نتایج یک مطالعه حاکیست افرادی که دچار ضایعات نخاعی می‌شوند با انجام تمرین درمانی و تحریکات الکتریکی تا 30 درصد در عملکرد روزانه و کسب استقلال در زندگی روزمره آنها بهبودی حاصل می‌شود.
نتایج یک مطالعه حاکیست افرادی که دچار ضایعات نخاعی می‌شوند با انجام تمرین درمانی و تحریکات الکتریکی تا 30 درصد در عملکرد روزانه و کسب استقلال در زندگی روزمره آنها بهبودی حاصل می‌شود.
به گزارش سرویس پژوهشی ایسنا، در مطالعه‌ای که دکتر ابراهیم عباسی متخصص فیزیوتراپی ورزشی و فیزیوتراپیست با همکاری سعید میکائیلی بر روی 10 فرد ضایعه نخاعی که دچار آسیب قسمتی از نخاع در سطح مهره‌های گردنی شده بودند، انجام دادند مشاهده کردند که در گروهی که بلافاصله بعد از جراحی تحت درمان فیزیوتراپی شامل تمرین درمانی و تحریکات الکتریکی قرار گرفته بودند نسبت به گروهی که بعد از شش ماه درمان فیزیوتراپی خود را شروع کرده بودند به 30 درصد بهبودی بیشتر در عملکرد روزانه و کسب استقلال در زندگی روزمره دست یافتند.
دکتر عباسی به خبرنگار ایسنا گفت: آسیب نخاعی عارضه ای است که هزینه های سنگینی را بر نظام سلامت کشور وارد می‌سازد و در صورتی که مبتلایان به این ضایعه از فیزیوتراپی مدرن و آموزش های لازم برخوردار نشده باشند به مرور هزینه های سنگین تری به بیمار و جامعه وارد خواهد شد. متاسفانه یکی از علل بروز آسیب‌های نخاعی در ایران تصادفات وسیله نقلیه است.
وی در ادامه افزود: در ایران حدود بیست میلیون وسیله نقلیه سواری و موتور وجود دارد و هرساله 20 تا 30 هزار نفر بر اثر تصادفات جاده‌ای کشته می‌شوند. این تصادفات عامل بیش از 40 درصد از آسیب های نخاعی است.
به گفته این متخصص، میزان بروز ضایعه نخاعی تروماتیک در تهران حدود 73 نفر درهر یک میلیون نفر در سال است که نشان از آمار بالای این عارضه در سطح کلانشهر تهران دارد. اکثر آسیب های نخاعی در بین موتورسواران رخ می‌دهد که به علت نداشتن کلاه ایمنی منجر به آسیب نخاع در سطح مهره های اول و دوم گردنی می‌شود که در صورت شدید بودن میزان آسیب در این سطح ممکن است به مرگ آنی فرد نیز منجر شود.
در ادامه سعید میکائیلی کارشناس ارشد فیزیوتراپی به خبرنگار ایسنا گفت: در مورد افرادی که بعد از ضایعه نخاعی زنده می‌مانند باید به این نکته توجه داشت که تمام رشته های عصبی که در بالای سطح آسیب دیدگی قرار دارند به کار خود به همان شکل قبل از آسیب ادامه می‌دهند اما در زیر سطح آسیب رشته‌های عصبی نمی‌توانند پیام‌ها را بین مغز و قسمت های مختلف بدن مبادله کنند و علت این مساله قطع یا اختلال در ارتباط بین دو قسمت نخاع است.
وی افزود: وقتی آسیب در ناحیه گردن اتفاق می‌افتد فرد مصدوم کنترل حسی و حرکتی اندام فوقانی، تنه و اندام تحتانی را از دست می‌دهد. علاوه بر مشکلات ایجاد شده در زمینه حس و حرکت اندام‌ها، آسیب نخاع گردنی باعث بروز تغییراتی در وضعیت تنفسی، روده، مثانه و عملکرد جنسی می‌شود. باید به این نکته توجه داشت که آسیب هایی که همراه با قطع کامل نخاع نباشد همراه با درجات متفاوتی از عوارض هستند.
میکائیلی گفت: در کشور ما پیشگیری از عوارض آسیب نخاعی ضرورت بسیاری دارد، نحوه انتقال مصدوم نخاعی به بیمارستان، نحوه کمک رسانی در مرحله اورژانس، نحوه مراقبت های پرستاری و در نهایت فیزیوتراپی و توانبخشی این افراد از مراحل پراهمیتی هستند که در بازگشت فرد حادثه دیده به وضعیت مطلوب، نقش بسیار مهمی دارند.
به گفته این محقق، هدف از فیزیوتراپی در این گروه از بیماران کمک به فرد آسیب دیده برای کسب استقلال هرچه بیشتر در زندگی شخصی و انجام امور روزانه است به طوری که حتی می توان با ایجاد تغییرات در چیدمان منزل به استقلال هرچه بیشتر این افراد کمک کرد. برخی عوامل که باعث تغییراتی در رسیدن به سطوح مختلف استقلال در این افراد می‌شوند عبارتند از سن، حمایت عاطفی خانواده، تطابق های روحی و شدت و سطح ضایعه.
کارشناس ارشد فیزیوتراپی با بیان این که یکی از مهمترین مداخلات فیزیوتراپی در افراد دچار ضایعه نخاعی تمرین درمانی و انجام حرکات مختلف ورزشی است، در مورد ورزش درمانی این افراد، توجه به دو بعد اصلی را بسیار ضروری دانست و افزود: تمرینات ویژه بخش‌های سالم بدن که هدف از این تمرینات بالا بردن توان، قدرت و استقامت است به طوری که در بلندمدت بتواند بر اندام های فلج شده اثر مثبت داشته باشد. همچنین تمرینات ویژه بخش‌های فلج شده بدن که هدف از این تمرینات در کوتاه مدت حفظ شرایط موجود، جلوگیری از تغییر شکل اندام‌ها و در بلندمدت، مستقل کردن هرچه بیشتر فرد در زندگی روزمره است.
وی افزود: نکته مهم دیگر در این بیماران توجه به مشکلات تنفسی آنها است که می توان به کمک تمرینات تنفسی و فیزیوتراپی تنفسی به بهبود تهویه ریوی این بیماران کمک بسزایی کرد.
میکائیلی در پایان خاطرنشان کرد: به طور کلی به نظر می‌رسد برای مدیریت درمانی این بیماران وجود تیم درمانی شامل متخصص مغز و اعصاب، متخصص قلب و عروق، متخصص ریه، متخصص تغذیه، روانشناس و از همه مهم تر فیزیوتراپیست ضروری است تا بتوان کمی از آلام این بیماران دردمند کاست.
انتهای پیام
طناب نخاعی در امتداد مغز است و از یک دسته ضخیم از اعصاب ساخته شده است. اعصاب پیام‌هایی را از مغز ما به بقیه نقاط بدن ما حمل می‌کنند. . این پیام‌ها به ما کمک می‌کنند که بدن خود را حرکت دهیم، فشار را احساس کنیم و عملکردهای حیاتی بدن را مانند تنفس و فشار خون و دستگاه ادراری و امعا و احشا را کنترل می‌کند. وقتی که نخاع آسیب دیده باشد، ارتباط بین مغز شما و بقیه بدن شما مختل می‌شود و نتیجه آن دست دادن توان حرکت و همچنین از دست دادن حس لامسه در ناحیه آسیب دیده است. آسیب به نخاع می‌تواند به وسیله یک ضربه مانند، تصادف، انواع عفونت‌ها و بیماری‌ها ایجاد شود.
یکی از این تغییرات بی اختیاری ادراری است. این مسئله فرد را با مشکلات فراوانی مواجه می‌سازد و زندگی وی را تحت الشعاع قرار می‌دهد. در این راستا پزشکان برای معالجه بیماران با استفاده از فیزیوتراپی و توانبخشی عضلات کف لگن به بهبود وضعیت بیماران و حل این معضل می‌پردازند.
برای کسب اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت در کلینیک امید میتوانید با شماره 09128444990 تماس حاصل نمایید.
آسیب نخاعی چگونه بر بدن تاثیر می‌گذارد؟
هرچقدر آسیبی که به نخاع می‌رسد شدیدتر باشد، توانایی حرکت و حس بدن بیشتر از بین می‌رود.
- آسیب به نخاع در ستون فقرات شما به پاراپلژی منجر می‌شود. پاراپلژی بر حرکت و احساس در پاها و احتمالا برخی از عضلات شکم، تاثیر می‌گذارد.
- آسیب به نخاع در گردن شما باعث تتراپلژیا می‌شود، تتراپلژیا حرکت و احساس را در تمام قسمت‌های بدن شما و همچنین معده و برخی عضلات سینه تحت تاثیر قرار می‌دهد.
مهم است آگاه باشیم که میزان از دست دادن حرکت و احساس از فری به فرد دیگر متفاوت خواهد بود، حتی در کسانی که آسیب دیدگی نخاع‌شان دقیقا مشابه و در یک قسمت است.
علل آسیب یا ضایعه نخاعی
آسیب نخاعی ممکن است ناشی از آسیب به مهره‌ها، رباط‌ها یا دیسک‌های ستون فقرات یا آسیب دیدن خود نخاع باشد.
یک آسیب تروماتیک نخاعی ممکن است ناشی از ضربه ناگهانی و آسیب زا به ستون فقرات شما باشد که شکستگی، له شدگی، در رفتگی یا فشرده شدن یک یا چند مهره را ایجاد می‌کند. همچنین ممکن است ناشی از زخم گلوله تفنگ یا چاقو باشد و نخاع شما را قطع کند.
آسیب مضاعف معمولا به علت خونریزی، تورم، التهاب و تجمع مایع در نخاع و اطراف آن در طول روزها یا هفته‌های بعد از آسیب اولیه اتفاق می‌افتد.
یک آسیب نخاعی غیتروماتیک ممکن است ناشی از آرتریت، سرطان، التهاب، عفونت یا انحطاط دیسک ستون فقرات باشد.
علائم این وضعیت
آسیب نخاعی از هر نوعی که باشد ممکن است به یک یا چند علائم و نشانه زیر منتهی شود:
- از دست دادن توان حرکت کردن
- از دست دادن یا تغییر احساسات، از جمله توانایی احساس گرما، سرما و لمس
- از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع
- فعالیت‌های رفلکسی و یا اسپاسم بیش از حد
- تغییرات محسوس در توانایی جنسی، برانگیختگی جنسی و باروری
- درد یا احساس خستگی شدید به علت آسیب به الیاف عصبی در نخاع شما
- دشواری تنفس، سرفه یا پاک سازی ترشحات ریه‌ها
پس از آسیب نخاعی و اثرات بی اختیاری ادرار
مثانه، همراه با بقیه اعضای بدن، تغییرات چشمگیری می‌کنند. از آنجایی که پیام‌های بین مثانه و مغز نمی‌توانند به سمت بالا و پایین نخاع حرکت کنند، الگوی توصیف شده در بالا امکان پذیر نمی‌شود. بسته به نوع آسیب نخاع، مثانه ممکن است سست “ضعیف” و یا بیش از حد فعال “رفلکس اسپاسمی” شود.
مثانه ضعیف و سست
مثانه سست کشیدگی عضلاتش (قدرت عضلات) را از دست می‌دهد و برای تخلیه ادرار منقبض نمی‌شود. . این نوع مثانه می‌تواند به راحتی با ادرار زیاد، بیش از حد کشیده شود، که می‌تواند به دیواره مثانه آسیب برساند و خطر عفونت را افزایش دهد. خالی کردن مثانه سست می‌تواند با تکنیک‌هایی مانند کرید، والسالوا یا کتتریزاسیون متناوب انجام شود. بسیار مهم است که اجازه ندهید مثانه شما بیش از حد پر شود، حتی اگر این به معنی بیدار شدن مکرر در شب برای تخلیه ادرار باشد.
مثانه رفلکسی و اسپاسمی
عضلات تخلیه‌ای در یک مثانه رفلکسی یا بیش فعال ممکن است بیش از حد حالت کشیده داشته باشند و ممکن است به طور خودکار منقبض شوند که باعث ایجاد بی اختیاری ادرار (دفع نا خود آگاه) می‌شود. گاهی اوقات اسفنگترهای مثانه به درستی با عضلات تخلیه‌ای هماهنگ نمی‌شوند و ممکن است دارو یا جراحی موثر باشد.
راه‌های درمان بی اختیاری دفع ادرار که در نتیجه ضایعه نخاعی است
با پزشک خود مشورت کنید!! بی اختیاری ادرار بخش طبیعی از زندگی پس از آسیب نخاعی است اما راه‌هایی برای مدیریت آن وجود دارد که می‌تواند شما را راحت و مستقل کند. پزشک شما می‌تواند جزئیات آسیب‌های خاص شما و تاثیر آن بر روی مثانه شما و همچنین پیشنهاد مدیریت بالقوه بی اختیاری ادرار با شما در میان بگذارد.
مدیریت مثانه
سوند مثانه فولی یا سوپراپوبیک
یک لوله از طریق مجرای ادراری یا شکم به مثانه وارد می‌شود، جایی که یک بالون در انتهای آن قرار دارد.این لوله در مثانه باقی می‌ماند و به طور مداوم تخلیه می‌شود، بنابراین مثانه هرگز پر نمی‌شود.
سوند مثانه خارجی
- سوندهای کاندومی: این دستگاه‌های جمع آوری ادرار را مردان برای مشکلات بی اختیاری ادرار می‌پوشند. آنها از لاستیک یا سیلیکون لاتکس ساخته شده‌اند که آلت تناسلی را پوشش می‌دهند و به یک لوله متصل می‌شوند و به یک کیسه جمع آوری کنند ادرار تخلیه می‌شوند.
- دستگاه خویشتن داری خارجی: این دستگاه یک روش مدیریت مداوم است که به نوک آلت تناسلی متصل است و با استفاده از هیدروکلوئید، چسب ضد حساسیت، معمولا در مراقبت‌های زخم و استومی استفاده می‌شود. در این روش ادرار به یک کیسه جمع آوری هدایت می‌شود و در تماس با پوست قرار نمی‌گیرد.
درمان دارویی
پزشک شما ممکن است داروهایی را برای بهبود عملکرد مثانه تجویز کند. مانند داروهایی برای کاهش انقباضات مثانه، کاهش دفعات ادرار، بهبود کنترل ادرار توسطدمثانه (بی اختیاری)، افزایش فضای ذخیره مثانه و یا بهبود عملکرد تخلیه‌ای مثانه.
تمرینات کگل
ورزش کگل مانند این است که شما تظاهر به ادرار کردن و سپس نگه داشتن آن می‌کنید. شما عضلاتی که جریان ادرار را کنترل می‌کنند را شل و سفت می‌کنید. چیزی که مهم است پیدا کردن عضلات مورد نظر برای سفت کردن است.
دفعه بعد که شما مجبورید ادرار کنید، شروع به ادرار کردن کنید و سپس متوقف کنید. ماهیچه‌های خود را در واژن (برای زنان)، مثانه یا مقعد احساس کنید، آنها را منقبض کنید و سپس شل کنید. اینها عضلات کف لگن هستند. اگر شما آنها را منقبض احساس می‌کنید، شما ورزش را درست انجام می‌دهید. عضلات ران ، کفل، و شکم باید منبسط و در آرامش باشند. اگر هنوز مطمئن نیستید که عضلات درست را منقبض می‌کنید یا نه:
- تصور کنید که سعی می‌کنید از خارج شدن باد معده جلوگیری کنید
- زنان: انگشت خود را در مهبل (واژن) قرار دهید. عضلات را به اندازه‌ای منقبض کنید که انگار دارید ادرارتان را نگه می‌دارید، پس از آن شل کنید. ماهیچه‌های خود را سفت کنید، نگه دارید و سپس آنها را شل کنید
- مردان: یک انگشت خود را به مقعد خود وارد کنید. عضلات را به همان اندازه منقبض کنید که انگار ادرار خود را نگه داشته‌اید. آنها را منقبض کنید، سپس رها کنید.
تحریک الکتریکی
آسیب نخاعی (SCI) می‌تواند ارتباطات بین مغز و بدن را مختل کند و منجر به از دست دادن کنترل در سیستم‌های عصبی-عضلانی سالم به طرق شود. استفاده از تحریک الکتریکی سیستم عصبی مرکزی و محیطی می‌تواند از این سیستم‌های عصبی عضلانی سالم برای ارائه گزینه‌های ورزشی درمانی بهره بگیرد، تا امکان بازسازی عملکردی و حتی مدیریت یا پیشگیری از بسیاری از عوارض پزشکی ناشی از SCI مهیا شود. استفاده از ES برای بازسازی اندام فوقانی، اندام‌های انتهایی و عملکردهای کوتاه مدت می‌تواند بسیاری از فعالیت‌های روزمره زندگی را یک واقعیت بالقوه برای افراد مبتلا به SCIکند. بازگرداندن مثانه و عملکردهای تنفسی و جلوگیری از زخم‌های تحت فشار می‌تواند به طور قابل توجهی بیماری و مرگ و میر ناشی از آسیب نخاعی را کاهش دهد.
دستگاه‌های بیوفیدبک
بیوفیدبک یک تکنیک است که عملکردهای بدن را اندازه گیری می‌کند و به شما در مورد آنها اطلاعاتی می‌دهد تا به شما کمک کند آنها را کنترل کنید. از سنسورهای الکترونیکی یا الکترودهای متصل به بخش‌های مختلف بدن برای تشخیص تغییرات پاسخ‌های فیزیکی استفاده می‌شود. سیگنال‌های آنها از این تغییرات با استفاده از سیگنال‌های بصری یا شنوایی مانند صفحه نمایش نور و یا مجموعه‌ای از بوق‌ها اطلاعاتی را در اختیار شخص قرار می‌دهد. انواع دستگاه‌های تجهیزی بیوفیدبک:
- الکترومیوگرافی (EMG)
- پاسخ پوستی گالوانیک (GSR)
- سنسورهای دما یا حرارت
- سنسورهای ضربان قلب
- کاپنومتری (CAP)
جراحی‌های جایگزینی
- Mitrofanoff: یک مسیر عبور با استفاده از آپاندیس ساخته می‌شود تا کاتتریزاسیون بتواند از طریق شکم به مثانه انجام شود.
- تقویت مثانه: جراحی بزرگ کردن مثانه
- بداره شکافی: شرح و توصیف این جراحی را در بخش بی اختیاری تخلیه ادرار ببینید.
- شکستگی فشاری
استخوان ها یا مهره ها، ستون فقرات انسان را بسیار محکم نگه می دارند، اما گاهی اوقات مهره ها نیز مشابه سایر استخوان های بدن دچار شکستگی می شوند. شکستن مهره کمر معمولاً به خاطر شرایطی مثل پوکی استخوان (وضعیتی که در آن استخوان ها ضعیف می شوند)، زمین خوردن شدید، فشار بیش از حد، یا بعضی از انواع آسیب دیدگی های فیزیکی ایجاد می شوند.در شکستگی مهره کمر یا ستون فقرات یکی از روشهای درمانی تزریق سیمان یا استفاده از روش کیفوپلاستی و ورتبروپلاستی است.
انواع شکستگی ها
شکستگی های ستون فقرات دارای انواع بسیار مختلف و متفاوت به شرح زیر هستند: شکستگی فشاری مهره های کمر ، ترکیدن، شکستگی ناشی از خم شدن ستون فقرات، و در رفتن مهره ها. هر یک از این موارد شکستگی در ادامه توضیح داده شده اند و سپس به درمان شکستگی مهره کمر پرداخته می شود.. سایر شرایطی که پزشک ممکن است برای توصیف یک شکستگی از آنها استفاده نماید عبارت از با ثبات، بی ثبات، مینور، و یا ماژور است.
- شکستگی فشاری و شکستگی با جابجایی
شکستگی ناشی از فشار:
این نوع شکستگی فشاری در بیمارانی بیشتر مشاهده می شود که از علائم پوکی استخوان رنج می برند و یا بیمارانی که استخوان های آنها به خاطر ابتلا به سایر بیماری ها مثل سرطان استخوان ضعیف شده است. در صورتی که یک فشار ناگهانی یا بیش از حد به مهره ها وارد شود، ممکن است استخوان ها امکان تحمل فشار را نداشته باشند و در نتیجه این فشار دچار شکستگی شوند. شکستگی ساختار مهره به همراه له شدگی (wedge fracture) یک نوع خاص از این نوع شکستگی می باشد. در این حالت، یک بخش از مهره که معمولاً قسمت جلویی آن می باشد، متلاشی می شود و مهره ظاهر گوه مانند پیدا می کند.
- ترکیدن: این نوع شکستگی مهره کمر (شکل زیر را مشاهده کنید) در نتیجه آسیب دیدگی های شدید ایجاد می شوند (برای مثال تصادف با اتومبیل). این شرایط زمانی ایجاد می شود که مهره ها با یک نیروی بیش از حد فشرده شوند. بر خلاف شکستگی های ناشی از فشار، در این حالت فقط یک بخش از مهره ها دچار شکستگی می شود. به خاطر اینکه در اینگونه مواقع مهره کاملاً خرد می شود، ممکن است تکه های استخوان در محل پخش شده و باعث وارد شدن آسیب به کانال نخاعی شود. این نوع شکستگی شدید تر از شکستگی ناشی از فشار می باشد.
- شکستگی ناشی از خم شدن ستون فقرات: در صورتی که فرد تصادف اتومبیل داشته و بدن وی با فشار به سمت جلو هل داده شود، ممکن است مهره ها در نتیجه فشار وارد شده از یکدیگر جدا شوند. ستون فقرات دارای قابلیت خم شدن به سمت جلو است، اما اگر این خم شدن با نیروی زیاد و به صورت ناگهانی انجام شود، باعث وارد شدن فشار بیش از حد به ستون فقرات می شود که می تواند شکستگی یک یا چند مهره را به همراه داشته باشد. اگر فرض کنیم ستون فقرات از سه بخش ستون مانند تشکیل شده است، شکستگی ناشی از خم شدن معمولاً باعث ایجاد شکستگی در ستون عقبی و میانی می شود. یک مثال از این نوع شکستگی در شکل زیر نشان داده شده است.
- در رفتن مهره ها: در صورتی که فرد به هر یک موارد شکستگی فوق دچار شود و مهره ها از محل خود جا به جا شده و در رفته باشند، فرد دچار در رفتگی ناشی از شکستگی استخوان شده است. معمولاً، این نوع شکستگی هر سه ستون تشکیل دهنده ستون فقرات را تحت تاثیر قرار می دهد و به این ترتیب این ناحیه از بدن بسیار بی ثبات می شود.
علائم و نشانه ها
علائم شکستگی ستون فقرات و شدت این علائم با توجه به نوع شکستگی ایجاد شده متفاوت می باشد (برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه بخش انواع مختلف شکستگی های ستون فقرات را مطالعه نمایید). علائم شکستگی مهره کمر نیز به نوع شکستگی ایجاد شده در ستون فقرات که باعث ایجاد مشکل برای اعصاب شده بستگی دارد.
شکستگی مهره های کمر همیشه با درد همراه نیست، بنابراین حتی بعد از وارد شدن یک آسیب مثل تصادف رانندگی، ممکن است نتوان درباره ایجاد شکستگی در مهره ها مطمئن بود. به همین دلیل لازم است معاینات کامل توسط پزشک و بهترین متخصص ستون فقرات در این رابطه انجام شود.
به هر حال، شکستگی مهره های کمر می تواند باعث ایجاد درد یکباره و شدید در اطراف ناحیه آسیب دیده شود. شکستگی مهره های کمر همچنین می تواند ورم در اطراف این ناحیه را به همراه داشته باشد. در صورتی که شکستگی مهره کمر باعث وارد شدن فشار به یک عصب یا کانال نخاعی شود، فرد ممکن است با علائم عصبی زیر در این رابطه مواجه گردد:
- ضعف در دست ها یا پاها
- بی حسی در دست ها یا پاها
- دردی که به سمت دست ها یا پاها کشیده می شود (رادیکولوپاتی)
- ایجاد مشکل برای راه رفتن یا حرکت کردن
- مشکلات ادرار و مدفوع
- فلج (در موارد نادر)
شکستگی مهره های کمر به همراه عوارض عصبی از اهمیت خاص برخوردار هستند، بنابراین اگر شما با هر یک از علائم عصبی فوق مواجه شدید (حتی اگر در این رابطه درد نداشتید)، می بایست در اسرع وقت برای بررسی وضعیت به مطب پزشک مراجعه نمایید.
شکستگی های ناشی از فشار یک نوع خاص از شکستگی های ستون فقرات هستند که معمولاً به علت پوکی استخوان یا سایر شرایط تضعیف کننده استخوان ها ایجاد می شود و می تواند علائم دیگری غیر از موارد ذکر شده فوق برای بیمار به همراه داشته باشد. برای مثال اگر فرد در چند نقطه دچار شکستگی ناشی از فشار شده باشد، می توان کاهش قد و یا برآمدگی در ستون فقرات (قوز کمر) را در این حالت مشاهده کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره علائم همراه با شکستگی های ناشی از فشار به خاطر ابتلا به پوکی استخوان، مطلب مربوط به پوکی استخوان را مطالعه نمایید.
علت ها و دلایل
شکستگی ستون فقرات در نتیجه وارد شدن ضربه یا سایر شرایطی که باعث ضعیف شدن استخوان ها می شود، ایجاد می گردد. برای مثال در ارتباط با وارد شدن ضربه به ستون فقرات می توان از موارد زیر نام برد:
- تصادف اتومبیل
- زمین خوردن
- انجام فعالیت های ورزشی
- اقدامات خشونت آمیز (مثل تیر خوردن)
این شرایط می توانند فشار بیش از حد به ستون فقرات وارد کرده و باعث شکستگی مهره ها به خاطر ناتوانی آنها برای تحمل فشار شوند. وارد شدن ضربه می توانند حرکت زیاد بدن به یک طرف و فشار بیش از حد به ستون فقرات را به همراه داشته باشد. برای مثال، اگر تصادف باعث پرتاب شدن فرد شود، ممکن است گردن بیش از حد به عقب خم شده و شکستگی در مهره های گردن به خاطر مقاومت آنها در برابر فشار غیر عادی و زیاد ایجاد گردد.
گاهی اوقات هنگام وارد شدن ضربه ممکن است شکستگی در بخش خارجی و سخت مهره های بدن یعنی استخوان کورتیکال ایجاد شود. در صورتی که این ناحیه دچار شکستگی شود، ممکن است فرو ریختن مهره ها حتی با وارد شدن یک فشار عادی نیز ادامه پیدا کند. بنابراین، در این حالت وارد شدن آسیب اولیه ممکن است باعث شکستگی زیاد مهره ها نشود، اما با گذشت زمان، شکستگی ایجاد شده به تدریج تشدید می شود.
شرایطی که می تواند باعث ضعیف شدن استخوان ها شود
بعضی از شرایطی که می تواند ضعیف شدن استخوان ها را به همراه داشته باشند، به شرح زیر هستند:
- پوکی استخوان
- سرطان استخوان
- تومور در ناحیه ستون فقرات
در صورتی که استخوان ها در نتیجه شرایطی مثل پوکی استخوان ضعیف شوند، فرد در معرض ریسک بالاتر ایجاد شکستگی در مهره های کمر قرار می گیرد. هنگامی که استخوان ها ضعیف شوند، حتی یک حرکت ساده مثل بلند کردن بسته خرید نیز می تواند باعث ایجاد یک شکستگی در مهره های کمر شود.
تشخیص
مشاهده درد جدید یا غیر عادی در ناحیه کمر می بایست به پزشک اعلام شود. تشخیص به موقع این مشکل می تواند انتخاب های بهتری را برای درمان شکستگی مهره کمر در اختیار شما قرار دهد. در این حالت انجام معاینه فیزیکی به همراه عکس برداری رادیولوژی می تواند به تعیین اینکه مهره های کمر دچار شکستگی شده اند یا خیر، کمک موثر نماید.
راه ها و روش های درمان
روش های اصلی درمان شکستگی مهره های کمر به شرح زیر هستند:
مصرف دارو
شکستگی ستون فقرات ممکن است با درد همراه بوده یا بدون درد باشد. در صورتی که شما در این رابطه با درد مواجه شدید، پزشک ممکن است از داروهای مختلف برای کمک به کاهش درد شما استفاده نماید. این داروها می تواند به بهبود سریع تر شما کمک کرده و درد را کاهش دهد. به این ترتیب فرد می تواند فعالیت های روزانه خود را با ناراحتی کمتر انجام دهد. علاوه بر این، شما می توانید با مصرف یک دوره داروهای مسکن انجام تمرین های حرکتی فیزیوتراپی را به منظور تقویت عضلات ستون فقرات شروع نمایید.
هنگام مصرف دارو همواره از بیمار خواسته می شود دارو را با پایین ترین دوز یا ضعیف ترین سطح تاثیر آغاز نماید. به این ترتیب تا زمانی که درد بیمار بسیار شدید نباشد و بیمار در شرایط غیر عادی قرار نداشته باشد، پزشک احتمالاً برای وی مصرف داروهای مسکن قوی همچون مورفین را تجویز نخواهد کرد.
معمولاً در ارتباط با تجویز دارو یک فرآیند مشخص وجود دارد. به این ترتیب در اکثر موارد تجویز دارو با مسکن های معمول که نیازی به نسخه پزشک برای خرید آنها نیست، شروع می شود. اگر این داروها بتوانند درد بیمار را به حد کافی کاهش دهند، دیگر نیازی به مصرف داروهای قوی تر نخواهد بود. در غیر این صورت، بیمار می تواند با پزشک صحبت نماید و پزشک بر اساس شرایط بیمار، احتمالاً از داروهای مسکن قوی تر برای کنترل علائم مشکل استفاده می کند.
بریس ستون فقرات
با توجه به نوع شکستگی ایجاد شده در ستون فقرات، پزشک ممکن است به بیمار پیشنهاد دهد از یک بریس برای بهبود مناسب شکستگی ایجاد شده استفاده نماید. در صورتی که شکستگی حالت با ثبات داشته و باعث ایجاد آسیب دیدگی عصب نشده باشد یا احتمال ایجاد این آسیب دیدگی در آینده بعید باشد، ممکن است از بیمار خواسته شود از بریس استفاده نماید. به هر حال اگر شکستگی بی ثبات باشد، این شرایط به معنی اینست که مهره های ستون فقرات به قدری دچار شکستگی شده اند که دیگر نمی توانند به مقدار کافی از ستون فقرات حمایت کنند و در این حالت احتمال ایجاد آسیب برای عصب زیاد است. در این شرایط استفاده از بریس احتمالاً یک انتخاب درمانی مناسب برای بیمار نخواهد بود و شاید نیاز به عمل جراحی برای بیمار وجود داشته باشد.
- کمربند طبی برای کمک به پایداری مهره
استفاده از بریس فقط برای یک دوره زمانی کوتاه مدت انجام می شود. بریس می تواند از وضعیت ستون فقرات تا زمان بهبود مهره ها حمایت لازم را به عمل آورد. در مواردی که شکستگی با ثبات باشد، مهره ها هنوز می توانند فشار باری عادی را بدون ایجاد ریسک آسیب دیدگی جدید تحمل نمایند. این شرایط به معنی اینست که در اکثر بخش ها، مهره ها هنوز می توانند فعالیت خود در ارتباط با کمک به حرکت فرد را انجام دهند. به هر حال، توجه داشته باشید مهره آسیب دیده در این شرایط نمی تواند مشابه یک مهره عادی فعالیت داشته باشد و به همین خاطر ممکن است ستون فقرات به مقداری کمک برای تحمل وزن نیاز داشته باشد. در حقیقت استفاده از بریس می تواند حمایت اضافی از مهره های ستون فقرات را در طول دوره بهبود تامین کند.
یکی دیگر از مزایای بریس ایجاد محدودیت در حرکت های بیمار است. شکستگی ستون فقرات می تواند با توجه به شدت آسیب دیدگی و محل ایجاد شکستگی برای بیمار بسیار دردناک باشد. به این ترتیب حتی ساده ترین حرکت ها نیز می تواند باعث ایجاد درد شود. در نتیجه بریس می تواند این شرایط را تسهیل کرده و فرصت بهبود را در اختیار ستون فقرات قرار دهد.
استفاده از بریس نباید برای دوره طولانی انجام شود، زیرا نباید بیمار به استفاده از آن وابسته شود. بریس می تواند از استخوان ها و عضلات در طول فرآیند بهبود ستون فقرات حمایت کند، اما به منظور قوی و سالم شدن این استخوان ها و عضلات، نباید همیشه از بریس برای حمایت از آنها استفاده شود. در اکثر موارد، به این منظور می بایست در کنار استفاده از بریس، برنامه های فیزیوتراپی بخشی از فرآیند درمان باشند. در عمل فیزیوتراپی می تواند به تقویت عضلات پس از استفاده بریس کمک کرده و به شما نحوه بازگشت به شرایط اولیه قبل از آسیب دیدگی را آموزش دهد.
فیزیوتراپی
با بهبود تدریجی شکستگی ستون فقرات، لازم است از برنامه های فیزیوتراپی استفاده شود. این برنامه ها می توانند بخشی از برنامه درمانی کلی طراحی شده توسط پزشک برای کمک به بازگشت فرد به زندگی عادی پس از ایجاد شکستگی در مهره های کمر باشد.
متخصص فیزیوتراپی می تواند به بیمار فعالیت های لازم برای تقویت عضلات ستون فقرات را به صورتی آموزش دهد که این عضلات بتوانند حمایت بیشتر از ستون فقرات و عملکرد بهتر داشته باشند.
شکستگی های ستون فقرات می توانند باعث ایجاد تغییر در نحوه انجام وظایف این بخش از بدن شود. در حقیقت، ستون فقرات به نحوی تنظیم شده که مهره ها در کنار یکدیگر بتوانند وزن بدن را تحمل کرده و کنترل حرکت های بدن را بر عهده داشته باشند. به این ترتیب حتی یک شکستگی مینور (ناچیز) ایجاد شده در این ناحیه نیز می تواند باعث تغییر نحوه تحمل وزن در سایر بخش های ستون فقرات شود. این شرایط می تواند باعث افزایش فشار به ستون فقرات و کشیدگی در عضلات حمایت کننده از ستون فقرات شود.
متخصص فیزیوتراپی می تواند به شما تمرین های حرکتی و کششی مناسب به منظور تمرکز بر عضلات کمر را آموزش دهد و وضعیت شما را به منظور اطمینان از انجام صحیح این حرکت ها تحت کنترل داشته باشد. در این حالت همچنین ممکن است برای شما تمرین های خانگی تجویز شود. به این ترتیب لازم است برنامه درمانی تجویز شده بطور دقیق به عنوان یک بخش اصلی از فرآیند ریکاوری شکستگی ایجاد شده در ستون فقرات دنبال شود.
با بهبود یافتن ستون فقرات، متخصص فیزیوتراپی می تواند به شما اجازه انجام فعالیت هایی مثل راه رفتن، بازی تنیس و یا بلند کردن وزنه را بدهد. این فعالیت ها مستلزم وارد کردن فشار به بدن هستند و می توانند استخوان های شما را تقویت نماید.شکستگی ایجاد شده در مهره های کمر می تواند باعث تغییر در وضعیت ستون فقرات و موقعیت قرارگیری نامناسب آن شود. این شرایط بطور خاص در زمانی مشاهده می شود که شکستگی های متعدد در ستون فقرات ایجاد شود (مشکلی که بیشتر در موارد ابتلا به پوکی استخوان مشاهده می گردد).
در این شرایط به تدریج بیمار دچار قوز در ناحیه کمر می شود و احتمال بهبود یافتن استخوان ها با شرایط صحیح کاهش پیدا می کند. علاوه بر این، خم شدن کمر می تواند فشار بیشتری به ستون فقرات وارد کرده و ریسک ایجاد یک شکستگی دیگر را افزایش دهد. به هر حال، متخصص فیزیوتراپی می تواند به شما آموزش های لازم را درباره نحوه نگه داشتن بدن در وضعیت مناسب به منظور جلوگیری از ایجاد این شرایط را آموزش دهد.
با توجه به نیازهای بیمار، متخصص فیزیوتراپی با بیمار بطور نزدیک برای انجام فعالیت های روزانه همکاری می کند. این فعالیت ها بطور عادی هر روز انجام می شوند، اما انجام آنها ممکن است پس از ایجاد شکستگی در ستون فقرات دشوار شود. برای مثال، پس از شکستگی ستون فقرات، حتی لازم است به بیمار بهترین روش (با کمترین مقدار درد) برای انجام فعالیت های روزانه مثل خارج شدن از رخت خواب آموزش داده شود.
عمل جراحی
شکستگی های ناشی از فشار در مهره های کمر را می توان با عمل جراحی درمان کرد. پروتز مهره ها، کیفوپلاستی، و ورتبروپلاستی یا تزریق سیمان به مهره شکسته سه روش درمانی با حداقل سطح تهاجم هستند که امکان استفاده از آنها برای شکستگی های ناشی از فشار در ستون فقرات، ناحیه قفسه سینه و کمر وجود دارد. این عمل های جراحی با استفاده از سیمان استخوانی انجام می شوند.
تلفن رزرو نوبت در کلینیک پروفسور فروغ 66572220