کمردرد یکی از مشکلات شایع در بیشتر افراد است. بیشتر افراد حداقل یک بار در طول زندگی خود دچار کمردرد میشوند. کمر درد یکی از رایج ترین دلایل مراجعه افراد به پزشک یا از دست دادن محل کار است.
کمر درد میتواند دلایل زیادی داشته باشد از جمله التهاب. درمان درد التهابی کمر با هدف کنترل درد شما، کاهش خطر ابتلا به عوارض و برای بهبود کیفیت زندگی شما انجام میشود. پزشک معالجات شما را مطابق با علائم خاص و شدت وضعیت شما تنظیم میکند. این موارد میتواند شامل آزمایش داروهای مختلف برای یافتن داروهایی باشد که برای وضعیت شما بهتر است.
کمردرد التهابی چیست؟
اگر کمر شما را اذیت شده باشد، ممکن است درد خود را به یک تشک بد مربوط بدانید، یا این درد را به خاطر ورزش بیش از حد و فشار آوردن به کمر مربوط بدانید، یا هنگام برداشتن چیز سنگین پشت خود را اذیت کرده باشید. همه اینها به عنوان عوامل “مکانیکی” درد کمر در نظر گرفته میشوند، به این معنی که در نحوه قرار گرفتن اجزای پشت (ستون فقرات، عضله، دیسکهای بین مهره ای و اعصاب) اختلال ایجاد شده است.
با این حال، نوع دیگری و بسیار کمتر شناخته شده درد کمر وجود دارد که درد التهابی کمر است، نه مکانیکی. این نوع کمر درد، که نوعی آرتروز التهابی است، به این دلیل رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به مفاصل ستون فقرات شما حمله میکند. این کمر درد به نام اسپوندیلیت آنکیلوزان یا اسپوندیلوآرتریت محوری شناخته میشود.
اسپوندیلیت آنکیلوزان به طور معمول بر استخوانهای پایین ستون فقرات و محل اتصال ستون فقرات با لگن تأثیر میگذارد (معروف به مفاصل ساکروایلیاک). همچنین در این افراد در محل اتصال رباطها و تاندونها به استخوان، مانند تاندون آشیل در مچ پا، التهاب وجود دارد. شایع ترین علائم کمردرد التهابی عود و شروع شدن مجدد درد و سفتی در کمر، باسن و پشت است.
علل کمردرد التهابی
متخصصان دقیقاً نمیدانند که چرا برخی از افراد به کمر درد التهابی یا اسپوندیلیت آنکیلوزان مبتلا میشوند، اما آنها میدانند که بسیاری از عوامل در این امر نقش دارند. از جمله:
ژنها و تاریخچه خانوادگی
روشنترین عوامل خطر شامل ژنهای ارثی و سابقه خانوادگی است:
- ژنی به نام HLA-B27 در 85 تا 95 درصد افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان یافت میشود، اگرچه برخی تخمینها کمتر است. کارشناسان تخمین میزنند که تنها حدود 8٪ از مردم دنیا این ژن را دارند.
- هرکسی که HLA-B27 داشته باشد به کمر درد التهابی مبتلا نمیشود. کارشناسان تخمین میزنند افرادی که HLA-B27 دارند ممکن است بین 2 تا 10 درصد دچار اسپوندیلوآرتریت شوند.
- سابقه خانوادگی کمر درد التهابی یک عامل خطر اضافی برای ایجاد بیماری است. به عنوان مثال، فردی که HLA-B27 را به ارث میبرد و پدر یا مادری مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان دارد ، حدود 20٪ احتمال ابتلا به کمر درد التهابی دارد.
- افراد سیاه پوستی که دارای اسپوندیلیت آنکیلوزان هستند، کمتر از سفیدپوستان مبتلا به این بیماری ژن HLA-B27 دارند.
- علاوه بر HLA-B27، تغییرات ژنتیکی ژنهای ERAP1 IL1A و IL23R نیز با اسپوندیلیت آنکیلوزان مرتبط است.
رابطه جنسی
مردان دو تا سه برابر بیشتر از زنان در معرض کمر درد التهابی قرار میگیرند. مردان نیز علائم شدیدتری دارند. از آنجا که کمر درد التهابی در مردان شایعتر است، تشخیص در زنان اغلب نادیده گرفته میشود یا فراموش میشود، به خصوص به این دلیل که زنان به جای کمر درد در گردن، باسن و یا مفاصل محیطی خود درد دارند.
سن
اسپوندیلیت آنکیلوزان معمولاً در افراد نوجوان، 20 و 30 ساله تشخیص داده میشود. نود و پنج درصد بیماران قبل از 46 سالگی تشخیص داده میشوند. امکان تشخیص در کودکان وجود دارد: 15٪ افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان قبل از 15 سالگی تشخیص داده میشوند.
بیماریهای مرتبط
سابقه قبلی یا فعلی بیماری کرون، کولیت اولسراتیو، یا پسوریازیس تأیید شده احتمال ابتلا به اسپوندیلوآرتیت محوری را افزایش میدهد.
باکتری
هر فردی باکتریهایی دارد که در روده آنها زندگی میکند و تصور میشود این باکتریها که در مجموع میکروبیوتای روده نامیده میشوند در ایجاد و تنظیم سیستم ایمنی بدن نقش دارند. بسیاری از دانشمندان معتقدند که میکروبیوتای روده بر ایجاد اسپوندیلیت آنکیلوزان تأثیر میگذارد. در حالی که شواهد فزاینده ای برای این ارتباط وجود دارد، دانشمندان هنوز در مورد آن اطلاعات میگیرند. فقط به این دلیل که کسی فاکتورهای خطرزای کمر درد التهابی را دارد، تضمینی برای ابتلا به این بیماری نیست.
در افرادی که به اسپوندیلیت آنکیلوزان یا کمر درد التهابی مبتلا هستند چه اتفاقی میافتد؟
در یک ستون فقرات طبیعی، مهرهها از یکدیگر فاصله میگیرند و توسط دیسکهای بین مهره ای جدا میشوند و توسط رباطها به هم متصل میشوند. کمر درد التهابی باعث تغییراتی در ستون فقرات میشود، در نتیجه دو یا چند مهره به هم نزدیک میشوند و احتمالاً حتی فیوز و به هم متصل شدن نیز وجود دارد. چگونه این اتفاق میافتد؟
- التهاب در مفاصل نخاع، جایی که مهرهها، دیسکهای بین مهره ای، رباطها و تاندونها قرار دارد، رخ میدهد. (رباطها استخوانها را به استخوانهای دیگر متصل میکنند. تاندونها عضلات را به استخوانها متصل میکنند).
- التهاب باعث درد، سفتی و محدودیت حرکت در ستون فقرات میشود.
- با فروکش شدن التهاب، روند بهبودی طبیعی بدن باعث میشود که محل اسکار در محل التهاب ایجاد شود. وقتی بافت طبیعی با بافت اسکار جایگزین شود، آن را فیبروز مینامند.
- با گذشت زمان و احتمالاً دورههای مكرر التهاب، بافت اسكار كلسیفه شده و باعث تبدیل آن به بافت استخوانی میشود.
- بافت استخوانی جدید سفت است و مفاصل آسیب دیده انعطاف پذیری کمتری پیدا میکنند.
- با ایجاد بافت استخوانی بیشتر، استخوانهای آسیب دیده میتوانند با هم رشد کرده و باعث جوش خوردن مفاصل ستون فقرات و یا مفصل ساکروایلیاک شوند. هنگامی که همجوشی رخ میدهد، انعطاف پذیری مفصل از بین میرود.
از دست دادن انعطاف پذیری در مفصل میتواند ناامید کننده و دردناک باشد. حفظ انعطاف پذیری از طریق ورزش و درمان میتواند به کنترل درد کمک کند.
عوارض
افرادی که موارد پیشرفته کمر درد التهابی دارند، ممکن است دچار حالت قوز شده، شکستگی استخوان یا سایر عوارض را تجربه کنند. افرادی که تحت درمان کمر درد التهابی قرار میگیرند به ندرت این علائم را تجربه میکنند.
تشخیص
تشخیص کمر درد التهابی میتواند تا حدودی دشوار باشد زیرا:
- کمردرد یک مشکل شایع است و معمولاً در اثر درد عضلات یا سایر بیماریها مانند آرتروز ایجاد میشود
- اشعه ایکس اغلب به خصوص در مراحل اولیه بیماری طبیعی است
اگرچه تشخیص کمر درد التهابی در مراحل اولیه میتواند یک چالش باشد، تشخیص زودهنگام ایده آل است. هنگامی که بیماران به موقع تشخیص داده میشوند، میتوانند قبل از پیشرفت بیماری، درمان را شروع کنند و به آنها کمک کند انعطاف پذیری و حرکت مفصل را حفظ کنند.
در حین تشخیص، پزشکان سابقه پزشکی بیمار را بررسی میکنند، معاینه فیزیکی انجام میدهند و در صورت لزوم آزمایشهای تشخیصی، مانند اشعه ایکس و آزمایش خون را درخواست میدهند.
تاریخچه پزشکی
از بیمار خواسته میشود تا موارد زیر به صورت کامل شرح دهد:
- اولین بار در چه زمان و چگونه درد مفصل یا سایر علائم رخ داده است
- با ورزش کردن درد بهبود مییابد يا بدتر میشود
- اگر درد مفصل از نظر شدت یا محل تغییر کرده باشد
- در صورتي كه درماني موجب تسكين درد شده باشد
- اگر او هرگز علائمی غیر از درد مفصل مانند التهاب چشم، بثورات پوستی، مشکلات دستگاه گوارش و خستگی را تجربه کرده است.
- سابقه خانوادگی وی در مورد کمردرد و بیماریهای مفصلی
بیمارانی که قرار ملاقات بعدی دارند توصیه میشود که زودتر از موعد در مورد این مسائل فکر کنند و حتی ممکن است تاریخ و جزئیات را نیز بنویسند. سابقه پزشکی دقیق میتواند به پزشک در تشخیص کمک کند.
بررسی فیزیکی
پزشک معاینه کاملی را انجام میدهد، از جمله:
- مشاهده وضعیت بیمار برای دیدن اینکه آیا ستون فقرات کمر (کمر) منحنی طبیعی خود را از دست داده و شروع به صاف شدن میکند که بیماری به نام لوردوز کمر را مشخص میکند.
- بررسی کل ستون فقرات برای یافتن شواهدی از التهاب
- ارزیابی مفاصل دیگر، به ویژه باسن و مچ پا، که ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند (به ویژه در زنان و کودکان)
- بررسی ناهنجاریهای چشم و پوست
- ارزیابی دامنه حرکت هر مفصل و تلاش برای شناسایی نقاط حساس
در طول معاینه فیزیکی، پزشک ستون فقرات بیمار را بررسی میکند و ممکن است از بیمار بخواهد حرکات ساده ای مانند خم شدن را انجام دهد.
تصویربرداری پزشکی
تصویربرداری اشعه ایکس شواهد ساکروایلییت التهاب مفصل ساکروایلیاک در پایه ستون فقرات که یکی از گویاترین علائم کمر درد التهابی است را مشخص میکند. با این حال، یک بیمار ممکن است سالها قبل از مشاهده تغییرات در آناتومی ستون فقرات در اشعه ایکس، ساکرولیلیت یا دیگر موارد کمر درد را احساس کند.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (اسکن MRI)، اسکن CAT (سی تی اسکن) و سونوگرافی میتواند تصاویر دقیق و جزئی تری را ارائه دهد، به پزشکان کمک میکند تغییرات اولیه مفاصل را تشخیص دهند. این تکنیکهای تصویربرداری پزشکی نسبت به اشعه ایکس هزینه و زمان بیشتری دارند، بنابراین فقط در صورت نیاز انجام میشوند.
آزمایش خون
هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند برای تشخیص کمر درد التهابی استفاده شود. در عوض، میتوان از آزمایشات مختلف خون برای رد یا ارائه شواهدی برای تشخیص کمر درد التهابی استفاده کرد. علاوه بر شمارش منظم خون کامل (CBC)، پزشک ممکن است آزمایش را برای موارد زیر تجویز کند:
- پروتئین (C-Reactive CRP)
- میزان رسوب گلبولهای قرمز (ESR)
- ژن HLA-B27.
پزشکان ممکن است برای رد سایر تشخیصهای احتمالی، از جمله تومورهای ستون فقرات یا استخوان، عفونت، بیماری التهابی لگن، بیماری متابولیک استخوان، هیپراستوز اسکلتی ایدیوپاتیک منتشر (DISH) و دیسک بین مهره ای افتاده، آزمایشهای خون دیگر را نیز انجام دهند.
به عنوان مثال، پزشک ممکن است آزمایش فاکتور روماتوئید، آنتی بادی (پروتئین) را تجویز کند. این پروتئین غالباً در خون افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید و لوپوس در سطح بالا یافت میشود اما در افراد مبتلا به کمر درد التهابی وجود ندارد. (به همین دلیل، اسپوندیلیت آنکیلوزان است و به آن اسپوندیلوآرتروپاتی سرومنفی میگویند سرم خون برای فاکتور روماتوئید منفی است.)
درمان کمردرد التهابی
بیماران میتوانند با استفاده از ورزش، فیزیوتراپی، تغییر عادتهای روزمره و استفاده از وسایل پشتیبانی، سودهای زیادی کسب کنند. اما بعضی از بیماران برای کنترل علائم باید از داروها نیز استفاده کنند.
برخلاف افراد مبتلا به سایر آرتروزها، افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان گاهی اوقات با افزایش سن علائم خود را کاهش داده یا حتی به صورت کامل از بین میبرند. در حالی که جوانان میتوانند به این تغییر امیدوار باشند، این اتفاق در همه یا حتی بیشتر موارد نمیافتد، بنابراین پزشکان به همه بیماران توصیه میکنند که از یک طرح درمانی پیروی کنند.
تغییر عادات
ایجاد برخی تغییرات خاص در فعالیتهای روزمره میتواند تفاوت مهمی در تأثیر کمر درد التهابی شدید بر زندگی بیمار ایجاد کند. به عنوان مثال ، به افراد توصیه میشود:
- سیگار کشیدن را که با بیماریهای ریوی و قلبی همراه است ترک کنند.
- رژیم غذایی سالم و ضد التهابی داشته باشند.
- از برداشتن وسایل سنگین که به پشت یا سایر مفاصل آسیب دیده فشار میآورد خودداری کنند.
- تنظیماتی را برای محیط کار انجام دهید. افرادی که به طور معمول وقت زیادی را پشت میز میگذرانند ممکن است بخواهند یک میز قابل تنظیم ارتفاع تهیه کنند که به کاربران امکان ایستادن یا نشستن را بدهد. موقعیتها را اغلب تغییر دهید و مرتب استراحت کنید. افرادی که کار دستی انجام میدهند ممکن است نیاز به محدود کردن ساعت کار یا تغییر شغل داشته باشند.
- از وسایل مخصوص پشتیبانی مانند بالشهای نگهدارنده کمر، بریس های پشتی، تشکهای پشتیبانی و صندلیهای جاذبه صفر استفاده کنید.
بیماران میتوانند با ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی خود صحبت کنند تا درباره فعالیتهایی که میتوانند اصلاح شوند و شناسایی حرکات حمایتی مفید، بحث کنند.
داروها
بسیاری از افرادی که به کمر درد التهابی مبتلا هستند، از داروها برای کمک به کاهش التهاب ناشی از درد و سفتی استفاده میکنند. نوع دارویی که پزشک توصیه میکند به علائم و شدت بیماری فرد بستگی دارد.
چهار نوع دارو برای درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان وجود دارد: داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID)، داروهای بیولوژیک، استروئیدها و DMARDها. مانند همه داروها، این داروها میتوانند عوارض جانبی ایجاد کنند یا با سایر داروها تداخل داشته باشند. به بیماران توصیه میشود هرگونه برنامه درمانی دارویی را با متخصص بهداشت خود در میان بگذارند و عوارض جانبی را گزارش دهند.
بیشتر بیماران تازه تشخیص داده شده با داروهای NSAID شروع میکنند. اگر علائم در یک بازه زمانی مناسب کاهش نیافته، یا اگر مورد شدید باشد، پزشک ممکن است استفاده از نوع دیگری از دارو، معمولاً بیولوژیک را توصیه کند. طی ماهها یا سالها، ممکن است یک دارو کم اثر شود یا عوارض جانبی غیر قابل قبولی ایجاد کند، و میتوان داروی جدیدی تجویز کرد.
ورزش
وقتی بیماران با درد و تغییر وضعیت خود روبرو میشوند، ورزش برای بیماران مبتلا به کمر درد التهابی ممکن است دشوار باشد. با این حال، ورزش برای کاهش درد ضروری است.
چرا؟ درد اسپوندیلیت آنکیلوزان به طور معمول در اثر مفاصل غیر قابل انعطاف و تحت فشار ایجاد میشود. فعالیت بدنی و کشش سبک به فرد کمک میکند تا وضعیت بدن، دامنه حرکت و وزن سالم را حفظ کند اطمینان حاصل شود که مفاصل انعطاف پذیر هستند و تحت فشارهای غیرضروری قرار نمیگیرند.
به افراد مبتلا به کمر درد التهابی توصیه میشود ورزش کنند که اسپوندیلیت انکیلوزان آنها فعال است یا پایدار. ورزشهای حرکتی آهسته یا تحمل وزن غیر معمول توصیه میشود، از جمله:
- تایچی
- یوگا
- شنا كردن
- استخر درمانی که به آن آب درمانی نیز گفته میشود
- تمرین با وزنه
- پیلاتس
- دوچرخه سواری یا دوچرخه سواری ثابت
به افرادی که اخیراً به کمر درد التهابی مبتلا شده اند و قبلاً در ورزشهای با شدت زیاد مانند دویدن شرکت کرده اند، توصیه میشود با پزشک خود در مورد احتمال روی آوردن به ورزش با فشار کم ، مانند پیلاتس یا شنا صحبت کنند.
ورزش منظم واقعاً میتواند کمک کند. یک مطالعه نشان داد که افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان که 5 بار در هفته و به مدت 4 هفته در کلاسهای ورزشی آبی شرکت میکنند، باعث بهبود دامنه حرکتی در ستون فقرات، کاهش فعالیت بیماری، کاهش ناتوانی، کاهش درد و کیفیت زندگی بهتر میشوند.
فیزیوتراپی
یک فیزیوتراپیست میتواند چگونگی حفظ وضعیت بدن، دستیابی به انعطاف پذیری از طریق کشش و حمایت از ستون فقرات را با تمرینات تقویت کننده نشان دهد. آنها همچنین ممکن است به بیماران تمرینات تنفس عمیق را برای افزایش ظرفیت ریه آموزش دهند.
کمر درد التهابی یک عمر طول میکشد و حضور مداوم در قرارهای ملاقات با فیزیوتراپی واقع بینانه نیست. در عوض، فیزیوتراپی برای افرادی که اخیراً تشخیص داده شده اند و افرادی که علائم جدید یا تغییرات مفصلی را تجربه میکنند مفید است.
کمردرد دردی است که در پشت احساس میشود و میتواند به ستون فقرات کمری یا پاها در زیر زانو کشیده شود. بیشترین علت کمر درد ناشی از اختلالات مکانیکی است. در موارد خاص، کمر درد میتواند نشاندهندهی بیماریهای سیستمیک باشد که باعث درد بسیار زیاد میشود. در واقع، کمردرد با بیش از 60 بیماری مرتبط است و میتواند به ناتوانی جدی و افزایش صورتحسابهای پزشکی منجر شود. خبر خوب این است که حدود نیمی از افراد مبتلابه کمر درد در طی یک یا دو هفته از طریق فیزیوتراپی بهبود مییابند و 90 درصد از این مشکلات در هشت هفته حل میشوند.
کمردرد میتواند علامت آرتروز یا بسیاری از مشکلات دیگر باشد. هر چیزی که باعث فشار بر عضلات کمر یا اعصاب سیاتیک شود باعث درد میشود. هرگونه بیماری یا آسیب به ستون فقرات شما نیز میتواند درد ایجاد کند. علت بیشتر کمردردها ناشناخته است اما احتمالاً فشارهای جزئی، کشیدگی و رگ به رگ شدن و استفادهی بیشازحد میتواند باعث درد شود. فشار احساسی ممکن است به درد اضافه کند، بهخصوص ازآنجاییکه میزان بهبودی را کاهش میدهد. بهترین درمان برای رهایی از انواع دردهای کمر استفاده از درمانیهای طب فیزیکی و توانبخشی است.این درمانهای بدون جراحی و بدون دارو با کمترین عوارض به بازگشت بیماران به زندگی عادی و بازتوانی هر چه سریعتر انها کمک میکنند. مراجعه به متخصص طب فیزیکی در صورتی که شما با کمر دردی روبرو هستید که بعد از گذشت سه روز بهتر نشده است امری ضروری است. متخصص علائم شما را بررسی کرده با تشخیص علت بهترین برنامه درمانی برای شما انتخاب میکند. بهمنظور کسب اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت میتوانید با شماره تلفن 02166533245 تماس حاصل نمایید. همکاران ما در کلینیک تخصصی کمر و ستون فقرات دکتر سعیدی آماده ارائه خدمات به شما عزیزان هستند.
فهرست مطالب
- 1 علل کمر درد چیست؟
- 2 تشخیص کمر درد
- 3 درمان کمر درد
- 3.1 دارودرمانی
- 3.2 تزریق
- 3.3 ورزش
- 3.4 فیزیوتراپی
علل کمر درد چیست؟
- شکستگی دیسک بین مهرهای: این وضعیت ممکن است دردناکترین و سادهترین مشکل برای شناسایی باشد. دیسک کمر یا فتق دیسک زمانی ایجاد میشود که دیسک به داخل کانال ستون فقرات کشیده میشود و روی ریشههای عصبی فشار میآورد. این امر موجب تحریک ریشههای عصبی میشود. دیسک کمر میتواند پس از خم شدن و بلند کردن اجسام یا حتی بدون هیچ دلیل مشخصی رخ دهد. دیسک کمر ممکن است باعث ایجاد کمردرد و اسپاسم عضلانی شود اما نشانه شایعتر درد سیاتیک است.
- تنگی کانال نخاعی: در تنگی کانال نخاعی، کانال نخاعی گرفته و تنگ میشود. این اتفاق باعث فشردگی اعصاب کمر و فشار بر آنها میشود. این فشار باعث کمر دردمی شود. ضعف، درد و گرفتگی در پاها نیز ممکن است رخ دهد. شایعترین علامت تنگی ستون فقرات دردی است که در هنگام راه رفتن و در هنگام نشستن کاهش مییابد.
- آرتروز: استئوآرتریت تنها یک نوع از آرتروز است که میتواند درد را ایجاد کند. ارتروز غضروف (مواد نرم، الاستیک)، که مفاصل نخاعی و سایر مفاصل بدن را احاطه و محافظت میکند، از بین میبرد. کمردرد میتواند شدیدتر شود، زمانی که استئوآرتریت بر مفصل و یا زانو تأثیر میگذارد. استئوآرتریت همچنین میتواند بهطور مستقیم بر ستون فقرات تأثیر بگذارد و باعث کشیدگی عضلات، تاندونها یا رباطها و نهایتاً منجر به گردن درد و کمر درد شود.
- اسپوندیلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات): اسپوندیلیت آنکیلوزان یک نوع آرتروز است که باعث میشود که مفصل در ستون فقرات خشک و متورم شوند. باگذشت زمان، مفاصل خشک مخلوط میشوند و باهم رشد میکنند. شایعترین علائم درد و خشکی در باسن و کمر (مخصوصاً در صبح) است که بیش از سه ماه ادامه دارد.
- آسیب یا حادثه: آیا تابهحال برایتان پیش آمده است که مبلمانی را که خیلی سنگین به نظر نمیرسیده است جابهجا کنید روز بعد کمر درد داشته باشید؟ آیا تابهحال برای برداشتن چیزی که فقط کمی از دسترس شما دور بوده خودتان را کشیدهاید و احساس کشیدگی در پشت را احساس کنید؟ بسیاری از آسیبهای کمر ناشی از چرخش و کشش ناگهانی یا حرکت ناگهانی است. این اتفاق معمولاً منجر به رگ به رگ شدن عضلانی و درد میشود.
- پوکی استخوان: پوکی استخوان (نوعی اختلال استخوانی) است که سبب نازک شدن و ضعف استخوانها در اثر از دست دادن کلسیم میشود. استخوانهای شکننده، بهویژه آن دسته از استخوانهای ستون فقرات، میتوانند راحتتر بشکنند و بیشتر در زنان مسن اتفاق میافتد. پوکی استخوان همچنین باعث شکستگیهای دیسک یا ستون فقرات میشود که در آن مهرهها مسطح میشوند. سقوط، بلند کردن اجسام سنگین و یا حرکت به روش اشتباه میتواند منجر به شکستگی دیسکی شود.
- فیبرومیالژیا: افراد مبتلابه فیبرومیالژیا احساس درد و خشکی در ماهیچهها و تاندونها، بهویژه در گردن و کمر دارند. درد میتواند هفتهها، ماهها یا سالها طول بکشد. علائم ممکن است خودبهخود ناپدید شوند فیبرومیالژیا اغلب به مشکلات خواب، قرارگیری بدن در وضعیت نامناسب یا آسیبهای قدیمی مرتبط است.
تشخیص کمر درد
معمولاً بررسی سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی برای تشخیص کمردرد کافی است. در برخی موارد، افرادی که به درمان اولیه جواب ندادهاند ممکن است تحت آزمایشهای مخصوص مانند ام آر آی و سی تی اسکن قرار بگیرند تا سایر مشکلات بافتهای نرم، دیسک کمر، تنگی کانال نخاعی، تومور یا آسیبهای عصبی بررسی شوند.
درمان کمر درد
متخصص طب فیزیکی و توانبخشی برنامه درمانی خاص را برای برطرف کردن مشکلات خاص کمر تهیه و ارائه میکند. هدف از درمان تسکین درد و بهبود کیفیت زندگی است. درمان ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:
دارودرمانی
انتخاب دارو بستگی به این دارد که درد فقط در عضله و استخوان احساس میشود یا درد عصبی است و یا ترکیبی از هر دو مورد وجود دارد.
تزریق
بیحسکننده، آستروئید، پی آر پی، اوزون یا سایر مسکنها را میتوان در بافت نرم، مفاصل و سایر نواحی داخل یا اطراف ستون فقرات تزریق کرد. هدف از چنین تزریقهایی بلاک کردن انتقال عصبی است که منجر به تسکین درد و تسریع فرایند بهبودی میشود.
ورزش
انواع مختلفی از ورزشها برای درمان کمردرد وجود دارند. ورزشهای کششی بهترین روش برای کاهش درد هستند و ورزشهای تقویتی در بهبود عملکرد بدن مؤثر هستند. ورزشها برای درمان کمردرد عبارتند از:
- ورزشهای هوازی کمفشار: ورزشهایی مانند شنا کردن، دوچرخهسواری و پیادهروی میتوانند موجب تقویت عضلات شکم و کمر شوند بدون اینکه کمر را دچار کشیدگی بیشازحد کنند. برنامههایی که شامل ورزشهای تقویتی در حین شنا کردن هستند روش بسیار مفیدی برای درمان بسیاری از بیماران مبتلا به کمر درد بهحساب میآیند. تحقیقات پزشکی نشان دادهاند که زنان باردار که حرکات ورزشی در آب را انجام میدهند کمردرد کمتری دارند و برای مدتزمان طولانیتری در دورهی حاملگی قادر به قادر به کار کردن خواهند بود.
- تمرینات قدرتی و تثبیتکننده ستون فقرات: ورزشهایی تحت عنوان تمرینان قدرتی و اکستنشن کمری برای درمان کمر درد مؤثر هستند. بهطورکلی این ورزشها موجب تقویت شکم، بهبود قابلیت حرکت، افزایش قدرت و تحمل قسمت پایین کمر و افزایش انعطافپذیری در باسن، عضلات همسترینگ و تاندونهای پشت ران میشوند.
- یوگا، تایچی، چیکونگ: ورزشهایی که ریشه در کشورهای آسیایی دارند و حرکات فیزیکی کمفشار را با مدیتیشن ترکیب میکنند نیز میتوانند بسیار مؤثر باشند. این ورزشها که بهمنظور دستیابی به تعادل جسمی و ذهنی انجام میشوند میتوانند در پیشگیری از عود کمر درد مفید واقع شوند.
- تمرینات انعطافی: این نوع ورزشها نیز موجب کاهش درد میشوند. برنامه کششی در صورتی که با ورزشهای تقویتی ترکیب شود میتواند بیشترین تأثیر را داشته باشد.
- آبدرمانی
فیزیوتراپی
در فیزیوتراپی از روشهای بسیاری مانند الکتروتراپی ،ورزش، تمرین درمانی و آموزش بیمار برای درمان کمردرد استفاده میشود.بهطورکلی فیزیوتراپی میتواند شامل یک یا چند مورد از درمانهای زیر باشد:
- درمانهای دستی: مانند درمان دستی ستون فقرات و ماساژ برای تسکین علائم و کنترل کمر درد در مرحله حاد مورداستفاده قرار میگیرند.
- تحریک الکتریکی عصب از راه پوست: یکی از رایجترین روشهای مورداستفاده برای کنترل کمردرد است.
- گرم یا سرد کردن: گرما و سرمادرمانی رایجترین روش برای درمان کمر درد است. بهطورکلی در آسیبدیدگیهای حاد، این روشها بهطور گسترده بهعنوان بخشی از درمان RICE مورداستفاده قرار میگیرند اما میتوان از آن در درمان کمردرد نیز بهره برد.
- تراکشن: کشش مکانیکی ستون فقرات بر این اساس استفاده میشود که جدا کردن مهرههای کمری موجب کاهش گیرافتادگی اعصاب نخاعی و همچنین کاهش فشار بین دیسکی میشود.
- اولتراسوند: بسیاری از بیماریهای عضلانی اسکلتی مانند کشیدگی و التهاب تاندون عضلات را میتوان با اولتراسوند و توسط فیزیوتراپ درمان کرد.
- امواج صوتی با فرکانس بالا: رادیوفرکوئنسی درون عمق بافت گرما ایجاد میکند و موجب تسکین درد و گرفتگی عضلات میشود.
- طب سوزنی: طب سوزنی از طریق تأثیر گذاشتن بر جریان انرژی از طریق ۱۲ مجرا یا کانال که در طول بدن وجود دارند عمل میکند. طب سوزنی شامل قرار دادن سوزنهای بسیار ریز در داخل پوست در نقاط مشخص در امتداد کانالهای انرژی هست. این روش باعث آزاد کردن اندورفینها، که مواد شیمیایی طبیعی ضد درد هستند، میشود و درد را تسکین میدهد و بر بخشی از مغز که میزان سروتونین را کنترل میکند و انتقالدهندهی احساسات است، تأثیر میگذارد.
علل شایع کمردرد چیست؟ چگونه میتوان کمردرد را تشخیص داد و درمان کرد؟ در این مقاله به طور کامل به این سوالات پاسخ خواهیم داد.
کمر درد یکی از شایعترین دلایل مراجعه به پزشک است. بر اساس آمار انستیتوی ملی اختلالات عصبی و سکته (NINDS) درد کمر شایعترین دلیل ناتوانی و از کار افتادگی مرتبط با کار و شغل افراد است. حداقل 80 درصد از آمریکاییها در طول زندگی خود به این مشکل مبتلا میشوند.
بیشتر این دردها حاصل یک جراحت هستند، آسیبهایی همچون رگ به رگ شدن با پیچ خوردن عضله، کشیدگی ناشی از یک حرکت ناگهانی یا ساختار غلط بدن در هنگام بلند کردن یک جسم سنگین همه میتوانند باعث ایجاد این تجربهی دردناک شوند.
کمر درد همچنین نتیجهی برخی از بیماریها است:
- سرطان طناب نخاعی
- فتق دیسک کمر
- سیاتیک
- التهاب مفاصل
- عفونت کلیوی
- عفونت ستون فقرات
کمر درد شدید از چند روز تا چند هفته به طول میانجامد، در حالی که دردهای مزمن کمر بیشتر از 3 ماه ادامه خواهند داشت.
این بیماری در افراد بین سنین 30 سال تا 50 سال رخ میدهد و عمده دلیل آن به دلیل تغییراتی است که به واسطهی بالا رفتن سن در بدن فرد رخ میدهد. هر چهقدر سن فرد بیشتر شود از حجم مایع بین مهرههای کمر و نخاع کاسته خواهد شد.
به همین دلیل دیسک موجود در ستون فقرات به راحتی آسیب پذیر خواهد شد. از طرحی از حجم ماهیچهها هم کم شده و امکان صدمه و آسیب کمری بیشتر خواهد شد. به همین دلیل است که تقویت عضلات کمر و داشتن یک ساختار قامتی مناسب بهترین راه پیشگیری از کمر درد است.
علت کمر درد
کشیدگی
عضلات و رباطهای کمر بر اثر فعالیت زیاد ممکن است کشیده یا پاره شوند. علایم و نشانههای این حالت شامل درد، خشکی و اسپاسم عضلات کمر است. استراحت و درمانهای فیزیکی به درمان این علایم آزار دهنده کمک خواهد کرد.
دیسک آسیب دیده
دیسکهای کمر همیشه در معرض آسیب هستند و این خطر با افزایش سن بیشتر هم خواهد شد. قسمت خارجی دیسک ممکن است دچار پارگی یا فتق شود.
فتق دیسک حالتی است که در آن غضروف اطراف دیسک به طناب نخاعی یا ریشههای عصبی فشار وارد میکند. در واقع دیسک به شکل یک بالشتک بین مهرهها قرار دارد و فشار وارد شده به آنها را کنترل میکند، در این حالت این فضای نرم بین مهرهها از جای طبیعی خود خارج میشود.
اگر سوالی در خصوص علت کمر درد دارید، میتوانید از سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتردکتر استفاده کنید.
این حالت به علت فشار زیاد وارد شده به ریشهی عصبی ایجاد میشود. آسیب دیسک معمولا ناگهانی بوده و بعد از پیچ خوردن کمر و یا بلند کردن یک جسم سنگین رخ میدهد. بر خلاف کمر درد ناشی از کشیدگی این درد بیشتر از 72 ساعت ادامه خواهد داشت.
سیاتیک
سیاتیک میتواند به همراه یک فتق دیسک رخ دهد، در این حالت دیسک به عصب سیاتیک فشار وارد میکند. در نتیجه این عصب باعث ایجاد درد در پا خواهد شد. بیماران درد سیاتیک را به درد سوختگی یا فرو رفتن سوزن در بدن تشبیه میکنند.
تنگی کانال نخاعی
در تنگی کانال نخاعی فشار زیادی بر طناب نخاعی و اعصاب نخاعی وارد میشود. عمده دلیل بروز این مشکل از بین رفتن دیسک بین مهرههاست. بعد از آن است که فشار زیادی به ریشههای عصبی یا طناب نخاعی وارد میشود.
علایم این عارضه عبارتند از:
- بی حسی
- گرفتگی عضله
- خستگی
امکان دارد فرد این علایم را در هر نقطه از بدنش حس کند. علایم در بسیاری از بیماران در هنگام راه رفتن و ایستادن شدیدتر خواهد شد.
انحنای غیر طبیعی ستون مهرهها
کَژپُشتی یا اسکولیوز، گوژپُشتی یا کایفوزیسو لوردوز از جمله اختلالاتی هستند که باعث انحنای غیر طبیعی ستون فقرات میشوند.
این مشکلات در کودکی و در سنین بلوغ قابل تشخیص بوده و به دلیل افزایش فشار وارده بر عضلات، تاندونها، رباطها و مهرههای کمر باعث ایجاد درد و تغییر ساختار قامتی میشوند.
مشکلات دیگر
برخی از مشکلات و بیماریها باعث کمر درد میشوند:
- التهاب مفاصل
فیبرومیالژی: که یک سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمن است و مفاصل، عضلات و تاندونها را درگیر میکند.
- اسپوندیلیت: که التهاب مفاصل بین استخوانهای کمر است.
- اسپوندیلوز: یک اختلال مخرب است که منجر به از دست رفتن ساختار طبیعی ستون فقرات و عملکرد آن میشود. از طرفی افزایش سن در بروز آن نقش اساسی دارد. مکان و شدت تخریب در افراد مختلف متفاوت است.
از طرفی دیگر مشکلات کلیوی و مثانه، اندومتریوز ، کیست تخمدانی و فیبروز رحمی، سرطان و بارداری هم احتمال دارد باعث بروز درد کمر شوند. برای اینکه مطمئن شوید کدام یک از علتهای ذکر شده باعث بروز کمر درد شده است، میتوانید با پزشک مشورت کنید. برای دریافت مشاوره از سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتردکتر استفاده کنید.
تشخیص کمردرد
پزشک بعد از پرسیدن سابقهی پزشکی بیمار، برای فهمیدن محل دقیق درد در کمر بیمار را به صورت بالینی مورد معاینه قرار خواهد داد. در طول معاینه پزشک اثر کمردرد بر دامنهی حرکتی بیمار را هم بررسی خواهد کرد.
پزشک واکنش و پاسخ بیمار به برخی محرکها را هم آزمایش میکند. این کار به این دلیل انجام میشود که مشخص شود که کمر درد روی اعصاب اثر گذاشته است یا خیر.
اگر علایم فرد ناراحت کننده و ناتوان کننده و عصبی نباشد، پزشک قبل از انجام آزمایشهای بیشتر چند هفته بیمار را تحت نظر خواهد گرفت. چرا که بیشتر کمر دردها با انجام درمانهای ساده و ابتدایی برطرف خواهند شد.
این علایم و نشانهها اما نیاز به بررسی بیشتری دارند:
- کنترل نداشتن روی کارکرد شکم و دفع مدفوع
- ضعف
- تب
- کاهش وزن
اگر بعد از انجام درمانهای ابتدایی و خانگی هنوز درد ادامه داشته باشد، پزشک آزمایشهای دیگری انجام خواهد داد.
اگر علاوه بر کمر درد فرد مشکلات و علایم دیگری را مشاهده کند باید هر چه سریعتر به مراکز درمانی مراجعه کند.
برای بررسی مشکلات استخوانی، دیسک، رباطها و تاندونهای کمر پزشک از روشهای تشخیصی عکسبرداری مانند رادیولوژی اشعه ایکس، سی تی اسکن، سونوگرافی و امآرای استفاده خواهد کرد.
اگر پزشک به وجود مشکلی در توان استخوانی در قسمت کمر مشکوک باشد، یک اسکن استخوانی یا یک آزمایش تراکم استخوانی را تجویز خواهد کرد. برای تشخیص مشکلات احتمالی عصبی نوار عصب و عضله گرفته خواهد شد.
راههای درمان کمردرد
درمانهای خانگی برای درمان کمردرد
درمانهای خانگی تا 72 ساعت پس از شروع درد کمک کننده خواهند بود. اگر بعد از این مدت زمان با انجام این درمانها تغییری در شدت درد ایجاد نشود، فرد باید با پزشک تماس گیرد. اگر زمان لازم برای برقراری تماس تلفنی با پزشک را ندارید، میتوانید از طریق سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتردکتر استفاده کنید.
فعالیتهای فیزیکی معمول روزانه را را متوقف کرده و از یخ روی کمر خود استفاده کنید. پزشکان توصیه میکنند که در 48 تا 72 ساعت اول از یخ استفاده کرده و پس از آن از گرما استفاده کنید.
استفادهی متناوب از سرما و گرما به ریلکس شدن عضله ها کمک میکند. استراحت؛ استفاده از یخ، فشار آوردن و بالا نگهداشتن کمر در 48 ساعت ابتدایی بسیار توصیه میشود.
داروهای مسکنی همچون ایبوپروفن (ibuprofen) و استامینوفن (acetaminophen) برای کاهش درد بسیار موثر هستند.
برخی اوقات دراز کشیدن به پشت باعث درد بیشتر خواهد شد، در این شرایط توصیه میشود که فرد در حالی که زانوی خود را خم کرده و یک بالشت بین پاهای خود قرار داده، به پهلو دراز بکشد. اگر دراز کشیدن روی کمر برای فرد آزاردهنده نباشد، بهتر است که برای کاهش فشار به کمر از یک بالشت زیر ران استفاده شود.
حمام آب گرم و ماساژ کمر هم به بهبود عضلات گرفته و سخت کمر کمک خواهند کرد.
راهکارهای پزشکی برای درمان کمردرد
کمر درد به همراه مشکلات مختلفی بروز میکند.
- کشیدگی و یا ضعف عضلانی
- عصب تحت فشار
- طناب نخاعی نامیزان
چندین راه درمانی برای این مشکلات وجود دارد:
- دارو
- فیزیوتراپی
- تجهیزات پزشکی
پزشک معالج بسته به شرایط فرد میزان دارویی که فرد باید مصرف کند و روش درمانی مناسب را اعمال خواهد کرد.
برخی از روشهای درمانی که پزشک توصیه میکند، شامل:
- شل کردن ماهیچهها
- داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی (NSAIDs)
- داروهای نارکوتیک مانند کدئین برای کاهش درد
- استروئیدها برای کاهش التهاب
- تزریق کورتیکواستروئید
یک گروه از درمانهای فیزیکی یا فیزیوتراپی هم وجود دارد که انجام آنها توصیه میشود:
- ماساژ
- تمرینات کششی
- دستکاری کمر و ستون فقرات
جراحی برای درمان کمردرد
در مواردی که درد بسیار شدید است، جراحی انجام میشود. جراحی تنها زمانی انجام میشود که سایر روشهای درمانی موثر نباشد. با این همه اگر فرد کنترل دفع ادرار و مدفوع خود را از دست بدهد، دچار نقص پیشروندهی عصبی شود، جراحی یک راهکار درمانی اورژانسی خواهد بود.
- عمل جراحی دیسککتومی برای کاهش فشار وارده روی ریشهی عصبی انجام میشود. این فشار به خاطر یک فتق دیسک یا رشد استخوان زائد روی استخوان طبیعی ایجاد میشود. جراح در طی این عمل قسمت کوچکی از لامینا که بخش استخوانی کانال نخاعی است را برخواهد داشت.
- در عمل جراحی فورامینوتومی، جراح اقدام به گشاد کردن فورامن خواهد کرد. فورامن حفرهای استخوانی در کانال نخاعی است و در این قسمت ریشههای عصبی قرار دارند.
- در روش الکتروترمال، درون دیسک سوزنی توسط یک لولهی نازک، بلند و انعطاف پذیر موسوم به کاتتر به درون دیسک وارد شده و آن نقطه را به مدت 20 دقیقه گرم میکند. این روش به ضخیم کردن دیوارهی دیسک و رفع فتق دیسک و التهاب عصب کمک خواهد کرد.
- در روش نوکلئوپلاستی، سوزن بسیار نازکی وارد فضای دیسک شده و با کمک امواج رادیویی، بافت حرارت دیده و کوچکتر خواهد شد.
- در روش رادیو فرکانسی فرسایشی، با استفاده از امواج رادیویی ارتباطات عصبی را مختل میکنند. در این روش هم از حرارت برای از بین بردن عصبها استفاده میشود.
- عمل جراحی فیوژن ستون فقرات، باعث تقویت این اندام شده و از شدت حرکات دردناک خواهد کاست. در این روش دیسک بین دو یا چند مهرهی کمر برداشته خواهد شد. بعد از آن پزشک با استفاده از قطعات فلزی خاصی مهرهها را در کنار هم قرار خواهد داد.
- در لامینوکتومی، ستون فقرات لامینا برداشته شده و اندازهی کانال نخاعی بزرگتر خواهد شد. در این روش فشار وارده روی طناب نخاعی و اعصاب کاهش خواهد یافت.
پیشگیری از بروز کمردرد
راههای زیادی برای جلوگیری از کمردرد وجود دارد. انجام دادن اقدامات پیشگیرانه برای کاستن از شدت علائم در افرادی با کمر آسیب دیده هم بسیار کمک کننده خواهد بود. برای دریافت مشاوره در خصوص اینکه کدام روش اختصاصاً برای شما مناسب است، در جهت پیشگیری از کمر درد میتوانید از سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتردکتر استفاده کنید.
اقدامات پیشگیرانه شامل:
- تقویت کردن و فعال کردن ماهیچههای کمر، پشت و شکم با انجام حرکات ورزشی
- کم کردن وزن در صورت داشتن اضافه وزن
- بلند کردن اجسام سنگین از روی زمین با خم کردن زانو و استفاده از پاها
- داشتن طرز ایستادن و ساختار قامتی مناسب
انجام این کارها هم کمک کننده خواهد بود:
- خوابیدن روی یک سطح صاف و محکم
- نشستن روی صندلیهایی با ارتفاع مناسب
- کفش پاشنه بلند نپوشیدن
- ترک سیگار
مادهی نیکوتین موجود در سیگار باعث از بین رفتن دیسکهای نخاعی ستون فقرات شده و همچنین جریان خون را تا حدود زیادی کاهش خواهد داد.
اگر به کمر درد مبتلا هستید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک علت بروز آن را بررسی کرده و بعد از آن بهترین روش درمانی مناسب برای شما را پیشنهاد خواهد داد.
در صورتی که هرگونه سوال، نگرانی و صحبتی در رابطه با کمردرد دارید، در بخش نظرات بنویسید تا در کوتاهترین زمان ممکن به سوالات شما پاسخ داده شود. برای مطرح کردن سوال میتوانید از سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتر دکتر استفاده کنید.
منبع:
healthline