فتق دیسک (herniated disk) که به صورت عمومی به آن بیماری دیسک کمر نیز گفته میشود، به معنای وجود مشکل در دیسکهای بین مهرههایی است که با روی هم قرار گرفتن آنها ستون فقرات تشکیل میشود. در این مقاله به بررسی علایم دیسک کمر و عوارض آن میپردازیم.
ساختار دیسک ستون فقرات بدن انسان بدین صورت است که مرکز آن نرم و مشابه دونات ژلهای است؛ اما لایه بیرونی آن سفت و محکم است. بیماری دیسک کمر یا فتق دیسک زمانی رخ میدهد که غشاء بیرونی دیسک ضعیف شده باشد یا آسیب ببیند و در اثر آن قسمت درونی که نرم و ژلهای است از قسمت پارگی بیرون بزند.
فتق دیسک، اعصاب مجاور خود را تحریک میکند و باعث به وجود آمدن درد کمر، بیحسی و ضعف در بازوها و پاها میشود. ممکن است بسیاری از افرادی که به این بیماری مبتلا میشوند، علائم ذکر شده را مشاهده نکنند. همچنین بسیاری از افراد مبتلا هم نیاز به عمل جراحی نخواهند داشت.
علائم دیسک کمر چیست؟
اکثرا فتق دیسک کمر در قسمت پایینی رخ میدهد؛ اما با این حال ممکن است در بخش ستون فقرات گردنی نیز ایجاد شوند. بیشترین علائم رایج فتق دیسک عبارتند از:
احساس درد در بازوها یا پاها
اگر فتق دیسک در کمر شما رخ بدهد، معمولا در قسمت باسن، ران و ماهیچه خود بیشترین درد را احساس میکنید. همچنین ممکن است این درد در دیگر بخشهای پا احساس شود. البته اگر فتق دیسک در گردن شما رخ بدهد، معمولا شدت درد را در بازوها و شانههای خود احساس خواهید کرد. حتی ممکن است در مواقعی که عطسه یا سرفه میکنید یا زمانی که حالت ستون فقرات خود را تغییر میدهید، این درد به قسمتهای پایینی بازو و پای شما شلیک شود.
بی حسی یا مور مور شدن
افرادی که به فتق دیسک کمر مبتلا هستند معمولا بی حسی یا مور مور شدن را در بدن خود احساس میکنند.
ضعف عضلانی
عضلات قسمت آسیب دیده در اثر صدمه دیدن اعصاب، به مرور ضعیف خواهند شد. این موضوع باعث کاهش توانایی شما در جابجایی یا نگهداشتن وسایل میشود. این یکی از رایج ترین مشکلاتی است که بیرون زدگی دیسک کمر ایجاد خواهد کرد.
ممکن است متوجه نشوید به فتق دیسک مبتلا شدهاید. گاهی ممکن است بیماری فتق دیسک بدون آن که در تصویربرداری نخاع نشانهای از خود بروز دهد، در افراد مشاهده شود.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنیم؟
اگر درد گردن داریو یا در کمر خود دردی را احساس میکنید که به سمت پایین و پاهای شما حرکت میکند و این درد همراه با احساس ضعف، بیحسی و یا مور مور شدن باشد، حتما باید برای درمان به پزشک متخصص اورتوپد مراجعه کنید.
علت دیسک کمر فتق دیسک کمر
بیماری فتق دیسک کمر، اغلب در نتیجه فرسودگی دیسکها در دوران پیری به وجود میآید که به اصطلاح به آن disk degeneration به معنی فاسد شدن دیسک میگویند.
با بالا رفتن سن، ستون فقرات شما مقداری از محتوای آب خود را از دست میدهد. این موضوع باعث میشود انعطاف پذیری آنها کمتر شود و بیشتر در معرض پاره شدن یا پوسیدگی قرار بگیرند و پیچش و فشار کمتری را بتوانند تحمل کنند. در نتیجه، احتمال عارضه در دیسک کمر افزایش می یابد.
اکثر مردم نمیتوانند دقیق علت به وجود آمدن فتق دیسک کمر خود را پیدا کنند. گاهی اوقات، بلند کردن اجسام بزرگ و سنگین با استفاده از ماهیچههای پشت خود به جای عضلات ران و پاها، میتواند سبب بروز فتق دیسک شود. با این حال به ندرت پیش میآید که سقوط و ضربه به ستون فقرات باعث بروز فتق دیسک شود.
عواملی که ممکن است خطر مبتلا شدن به فتق دیسک کمر را افزایش دهد باید کنترل شود. برخی از این عوامل را در ادامه آوردهایم
وزن خود را مدیریت کنید
اضافه وزن بدن، باعث فشار بیشتر روی دیسکها در کمرتان میشود.
شغل شما چیست؟
افرادی که دارای شغل فیزیکی هستند بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به فتق دیسک هستند. اعمالی مثل بلند کردن، هل دادن، خم شدن و پیچ خوردن، تا حد زیادی احتمال مبتلا شدنتان به فتق دیسک را افزایش میدهد.
ژنتیک
ارثی بودن بیماری، یک از عوامل شایع در فتق دیسک کمر محسوب میشود.
عوارض جانبی دیسک کمر
طناب نخاعی شما تا بخشهای پایینی کانال نخاعی ادامه پیدا نکرده است، بلکه در زیر کمر شما، طناب نخاعی به دستهای از ریشههای عصبی بلند (cauda equina) متصل میشود که شبیه به دم اسب است. فتق دیسک کمر گاهی ممکن است این ریشههای عصبی (cauda equina) را فشرده کند. در این مواقع باید جراحی اورژانسی برای جلوگیری از ضعف یا فلج شدن دائمی، صورت بگیرد.
چنانچه در اثر مشکل دیسک کمر به مشکلات زیر دچار شدهاید، باید به اورژانس مراجعه کنید:
- وخیم تر شدن علائم
درد، بی حسی و ضعف ممکن است به قدری افزایش یابد که دیگر قادر به انجام فعالیتهای روزمره خود نباشید. - اختلال در عملکرد رودهها و مثانه
افرادی که سندرم Cauda Equina دارند ممکن است به بیاختیاری ادرار دچار شوند. - بی حسی پهلوها
این عارضه بیحسی میتواند به تدریج روی قسمتهای پهلوها، رانها، کمر، پاها و نواحی اطراف روده گسترش یابد و تاثیر بگذارد.
مراقبت و جلوگیری از بروز مشکل در دیسک کمر
برای جلوگیری از فتق دیسک کمر بهتر است کارهای زیر را انجام دهید:
- ورزش کنید!
تقویت ماهیچهها و عضلات بدن به تثبیت و حمایت از ستون فقرات کمک میکند. - حفظ حالت بدنی خوب (نحوه نشستن و ایستادن)
وضعیت بدنی خوب، فشار روی ستون فقرات و دیسکها را کاهش میدهد. زمانی که برای مدت طولانی مینشینید، کمر خود را صاف نگه دارید. اشیاء سنگین را به درستی بلند کنید. در هنگام کار کردن بگذارید فشار بر روی پاها باشد و نه کمر. - حفظ وزن مناسب
وزن اضافی فشار زیادی بر روی ستون فقرات و دیسکها وارد میکند و آنها را نسبت به فتق دیسک آسیب پذیر میکند.
تشخیص دیسک کمر
در جریان معاینه، پزشک کمر را از نظر وجود درد احتمالی بررسی میکند. از بیمار خواسته میشود که دراز کشیده و پای خود را بلند کرده و در جهات مختلف حرکت دهد. این کار برای تشخیص دلیل درد انجام میشود.
همچنین آزمایشهای عصبی برای بررسی موارد زیر انجام میشود:
- رفلکسها
- قدرت عضلاتی
- توان راه رفتن
- توان احساس ضربات آهسته و لرزش
در بیشتر موارد انجام معاینهی فیزیکی و گرفتن سوابق پزشکی برای تشخیص دیسک کمر، کافی است. اگر پزشک به موارد دیگر مشکوک باشد و یا بخواهد عصب درگیر را شناسایی کند، آزمایشهای زیر هم انجام خواهد شد.
روشهای تشخیصی عکسبرداری از دیسک کمر
- رادیولوژی اشعه ایکس
این روش به تشخیص دیسک کمر منجر نمیشود، ولی اگر علت بروز کمر درد، عفونت، تومور، اختلالات ستون فقرات و یا شکستگی استخوان باشد، با رادیولوژی تشخیص داده میشود.
- سیتی اسکن
در این روش چندین تصویر رادیولوژی اشعه ایکس از چند جهت گرفته شده و بعد تصاویر با هم ترکیب میشوند. تصاویر به دست آمده از سی تی اسکن (CT scan) جزئیات ستون فقرات و بافتهای اطراف آن را نشان خواهد داد.
- ام آر آی
در این روش با کمک امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی بسیار قوی، تصویری دقیق و پر از جزئیات از بافتها و ساختارهای داخلی بدن گرفته میشود. در واقع تصاویر به دست آمده با ام آر آی (MRI) محل دقیق دیسک کمر و عصب درگیر را نشان خواهد داد.
- میلوگرام
در روش میلوگرام (Myelogram) یک مادهی رنگی به داخل مایع مغزی – نخاعی تزریق شده و بعد از آن تصویر اشعه ایکس گرفته میشود. با این روش فشار وارد شده به طناب نخاعی و یا عصب به دلیل دیسک کمر و یا دیگر بیماریها مشخص خواهد شد.
تست عصب
الکترومایوگرام و بررسی جریانات عصبی به خوبی نشان میدهند که پالسهای الکتریکی چگونه در بافت عصبی حرکت میکنند. با این روش به صورت دقیق محل عصب آسیب دیده مشخص خواهد شد.
- بررسی جریان عصبی:
در جریان این آزمایش الکترودهایی روی پوست قرار داده شده و پالسهای الکتریکی – عصبی و عملکرد عصب و عضله اندازه گیری خواهد شد. این روش پالسهای الکتریکی عصب را با دقت اندازه گیری خواهد کرد.
- الکترومیوگرافی
در جریان الکترو میوگرافی، پزشک سوزنهای الکترود مخصوصی را به درون ماهیچههای مختلف فرو خواهد کرد. در این آزمایش فعالیت الکتریکی ماهیچهها در هنگام انقباض و استراحت اندازه گیری خواهد شد.
درمان دیسک کمر
درمان سنتی دیسک کمر شامل تغییر شدت فعالیتهای روزانه و جلوگیری از انجام حرکات خاص ایجاد کنندهی درد و مصرف داروهای مسکن ضد درد است. این درمانها علایم بیماری را در بیشتر بیماران ظرف چند روز تا چند هفته کاهش خواهند داد.
داروهای دیسک کمر
- داروهای مسکن
اگر درد خفیف تا متوسط باشد، پزشک مصرف داروهای مسکنی همچون استامینوفن (acetaminophen)، ایبوپروفن (ibuprofen) و یا ناپروکسن سدیم (naproxen sodium) را پیشنهاد خواهد داد.
تزریق کورتون
اگر درد با مصرف داروهای خوراکی بهبود پیدا نکند، پزشک داروهای کورتیکواستروئیدی (corticosteroid) را به درون نواحی اطراف اعصاب نخاعی تزریق خواهد کرد. برای اینکه محل دقیق تزریق مشخص شود، تصویربرداریهای نخاعی انجام خواهد شد.
- شل کنندههای عضله
اگر بیمار به اسپاسم یا گرفتگی عضلانی مبتلا باشد این داروها تجویز خواهد شد. سرگیجه و خواب آلودگی از جمله عوارض جانبی این داروهاست.
- مواد افیونی یا اُپیوئید:
مواد افیونی دارای عوارض جانبی بوده و امکان دارد بیمار به مصرف آنها معتاد شود. به همین دلیل پزشکان تجویز آنها برای بیماران مبتلا به دیسک کمر را با تردید زیاد انجام میدهند. اگر دیگر داروها درد فرد را تسکین ندهد، در دورههای زمانی کوتاه این داروها تجویز خواهند شد. داروهایی همچون کدئین و استامینوفن کدئین از جمله این داروها هستند. خواب آلودگی، حالت تهوع، گیجی و یبوست از جمله عوارض جانبی این داروها به شمار میروند.
فیزیوتراپی
برای کم کردن شدت درد فیزیوتراپی هم توصیه میشود. در فیزیوتراپی با کمک حرکات و ورزشهایی خاص درد ناشی از دیسک کمر کاهش پیدا میکند.
جراحی دیسک کمر
درصد کمی از بیماران مبتلا به دیسک کمر به جراحی نیاز دارند. در صورتی جراحی انجام میشود که درمانهای معمول بعد از 6 هفته جواب ندهد و فرد دارای مشکلاتی همچون موارد زیر داشته باشد:
- کنترل نداشتن روی درد
- بی حسی و ضعف
- مشکلاتی در راه رفتن و سرپا ایستادن
- کنترل نداشتن روی دفع ادرار و مدفوع
در بیشتر موارد، پزشک قسمت برامدهی دیسک را خارج خواهد کرد. در موارد نادر اما کل دیسک به کمک جراحی خارج میشود. در این مورد مهرههای ستون فقرات باید به کمک گرافت استخوانی به هم متصل شوند.
فرایند جوش خوردن استخوان، گاهی ماهها زمان میبرد. برای حفظ ثبات ستون مهرهها از اجسام فلزی مخصوصی استفاده میشود. در موارد نادر پزشک جراح از دیسکهای مصنوعی و پروتزی به جای دیسک آسیب دیده استفاده میکند.
سبک زندگی و درمانهای خانگی برای دیسک کمر
علاوه بر مصرف داروهای مسکن، پزشک انجام کارهای زیر را هم پیشنهاد میکند:
- استفاده از سرما یا گرما: در ابتدا کمپرس یخ برای بهبود درد و التهاب مورد استفاده قرار میگیرد، بعد از چند روز اما باید از حولههای داغ و یا تشکچههای برقی برای ایجاد حس خوشایند راحتی و آسایش استفاده کرد.
- پرهیز از دراز کشیدن و استراحت بیش از حد در تخت: دراز کشیدن بیش از اندازه در تخت باعث سختی مفاصل و ضعف عضلات شده و ممکن است فرایند درمان را طولانیتر کند. فرد میتواند 30 دقیقه در حالت دراز کش استراحت کرده و بعد از آن کمی قدم بزند و یا کار کوچکی را انجام دهد. از انجام کارهایی که درد را شدیدتر میکنند، باید خودداری کرد.
- از سر گرفتن دوبارهی فعالیتهای روزانه به آهستگی و به تدریج : از درد و شدت آن به عنوان یک راهنما برای از سر گرفتن فعالیتهای روزانه استفاده کنید. مطمئن شوید که حرکات شما آهسته و کنترل شده است. در هنگام خم شدن و بلند کردن وسایل بسیار دقت کنید.
درمانهای جایگزین
برخی درمانهای جایگزین و درمانهای دارویی تکمیلی ممکن است در بهبود درد کمر موثر باشند، برای مثال:
- کایروپراکتیک (Chiropractic): در این روش درمانی جایگزین، پزشک با دست روی کمر فشار وارد میکند و گفته میشود که این روش تا حد خوبی بر روی دردهای کمر موثر است و اثرات آن حداکثر تا یک ماه پا برجاست. در موارد نادر اما انجام این روش روی ناحیهی گردن باعث نوع خاصی از سکته میشود.
- طب سوزنی: با وجود اینکه اثرات این روش چندان زیاد نیست، با این همه برای رهایی از دردهای مزمن کمر و گردن مورد استفاده قرار میگیرد.
- ماساژ: در این روش درمانی که از دست استفاده میشود، در کوتاه مدت باعث بهبود نسبی درد میشود و در افرادی که دارای دردهای مزمن کمر هستند، بسیار موثر خواهد بود.
آماده شدن برای ویزیت پزشک
بیمار ابتدا باید به پزشک عمومی مراجعه کند، پزشک بعد از معاینه ممکن است فرد را به متخصص پزشکی – ورزشی و یا توانبخشی و یا حتی به پزشک جراح ارتوپد یا اعصاب و با متخصص مغز و اعصاب ارجاع دهد.
چه کاری باید انجام داد؟
پیش از ملاقات با پزشک خود را برای پاسخ دادن به این سوالات آماده کنید:
- علایم بیماری چه زمانی شروع شده است؟
- آیا اولین باری که علایم بیماری را احساس کردید، در حال بلند کردن، کشیدن و یا فشار دادن جسمی بودید؟ آیا کمر شما پیچ خورده است؟
- آیا درد کمر شما را از انجام فعالیتهایی خاص باز داشته است؟
- چه عوامل و کارهایی باعث شدت گرفتن علایم و یا بهبود آنها میشود؟
- چه داروها و یا مکملهای تغذیهای مصرف میکنید؟
از پزشک چه انتظاری باید داشت؟
پزشک از بیمار سوالات زیر را خواهد پرسید
- آیا درد کمر به درون پاها و یا بازوها هم کشیده شده است؟
- آیا در پاها و بازوها احساس ضعف و کرختی میکنید؟
- آیا متوجه تغییری در عادات دفع ادرار و مدفوع شده اید؟
- آیا سرفه کردن و یا عطسه کردن موجب بدتر شدن درد پاها خواهد شد؟
- آیا درد فعالیت شغلی و یا ریتم خواب شما اختلال ایجاد کرده است؟
- آیا کار شما مستلزم بلند کردن اجسام سنگین است؟
- آیا سیگار و دیگر فراوردههای تنباکویی مصرف میکنید؟
- وزن شما به تازگی چه تغییراتی کرده است؟
این مقاله در پاسخ به سوال یکی از کاربران در بخش پرسش و پاسخ، منتشر شده است. چنانچه سوال یا مشکلی در زمینه دیسک کمر دارید در قسمت نظرات پایین صفحه بپرسید. کارشناسان و متخصصان مجله دکتردکتر در کمترین زمان پاسخگوی شما خواهند بود.
منبع
mayoclinic
Webmd
از کدام خدمات دکتردکتر استفاده کنیم؟
نوبتدهی اینترنتی
اگر شما هم در خصوص مشکل خود نیاز به پزشک دارید با استفاده از امکان نوبتدهی اینترنتی میتوانید به راحتی برای مراجعه حضوری، در روز و ساعت دلخواه خود، نوبت دریافت کنید. برای دریافت نوبت اینترنتی از پزشک متخصص ارتوپد روی دکمه زیر کلیک کنید.
ویزیت تلفنی
گاهی اوقات دسترسی به پزشک سخت و هزینهبر است. شما با استفاده از امکان ویزیت تلفنی میتوانید به راحتی برای دریافت مشاوره تلفنی از پزشک مورد نظرتان، نوبت دریافت کنید. برای برقراری تماس تلفنی با پزشک متخصص ارتوپد دلخواهتان روی دکمه زیر کلیک(یا لمس) کنید.
پرسش و پاسخ پزشکی
شما با استفاده از امکان پرسش و پاسخ با پزشک میتوانید در هر ساعتی از شبانه روز پرسش پزشکی خود را مطرح کنید و پاسخ معتبری از پزشک دریافت کنید. برای ثبت سوال پزشکی خود روی دکمه زیر کلیک(یا لمس) کنید.
لاغری شکم
شکم انسان از عضلاتی قوی پوشیده شده که نگهدارنده اماء و احشاء است. ورزش نکردن، انجام فعالیت های نشسته و مصرف کالری بیش از نیاز، موجب تجمع چربی در منطقه شکم می شود؛ در این صورت عضلات شکم، سفتی و حالت اولیه خود را از دست داده و شکل ظاهری اندام افتاده شده و چربی ذخیره ای شکم به حالت گره دار احساس می شود. به علاوه، تجمع چربی در منطقه شکم به خصوص در خانمها خطر ابتلا به دیابت و عوارض عروقی را چند برابر می کند.
برای از بین بردن چربی های اضافی شکم چه کنیم؟
این بافت چربی، برای بدن یک انبار انرژی است و بدن مازاد نیاز خود را در آن ذخیره کرده، در مواقع نیاز، از آن برداشت می کند. پس باید کاری کرد که بدن نیازمند انرژی بافت چربی شود. دریافت کالری کمتر و ورزش کردن، راه رسیدن به این مقصود است. البته اکنون با روشهای دیگری مثل جراحی نیز، این چربی ها را بر می دارند ولی اگر بتوانیم با ورزش، که سلامت عمومی بدن را به دنبال دارد، آن را از بین ببریم، مسلماً به جراحی نیازی نخواهد بود. ادعا می شود که کمر بندهای شوک دهنده با وارد کردن جریان های الکتریکی به چربی شکم موجب تجزیه آنها و قوی شدن عضلات شکم می گردد. در صورتی که تنها جریانهایی با قدرت ایمپالسهای مغز، موجب انقباض عضلات می شود و اگر چنین جریانی با این کمربند وارد شکم شود موجب یک انقباض دردناک خواهد شد. البته استفاده از وسایل ورزشی که موجب انقباض عضلات شکم شود، مفید است؛ اما ورزش کردن به تنهایی کافی نخواهد بود، چرا که کالری اضافی باز هم در شکم یا باسن ذخیره می شود. پس باید از خوردن شیرینی های خامه ای، تنقلات چرب مثل چیپس، غذاهای پر روغن و نان و برنج زیاد از حد پرهیز کرد.
یک ورزش مفید
دراز و نشست از راحت ترین و مؤثرترین ورزش ها برای برطرف کردن چربی و لاغری موضعی شکم است. با فشار زیادی که به عضلات شکم وارد می شد، این عضلات قوی شده و شکم به حالت اولیه باز می گردد. مدت ورزش چند روز یا چند هفته نیست بلکه باید آنرا مداوم انجام داد. تمرینات ورزشی در صورتی که به درستی انجام نگیرند، به کمر شما آسیب می رسانند.
طریقه درست انجام دراز نشست
به پشت روی زمین نسبتاً نرمی بخوابید. پاها را خم کنید تا کف پایتان روی زمین قرار بگیرد، دستانتان را به روی سینه قرار دهید. ابتدا سر را بلند کرده و سپس شانه ها را به آرامی ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر بالا بیاورید و دوباره بخوابید. بلند شدن بیش از این مقدار عضلات پای شما را به کار می گیرد. ده مرتبه پشت سر هم، این کار را انجام دهید. چند ثانیه استراحت کنید و ده مرتبه بعدی را انجام دهید. در ابتدا لازم نیست زیاد به خودتان فشار بیاورید، زمانی که احساس کردید، عضلات شکم شما قوی تر شده اند جسم سنگینی را در هنگام دراز نشست در دست، روی سینه بگیرید تا فشار بیشتری به عضلات شکم وارد شود.
ورزشهای تکمیلی دیگری که می توانید برای متناسب شدن و لاغری موضعی شکم انجام دهید در ذیل ارائه شده است :
1 – چهار دست و پا روی زمین قرار بگیرید، یک پای خود را مستقیماً بلند کرده و در هوا نگاه دارید، از یک تا ۵ بشمارید، سپس به حالت اول برگردید، از یک تا ۵ بشمارید حالا پای دیگرتان را به همین صورت حرکت دهید و بشمارید. این عمل را چند بار تکرار کنید.
2 – روی زمین بنشینید کف دستها را در طرفین بدن، روی زمین بگذارید و زانوها را خم کنید، در این حال با باسن خود جابجا شده به جلو بروید در حقیقت، سر بخورید. می توانید با دستها مچ پاها را بگیرید.
3 – به پشت روی زمین طاق باز بخوابید، دستها را باز کرده در طرف راست و چپ روی زمین دراز کنید حالا زانوها را خم کنید و همانطور که به هم چسبیده اند با هم اول به طرف راست زانوها را تا نزدیک زمین بیاورید، سپس به همین شکل به طرف چپ تا نزدیکی زمین حرکت دهید، این عمل را ۱۰-۱۵ بار تکرار کنید.
4 – بایستید و دست ها را به طرف جلو دراز کنید و در مقابل روی خود به لبه یک صندلی تکیه دهید حالا به تدریج و خیلی آهسته زانوها را خم کنید تا به صورت نشسته در آیید، سپس به آهستگی بلند شده و بایستید. این عمل را ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید.
5 – به روی شکم، روی زمین بخوابید، چانه خود را روی هرد و دست خود قرار دهید در حالیکه پاها را کشیده و دراز نگاه داشته اید، یک پا را تا آنجا که می توانید بالا بیاورید و در آن حالت نگهدارید، از یک تا ۵ بشمارید و سپس پا را پائین بیاورید. حالا این عمل را با پای دیگرتان انجام دهید.
6 – چهار دست و پا روی زمین قراربگیرید، یک پای خود را مستقیما بلند کرده درهوا نگاه دارید و ازیک تا ۵ بشمارید سپس به حال اول بازگردید و از یک تا ۵ بشمارید اکنون پای دیگرتان رابه همین صورت حرکت دهید و بشمارید. این عمل را چند بارتکرارکنید.
چه نوع ورزش هایی به شما کمک می کند چربی شکمی را از بین ببرید؟
۱. بارفیکس ۲. شنا سوئدی ۳. وزنه برداری ۴. همه موارد
۷) یکی از بهترین و مهم ترین ورزش ها برای افزایش سرعت و استقامت بدن حرکت شناست. این حرکت باعث تقویت عضلات شکم و در مجموع باعث افزایش قدرت بدنی می شود. البته حرکت بارفیکس هم برای تقویت عضلات بالای شکم و زیر شکم بسیار مفید است؛ انجام این حرکت با پاهای کشیده موجب تقویت عضلات زیر شکم می شود و انجام بارفیکس با پاهای جمع شده، بر عضلات بالای شکم تاثیرگذار است.
همچنین انجام این حرکت می تواند در انعطاف پذیری بدن نقش مهمی را ایفا کند. به این ترتیب اگر این حرکت را حداقل ۱۰۰ مرتبه در روز انجام دهید، می توانید بدن انعطاف پذیری داشته باشید.
وزنه برداری هم با اینکه یک ورزش بی هوازی است و هنگام انجام این ورزش ها مقدار گلیکوژن بیشتری نسبت به چربی می سوزد، اما این نوع تمرینات قدرتی باعث افزایش حجم عضلات (توده بدون چربی بدن) و در نتیجه افزایش سوخت و ساز (متابولیسم) و لاغری شکم می شود. هر چه میزان سوخت و ساز در بدن سریع تر باشد، چربی بیشتری نیز خواهد سوخت. به این ترتیب گزینه «همه موارد» صحیح است.
● خواب خوب شبانه می تواند باعث کوچک شدن شکم شود.
۱. درست ۲. غلط
متخصصان معتقدند، کم خوابی می تواند هورمون استرس (کورتیزول) را افزایش دهد و همان طور که گفته شد، کم خوابی در نهایت باعث تجمع چربی شکمی و کاهش میزان هورمون لپتین می شود. این هورمون وظیفه مهار اشتها را در بدن به عهده دارد. به این ترتیب وقتی فرد خواب کافی نداشته باشد، میزان آمینواسید گرلین (محرک اشتها) در بدنش از سطح استاندارد بالاتر می رود و افزایش آن باعث می شود فرد سراغ خوردن خوراکی های پرکربوهیدرات مثل انواع کیک، نان، شیرینی، چیپس و… برود و به همین خاطر چاقی سراغ فرد می آید.
● بستن کمربند لاغری می تواند باعث کاهش چربی شکمی و لاغری شکم شود.
۱. درست ۲. غلط
کمربندهای لاغری که معمولا عملکردشان ایجاد حرارت و لرزش است، تنها باعث از بین رفتن آب میان بافتی شده و به همین خاطر ممکن است فرد سایز کم کرده و تصور کند چربی سوزانده! اما حقیقت این است که این کاهش سایز تنها به خاطر تعریق در ناحیه کمر و شکم اتفاق می افتد و پس از مدت کوتاهی فرد به سایز قبل بازمی گردد. پس این ادعا صحیح نیست.
● کدام میان وعده برای کاهش چربی شکمی مناسب تر است؟
۱. کلوچه رژیمی ۲. کراکر رژیمی ۳. غلات صبحانه ۴. برگه سیب
میوه ها (چه تازه و چه خشک) نه تنها باعث سم زدایی بدن می شوند، بلکه سرشار از فیبر هم هستند و میوه های خشک منبع غنی ویتامین های A، B۱، B۲، B۳، B۶ و پانتوتنیک اسید (ویتامین B۵) و نیز املاحی مثل کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر، پتاسیم، سدیم، مس و منگنز هستند. برگه ها به راحتی هضم می شوند و باعث تصفیه خون و پاکسازی معده و روده می شوند. به دلیل وجود همین خواص است که میوه های خشک و برگه ها را می توان به عنوان یکی از میان وعده های سالم، مغذی و مفید برای تمام گروه های سنی معرفی کرد، زیرا این میوه های خشک می توانند جایگزین خوبی برای کیک، چیپس و پفک باشند. با توجه به تمام مواردی که گفته شد، حتما متوجه شدید گزینه ۴ جواب درست است!
لاغری موضعی با رژیم غذایی
غذاهایی مانند چای سبز، جوی دوسر، کرفس، توت ها، دانه ها، گریپ فروت، این مواد غذایی می تواند چربیها را بسوزاند و دارای فیبر زیادی میباشند.
– جو دوسر به علت فیبر غذایی سرعت دفع انرژی در بدن را پائین می آورد و دیرتر گرسنه می شوید.
– انواع توت ها به علت فیبر بالا سرعت جذب کربوهیدرات در بدن را کاهش می دهد.
– چای سبز نیز سرعت سوخت وساز را در بدن بالا می برد و باعث لاغری موضعی شکم می شود.
– مغز ها مانند بادام، گردو و فندق سرشار از ویتامین ها، پروتئین، فیبرو چربی می باشد به کنترل قند خون و کاهش چربی موضعی بدن کمک می کند.
– از سیر غذا خوردن و گرسنگی طولانی پرهیز نمایید.
– وعده های غذایی را افزایش دهید ولی در هر وعده غذا کمتر بخورید.
– از مصرف قند های ساده، کربوهیدرات، غذاهای تصفیه شده، آرد سفید خوداری کرده و محصولات گندم و غلات کامل را مصرف کنید.
– روزانه 8-9 وعده ازمیوه وسبزیجات مصرف کنید.
– اگرچه تمام میوه ها به علت فیبر بالا برای درمان چاقی شکم مصرف می شود ولی تمشک و زغال اختهبه علت قند پایین مناسب تر است.
– مصرف غذاهای سرخ شده، چرب، سوسیس و کالباس، روغن حیوانی، کره و خامه، نمک و ادویه، خیار شور و ترشی های شور، ژله، شکلات را محدود کنید .
– منابع غذایی حاوی ید: مانند ماهی و میگو، کاهو، موز، کلم، قارچ، ترب، نخود فرنگی، هویج، گوجه فرنگی، سیرو پیاز، گلابی و چای، اسفناج، توت فرنگی، تره فرنگی، لوبیا، زرده تخم مرغ در کاهش چاقی موضعی موثر است.
– پروتئین هایی مانند شیر، کلم، تخم مرغ، ماهی، گوشت بدون چربی، مرغ بدون پوست را مصرف کنید.
– مصرف جوانه گندم، پودر جوانه گندم، و ماءالشعیر بسیار مفید است.
– اگر سن و شرایط بدنی شما اجازه می دهد. از ورزشهای موضعی برای سرعت بخشیدن به کاهش چربی های شکم استفاده کنید.
– روزانه 8-10 لیوان آب مصرف کنید. از 2 ساعت بعد از صرف غذا هر 1 ساعت یک لیوان آب یا آب میوه صد در صد طبیعی مصرف نمایید.
– روزانه 15 دقیقه داخل یک تشت یا وان گرم نشسته و موضع چاق را به صورت دورانی ماساژ دهید.
– محل های چاق را بخار آب جوش دهید برای این کار می توانید آب جوش را زیر یک صندلی فایبر گلاس گذاشته و روی آن را یک پارچه انداخته و به آن محل ها بخار آب بدهید.
– روزانه 5 دقیقه ورزشهای درازو نشست، شنا، حرکتهای پروانه ای کمر، حرکات کششی را برای لاغری موضعی بدن خود انجام دهید.
– 30-45 دقیقه پیاده روی تقریبا تند به مدت 3- 5 روز در هفته داشته باشید.
– ترکیب کاهش کالری در رژیم غذایی و افزایش فعالیتهای بدنی توصیه می شود. زیرا باعث تشدید کاهش چربیهای شکمی می شود ضربان قلب را بالا می برد و باعث تنفس بهتر می شود.
– در صورت چاقی موضعی شکم و پهلوها و باسن، هنگام ورزش، این نواحی را با نایلون ببندید. این امر باعث افزایش سوخت چربی در این نواحی می شود.
– عصبانی نشوید استرس باعث آزاد شدن هورمون کورتیزول می شود که این هورمون باعث چاقی شکم می شود.
از سری مطالب پزشکی عمومی و غیر تخصصی سایت (اطلاعات عمومی و غیر تخصصی پزشکی برای افزایش دانش سلامت و اطلاعات عمومی پزشکی بازدیدکنندگان)
ستون فقرات کمر دارای استخوان ها و مهره هایی است که ماده ای در میان آن ها وجود دارد. این ماده ژلاتینی است و در بخش داخلی ستون فقرات قرار دارد. به این ماده داخلی، دیسک گفته می شود. دیسک ها تمامی فشارها و دردهایی که در ناحیه ستون فقرات ایجاد می شوند را جذب می کنند. دیسک ها را می توان نوعی ضربه گیر دانست. دیسک کمر نوعی بیماری است که آمار شیوع آن بسیار بالا است. به همین دلیل بسیاری از افراد در خصوص علل دیسک کمر و روش های درمان آن پرسش هایی را مطرح می کنند تا در صورت امکان بتوانند از بروز این بیماری جلوگیری نمایند و یا اگر دچار آن هستند نیز بهترین روش درمان را آغاز کنند.
همه افراد دیسک کمر دارند اما زمانی دیسک تبدیل به بیماری می شود که دیسک دچار بیرون زدگی شود.
هر آنچه در مورد دیسک کمر لازم است بدانید را می توانید در ویدئوی فوق، مشاهده نمایید.
علل بروز دیسک کمر
مهم ترین علت هایی که باعث می شود افراد به دیسک کمر دچار شوند:
- چاقی و اضافه وزن
- شغل هایی که در آن مجبور هستید به مدت طولانی بنشینید یا این که وسایل سنگین را حمل کنید؛ همانند کارمندانی که فعالیت زیادی ندارند و یا کارگران ساختمانی که اغلب وزن های سنگینی را بلند می کنند یا این که هل می دهند.
- نشستن ها و ایستادن های طولانی مدت؛ هرگز طولانی مدت ننشینید و یا نایستید. بنابراین افراد باید در فواصل زمانی مشخصی، وضعیت قرار گیری خود را تغییر دهند. مثل اینکه اگر نشسته اید باید بلند شوید یا اگر ایستاده اید گاهی بنشینید و استراحت کنید.
- کم تحرکی؛ این مساله بسیار مهم است. افرادی که بیش از حد بی تحرک هستند نیز در معرض خطر ابتلا به دیسک کمر می باشند.
- ژنتیک
ارتباط بین دیسک کمر و درد پا
در واقع برای این که بتوانید پاهایتان را به درستی حرکت بدهید، راه بروید، پله ها را بالا بروید و یا هر کاری که حرکت پاها در آن لازم است باید سیستم عصبی در کمر و پاها به درستی عمل کند. به بیانی دیگر تعداد بسیاری عصب و رگ در ناحیه کمر و پاها وجود دارند که کاملا با هم مرتبط هستند و امکان این حرکات را فراهم می کنند.
در صورتی که کمر با مشکلاتی روبرو شود تاثیر مستقیمی روی پاها می گذارد و دامنه حرکتی و امکان تحرک زیاد را از پاها می گیرد.
دیسک کمر از جمله مشکلاتی است که می تواند روی پاها اثر بگذارد و شاهد بروز علائم و عوارضی در پاها باشیم.
علائم و نشانه های دیسک کمر در پاها
درد، اولین نشانه دیسک کمر در پاها است. دردهای ناحیه پا که ناشی از دیسک کمر باشند گاها به قدری شدید هستند که فرد را ملول می کند. در این موارد، افراد به پزشکان متخصص مراجعه می کنند و در اغلب موارد باید بستری شوند تا اقدامات جدی تر برای آن ها انجام شود.
از دیگر نشانه ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- حس سردی و گرمی پاها
- گرفتگی عضلات و سفت شدن آن ها؛ این عارضه در برخی از افراد به طور دائمی ظهور پیدا کرده است اما در مواردی موقتی و مقطعی است.
- احساس ضعیف شدن و فلج شدن اندام های پا؛ این حالت با بی حس انگشتان پا و از دست رفتن کنترل حرکت و راه رفتن و نیز بی حس شدن ناگهانی زانوان و مچ پا خودش را نشان می دهد.
- خارش
- سوزش که معمولا در شب ها و هنگام خواب افزایش پیدا می کند و مانع خواب راحت می شود. برای درمان آن می توان از دارویی استفاده کرد که از سوی پزشکان تجویز می گردد.
- لاغر شدن پاها در بخش ران و ساق پا
- صافی کف پا
درمان علائم دیسک کمر در پاها
روش های مختلفی برای درمان دیسک کمر به کار گرفته می شود که برخی از مهم ترین ها را در ادامه شرح می دهیم.
- استراحت؛ در ابتدا روشی که برای کاهش درد و بهبود وضعیت کمر و درد پاها انجام می شود استراحت است. استراحت کمک می کند که فشار کمتری به نواحی کمر وارد شده و تا حدودی دردها کاهش یابند.
- دارو درمانی؛ در مرحله بعدی انواع داروهای مسکن تجویز می شود. البته داروهای بی حس کننده نیز از روش هایی هستند که باعث می شوند بخش های اعصاب ناحیه کمر و نخاعی بی حس شده و درد تسکین پیدا کند. مثل کورتیزون و استروئید اپیدورال. این داروها در قالب آمپول هستند و به هر فرد تزریق می شوند.
- فیزیوتراپی؛ فیزیوتراپی نیز در مراحل بعدی می تواند مثمر ثمر باشد و به کاهش دردها کمک کند. البته تمامی حرکات باید تحت نظر فیزیوتراپیست با تجربه ای باشد که بتواند بهترین راهنمایی ها را به شما داشته باشد.
- جراحی؛ جراحی همواره آخرین روش درمانی است. زمانی که دیسک فرد به وضعیت حادی رسیده باشد و شرایط خاصی را ایجاد کند مانند اختلال در عملکرد مثانه و روده و یا افزایش احساس ضعف در پاها، عمل جراحی انجام می شود. در واقع می توان گفت زمانی از جراحی دیسک کمر استفاده می شود که بیمار واکنش مثبتی نسبت به سایر روش های درمانی از خود نشان نداده باشد.
انواع روش های پیشگیری از ابتلا به دیسک کمر
- وزش کردن و تحرک داشتن؛ همانطور که در بخش های قبلی گفتیم عدم تحرک کافی می تواند عاملی باشد برای بروز دیسک کمر. ورزش کردن و تحرک داشتن می تواند تا حد زیادی ستون فقرات را تقویت کند. در واقع استفاده کردن از یک اندام یا اعضای بدنی می تواند آن را تقویت کند و از ضعیف شدن آن جلوگیری کند.
- تلاش کنید که در فعالیت های روزانه و در محل کار در وضعیت درستی بایستید یا بنشینید. از سوی دیگر مدت زمان طولانی را در یک وضعیت ثابت قرار نگیرید.
- ثابت نگه داشتن وزن نیز از دیگر روش های جلوگیری از دیسک کمر است. زیرا که وزن زیاد باعث افزایش فشار به نواحی کمر و ستون فقرات شود.