربرد دارند. چای لیندن در طب مدرن برای از بین بردن سردرد و میگرن استفاده میشود. اما هنوز تحقیقات زیادی درباره تاثیر گیاه لیندن در درمان میگرن صورت نگرفته و نمیتوان آن را به عنوان یک درمان طبیعی قطعی برای میگرن معرفی کرد.
گیاه پیچ امین الدوله (lonicera japonica)
تحقیقات نشان داده که این گیاه علاوه بر خاصیت ضد سرطانی و ضد میکروبی، خاصیت ضد التهابی هم دارد، در نتیجه میتواند مانند آسپرین در کاهش درد موثر باشد. همچنین این گیاه ممکن است در کاهش علائم میگرن هم موثر باشد.
گل ماهور (Verbascum)
از این گیاه برای درمان بیماریهای التهابی، گرفتگی عضلات، اسهال و میگرن استفاده میشود. از برگ و گل این گیاه میتوان در ساخت عصاره، کپسول، ضماد و دیگر فرآوردههای دارویی استفاده کرد. در علم هومیوپاتی نوین، از این گیاه برای درمان میگرن استفاده میگردد. همچنین این گیاه دارای خاصیت ادرار آوری نیز هست.
بومادران (Achillea millefolium)
در طول تاریخ همیشه گیاه بومادران برای التیام زخمها و کاهش خونریزی به کار رفته است. امروزه از بومادران برای درمان بیماریهای التهابی، گرفتگی عضلات، اضطراب و بیخوابی استفاده میشود. این گیاه برای بیماریهایی مثل سرماخوردگی، آنفولانزا، سرفه و اسهال مفید است. از آنجایی که این گیاه دارای خاصیت ضد درد، ضد میکروبی و ضد استرس است؛ میتواند در بسیاری از موارد تسکین دهنده باشد. خاصیت ضد درد بومادران در کاهش سردردهای میگرنی هم موثر است. بومادران در شکلهای مختلفی مانند کپسول و تنتور قابل استفاده است.
گیاه رازک (Humulus lupulus)
این گیاه خوش طعم دارای خواص دارویی زیادی نیز هست. برخی کاربردهای درمانی این گیاه عبارتاند از:
- رفع اختلالات خواب
- از بین بردن التهاب
- ضد عفونی کننده
- برطرف کننده نورالژی( درد ناشی از آسیب عصبی)
- از بین بردن تب
- رفع گرفتگی عضلات
- از بین بردن اسپاسم
- ضد استرس
طب مدرن تاثیر آرامبخشی گیاه رازک را تائید میکند؛ اما هنوز تحقیقات کافی درباره تاثیر آن بر بیماری میگرن انجام نشده است.
هشدارها و عوارض احتمالی
هر چند که استفاده درست از داروهای گیاهی میتواند مفید باشد، اما باید در نظر داشته باشید که این داروها نیز مثل داروهای شیمیایی ممکن است دارای عوارض باشند. برخی گیاهان ممکن است با داروهای ضدبارداری یا داروهای بیماریهای قلبی تداخل داشته باشند. استفاده نادرست از داروهای گیاهی میتواند خطرناک یا حتی کشنده باشد. اما با این وجود تا کنون تحقیقات کمی برای تشخیص میزان سمی بودن گیاهان انجام شده.
روشهای درمانی سنتی که در درمان میگرن کاربرد دارند
روشهای سنتی متعددی برای درمان میگرن وجود دارند. مانند:
طب سورنی و فشار درمانی
در طب سوزنی، سوزنهای بسیار نازکی به قسمتهای خاصی از زیر پوست وارد میشود و این کار میتواند موجب رهایی از بسیاری از مشکلات سلامتی شود. در فشار درمانی، متخصص با انگشتان و دستهای خود روی نقاط خاصی از بدن فشار وارد میکند. این کار موجب کاهش درد و سایر علائم میگرن میشود. ۲۰ جلسه طب سوزنی که توسط متخصص با دست انجام می شود به اضافه مراقبتهای معمولی بسیار موثرتر از طب سوزنی نمادین در درمان میگرن عمل میکند. طب سوزنی نمادین روشی است که در طی آن سوزنها به لایههای عمیق پوست وارد نمیشوند. طب سوزنی میتواند علائم سردردهای میگرنی را کاهش دهد. اگر فردی تا قبل از درمان، ۶ بار در ماه به حملات میگرنی دچار شود؛ میتوان انتظار داشت که پس از درمان:
- به روشهای معمولی ۵ روز در ماه
- به روش طب سوزنی نمادین و داروهای معمولی ۴ روز در ماه
- و به روش طب سوزنی واقعی ۵/۳ روز در ماه به میگرن دچار شود.
طب سوزنی میتواند در کنترل حالت تهوع ناشی از میگرن به شما کمک کند؛ اما در درمان درد و بهبود دادن به کیفیت زندگی تاثیر چندانی ندارد.
ورزش یوگا
در یوگا از تنفسهای عمیق، مدیتیشن و حرکات ورزشی برای بهبود وضعیت سلامتی و تندرستی استفاده میشود. یوگا تعداد دفعات، شدت و طول مدت حملات میگرنی را کاهش میدهد. یوگا استرس و تنش را کم کرده و محرکهای میگرن را از بین میبرد همچنین برای سلامت قلب و عروق هم مفید است. در نتیجه یوگا میتواند به عنوان یک مکمل برای درمانهای متداول میگرن مورد استفاده قرار بگیرد.
ماساژ درمانی
ماساژ درمانی در کاهش تعدات دفعات حملات میگرنی موثر است. میگرن در اثر کمبود سراتونین در مغز ایجاد میشود و ماساژ درمانی میتواند موجب افزایش سراتونین در مغز شود. با اینکه هنوز تحقیقات زیادی در زمینه تاثیر ماساژ بر میگرن انجام نشده، اما این روش بسیار ایمن است و عوارض جانبی بسیار کمی دارد.
بیوفیدبک
بیوفیدبک یکی از روشهای کسب آرامش است. این روش به شما کمک میکند تا بتوانید استرس را کنترل و مدیریت کنید. در طی این روش درمانی الکترودهایی روی سطح پوست قرار میگیرد تا به وسیله آن تغییرات فیزیولوژیکی که در اثر استرس ایجاد شدهاند ثبت گردند. این تغییرات شامل: تغییر در ضربان قلب، فشار خون و انقباض ماهیچهها میشود. در طول یک جلسه درمانی بیوفیدبک، یک متخصص با استفاده از نتایج تغییرات فیزیولوژیک در اثر استرس، به شما در مدیریت و کنترل عوامل استرس زا کمک میکند. شواهد زیادی وجود دارد که تاثیر مثبت بیوفیدبک و رفتار درمانی روی میگرن را تائید میکند. این روشهای درمانی هیچ گونه عوارضی ندارند و میتوانند به خوبی جایگزین دارو درمانی شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم
سردرد میگرنی میتواند تا حدی شدید باشد که باعث از پا انداختن و ناتوانی فرد شود. درمورد اینکه چه زمانی به مراجعه اورژانسی نیاز دارید با پزشک خود مشورت کنید. چون درد شدید میگرن معمولا یک وضعیت اورژانسی به حساب نمیآید اما اگر این درد تا حدی شدید باشد که فعالیتهای روزمره شما را متخل کند، حتما به مراقبت بیشتری نیاز دارد. در این صورت حتی اگر نتوانستید از پزشک خود وقت بگیرید؛ حتما به اورژانس بیمارستان برای مراقبتهای بیشتر مراجعه کنید. اگر سردرد شدیدی دارید که با علائم زیر همراه است باید فورا به پزشک مراجعه کنید:
- استفراغ غیر قابل کنترل
- از دست دادن هوشیاری یا بیهوش شدن
- تشنج
- تاری دید و هرگونه مشکلات بینایی
- سرگیجه و از دست دادن تعادل
- احساس سبکی در سر
- افزایش ضربان قلب و فشار خون
سایر درمانهایی که برای میگرن استفاده میشود:
مسدود کردن اعصاب یکی از روشهای متداول برای از بین بردن درد ناشی از میگرن است. روش مسدود کردن اعصاب، روشی است که در آن با تزریق داروهای بیحس کننده به اطراف عصب، بخشی از عصب که بیشتر در معرض درد است را بیحس میکنند. این روش زمانی کاربردی است که برای ناحیه وسیعی انجام شود، زیرا اگر فقط اعصاب بخش کوچکی بیحس شود، ممکن است پیچی خوردگی عصب رخ دهد و برای بافتهای اطراف مشکل ایجاد شود.
در طول این عمل ابتدا ناحیهای که قرار است بیحس شود مشخص میشود. این ناحیه معمولا بخشی است که بیشترین حساسیت را نشان داده است. سپس ناحیه مورد نظر توسط محلولهای الکلی یا مواد پاک کننده مشابه تمیز میشود. در مرحله بعد پزشک سوزن را با زاویه ۹۰ درجه به استخوان پس سری وارد میکند به طوری که سوزن به نقطه انتهایی استخوان برسد. در این مرحله پزشک برای جلوگیری از ورود سوزن به داخل رگها و تزریق در محل اشتباه، از روش آسپیراسیون استفاده میکند که یک نوع روش نمونه برداری و تزریق است. در نهایت دارو در محل مورد نظر تزریق میشود. این عمل میتواند در دو طرف سر انجام شود.
این روش عوارض جانبی و خطرات بسیار کمی دارد و نیز تاثیر فراونی روی تسکین درد ناشی از میگرن میگذارد.
سوالات متداول
کدام روشهای درمان خانگی قادرند میگرن را از بین ببرند؟
برخی از روغنهای گیاهی معطر، مانند: روغن اسطوخودوس، روغن نعناع و روغن بابونه میتوانند در کاهش سردرد میگرنی موثر باشند. ماساژ دادن پیشانی و شقیقهها نیز به آرام شدن درد کمک میکند. یکی دیگر از روشهای خانگی کاربردی در رفع میگرن استفاده از قرصهای زنجبیل است.
آیا مصرف قهوه برای میگرن مفید است؟
قهوه دارای کافئین است و کافئین میتواند در تسکین سردرد مفید باشد. کافئین با منقبض کردن رگهای خونی، جریان خون از رگها را محدود میکند و از این طریق موجب بهبود سردرد میگردد.
آیا آب زنجبیل برای میگرن مفید است؟
زنجبیل یک داروی موثر برای درمان سوءهاضمه، حالت تهوع و مشکلات معده است و علاوه بر آن از این ریشه تند و خوش بو میتوان برای کاهش دردهای میگرنی هم استفاده کرد.
آیا لیمو برای میگرن مفید است؟
لیمو به دلیل خواص ضد التهابی که دارد، یک داروی موثر برای رفع سردرد است. شما میتوانید آب نصف یک لیمو را در دمنوش خود بریزید و بنوشید. همچنین میتوانید برشهای لیمو را روی شقیقههایتان قرار داده و ماساژ دهید تا دردتان تسکین پیدا کند.
آیا نوشیدن کوکا کولا موجب کاهش سردرد میشود؟
نوشیدنی کوکا کولا به دلیل داشتن کافئین میتواند سردرد را کاهش دهد. اما چون مقدار قند زیادی دارد برای سلامتی مضر است. اگر میخواهید از کافئین برای از بین بردن سردرد استفاده کنید، سعی کنید نوشیدنیهای کافئین دار بدون قند مانند چای یا قهوه را انتخاب کنید.
آیا مصرف شیر برای میگرن مفید است؟
شیر یک نوشیدنی پروتئین دار است که علاوه بر هیدراته نگه داشتن بدن، مواد معدنی مهمی مثل کلسیم و پتاسیم را هم به بدن می رساند. همچنین شیر حاوی مادهای به نام ریبوفلاوین و ویتامین دی است، که این مواد در کاهش تعداد و شدت حملات میگرنی بسیار موثر هستند.
آیا زردچوبه میتواند در درمان میگرن موثر باشد؟
شواهد زیادی برای اثر بخشی کورکومین موجود در زردچوبه برای کاهش حملات میگرنی وجود ندارد. قبل از اینکه یک روش برای درمان هر عارضه تائید شود؛ لازم است تحقیقات زیادی روی آن انجام شود.
تغییر رنگ ادرار نشانه چیست؟
ادرار شامل آب اضافی و مواد زائد است که کلیهها از خون تصفیه میکنند. بسته به نسبت آب به مواد زائد، رنگ طبیعی ادرار میتواند از زرد کم رنگ تا کهربایی (طلایی) تیره متغیر باشد. معمولا در شرایط کم آبی (دهیدراته) رنگ ادرار به کهربایی تیره متمایل میشود. دقت کنید که همیشه باید ظاهر ادرار شفاف باشد. اگر برای چند روز حالت کدر یا ابری پیدا کرد، میتوانید به وجود عفونت کلیه یا مجاری ادراری شک کنید.
جالب است بدانید که رنگدانهها و سایر ترکیبات موجود در برخی از غذاها و داروها، میتوانند رنگ ادرار شما را از زرد به رنگ دیگری تغییر دهند. به عنوان مثال، چغندر، انواع توتها و لوبیا فاوا از جمله غذاهایی هستند که بیشترین تأثیر را روی تغییر رنگ طبیعی ادرار دارند. علاوه بر این، مصرف بسیاری از داروهای بدون نسخه و تجویزی نیز ممکن است بهعنوان عارضه جانبی باعث تغییر رنگ ادرار به قرمز، زرد یا آبی مایل به سبز شود!
از نظر پزشکان، همیشه هم تغییر رنگ ادرار دلایل سادهای ندارد. گاهی رنگ غیر معمول ادرار میتواند نشانه ابتلا به یک بیماری باشد. به عنوان مثال، اغلب مشاهده ادرار قرمز تیره یا قهوهای مشخصه شناسایی اختلال پورفیری (یک اختلال نادر و ارثی گلبولهای قرمز خون) است.
به همین دلیل، توصیه میکنیم که اگر رنگ ادرار شما غیر طبیعی است و نمیتوانید علت آن را مشخص کنید حتما با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. در برخی موارد، تغییر رنگ ادرار ناشی از شرایط پزشکی جدی است که نیاز به درمان فوری دارند. در این مطلب همراه با تصاویر رنگ ادرار، به جزئیات کامل این مشکل اشاره خواهیم کرد.
علائم تغییر رنگ ادرار
معمولا رنگ طبیعی ادرار یا رنگ ادرار زرد، بسته به مقدار آبی که مینوشید متفاوت است. خوردن مایعات کمک میکند تا رنگدانههای زرد رنگ (اوروکروم) موجود در ادرار رقیق شوند. بنابراین هر چه بیشتر بنوشید، ادرار شما روشنتر و شفافتر به نظر میرسد. وقتی کمتر مایعات مینوشید، غلظت ادرار بیشتر و رنگ آن تیرهتر میشود. کم آبی شدید میتواند ادرار را به رنگ کهربایی تیره یا حتی قهوهای روشن تغییر دهد.
بنابراین در پاسخ به سوال ادرار بیرنگ و شفاف نشانه چیست؟ میتوان گفت که نشانه مصرف کافی یا بیشازحد آب در روز است. اما ممکن است صبح یک روز عادی از خواب بیدار شده و متوجه شوید که ادرار شما قرمز، قهوهای تیره، سیاه، آبی یا حتی سبز شده است. مطمئنا باعث نگرانی شما خواهد شد. در ادامه به دلایل رایج آن اشاره خواهیم کرد.
علت تغییر رنگ ادرار چیست؟
تغییر رنگ ادرار اغلب به دلیل مصرف داروها، برخی غذاها یا رنگهای غذایی ایجاد میشود. اگرچه در برخی موارد، تغییرات در رنگ ادرار میتواند ناشی از یک آسیب، عفونت یا سایر بیماریهای زمینهای و مشکلات سلامتی خاص باشد که شما تا الان از آن بیاطلاع بودهاید. به همین دلیل، توصیه میکنیم در هنگام تغییر رنگ ادرار بیدلیل نگران نشوید و ابتدا با پزشک عمومی یا پزشک متخصص اورولوژی مشورت کنید.
علت تغییر رنگ ادرار به قرمز یا صورتی
ادرار قرمز نشانه چیست؟ برخلاف ظاهر نگرانکنندهاش، همیشه مشاهده ادرار قرمز رنگ جدی نیست. زیرا تغییر رنگ ادرار به قرمز یا صورتی میتواند ناشی از موارد زیر باشد:
- وجود خون در ادرار. معمولا عواملی که میتوانند باعث مشاهده خون در ادرار (هماچوری) شوند عبارتند از عفونتهای دستگاه ادراری، بزرگ شدن پروستات، تومورهای سرطانی و غیر سرطانی، کیستهای کلیه، دویدن طولانیمدت و آسیب شدید عضلانی، سنگ کلیه یا مثانه و مسمومیت ناشی از سرب یا جیوه.
- مصرف خوراکیهای خاص. چغندر، شاه توت و ریواس میتوانند رنگ ادرار را به قرمز یا صورتی تغییر دهند. بنابراین نمیتوان تغییر رنگ ادرار با مواد غذایی را نادیده گرفت.
- استفاده از داروها. به عنوان مثال، ریفامپین آنتی بیوتیکی است که اغلب برای درمان سل استفاده میشود و میتواند رنگ زرد ادرار را به رنگ نارنجی متمایل به قرمز درآورد. در مورد تغییر رنگ ادرار با فنازوپیریدین، دارویی که ناراحتی دستگاه ادراری را تسکین میدهد و مشاهده رنگ غیر طبیعی ادرار پس از مصرف ملینهای حاوی سنا نیز جای بحث نیست.
در پاسخ به سوال ادرار قرمز در زنان نشانه چیست؟ میتوان گفت که علاوه بر عوامل ذکر شده در بالا، ممکن است خانمها در دوران قاعدگی چنین شرایطی را تجربه کنند. در واقع خروج همزمان خون قاعدگی و ادرار و ترکیب آنها ممکن است باعث بروز این مسئله شود. به همین دلیل، بهتر است برای آزمایش نمونه ادرار، در دوران قاعدگی اقدام نکنید!
علت تغییر رنگ ادرار به نارنجی
رنگ ادرار نارنجی نشانه چیست؟ رنگ نارنجی ادرار میتواند ناشی از یکی از موارد زیر باشد:
- مصرف داروهای خاص. معمولا داروهای ضد التهابی سولفاسالازین و فنازوپیریدین، برخی از ملینها و داروهای شیمیدرمانی خاص میتوانند ادرار را نارنجی کنند. در واقع در بعضی از افراد، فنازوپیریدین باعث تغییر رنگ ادرار به قرمز و در برخی باعث تغییر رنگ به نارنجی میشود.
- وجود مشکلات پزشکی. در برخی موارد، ادرار نارنجی رنگ میتواند نشاندهنده وجود مشکل در کبد یا مجرای صفراوی شما باشد، بهخصوص اگر همزمان مدفوع روشنی نیز داشته باشید. اگر برای بیماری کبدی تحت درمان هستید، با پزشک خود در مورد تغییرات رنگ ادرار خود صحبت کنید. کم آبی یا دهیدراته بودن بدن نیز میتواند ادرار شما را نارنجی نشان دهد.
علت تغییر رنگ ادرار به سبز یا آبی
مشاهده رنگ غیر طبیعی ادرار به صورت آبی یا سبز، میتواند ناشی از موارد زیر باشد:
- مصرف رنگهای غذایی. برخی از مواد موجود در غذاها میتوانند باعث تغییر رنگ ادرار به فسفری شوند. از طرفی، رنگهایی که برای برخی از آزمایشات بهمنظور بررسی عملکرد کلیه و مثانه استفاده میشوند نیز میتوانند ادرار را آبی رنگ کنند.
- مصرف برخی از داروها. تعدادی از داروها مانند تریپتیلین، ایندومتاسین و پروپوفول ادرار آبی یا سبز تولید میکنند.
- ابتلا به بیماریها. شرایط پزشکی هیپرکلسمی خوشخیم خانوادگی، یک اختلال ارثی نادر است که گاهی اوقات سندرم پوشک آبی نیز نامیده میشود. زیرا کودکان مبتلا به این اختلال اغلب ادرار آبی رنگ دارند. گاهی اوقات ادرار سبز در هنگام عفونتهای مجاری ادراری ناشی از باکتری سودوموناس ایجاد میشود.
علت تغییر رنگ ادرار به قهوهای تیره و سیاه
جالب است بدانید که ادرار قهوهای میتواند ناشی از:
- خوردن بعضی از مواد غذایی. خوردن مقدار زیادی لوبیا فاوا، ریواس یا آلوئه ورا میتواند باعث تغییر رنگ ادرار به قهوهای تیره شود.
- استفاده از بعضی داروها. داروهای ضد مالاریا مانند کلروکین و پریماکین، آنتی بیوتیکهای مترونیدازول و نیتروفورانتوئین (فورادانتین)، ملینهای حاوی کاکارا یا سنا و متوکاربامول (داروی ویژه شلکننده عضلانی) میتوانند ادرار را به رنگ تیره درآورند. مطمئنا پزشک در مورد تغییر رنگ ادرار با قرص مترونیدازول یا تغییر رنگ ادرار با فلوکونازول (داروی ضد قارچ) به شما تذکر خواهد داد. فورازولیدون یک نوع آنتی بیوتیک گوارشی است که مصرف مداوم آن ممکن است باعث تغییر رنگ ادرار یا مدفوع به قهوهای شود. در مورد علت مصرف فورازولیدون و تغییر رنگ ادرار، میتوانید با یک داروساز مشورت کنید.
- وجود شرایط پزشکی خاص. برخی از اختلالات کبد و کلیه و برخی عفونتهای مجاری ادراری میتوانند ادرار را قهوهای تیره کنند. معمولا علت تغییر رنگ ادرار و سوزش در مردان همین مشکلات هستند.
- ورزش شدید و ناگهانی. آسیب عضلانی ناشی از ورزش شدید میتواند منجر به آسیب مجاری ادراری و کلیهها شود و احتمالا با ادرار صورتی، قرمز یا قهوهای تیره مواجه شوید.
علت تغییر رنگ ادرار بعد از خوردن مولتی ویتامین
ممکن است با شروع مصرف مولتی ویتامینها متوجه تغییر رنگ ادرار خود به کهربایی یا طلایی روشن شوید. این مسئله جای نگرانی ندارد زیرا جذب گوارشی ویتامینهای B و کاروتن باعث این مسئله میشود. بنابراین، مصرف میزان توصیه شده ویتامینها هیچ ضرری ندارد. البته میتوانید با افزایش مصرف آب، مانع از تغییر رنگ بیشازحد ادرار شوید.
علت تغییر رنگ ادرار در کودکان
معمولا علت تغییر رنگ ادرار در کودکان، عفونت ادراری است که در شرایط حاد بهصورت ادرار صورتی و بدبو خود را نشان میدهد. اگر در پوشک نوزاد خود به وجود لکههای نارنجی رنگ شک کردید، احتمالا به دلیل کم آبی بدن است. درصورتیکه با افزایش مصرف آب جوش و شیر مادر باز هم این مشکل رفع نشد، حتما به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
علت تغییر رنگ ادرار در کرونا
یکی از عوارض جدی که این ویروس برای بدن دارد، بروز مشکلات کلیوی است. به حدی که گاهی نیاز به انجام دیالیز است. از علائم شایع اختلال در فیلتراسیون کلیه در اثر ابتلا به کووید-۱۹ میتوان به کاهش حجم ادرار، صورتی یا قرمز شدن ادرار به دلیل وجود خون، ادرار کدر و کف آلود و افزایش یا کاهش فشار خون اشاره کرد. در واقع ویروس با ایجاد اختلال در روند انعقاد خون، باعث بروز عوارض کلیوی و تغییر رنگ ادرار میشود.
در اوایل همهگیری ویروس کرونا مصرف داروهای ضد مالاریا مانند کلروکین توسط مجامع پزشکی مختلف تایید شده بود. درحالیکه یکی از عوارض بارز آن تغییر رنگ ادرار به قهوهای تیره است.
با انواع تغییر رنگ ادرار بیشتر آشنا شوید
بنابراین ادرار ممکن است به دلایل مختلف به صورتی، قرمز، نارنجی، قهوهای یا حتی سیاه تغییر رنگ دهد. گاهی به دلیل تجمع ادرار قرمز رنگ در مثانه و لیز شدن گلبولهای قرمز، به صورت ادرار قهوهای خارج میشود. به همین دلیل است که انجام آزمایش خون میتواند علت اصلی تغییر رنگ را دقیقتر نشان دهد. مدت زمان درگیری و شدت رنگ در هرکدام از انواع تغییر رنگ ادرار متغیر است.
گاهی نیز ادرار زرد رنگ است، اما به جای یک ظاهر شفاف، بهصورت کدر و ابری دیده میشود. انگار ذرات ریز خاصی در مایع آن معلق هستند. معمولا عفونتهای دستگاه ادراری و سنگ کلیه میتوانند باعث کدر شدن ادرار شوند. در واقع این ذرات معلق همان بقایای باکتریها و دیواره پوششی مجاری ادرار هستند.
فاکتورهای خطر موثر بر تغییر رنگ ادرار
تغییر رنگ ادراری که در نتیجه مصرف غذا یا داروی خاص نیست، متواند ناشی از بروز یک بیماری پزشکی باشد. فاکتورهایی که شما را در معرض خطر شرایط پزشکی قرار میدهند که بر رنگ ادرار تأثیرگذار هستند، عبارتند از:
- سن. تومورهای مثانه و کلیه که میتوانند باعث مشاهده خون در ادرار شوند، در افراد مسن شایعتر هستند. مردان بالای ۵۰ سال گاهی اوقات به دلیل بزرگ شدن غده پروستات دفع خون در ادرار دارند.
- سابقه خانوادگی. سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری کلیوی یا سنگ کلیه احتمال ابتلا به این مشکلات را افزایش میدهد. هر دو میتوانند باعث بروز خون در ادرار شوند.
- ورزش سنگین. اگرچه دوندگان مسافت بیشتر در معرض خطر هستند، اما هرکسی که به شدت ورزش میکند ممکن است مشاهده خون در ادرار داشته باشد.
نحوه صحیح تشخیص علت تغییر رنگ ادرار
علاوه بر گرفتن تاریخچه پزشکی کامل و انجام معاینه فیزیکی به کمک مطرح کردن سوالاتی مانند چه مدت است که تغییر رنگ وجود دارد؟ آیا متوجه بوی غیرعادی ادرار شدهاید؟ آیا دفع لخته خونی در ادرار دیدهاید؟ پزشک ممکن است انجام آزمایشهای تشخیصی زیر را نیز توصیه کند:
- آزمایش آنالیز و کشت ادرار. پزشک شما از آزمایش ادرار برای بررسی وجود گلبولهای قرمز، سطوح بالای پروتئین و مواد معدنی دفع شده در ادرار استفاده میکند که ممکن است نشاندهنده مشکلات کلیوی یا مجاری ادراری باشد. نمونهای از ادرار شما نیز احتمالاً برای برررسی باکتریهایی که باعث عفونت میشوند کشت میشود.
- آزمایشات خون. برخی از آزمایشهای خون، سطح کراتینین و نیتروژن اوره خون را اندازهگیری میکنند (مواد زائدی که در جریان آسیب کلیهها و عدم فیلتر شدن مناسب در جریان خون شما تجمع مییابند). پزشک شما همچنین ممکن است نمونه خون شما را از نظر سطوح بالای آنزیمهای کبدی و شرایطی مانند دیابت بررسی کند.
- تصویربرداری. پزشک شما همچنین ممکن است یک سونوگرافی از مثانه یا کلیههای شما انجام دهد. این تست تصویربرداری از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از اندامهای داخلی استفاده میکند. در صورت مشکوک بودن به وجود سنگهای مجاری ادراری، سیتی اسکن شکم و لگن ممکن است انجام شود. مطالعات تصویربرداری میتوانند به پزشک شما کمک کنند تا نقصهای ساختاری در دستگاه ادراری شما را بررسی کند.
نحوه درمان مشکل تغییر رنگ ادرار
نوع روند درمان این مشکل، به علت اصلی بروز آن بستگی دارد. اگر به عنوان عارضه جانبی خوردن یک ماده غذایی یا داروی خاص بروز کرده باشد، احتمالا پزشک در این زمینه به شما هشدار میدهد یا داروی شما را عوض میکند. معمولا اگر رنگ ادرار شما در نتیجه کم آبی غیر طبیعی است، ابتدا میتوانید مایعات بیشتری بنوشید. اگر رنگ غیرعادی ادرار ناشی از خوردن برخی غذاها باشد، میتوانید کمتر از آنها بخورید.
اما در صورت وجود یک بیماری زمینهای باید سریع برای درمان آن اقدام کرد. معمولا در زمان ابتلا به عفونت کلیوی، مصرف آنتی بیوتیکها کمک زیادی به درمان ادرار قرمز رنگ میکند.
درمان تغییر رنگ ادرار با طب سنتی
خوشبختانه طب سنتی داروهای گیاهی موثری برای کنترل این مشکل دارد. در واقع یکی از راههای تشخیص بیماریها در طب سنتی، بررسی رنگ ادرار است. درصورتیکه تغییر رنگ ادرار در اثر مشکلات کلیوی باشد، مصرف دمنوشهای گیاهی گلپر، جیسینگ، زالزالک و قاصدک واقعا موثر است.
اما در صورت تشخیص مشکلات کبدی مانند هپاتیت C باید شروع درمان با دمنوشهای گیاهی کنگر فرنگی یا خار مریم باشد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر خون قابل مشاهده در ادرار دارید یا اگر رنگ ادرار شما صورتی روشن یا قرمز تیره است، فورا به پزشک مراجعه کنید. این مسئله میتواند نشانهای از یک بیماری جدی مانند عفونت مجاری ادراری یا سنگ کلیه باشد و باید در اسرع وقت تشخیص داده شود. دفع خون از ادرار بدون هیچگونه دردی ممکن است نشانه مشکل جدیتری مانند سرطان باشد.
ادرار نارنجی رنگ همچنین میتواند نشانه وجود یک بیماری جدی از جمله بیماری کلیه و مثانه باشد. در صورت قهوهای شدن ادرار، بهخصوص اگر مدفوع کم رنگ و پوست و چشمان شما زرد است، ممکن است کبد شما دچار اختلال در عملکرد شده باشد.
افرادی که علائم کم آبی شدید را نشان میدهند باید فوراً به پزشک مراجعه کنند، زیرا این وضعیت میتواند عوارض شدیدی ایجاد کند. کسی که فکر میکند ممکن است عفونت ادراری داشته باشد باید برای آزمایش و درمان احتمالی با آنتی بیوتیک به پزشک مراجعه کند. بدون درمان، عفونت ممکن است به کلیهها سرایت کند.
فردی که مشکوک به قرار گرفتن در معرض ویروس هپاتیت C است باید با یک متخصص مراقبتهای بهداشتی در مورد انجام آزمایش صحبت کند. این ویروس در صورت عدم درمان میتواند منجر به آسیب شدید کبدی شود.
درصورتیکه شرایط مراجعه حضوری را ندارید، پیشنهاد میکنیم از دکتر اورولوژیست آنلاین یا متخصص کلیه و مجاری ادراری پذیرش ۲۴ مشاوره آنلاین تلفنی و متنی بگیرید. مشکلات خود را مطرح کرده و از مشاورههای بهترین دکتر آنلاین اورولوژی برای درمان استفاده کنید. در این سامانه، امکان پرسش و پاسخ و مشاهده نظرات در مورد تغییر رنگ ادرار وجود دارد.
سردرد چیست؟
درد در ناحیهی سر و بالای گردن را با عنوان سر درد (Hedeach) میشناسیم. سردرد منشا عصبی دارد و بافتها و ساختارهای احاطه کننده مغز با ملتهب و دردناک شدن فرد را آزار میدهد. یک بافت نازک به نام ضریع جمجمه، استخوانها، سینوسها، چشمها و گوشها را احاطه کرده است که در صورت ملتهب و دردناک شدن باعث درد در سر و گردن میشود. می توانید با متخصص مغز و اعصاب گفت و گو کنید .
همچنین بافت پوشانندهی مغز و نخاع یعنی مننژ هم در صورت ملتهب شدن باعث سردرد میشود.
سردرد انواع مختلفی دارد که بر اساس منشا درد تقسیم بندی میشوند. هر کدام از انواع سردرد تظاهرات و بروزهای متفاوتی هم دارند.
علل انواع سردرد چیست؟
سردرد با فعال شدن عصبهای خاصی از رگهای خونی ایجاد میشود. عوامل مختلفی باعث فعال شدن عصبها شود. این عوامل شامل موارد زیر است.
- ژنتیک عامل انتقال بسیاری از بیماریها از والدین به فرزندان است. سردرد هم میتواند از طریق کروموزومها انتقال یابد.
- عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض دود و آلودگی، مواد شیمیایی، عطرها و مواد آلرژیزا باعث سردرد در بعضی افراد میشود. همچنین سر و صدا و تغییرات نور در محیط هم میتواند عامل سردرد باشد.
- تغییرات در الگوی خواب، یا وعدههای غذایی، مصرف بیش از اندازهی دارو یا تنش و اضطراب در شرایط زندگی عامل ایجاد کننده و تشدید کنندهی سردرد است.
- بیماریهایی مانند عفونت و التهاب گوش میانی (اوتیت)، التهاب گلو (اوتیت) و التهاب سینوسها (سینوزیت) ، تب، تومورها علت دیگری برای سردرد است.
- آسیبهای فیزیکی در سوانح رانندگی یا حوادث، یا ضربه به سر هم میتواند باعث بروز سردرد شود.
انواع سردرد
سردردها بر اساس علت بروز به انواع مختلف دسته بندی میشوند. همچنین هر کدام از انواع سردرد با نشانههای متفاوتی بروز میکند.
۱. سردرد تنشی
شایعترین نوع سردرد، سردرد تنشی یا سردرد عصبی است. افرادی که در معرض استرس و اضطراب یا افسردگی باشند احساس سردرد و چشم درد توامان و درد شقیقه را تجربه میکنند. این سردرد ممکن است از نیم ساعت تا چند ساعت طول بکشد. علتهای دیگر این نوع سردرد موارد زیر است:
- کمآبی بدن
- خواب کم
- دود سیگار
- سر و صدا
- ورزش نکردن
- خوب غذا نخوردن
- خستگی چشم و خستگی بدن
برای درمان سردرد تنشی معمولا قبل شروع درمانهای پزشکی، اصلاح سبک زندگی توصیه میشود. برای مثال؛ ورش کردن، عادات غذایی سالم همراه غذا خوردن در زمانی مشخص، حذف استرسهای مخرب زندگی و…
۲. سردرد میگرنی
افراد زیادی این سردرد را تجربه میکنند یا با آن آشنایی دارند. نشانههای میگرن سردرد و حالت تهوع و سرگیجه است. محل بروز درد در میگرن در یک طرف سر است، فرد هنگام بروز حملههای سردرد به نور و صدا حساس میشود و دوست دارد در جای تاریک باشد یا چشمها را به هم میفشارد.
معمولا قبل از شروع سردردهای میگرنی نشانههایی بروز میکند که این نشانهها را هالهی میگرن میگویند و به بهصورت علائم زیر خود را نشان میدهد.
- سر درد یک طرفه در سمت چپ
- بیحسی و مور مور شدن اعضای بدن
- اختلال در صحبت کردن
- اختلال در بویایی و چشایی
- ضعف عضلانی
- دیدن خطوط زیگزاک و نور چشمکزن
مهمترین نکتهای که باید توجه داشته باشید این است که این علائم در سکتهی مغزی یا مننژیت هم بروز میکند پس اولین بار که این علائم را مشاهده کردید حتما نزد پزشک بروید و علت سردرد را پیدا کنید.
مشاورهی غیر حضوری دکتر آنلاین مغز و اعصاب میتواند در تشخیص علت و درمان سردردهای میگرنی به شما کمک کند. اما درمانهای میگرن که در اغلب موراد توصیه میشوند:
- درمان میگرن با بوتاکس
- درمان میگرن با رژیم غذایی مناسب؛ پرهیز از بعضی غذاهای مضر برای میگرن و خوردن برخی غذاها میتواند تعداد و شدت ابتلا به میگرن را کاهش دهد.
- برخی روشهای درمان خانگی سردرد نیز کاهش درد میگرن موثر است.
۳. سردرد سینوسی
سردرد پیشانی و شقیقه در اثر بروز التهاب و تورم در سینوسها ایجاد میشود. آلرژنها هم میتوانند عامل سردرد سینوسی باشند. ویژگی این نوع سردرد این است که در اطراف چشم، گونه و بینی درد تپنده ایجاد میکند. سایر علائم شامل موارد زیر است.
- سردرد شدید و حالت تهوع
- حساس شدن به نور و صدا
- تب
- مسدود شدن بینی و ترشحات غلیظ سبز و زرد در بینی
نشانههای سردرد سینوسی و میگرنی کاملا مشابه هم است و تنها تفاوت آنها در علائم مربوط به بینی است. همچنین سردردهای سینوسی با خم کردن سر به جلو یا هنگام بیدار شدن از خواب تشدید میشود.
درمان سردرد سینوسی نیز به روشهای مختلف انجام انجام میشود؛
داروهای توصیه شده برای سردرد سینوسی شامل آنتی هیستامین، اسپریهای بینی، آنتی بیوتیکها (برای سردرد سینوسی باکتریایی) و مسکنهای مختلفی که برای انواع سردردهای دیگر توصیه میشود.
۴. سردرد گردنی و پشت سر
سر درد گردنی بهعلت گرههای عضلانی، رشد غیر طبیعی استخوان، آسیب عضلانی، تورم بافت و مشکلات مفصلی ایجاد میشود. سردرد پشت سر و گردن یا جمجمه مهمترین نشانههای این نوع از سردرد است.
سردرد پشت سر در اغلب مواقع با سردرد تنشی همراه است و ممکن است به علت فشار کم مایع مغزی نخاعی، وضعیت بدنی ضعیف و کم توان یا ناشی از فتق دیسک گردن باشد. درمان سردرد پشت سر نیز باید با توجه به علت آن انجام شود. در مقاله سردرد پشت سر مفصل درباره تمام موضوعات توضیح دادیم. اطلاعات بیشتر را با مطالعه آن بدست آورید.
۵. سردرد هیپیک
سردرد هیپیک یا سردرد قبل از خواب نادر است و معمولا بعد از دههی پنجاه در زندگی شروع میشود. دردهای ناشی از آن بهصورت ضرباندار است و ممکن است خفیف یا شدید باشد. این دردها معمولا در دوطرف سر احساس میشود و محدود به یک ناحیهی خاص نیست.
۶. سردرد خوشهای
سردردهای بسیار شدید که ناگهانی بروز میکند را سردرد خوشهای مینامیم. این سردرد در مردان ۶ برابر بیشتر از زنان ایجاد میشود و اگرچه علت مشخصی برای آنها وجود ندارد اما در افراد سیگاری بیشتر شایع است و سیگار و الکل آن را تشدید میکند.
سردردهای خوشهای بدون هشدار شروع میشوند و مدت زمان بروز آن بین ۱۵ دقیقه تا ۳ ساعت است. در طول روز هم ممکن است تا ۸ بار تکرار شود. درمانهای دارویی و پزشکی مختلفی برای سردرد خوشهای توصیه میشوند که حتما باید توسط پزشک متخصص تجویز شود و روند درمان زیر نظر دکتر مغز و اعصاب پیگیری و دنبال شود.
سردرد خوشهای با نشانههای زیر بروز میکند:
- سردرد یک طرفه که درد آن در چشم پخش میشود.
- بیقراری و آشفتگی
- انسداد و آبریزش بینی
- آبریزش چشم و تورم پلک
۷. سردرد صبحگاهی
سردرد صبحگاهی بر اثر عواملی ایجاد میشود که میزان خواب یا کیفیت خواب را تحت تاثیر قرار میدهد. به همین دلیل سردرد بعد از خواب در کسانی که الگوی منظمی برای خواب ندارند، مشاهده میشود. این افراد معمولا بین ساعت ۴ تا ۹ صبح سردرد جلوی سر یا سردرد بالای سر را تجربه میکنند.
عوامل زیر نیز در بروز سردرد صبحگاهی تاثیر گذار است:
- عدم نوشیدن آب کافی در طول روز
- مصرف زیاد دارو شب و روز قبل
- استفاده از نوشیدنیهای کافئیندار
- افسردگی و اضطراب
- آرتروز گردن یا هر عاملی که باعث ناراحتی در عضلات گردن شود مانند بالش مناسب
۸. سردرد در بارداری
بارداری با تغییرات میزان هورمونها در خانمها همراه است و این تغییرات هورمونی ممکن است باعث بروز سردرد شود. البته تغییرات هورمونی در دوران عادت ماهیانه هم ایجاد میشود.
معمولا خانمهایی که قبل از بارداری سردرد میگرنی یا تنشی یا سردرد خوشهای داشتهاند در طول دوران بارداری هم سردرد را تجربه میکنند. این افراد با خستگی، گرسنگی و کمآبی بدن، مصرف الکل و سیگار دردهای بیشتری را تجربه میکنند. نشانههای سردرد بارداری موارد زیر است:
- سردرد در سمت راست و چپ سر در بارداری
- سردرد با درد منتشر در چشم در بارداری
- احساس فشار در سر در بارداری
مهمترین نکته در مورد سردرد بارداری این است که ممکن است بهعلت بالارفتن فشار خون باشد و بالا بودن فشار خون بهویژه در سهماهی سوم بارداری بسیار مهم است. فشار خون بالا در سهماههسوم اگر با دفع پروتئین در ادرار و ادم در دست و پا همراه باشد ممکن است باعث زایمان زودرس و به خطر افتادن جان مادر و جنین شود.
۹. سردرد در کودکان
سردرد در کودکان میتواند یک بیماری معمول به علت خستگی و فعالیت زیاد یا خواب ناکافی باشد یا به دلیل یک بیماری جدی مانند مننژیت کودک را آزار دهد. معمولا کودکان با بروز سردرد بیقراری میکنند، خوب نمیخوابند و زیاد گریه میکنند.
امکان بروز انواع سردرد مانند سردرد خوشهای، میگرن و سردرد پیشانی در کودکان وجود دارد اما سردرد خطرناک در کودکان سردردی است که با نشانههای زیر همراه باشد.
- با تورم و سفتی گردن باشد
- با تهوع و استفراغ باشد
- به دنبال ضربه به سر کودک ایجاد شود.
- سردردی که بدتر شود.
- کودک را شبها از خواب بیدار کند.
دارودرمانی و خوددرمانی برای سردرد کودکان توصیه نمیشود و بهتر است از درمان های خانگی ساده برای کاهش سردرد کودکان استفاده کنید. در صورتی که سردرد تداوم یافت حتما به متخصص کودکان مراجعه کنید و مطمئن شوید سردرد کودکتان نشانه بیماری نیست.
۱۰. سردرد و حالت تهوع
در بسیاری از سردردها، حالت تهوع نیز احساس میشود. جدا از اینکه تحمل درد در این شرایط سختتر میشود، خوردن غذا و نوشیدنی نیز چالش دارد. سردرد و حالت تهوع میتواند به علت های متنوعی بروز پیدا کند. از جمله دلایل سردرد همراه تهوع:
- میگرن
- سردرد و حالت تهوع و چشم درد
- اثر الکل و داروهای مختلف
- کرونا
- تپش قلب
- کم آبی بدن
- مشکلات خواب
- پر فشاری خون
- کمخونی، سردرد و حالت تهوع
- بارداری
- سردرد و حالت تهوع بعد از بوتاکس
۱۱. سردرد قاعدگی
فیزیولوژی بدن خانمها در سنین باروری همراه با خونریزی ماهیانه است. اغلب خانمها در طول دوران خونریزی با عوارضی مانند سردرد، سرگیجه، کمردرد و کجخلقی هم روبرو میشوند. یکی از انواع آزاردهنده سردرد، سردردی است در زمان پریودی یا قاعدگی بروز پیدا میکند.
سردرد پریودی ممکن است به علت استرس، کم خونی، خواب ناکافی یا حتی تغییرات هورمونی باشد. برای درمان این سردرد توصیه میکنیم از دمنوشهای گیاهی استفاده کنید و سعی کنید با کنترل محیط اطرفا خود دلایل بروز سردرد را از بین ببرید. اطلاعات بیشتر درباره سردرد قاعدگی را میتوانید در مقاله مرتبط آن مطالعه کنید.
۱۲. سردرد پیشانی
گاهی اوقات در پیشانی یا اطراف شقیقههای خود احساس درد شدیدی میکنیم. علت این درد هرچیزی که باشد، بسیار آزاردهنده است و باید در اسرع وقت درمان شود. سردرد پیشانی یکی از عارضههای رایج است که بیشتر افراد حداقل یکبار آن را تجربه کردهاند. بیشتر این نوع سردردها طبیعی و خفیف هستند و خیلی زود برطرف میشوند. طبق آمار، حالتهای مزمن این عارضه فقط ۲ درصد افراد جامعه را درگیر خود میکند.
سردرد پیشانی نیز مانند سایر انواع سردرد با دلایل مختلفی بروز پیدا میکند و درمان آن اغلب به کمک مسکنهای سردرد انجام میشود. اما اگر سردرد پیشانی به صورت مداوم برای شما اتفاق میافتد ممکن است نشانه بیماری باشد پس هر چه سریعتر به دکتر سردرد مراجعه کنید و پیگیر دلیل سردردهای مداوم خود باشید.
۱۳. سردرد جنسی
سردرد جنسی نوعی از سردرد است که معمولا حین رابطهی جنسی، هنگام به ارگاسم رسیدن و یا بعد از اتمام رابطهی جنسی بروز میکند. این سردردها اغلب خودبهخود رفع میشوند و مشکل جدی برای افراد ایجاد نمیکنند مگر در مواردی که علت سردرد مشکل زمینهای دیگری باشد.
سردرد جنسی به دلایل مختلف بروز میکند و درمان آن نیز با برطرف کردن علت بروز سردرد جنسی است. دمنوشهای گیاهی و درمانهای طب سنتی نیز برای درمان سردرد جنسی بسیار توصیه میشود.
تشخیص سردرد چگونه انجام میشود؟
پیدا کردن علت بروز سردرد مهمترین اصل برای درمان است. اولین اقدام پزشک گرفتن شرح حال از بیمار است. شرححال پزشکی برای سردرد شامل سن بیمار، تاریخچهی خانودگی بروز سردرد، بیماریهای دیگری که فرد به آن مبتلا است، داروهایی را که مصرف میکند و کنترل وضعیت فشار خون و قند خون است. همچنین سوالات زیر در مورد تشخیص نوع سردردها کمک موثری به پزشک میکند.
- سردردها از کی شروع شده است؟
- محل بروز سردردها در کجای سر است؟
- سردردها چقدر طول میکشد؟
- در چه ساعتی از شبانه روز سردردها تشدید میشود؟
- فاصلهی زمانی بین سردردها چقدر است؟
- سردردها چقدر شدید است؟
اقدامات تایید کننده برای علت بروز سردردها آزمایشات تشخیصی و انجام سیتی اسکن یا امآرای (MRI) است.
راههای درمان سردرد چیست؟
راههای مختلف برای درمان سردرد وجود دارد اما انتخاب راه درمانی، بستگی به شدت و علت بروز آن دارد. در مواردی که سردرد به سبک زندگی ارتباط دارد، میتوان آن را با درمانهای خانگی یا طب سنتی درمان نمود. اما اگر سردرد شدید باشد باید بیماری عامل سردرد شناسایی و درمان شود.
درمان خانگی سردرد
هنگام بروز حملههای سردرد، انجام فعالیتهای زیر میتواند درد را کاهش دهد. این اقدامات ساده و بدون هزینه در خانه انجام میشود.
- استفاده از کمپرس سرد یا گرم روی پیشانی، شقیقهها و سر باعث تسکین سردرد میشود.
- از داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن برای رفع درد استفاده کنید.
- در محیط آرام و بدون سرو صدا کمی دراز بکشید.
- ماساژدادن شقیقهها میتواند درد را آرام کند.
- به یاد داشته باشید الکل، کافئین و پنیر دردهای میگرن را تشدید میکند.
- سایر روشهای درمان خانگی سردرد را میتوانید در مقاله دیگر ما بخوانید.
درمان طب سنتی سر درد
طب سنتی برای درمان سردرد راههای مختلفی را پیشنهاد میدهد. این روشها برای کسانی که تمایل ندارند از داروهای شیمیایی استفاده کنند مناسب است.
- استفاده از دمنوشهای گیاهی سردرد: دمنوشهای التیام بخش سردرد مثل دمنوش بابونه، دمنوش گل ساعتی
- استفادهی موضعی از گیاهان دارویی: قرار دادن جعفری خرد شده روی شقیقه و پیشانی، مالش تکههای زنجیبل تازه بر روی پیشانی و شقیقه و قرار دادن خمیر دارچین روی نواحی دردناک
- استفاده از روغنهای گیاهی: روغن اکالیپتوس، روغن لاوندر، روغن بابونه و روغن رزماری
- بوئیدن میخک
درمان پزشکی سردرد
اولین خط درمانهای پزشکی برای سردرد با داروهای مسکن و مسدودکنندههای عصبی برای کاهش درد و ناراحتی است. در قدم بعدی با توجه به علت سردرد داروهایی برای کاهش عفونت، اسپاسم یا ناراحتیهای دیگر تجویز میشود. اقدامات درمانی دیگری نیز برای سردرد وجود دارد که در ادامه به آن اشاره میکنیم. شرح مفصلتر داروهای مسکن سردرد را میتوانید در مقاله دیگر ما بخوانید.
درمان سردرد با رفتار درمانی
این روش برای آموزش شیوههای رها سازی ذهن برای کنترل هیجانات و استرسها توسط روانپزشک انجام میشود و احتمال بروز سردردهای تنشی را کاهش میدهد.
درمان سردرد با بوتاکس
بوتاکس به عنوان یک اقدام زیبایی شناخته شده است درحالیکه میتواند با فلج کردن اعصاب ناحیهی پیشانی و شقیقهها درد را کاهش دهد. این روش در درمان سردردهای میگرنی مزمن، سردردهای تنشی و سردردهای خوشهای کاربرد دارد.
چگونه از بروز سردرد پیشگیری کنیم؟
پیشگیری بهتر از درمان است. این جمله را بارها و بارها شنیدهاید اما آیا این جمله درمورد سردرد هم صدق میکند؟ بله قطعا انجام اقدامات و راهکارهای سبک زندگی سالم میتواند از بروز سردرد پیشگیری نماید. در مواردی که علت سردرد تومور یا بیماری خاص دیگر نباشد، رعایت اصول زیر احتمال بروز سردرد را کم میکند.
- خواب کافی داشته باشید. هر انسان به طور متوسط برای رفع خستگی و بازیابی انرژی از دست رفته در طول روز باید ۸ ساعت خواب آرام داشته باشد.
- نوشیدن ۸ لیوان آب در روز برای سلامت بدن ضروری است.
- ورزش کردن باعث گردش خون در بدن و حفظ سلامت عمومی بدن میشود.
- یوگا و مدیتیشن از اقداماتی است که باعث آرامش اعصاب میشود و از بروز استرس و اضطراب پیشگیری میکند.
- غذاهای محرک مانند فلفل، ادویه مصرف نکنید. فست فود را از برنامهی غذایی خود حذف کنید و سبزیجات و میوه را جایگزین آن نمایید.
- الکل و سیگار را ترک کنید.
چه زمانی برای سردرد به پزشک مراجعه کنیم؟
سردرد با علائم هشدار دهنده از یک مشکل جدی در بدن خبر میدهد و در این مواقع سریعا باید به پزشک مراجعه کرد. موارد زیر نشانههای خطر در سردرد هستند.
- سردرد همراه با تب و لرز، تعریق شبانه و کاهش وزن
- سردردهای که با گذشت زمان شدیدتر میشود و برای چند ثانیه یا بیشتر درد آن غیر قابل تحمل میشود.
- سردردهایی که با اختلال در بینایی، بیحسی، ضعف در یک سمت بدن همراه باشد.
سردرد و سرگیجه و بی حسی دست و پا
سوال بیمار:
علت سردرد و سنگینی سر فشار بر چشم و مهره های گردن
دسترسی به وب سایت پذیرش ۲۴ و نحوه دانلود اپلیکیشن آن بر روی تلفن همراه بسیار آسان است. فرصت مراجعهی غیر حضوری را از دست ندهید و با دکتر انلاین عمومی و یا در صورت نیاز به دکتر مغز و اعصاب آنلاین تلفنی و متنی صحبت کنید و سوالات خود را در مورد سردرد بپرسید.
پاسخ دکتر کتایون اعتمادی متخصص بیماری های داخلی: