پاسخ دکتر زینب موسوی فخر، جراح و متخصص زنان و زایمان:
شما باید حتما معاینه شوید چون در معاینه مشخص می شود که علت این دردها دقیقا چیست. اگر عفونتی در شما مشاهده کرده اند، مصرف کلوتریمازول به تنهایی برای شما کافی نیست و لازم است که آنتی بیوتیک هم مصرف کنید و اگر عفونت تان برطرف شد شما می توانید باردار شوید. پس باید حتما معاینه شوید و حتما آنتی بیوتیک ها را به طور مرتب استفاده کنید تا قارچ و عفونت تان کاملا از بین برود. وقتی از بین رفت درد شما هم تسکین می یابد و شما می توانید اقدام به بارداری کنید. اما قبل از آن بهتر است باردار نشوید.
– خارش در ناحیهی واژن؛
– سوزش درهنگام دفع ادرار یا آمیزش جنسی؛
– احساس درد درهنگام آمیزش جنسی؛
– احساس درد در شرایط عادی؛
– قرمزی واژن؛
– وجود جوش در ناحیهی واژن
یکی دیگر از نشانه‌های مهم این بیماری، ترشحات واژینال به رنگ خاکستری مایل به سفید است. این ترشحات در برخی از افراد پنیری‌شکل و در برخی دیگر رقیق و آبکی هستند.
هرچه درمان عفونت قارچی بیشتر به تأخیر بیفتد، نشانه‌های آن شدیدتر خواهد شد
باکتری مفیدی به نام لاکتوباسیلوس در واژن زندگی می‌کند که از رشد و نموِ نوعی قارچ موسوم به کاندیدا (که نوعی میکروارگانیسم طبیعی در ناحیهی واژن است) جلوگیری می‌کند. در صورت بهم ریختن تعادل در نسبت این قارچ و باکتری مفید واژن، باکتری نمی‌تواند وظیفه‌اش را به‌خوبی انجام دهد؛ درنتیجه، رشد بیش‌ازحد قارچ، باعث بروز نشانه‌های عفونت قارچی واژینال می‌شود.
عوامل متعددی در بروز عفونت قارچی واژن نقش دارند که از میان آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– مصرف زیاد آنتی‌بیوتیک‌ها (آنتی‌بیوتیک مقدار لاکتوباسیلوس را در واژن کاهش می‌دهد)
– بارداری
– دیابت کنترل‌نشده
– سیستم ایمنی ضعیف
– عادات غذایی بد (مانند مصرف زیاد غذاهای حاوی شکر)
– عدم تعادل هورمونی در دوران قاعدگی
– استرس
– کمبود خواب
عامل اصلی بسیاری از عفونت‌های قارچی، نوع خاصی از قارچ به نام کاندیدا آلبیکنس است. عفونت ناشی از این نوع کاندیدا به‌راحتی قابل‌درمان است. اما اگر عفونت قارچی به‌طور مداوم عود کند یا با درمان‌های شناخته‌شده‌ی معمول قابل‌درمان نباشد، این احتمال وجود دارد که عفونت، ناشی از انواع دیگر قارچ کاندیدا باشد. برای تشخیص نوع قارچ کاندیدا باید آزمایش بدهید.
تشخیص عفونت قارچی بسیار ساده است. در مرحله‌ی اول، معمولا پزشک درمورد سابقه‌ی ابتلا به عفونت قارچی و حتی سایر بیماری‌های منتقله‌ی جنسی سؤال می‌کند. در مرحله‌ی بعد، پزشک لگن، دیواره‌ی واژن، رحم و همچنین ناحیهی اطراف آنها را معاینه می‌کند.
گاهی پزشک با توجه به مشاهدات، ترشحات واژن را جمع‌آوری می‌کند و به آزمایشگاه می‌فرستد. معمولا این کار برای زنانی که به‌طور مداوم دچار عفونت قارچی می‌شوند یا عفونت‌‌شان با درمان‌های معمول بهبود نمی‌یابد، انجام می‌شود.
عفونت قارچی واژن، با توجه به شدت علائم، روش‌های درمانی متفاوتی را می‌طلبد. پزشک می‌داند که کدام نوعِ درمان برای عفونت شما بهتر است، اما گاهی می‌توان این بیماری را در منزل و با درمان‌های خانگی نیز درمان کرد.
عفونت‌های ساده
معمولا پزشک برای درمان عفونت‌های ساده، مصرف کرم ضدقارچ، پماد، قرص یا شیاف را برای یک تا سه روز توصیه می‌کند. برای عفونت‌های ساده می‌توان از داروی‌های بدون نسخه هم استفاده کرد. برخی از این داروها عبارتند از:
– بوتوکونازول
– کلوتریمازول (لوتریمین)
– میکونازول (مونیستات)
– ایتراکونازول (ترازول)
– فلوکونازول (دیفلوکان)
اگر پس از مصرف این داروها، علائم عفونت را مشاهده کردید (مثلا دو ماه بعد)، حتما به پزشک مراجعه کنید.
عفونت‌های پیچیده
در صورتی که نشانه‌های عفونت قارچی شدید یا پیچیده را داشته باشید، پزشک‌تان در موارد زیر حتما درمان شما را آغاز خواهد کرد:
– داشتن قرمزی، تورم و خارش شدید که سبب ایجاد زخم یا پارگی در بافت واژن شود
– ابتلا به عفونت قارچی بیش از چهار بار در سال
– عفونت ناشی از انواع قارچ کاندیدا به جز کاندیدا آلبیکنس
– بارداری
– ابتلا به دیابت کنترل‌نشده یا داشتن سیستم ایمنی ضعیفی
– ابتلا به ایدز
برای درمان عفونت قارچی شدید، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:
– استفاده از کرم، پماد، قرص یا شیاف واژینال به مدت ۱۴ روز
– استفاده از فلوکونازول (دیفلوکان) به مدت ۲ یا ۳ روز
– استفاده از فلوکونازول (دیفلوکان) یک بار در هفته و به مدت ۶ هفته یا استفاده از داروهای ضد قارچ موضعی به مدت طولانی
درصورتی که عفونت قارچی‌تان طی مدت کوتاهی مجددا عود کند، ممکن است همسرتان نیز به این بیماری مبتلا باشد. بهتر است از او بخواهید تا برای معاینه به پزشک مراجعه کند. استفاده از روش‌های ایمنی و پیشگیری‌کننده درهنگام آمیزش جنسی از اهمیت زیادی برخوردار است.
تقریبا همه‌ی ما می‌دانیم که پیشگیری بهتر از درمان است. شما می‌توانید با رعایت نکات ساده‌ای که در ادامه آمده است، از ابتلا به عفونت قارچی واژن جلوگیری کنید:
– رژیم غذایی مناسب
– مصرف ماست یا مکمل‌های حاوی باکتری لاکتوباسیلوس
– پوشیدن لباس‌هایی از جنس الیاف طبیعی مانند کتان، پنبه و ابریشم
– شستن لباس‌ِ زیر در آب گرم
– استفاده از محصولات بهداشتی مرغوب و تعویض به موقع آنها
مواردی که هرگز نباید انجام بدهید:
– پوشیدن شلوارهای تنگ، جوراب‌شلواری، لباس‌های تنگ یا ساق‌های چسبان
– استفاده از دئودورانت یا تامپون‌ها و پدهای معطر
– نشستن با لباس‌های نمدار و مرطوب، به‌ویژه مایو
– نشستن در وانِ آب داغ یا دوش گرفتن با آب داغ
– استفاده از دوش واژینال جهت تمیز کردن واژن
بسیاری از زنان قادرند تا دلیل عفونت قارچی‌شان را پیدا کنند. مثلا برخی از آنها می‌دانند که پس از مصرف آنتی‌بیوتیک دچار خارش یا قرمزی واژن می‌شوند. به تغییرات رفتار بدن‌تان دقت کنید. اگر بتوانید دلیل عفونت را بفهمید، می‌توانید از عود احتمالی آن در آینده جلوگیری کنید.
در بسیاری از موارد می‌توان این بیماری را با درمان‌های خانگی برطرف کرد. با این حال، اگر طی چند روز علائم بیماری بدتر شد یا نشانه‌های جدیدی مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید.
۱. ماست یونانی
بهترین درمان خانگی، مصرف ماست ساده‌ی یونانی است. ماست حاوی مواد پروبیوتیک و باکتری‌های مفید و ضروری مانند لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس است که محیط واژن را سالم نگه می‌دارند. برخی از پروبیوتیک‌ها در جلوگیری از کاندیدا آلبیکنس مؤثر هستند. بهتر است از ماست ساده و فاقد شکر افزودنی استفاده کنید، چرا که شکر قارچ‌های کاندیدا را تغذیه و رشد آنها را تسریع می‌کند.
۲. اسیدبوریک
اسیدبوریک نوعی ضدعفونی‌کننده‌ی قوی است. بسیاری از زنان ادعا می‌کنند که این دارو برای درمان برخی از عفونت‌های قارچی واژن که دربرابر درمان‌های دیگر مقاوم هستند، مفید است. مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۹، نتایج امیدوارکننده‌ای را از تأثیر اسیدبوریک موضعی در درمان عفونت قارچی به نمایش گذاشت. برخی وب‌سایت‌ها ادعا می‌کنند که شیاف اسیدبوریک نیز در درمان این بیماری مؤثر است.
مقادیر زیاد اسیدبوریک می‌تواند به آسیب کلیوی، نارسایی حاد سیستم گردش خون و حتی مرگ منجر شود. از مصرف اسیدبوریک به‌صورت خوراکی خودداری کنید و آن را روی پوست آسیب‌دیده نمالید. در دوران بارداری تحت هیچ شرایطی از این دارو استفاده نکنید. همیشه قبل از مصرف موضعی، اسیدبوریک را با آب رقیق کنید.
۳. روغن اسانسی پونه
روغن پونه‌ی کوهی (گیاه مرزنگوش) که در درمان عفونت قارچی واژن مؤثر است، با ادویه‌ی پونه‌ی کوهی که در فروشگاه‌های موادغذایی وجود دارد متفاوت است. این روغن از پونه‌ی وحشی به دست می‌آید و حاوی تیمول و کارواکرول است که هر دو ضدقارچ‌هایی قوی هستند.
براساس پژوهشی، این روغن می‌تواند رشد کاندیدا آلبیکنس را متوقف یا سرعت رشد آن را کند نماید. روغن پونه‌ی کوهی، نوعی رقیق‌کننده‌ی طبیعی خون است. افرادی که به دلیل بیماری دیگری از رقیق‌کننده‌های خون استفاده می‌کنند یا مشکل انعقاد خون و کمبود ویتامین K دارند نباید از این روغن استفاده کنند.
هرگز از روغن‌های اسانسی به‌شکل خوراکی استفاده نکنید. بهترین روش برای مصرف روغن پونه‌ی کوهی، استنشاق آن به‌شکل بخور است. برخی از مطالعات، در حال بررسی روش‌های دیگری برای استفاده از این روغن هستند؛ بنابراین درحال‌حاضر بهتر است آن را به‌صورت مخلوط با روغن زیتون یا روغن بادام شیرین استفاده کنید. سه تا پنج قطره از این روغن را با حدود ۳۰ گرم از روغن زیتون یا روغن بادام مخلوط کنید. آن را روی پوست بگذارید و ماساژ بدهید یا اینکه مانند بخور استنشاق کنید. روغن اسانسی را کاملا به واژن نزدیک نکنید.
۴. شیاف‌های پروبیوتیک و مکمل‌ها
پروبیوتیک‌ها به برقراری تعادل بین باکتری و قارچ کمک می‌کنند. مواد پروبیوتیکیِ حاوی انواع باکتری‌های خانواده‌ی لاکتوباسیلوس را در رژیم‌غذایی‌تان بگنجانید.
مکمل‌های خوراکی مفید هستند، اما تأثیر کامل آنها بر عفونت قارچی ۱۰ روز طول می‌کشد. برای دستیابی به نتایج سریع‌تر، بهتر است که از شیاف پروبیوتیک استفاده کنید.
۵. روغن نارگیل
روغن نارگیل بسیار چرب است و مزایای زیادی برای سلامتی دارد. روغن نارگیل خواص ضدقارچی دارد و براساس مطالعات برای مقابله با کاندیدا آلبیکنس مؤثر است.
قبل از مصرف روغن نارگیل، اطمینان حاصل کنید که خالص و طبیعی است. می‌توانید این روغن را مستقیم روی محل مورد نظر بمالید.
۶. روغن درخت چای
روغن درخت چای نیز جزو روغن‌های اسانسی است و برای از بین بردن قارچ‌ها، باکتری‌ها و ویروس‌ها مؤثر است. تحقیقات نشان می‌دهند که شیاف واژینالِ حاوی روغن درخت چای نیز می‌تواند در بهبود قارچ مؤثر باشد. روغن درخت چای می‌تواند تعادل باکتری‌های واژن را حفظ کند.
روغن درخت چای فوق‌العاده قوی است، پس بهتر است که برای مصرف، آن را با روغن‌های پایه‌ای همچون روغن جوجوبا یا روغن نارگیل رقیق کنید. هرگز آن را به‌صورت خوراکی مصرف نکنید. مصرف مداوم این روغن خطرناک است.
۷. سرکه‌ی سیب
یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان عفونت قارچی واژن، حمام سرکه‌ی سیب است. سرکه خواص دارویی زیادی دارد. اجزای اسیدی سرکه می‌توانند تمام انواع میکروارگانیسم‌های مضر را از بین ببرند. نصف فنجان سرکه‌ی سیب را با آب نیمه گرم در وان حمام مخلوط کنید و ۲۰ دقیقه در آن غوطه‌ور شوید.
برای این کار از دوش واژینال استفاده نکنید، زیرا تمام باکتری‌ها (هم مفید هم مضر) را از بین میبرد.
۸. سیر
مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که سیر در نابود کردن قارچ کاندیدا مؤثر است. با این حال، هنوز به‌طور کامل روشن نیست که آیا در شرایط غیرآزمایشگاهی نیز اثربخش است یا خیر. گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهند استفاده‌ی موضعی از سیر در ناحیهی واژن با سوزش و درد شدید همراه است. بنابراین برای استفاده از مزایای سیر، بهتر است تا مقدار آن را در رژیم‌غذایی افزایش دهید.
۹. پراکسید هیدروژن
براساس مطالعات آزمایشگاهی، پراکسیدهیدروژن ضدباکتری و نابودکننده‌ی قارچ است. با اینکه این ماده برای همه‌ی گونه‌های قارچ کارساز نیست، اما برخی زنان به‌طور موضعی از آن استفاده می‌کنند و ادعا دارند که مؤثر است. قبل از مصرف پراکسیدهیدروژن روی دستگاه تناسلی، آن را رقیق کنید و مصرف آن را بیشتر از ۵ روز متوالی ادامه ندهید.
۱۰. ویتامین C
ویتامین C تقویت‌کننده‌ی سیستم ایمنی بدن است و داشتن سیستم ایمنی قوی می‌تواند بدن شما را به حالت تعادل برگرداند. ویتامین C (اسید آسکوربیک) خوراکی، خواص ضدمیکروبی دارد و می‌تواند رشد قارچ کاندیدا را متوقف کند.
استفاده‌ی موضعی از این قرص ممکن است موجب سوزش پوست حساس واژن شود. پس به جای استفاده‌ی موضعی از آن، بهتر است که مصرف خوراکی ویتامین C را افزایش دهید. این ویتامین سیستم ایمنی بدن‌تان را تقویت می‌کند و آن را برای مقابله با عفونت قارچی توانمند می‌سازد.
– مصرف شکر و غذاهای فرآوری‌شده را محدود کنید.
– به جز موارد ضروری از آنتی‌بیوتیک استفاده نکنید.
– از دوش واژینال مگر در مواقعی که پزشک آن را توصیه کرده باشد استفاده نکنید. اسپری‌های دئودورانت واژینال و لوسیون‌های معطر نیز تعادل بین باکتری‌های مفید و قارچ‌ها را برهم می‌زنند.
– سازمان غذا و دارو هیچ نظارتی از نظر ایمنی، خلوص و میزان کیفیت بر درمان‌های خانگی مانند گیاهان دارویی، مکمل‌ها یا روغن‌های اسانسی ندارد. اگر قصد استفاده از این مواد را دارید، حتما آنها را از منابع معتبر تهیه کنید.
– تأثیر این درمان‌ها به خود فرد، شدت عفونت و کیفیت درمان مورد استفاده بستگی دارد. هر محصولی، خواه طبیعی یا غیرطبیعی، ممکن است پوست حساس واژن را تحریک کند. بنابراین در صورت مشاهده‌ی هرگونه تحریک یا ناراحتی درمان را متوقف و به پزشک مراجعه کنید.
– قبل از استفاده از کرم‌ها یا روغن‌ها دست‌تان را بشویید.
– ممکن است که برخی از گیاهان دارویی با داروهای دیگری که مصرف می‌کنید تداخل ایجاد کنند یا عوارض جانبی ناخواسته‌ای داشته باشند. در این موارد حتما به پزشک مراجعه کنید.
ابتلا به بیماری‌هایی نظیر سوزاک و کلامیدیا شرایط عفونت در رحم را فراهم می‌کند. ازجمله سایر عوامل دخیل در عفونت نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– برقراری رابطه جنسی در سنین زیر ۲۵ سال؛
– برقراری رابطه جنسی بدون استفاده از وسایل پیشگیری از بارداری (کاندوم)؛
– استفاده از وسیله پیشگیری از بارداری آی یو دی (IUD)؛
– استفاده از دوش واژینال؛
– داشتن سابقه‌ی عفونت رحم.
برخی از زنان مبتلا به عفونت، هیچ نشانه‌ی خاصی را احساس نمی‌کنند، اما در دیگران این نشانه‌ها وجود دارد:
– احساس درد در ناحیهی تحتانی شکم؛
– احساس درد در ناحیهی فوقانی شکم؛
– تب؛
– احساس درد حین رابطه‌ی جنسی؛
– خونریزی نامنظم؛
– احساس درد هنگام خروج ادرار؛
– افزایش ترشحات واژینال بدبو؛
– خستگی.
عفونت رحم می‌تواند موجب دردهایی در سطح اندک یا متوسط بشود، اما در برخی زنان این درد بسیار شدید است و آنها علائم زیر را دارند:
– دردی شدید و آزاردهنده در لگن؛
– استفراغ؛
– بیهوشی؛
– تب شدید (بالاتر از ۱۰۱ درجه فارنهایت).
اگر یکی از این نشانه‌ها را دارید، حتما به پزشک یا مرکز فوریت‌های پزشکی مراجعه کنید، زیرا ممکن است عفونت به خون یا سایر بخش‌های بدن‌تان سرایت پیدا کرده باشد.
آزمایش‌ها برای تشخیص عفونت رحم
پزشک معالج برای تشخیص عفونت در ناحیهی رحم از آزمایش‌های زیر استفاده می‌کنند:
– آزمایش ناحیهی لگن؛
– معاینه‌ی دهانه‌ی رحم؛
– آزمایش ادرار به‌دنبال نشانه‌هایی چون خون، سرطان و سایر بیماری‌ها.
بعد از آزمایش‌های لازم، پزشک نتایج را برای بررسی بیشتر مطالعه می‌کند.
اگر مشخص شود که لگن دچار عفونت شده است، باید سایر بخش‌های دستگاه تولید مثل، مانند لوله‌های فالوپ هم ارزیابی شوند تا مبادا آسیب جدی وارد شده باشد. سایر آزمایش‌های جانبی از این قرار است:
– سونوگرافی لگن: با عکس‌برداری به کمک اشعه، وضعیت درونی لگن مشخص می‌شود.
– بیوپسی آندومتر: در این روش نیز قسمت کوچکی از زهدان برای بررسی بیشتر تکه‌برداری می‌شود.
– لاپاروسکوپی: در این شیوه نیز با ایجاد برشی کوچک و ورود به داخل محفظه‌ی شکمی از درون بدن عکس‌برداری می‌شود.
درمان عفونت‌های رحمی
معمولا پزشکان برای درمان عفونت در رحم از آنتی بیوتیک ها استفاده می‌کنند. پزشکان نمی‌توانند دقیقا تشخیص بدهند که کدام نوع از باکتری‌ها موجب عفونت شده‌اند، بنابراین ۲ نوع آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کنند تا درمان عفونت به‌صورت کامل انجام شود. در شروع فرایند درمان با مصرف داروها، احتمال ازبین‌رفتن نشانه‌های عفونت وجود دارد، اما این مسئله نباید باعث قطع مصرف داروها بشود. اگر درمان نیمه‌کاره رها بشود، ممکن است بهبودی کامل به‌تعویق بیفتد یا اصلا صورت نگیرد و حتی عفونت مجددا بازگردد.
اگر به‌دلیل بیماری یا بارداری قادر به مصرف قرص نباشید یا ورم و کیستی در ناحیهی لگن‌تان وجود داشته باشد، باید برای درمان بهتر و مؤثر به بیمارستان مراجعه کنید. در بعضی موارد نادر نیز نیاز به جراحی پیش می‌آید؛ یعنی زمانی‌که کیستی در ناحیهی لگنی وجود دارد یا احتمال می‌رود که این کیست پاره شود. درصورتی‌که فرد از دارودرمانی نیز نتیجه نگیرد، لزوم جراحی وجود خواهد داشت.
باکتری عامل عفونت رحم می‌تواند ازطریق تماس جنسی سرایت کند. مردان یکی از ناقلان اصلی باکتری‌هایی هستند که موجب عفونت در رحم می‌شود.
روش‌هایی برای جلوگیری از عفونت رحمی
به کمک موارد زیر می‌توان از عفونت رحم جلوگیری کرد:
– داشتن روابط جنسی امن و سالم؛
– انجام آزمایش‌های لازم برای تشخیص به‌موقع بیماری‌های مقاربتی؛
– پرهیز از دوش واژینال.
عواقب بلندمدت عفونت‌های رحمی
درصورت بروز نشانه‌های عفونت سریعا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید. برخی از نشانه‌های عفونت در رحم با عفونت‌های ناحیهی لگن مشابه هستند، از همین رو، باید به‌موقع برای آزمایش‌های مناسب به پزشک مراجعه کنید. درصورت درمان نشدنِ به‌موقع عفونت رحم، مشکلات عدیده‌ای برای‌تان پیش خواهد آمد:
– ناباروری و ناتوانی در نگهداری جنین؛
– بارداری خارج از رحم؛
– دردهای مزمن لگنی که ناشی از وجود زخم در لوله‌های فالوپ یا سایر بخش‌های لگن است.
ضمن اینکه درصورت پیگیری نکردن درمان مناسب، ممکن است عفونت به خون و سایر قسمت‌های بدن راه پیدا کند و زندگی و سلامت را به‌شکلی جدی تهدید کند.
عفونت رحم مشکلی بسیار شایع است که با درمان صحیح و به‌موقع رفع می‌شود. بیشتر زنان مبتلا به این مشکل برای بارداری با مشکلاتی روبه‌رو می‌شوند که البته لزوما به ناباروری نمی‌انجامد.
در برخی از سیکل های قاعدگی ممکن است شما به طور جدی نفخ کنید، بد خلق و خسته شوید. گرفتگی های سختی را تجربه کنید و به عبارت دیگر، از تمام نشانه های کلاسیک پریودی رنج ببرید اما همچنان خونریزی اتفاق نیفتد و شما پریود نشوید. نگران نباشید دلایل متعددی وجود دارد که شما درد های پریودی را تجربه کرده اید اما پریود نشده اید. “تغییرات هورمونی مربوط به تخمک گذاری ممکن است بر برخی از مسیرهای مشابه مغز که تحت تاثیر بیماری ها هستند تأثیر بگذارد و باعث ایجاد تغییرات خلقی شوند که مشابه پریودی است اما مربوط به تخمک گذاری نیست”.
علاوه بر این، برخی از اختلالات فیزیکی در رحم و تخمدان مانند PMS یا سندرم پیش از قاعدگی نیز می تواند موجب درد و گرفتگی عضلانی در نزدیکی پریودی شود. در حالی که پریود نشدن نگران کننده نیست، اما در صورت تب، تهوع و استفراغ شدید و یا وجود دردی که نتوان آن را با داروهای ساده بدون نسخه کنترل نمود و یا دردی که در عرض یک هفته بهبود نیابد، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد. همچنین در صورتی که سه بار پشت سر هم پریود نشدید، حتما دلیل خاصی دارد و باید به پزشک مراجعه کنید.
در این مقاله می خواهیم شما اومایی عزیز را با دلایل احتمالی عقب افتادن پریود همراه با دردهای شکمی و علائم پریود آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
عوامل ایجاد کننده درد شکم و عدم پریودی
عواملی كه باعث ایجاد گرفتگی های مشابه پریودی می شوند اما پریودی اتفاق نمی افتد عبارتند از:
1. عدم تخمک گذاری
هر چند وقت یک بار، بدن شما دچار تغییرات هورمونی مرتبط با سندرم قبل از قاعدگی (PMS) می شود. اگر به دلیل تغییرات هورمونی در آن ماه تخمک گذاری نداشته باشید، پریود نخواهید شد.
2. بارداری
اگر در ماه گذشته رابطه جنسی محافظت نشده داشته اید و در مورد مصرف قرص های ضد بارداری کم توجه بوده اید و یا خودتان تصمیم به بارداری داشته اید و برای آن اقدام کردید در صورت پریود نشدن باید تست بارداری انجام دهید. بسیاری از علائم اولیه بارداری، از جمله حساسیت سینه، نوسانات خلقی، خستگی و گرفتگی، همان هایی هستند که در سیکل های قبلی درست نزدیک به پریود شدن تجربه کرده اید. بنابراین خیلی قابل تشخیص نیستند و تنها تست بارداری می تواند جواب دقیقی به شما بدهد.
3. بیماری تیروئید
تیروئید شما، یک غده پروانه ای شکل کوچک در گردن است که بسیاری از عملکردهای بدن شما از جمله متابولیسم و چرخه های پریودی را تنظیم می کند. اگر تیروئید شما بی نظم عمل کند، چرخه های شما نیز بی نظم می شوند. در نتیجه ممکن است فاصله پریودی های شما طولانی شود و در عین حال گرفتگی های پریودی را تجربه کنید.
از آنجایی که تیروئید شما عملکرد مغز را نیز تنظیم می کند، در صورت اختلالات تیروئیدی تغییرات خلقی که فکر می کنید مربوط به PMS بوده است به عملکرد عصبی شما مرتبط می شود. ممکن است در این حالت لکه بینی یا گرفتگی عضلانی اتفاق بیفتد. درواقع پوشش رحم شما ساخته شده است اما فرو نریخته است زیرا شما تخمک گذاری نمی کنید. در صورت مشاهده علائم بیماری های تیروئید مانند کاهش وزن یا افزایش وزن ناگهانی غیر قابل توضیح، لرز، تپش قلب یا خستگی، به پزشک مراجعه کنید.
4. روش های جلوگیری بارداری هورمونی
یکی از عوارض جانبی بسیار رایج آی یو دی های هورمونی، قطع پریودی است. این به این دلیل است که این دستگاه پوشش رحم را نازک کرده و بنابراین چیزی برای فرو ریختن وجود ندارد.
5. استرس
استرس یکی از مهم ترین و اصلی ترین دلایل قطع پریودی است. استرس سطح کورتیزول شما را افزایش می دهد که بر تعادل هورمون ها از جمله هورمون هایی که تخمدان ها و رحم را تنظیم می کنند تأثیر می گذارد. امتحانات، مرگ و میر و حتی شکست در روابط عاطفی استرس زیادی در خانم ها ایجاد می کنند که می تواند باعث قطع پریودی شود.
6. سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
قطع مکرر پریودی می تواند به دلیل PCOS ایجاد شود. سندرم تخمدان پلی کیستیک یک بیماری هورمونی است که هورمون آندروژن بیش از حد طبیعی در بدن فرد مبتلا تولید می شود. آندروژن ها مواد شیمیایی در بدن هستند که عملکرد تخمدان، رشد مو، افزایش وزن و حساسیت به انسولین را تحت تاثیر قرار می دهند. حدود 20 درصد زنان در جهان مبتلا به PCOS هستند.
PCOS می تواند منجر به چرخه های بدون تخمک گذاری و لکه بینی نامنظم شود. این مسئله معمولا باعث می شود کیست در تخمدان رشد کند، که اگر آنها پاره شوند، می تواند باعث درد لگنی شبیه به گرفتگی های پریودی شود.
زنان دارای اضافه وزن یا افرادی که مادر یا خواهر آن ها دچار این مشکل شده اند بیشتر تحت تاثیر این بیماری هستند. اگر فکر می کنید از PCOS رنج می برید، با پزشک خود مشورت کنید. متاسفانه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد اما قابل کنترل است.
7. پولیپ رحم
ممکن است پولیپ همراه با کولون که از تومورهای خوش خیم کوچک هستند در رحم ایجاد شود، اما همان تومورهای خوش خیم کوچک می تواند در رحم شما رشد کند. در این حالت پوشش رحم بیش از حد ضخیم می شود . پولیپ ها در رحم شما می توانند باعث ایجاد دردهایی مانند پریودی شوند. از آنجایی که پولیپ ها می توانند باردار شدن را سخت تر کنند و خطر سرطان رحم نیز وجود دارد، پزشک آنها را با دارو یا جراحی از بین می برد. اغلب برداشتن پولیپ با یک روش نسبتا ساده به نام جراحی هیستروسکوپی انجام می شود. در طی هیستروسکوپی دکتر یک لوله طولانی را از طریق مهبل به رحم وارد می کند و پولیپ را بر می دارد.
8. کیست تخمدان
هر ماه تخمدان ها برای آماده سازی تخمک گذاری چندین کیست ایجاد می کنند، اما فقط یک کیست تخمک بالغ را آزاد می کند. بیشتر این کیست های تخمدان به طور طبیعی تا سیکل بعدی از بین می روند اما در مواردی ممکن است این کیست ها ماندگار شوند و دردهایی مانند درد پریودی را ایجاد کنند.
9. بیماری التهابی لگن (PID)
گرفتگی عضلانی علامت رایج بیماری التهابی لگن است که به معنی وجود عفونت رحم، لوله های فالوپ یا تخمدان ها است که معمولا هنگامی رخ می دهد که باکتری های منتقله از راه جنسی از واژن در اعضای تولید مثل شما پخش می شوند. در این صورت باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرده و درمان را شروع کنید.
10. عفونت های دستگاه ادراری (UTI)
یک علامت رایج از UTI، گرفتگی لگن است. اما معمولا این عفونت ها علائم دیگری نیز مانند تکرر ادرار، درد و سوزش ادرار و همچنین خونریزی با ادرار دارند. اگر فکر می کنید گرفتگی های شما ممکن است با عفونت ادراری مرتبط باشد، به متخصص مراجعه کنید؛ درمان نکردن این مشکل می تواند با ایجاد عفونت های کلیوی تهدید کننده زندگی باشند. پس مراقب باشید.
11.Mittelschmerz
اگر در معرض گرفتگی شبیه PMS ، نفخ و حساسیت سینه قرار داشتید، اما پریود نشدید، ممکن است زمان پریودی نرسیده باشد. معمولا حدود 20 درصد از خانم ها در حدود روز 14 پریودی که تخمک گذاری انجام می شود دچار دردهای “mittelschmerz” می شوند که می تواند شبیه دردهای پریودی باشد. این درد بیشتر از یک روز طول نمی کشد و کاملا طبیعی است و نمی توانید کاری برای جلوگیری از آن انجام دهید. تنها کاری که می توانید برای کاهش این درد بکنید این است که مثل پریودی از مسکن یا کیسه آب گرم استفاده کنید. اما در صورتی که درد خیلی شدید شد و یا بیشتر از یک روز طول کشید حتما به پزشک مراجعه کنید.
12. ورزش بیش از حد
ورزش منظم یکی از بهترین روش هایی است که می توانید برای کمک به مقابله با PMS انجام دهید، اما ورزش بیش از حد نیز می تواند پریودی را تحت تاثیر قرار دهد و باعث قطع پریود می شود.
13. موقعیت های خاص جنسی
بدیهی است که گاهی حتی چیزی بسیار لذت بخش نیز می تواند به درد منجر شود. تجربه درد یا گرفتگی بعد از رابطه جنسی کاملا طبیعی است. برخی از موقعیت های جنسی مرتبط به مهبل و ارگان های زن از جمله رحم و تخمدان باعث ایجاد این گرفتگی ها می شوند. به عنوان مثال، سبک سگی باعث نفوذ عمیق تر می شود و می تواند باعث ناراحتی در بسیاری از زنان شود، در حالی که موقعیت مسیحی برای زنان بسیار ساده تر و راحت تر است. با شریک زندگی خود موقعیت هایی که برای بدن شما مناسب است را بررسی کنید و آن ها را انجام دهید تا درد کمتری را تجربه کنید.
14. کیستیت بینابینی
این سندرم دردناک مثانه، که بیشتر بر زنان تاثیر می گذارد، می تواند باعث درد در ناحیه پایین شکم شود. همچنین این مشکل به عنوان “سندرم مثانه دردناک،” شناخته شده است که علائم آن شبیه به علائم عفونت دستگاه ادراری است. از جمله نشانه های این بیماری درد لگن، درد در بین واژن و مقعد در زنان، درد در هنگام مقاربت و تمایل شدید به ادرار کردن مداوم است. علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست، اما ممکن است با نقص در پوشش محافظ (اپیتلیوم) مثانه، واکنش خود ایمنی، عفونت یا آلرژی در ارتباط باشد و یا حتی ارثی باشد.
15. سقط جنین
سقط جنین یکی از دلایل رایج دردهای شدید پریودی است و در 25 درصد خانم ها احتمال سقط وجود دارد. حتی در برخی خانم ها قبل از اینکه متوجه بارداری خود بشوند سقط انجام می شود که منجر به دردهای شدید پریودی خواهد شد. اگر باردار هستید و دچار گرفتگی های شدید مانند پریودی هستید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
16. اندومتریوز
آندومتریوز هنگامی رخ می دهد که بافتی که به طور معمول داخل رحم رشد می کند، خارج از آن و معمولا در ناحیه لگن رشد کند، که می تواند باعث گرفتگی شدید شود. درد لگن همراه با آندومتریوز با درد منظم PMS متفاوت است و ممکن است گاهی مواقع شدید باشد. در هر صورت بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا مورد بررسی و درمان قرار بگیرد.
17. سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
گرفتگی در قسمت پایین شکم شکایت رایج در زنان مبتلا به IBS است. اختلال روده ای باعث درد و ناراحتی ناگهانی شکم همراه با تغییرات حالات روده در طی حداقل سه ماه دوره پریودی می شود. این عادات می توانند شامل یبوست و اسهال باشند.
18. سرطان تخمدان
سرطان تخمدان نسبتا نادر است و تنها در حدود 22000 زن در سال در ایالات متحده رخ می دهد، اما یکی از کشنده ترین سرطان ها برای زنان است و سالانه حدود 14000 زن را می کشد. قطع پریودی شایع ترین نشانه سرطان تخمدان نیست و باید همراه با علائمی مانند نفخ شکم، مشکلات ادراری، کاهش وزن و درد زیاد باشد. بنابراین اگر پریودی شما به مدت سه ماه یا بیشتر قطع شد یا علائم پریودی وجود دارد اما پریود نمی شوید حتما سریعا به پزشک مراجعه کنید.
سخن آخر
در پایان باید یک توصیه مهم خدمت شما عزیزان اومایی داشته باشیم و آن هم این است که با اینکه در اکثر موارد دردهای پریودی و تاخیر چند روزه در آن کاملا طبیعی است اما اگر دچار هرگونه حالت غیر عادی یا غیر قابل کنترل شدید باید به پزشک مراجعه کنید تا علت آن بررسی شده و از عوارض خطرناک و احتمالی آن جلوگیری نمایید. ورزش مداوم و سبک و رژیم غذایی مناسب نیز تا حد زیادی می تواند این علائم ناراحت کننده را کاهش دهد.
Jessica Timmons. Cramps but No Period: 7 Early Pregnancy Symptoms. on June 9, 2016
این مطلب به ویرایش و تأیید علمی هیئت تحریریه اوما رسیده است، ایشان جمعی از متخصصین در رشته های زنان و زایمان، مامایی، داروسازی، تغذیه و روانشناسی هستند که همراه اوما در ارائه مطالب علمی و مفید می باشند.