درد قوس کف پا یک اصطلاح جامع بوده که برای درد ماهیچه ها، تاندون ها، رباط ها، استخوان ها یا اعصاب کف پا به کار می رود. تمامی موارد مذکور، به کف پا مرتبط بوده و بنابراین آسیب به هر کدام از آن ها می تواند باعث درد کف پا شود. این درد ممکن است تنها برای مدت زمان کوتاهی باقی بماند ولی اگر آن را درمان نشده رها کنند ممکن است بدتر شود. بیشتر افرادی که از این درد قوس کف پا رنج می برند بین 30 تا 80 سال دارند ولی ورزشکاران جوان تر نیز مستعد ابتلا به این درد می باشند، به خصوص ورزشکارانی که در رشته های ورزشی سنگین فعالیت می کنند.
علائم و نشانه های درد گودی کف پا
با ظاهر شدن اولین علائم درد کف پا به یک پزشک متخصص بیماری های پا به منظور درمان درد کف پا مراجعه کنید. علاوه بر درد در کف پا، علائم زیر نیز ممکن است دیده شوند:
- احساس سوزش کف پا
- دشواری ایستادن روی انگشتان پا
- التهاب
- درد مضاعف پس از خواب یا استراحت
- سرخی
- گرما
- درد در قسمت توپی پا
- احساس درد زیر انگشتان پا
- دردی که با خم شدن انگشتان پا افزایش پیدا کند
- احساس خارش یا بی حسی در انگشتان پا
- تیر کشیدن
- دردی که هنگام راه رفتن با پای برهنه افزایش یابد
- دردی که هنگام راه رفتن روی سطوح محکم افزایش پیدا کند
- دردی که هنگام ایستادن (انداختن وزن روی پا ها) یا حرکت کردن افزایش یافته و هنگام سکون کم تر می شود
- ضایعات پوستی
علت ها و دلایل درد گودی کف پا
علل زیادی برای پیشرفت درد قوس کف پا وجود دارند. درد ممکن است به دلیل عارضه ای به نام فاسئیت پلانتار ظاهر شود که در آن فاسیای کف پا (بافتی نوار مانند در کف پا که پاشنه را به انگشتان متصل می کند) پس از متحمل شدن فشار بیش از اندازه، ملتهب می شود. درد پاشنه ی پا در اثر این التهاب ایجاد می شود.
در بعضی مواقع، علت درد کف پا به دلیل ایستادن بیش از حد می باشد. بسیاری از افراد پس از یک روز کاری طولانی و یا پس از تمرین و ورزش بیش از حد، در قوس کف پای خود احساس درد می کنند. یک بدشکلی پا مثل انگشت چکشی یا پا چنبری، نیز می تواند باعث این درد شود. همچنین عارضه هایی مانند دیابت و چاقی، می توانند باعث افزایش فشار وارد بر پا و در نتیجه درد قوس کف پا گردند. همچنین انتخاب کفش مناسب نیز مهم است. کفش می بایست تمامی قسمت های پا، مخصوصا کف آن را در بر بگیرد. یکی دیگر از علل درد کف پا که استفاده از تجهیزات درمانی به صورت سفارشی یا پیش ساخته باعث بهبود آن می گردد ، کف پای صاف می باشد. بسیاری از افراد کف پای صاف دارند ، ولی به دلیل اینکه هیچگاه مشکلی متوجه آنها نمی‌شود و نیازی به درمان ندارند. اما بسیاری از افراد دیگر، ممکن است به علائم صافی کف پا دچار شوند: خستگی سریع پاها، درد شدید یا مزمن پا، به‌ویژه در نواحی قوس و پاشنه پا، ایجاد تورم و درد کف پا ، سختی حرکت پا، مانند سخت شدن ایستادن روی انگشتان پا ، وجود کمر درد و پا درد از جمله این علائم می باشد . مفاصل مختلفی در کف پا وجود دارد که با وجود هر یک از این بیماری های آرتروز، نقرس و استئوآرتریت، ممکن است دچار درد شوند.
استفاده از این تجهیزات درمانی باعث درمان صافی کف پا میشود و به درمان درد کف پا کمک می کند اگر شما وقت زیادی را سر پا صرف می کنید، اضافه وزن دارید، باردار بوده یا در فعالیت های ورزشی شرکت می کنید، مهم است از کفش های مناسب استفاده کنید. همچنین آسیب به هر یک از بیست و شش استخوان، سی و سه مفصل و بیش از صد ماهیچه، تاندون و رباط، می تواند درد قوس کف پا را به وجود آورد.
به دلیل پیچیده بودن ساختار پا، مهم است که با ظهور اولین علائم بیماری، به یک متخصص بیماری های پا مراجعه شود.
تشخیص
به منظور رسیدن به یک تشخیص درست، پزشک متخصص پای بیمار را معاینه می کند. او همچنین پا را از نظر بدشکلی های مادرزادی مانند گودی قوس کف پا، صافی کف پا و یا انگشت چکشی معاینه خواهد کرد. به منظور رد کردن احتمالاتی چون شکستگی یا آسیب به رباط ها، تاندون ها و دیگر بافت های اطراف، پزشک ممکن است عکس برداری با اشعه ی ایکس، MRI، یا سی تی اسکن تجویز کند. این آزمایشات تشخیصی، به پزشک برای رسیدن به تشخیص درست و تجویز برنامه ی درمان مناسب، کمک می کنند.
راه ها و روش های درمان درد گودی کف پا
چگونگی درمان درد قوس کف پای شما، به عامل به وجود آورنده ی آن بستگی دارد. تشخیص درد هنگامی که هنوز در مراحل اولیه قرار دارد برای انتخاب بهترین برنامه ی درمان، حائز اهمیت است. اگر درد ملایم تا متوسط باشد، می توان با استفاده از کفش های مناسب تر، آن را تا حدودی بهبود بخشید.
بیماران برای گرفتن نتیجه ی مناسب از درمان باید از روش RICE استفاده کنند. RICE به معنی استراحت، یخ، فشار و بلندی می باشد. این یک روش درمانی رایج است که توسط ورزشکاران استفاده می شود. این روش شامل استراحت دادن پا، یخ گذاشتن روی آن هر بار به مدت 15 تا 20 دقیقه، بستن و فشار دادن آن توسط یک باند و بالا بردن پا حداقل 30 سانتی متر بالا تر از قلب، می باشد.
تمرینات کششی
درد قوس کف پا و خار پاشنه معمولا در اثر کوتاه بودن ماهیچه های پشت ساق و کف پا ایجاد می شود. بنابراین مهم است که این ماهیچه ها کشیده شده و دوباره بلند و انعطاف پذیر شوند، زیرا کوتاه بودن آن ها فشاری ممتد بر فاسیای کف پا وارد می کند که باید از آن پرهیز کرد. به همین دلیل، تمرینات کششی از اهمیت خاصی برخوردارند. علت خار پاشنه پا رشته‌های پیوندی کف پا هستند که طناب‌های پیوندی ضخیمی بوده و از بافت پیوندی زیر سطح استخوان پاشنه پا شروع شده و در کف پا به سمت پنجه‌ها امتداد می‌یابند. رشته‌های پیوندی کف پا موجب قوس کف پا می‌شوند. هرگاه این رشته‌ها ملتهب شوند یا در آنها پارگی‌های ریز زیاد شود، به آن التهاب رشته‌های پیوندی کف پا گفته میشود. هنگامی‌که التهاب رشته‌های پیوندی کف پا طولانی شود یا آسیب ادامه یابد، بدن بافت نرمی را که ضعیف و آسیب دیده است با استخوان ترمیم می‌کند و ایجاد خار پاشنه پا مینماید . خار پاشنه پا یکی از دلایل اصلی درد پاشنه است. خار پاشنه استخوان رشد کرده‌ای است که به استخوان پاشنه چسبیده است و در قوس کف پا رشد می‌کند.
تمرینات کششی که می توانند درد قوس کف پا را کاهش داده و یا از آن جلوگیری کنند، عبارت اند از:
کشیدن فاسیا ی کف پا: در حالت نشسته، پای آسیب دیده را از محل زانو روی پای دیگر قرار داده و با دست خود انگشتان آن را بگیرید. سپس به آرامی انگشتان پا را به طرف خود بکشید. این حالت را به مدت 10 ثانیه حفظ کرده و سپس 20 بار تکرار کنید.
خم کردن پا: توصیه می شود این تمرین قبل از بیرون آمدن از تخت خواب انجام شود. (هنگامی که درد ناشی از فاسئیت پلانتار معمولا احساس می شود). این حالت را 10 ثانیه نگه داشته و سپس 20 مرتبه تکرار کنید.
کشش با غلتک: برای شروع این تمرین باید به حالت نشسته انجام شود، یا روی یک صندلی و یا روی لبه ی تخت. یک توپ تنیس یا وردنه را ده بار زیر پای خود به جلو و عقب بغلتانید، سپس همین کار را با پای دیگر خود انجام دهید. پس از مدتی انجام دادن این تمرین به حالت نشسته، می توانید آن را در حالت ایستاده نیز انجام دهید.
دارو
مسکن ها را می توان برای کاهش درد قوس کف پا همراه با خار پاشنه پا استفاده کرد ولی درمان کننده ی درد نیستند. استفاده از مسکن ها و کاهش درد به منظور انجام فعالیت های ورزشی ممکن است باعث آسیب بیشتر شده و باید شدیدا از آن پرهیز کرد.
مسکن هایی که معمولا استفاده می شوند، دارای خاصیت ضد التهابی بوده و بنابراین به آن ها مسکن های غیر استروئیدی ضد التهاب (NSAIDs) گفته می شود. مانند ایبوپروفن.
ماساژ
یک ماساژ عمیق بافت، در ناحیه ی قوس کف پا و بافت های مجاور به منظور شل کردن بافت تاندون و افزایش گردش خون اجرا می شود.
دقایق اولیه ی درمان ممکن است کمی دردناک باشند ولی پس از چند دقیقه این درد کاهش می یابد.
کفش مناسب
هنگام درمان درد قوس کف پا، استفاده از کفش های مناسب بسیار حائز اهمیت است. مطمئن شوید که کفش به خوبی نواحی مچ و خود پا را در بر گرفته، زیر سازی آن کافی بوده و کفی های مناسب داشته باشد. همچنین داشتن پاشنه می تواند مفید باشد چرا که فشار وارد بر فاسیا را کاهش می دهد.
مطمئن شوید که کفش به شما اجازه ی راه رفتن به صورت طبیعی را می دهد. کفش هایی با کفی های بسیار سخت مانند چکمه های کوه نوردی یا کفش های ایمنی با کفی فولادی این اجازه را به فرد نداده و باید از آن ها پرهیز شود.« اگر زیاد از کفش‌ها استفاده می‌کنیم آنها را هر شش ماه تعویض کنیم.»
کفی طبی
وضعیت نامناسب پا یکی از علل اصلی به وجود آمدن درد قوس کف پا و به خصوص علت خار پاشنه است، کفی مناسب می تواند به جلوگیری از این عارضه کمک زیادی کند. مخصوصا در مراحل اولیه ی خار پاشنه، کفی های نامناسب و پیش ساخته می توانند به پیشرفت بیماری کمک کنند. در برخی موارد کفی های مخصوص تجویز شده و برای هر بیمار به صورت جدا گانه ساخته می شوند.
تزریق
کورتیزون ها نوع مصنوعی استروئید های ساخته شده در بدن انسان می باشند و به طور معمول در بدن ما تحت شرایط اضطراب و با اثر ضد التهاب ساخته می شوند و معمولا در ورزشکاران برای درمان التهاب تاندون ها استفاده می شود مانند فاسئیت پلانتار و التهاب تاندون آشیل.
تزریق، درست در بالای التهاب قوس کف پا انجام شده و پس از آن برای جلوگیری از آسیب به بافت، استراحت نیاز است. اگر تزریق کار ساز باشد، اثر آن معمولا بلافاصله مشخص می گردد.
شوک ویو تراپی
این روش درمانی بر اساس امواج سونار با فرکانس بالا است. این امواج صوتی دارای انرژی بالایی بوده و بافت تاندون آسیب دیده را تحریک می کنند. باور بر این است که این عمل باعث تحریک فرایند بهبودی و جلوگیری از التهاب مزمن می باشد. معمولا 4 تا 8 جلسه ی درمان برای علائم بهبودی نیاز است.
علت درد کف پا چیست؟ درد کف پا ممکن است به دلایل زیادی رخ بدهد ولی مهم‌ترین موضوع در ابتدا آن است که آناتومی کف پا را بشناسیم و بدانیم چه قسمتی از کف پا درد می‌کند.
درد در نواحی مختلف پا
پاها هر روز انسان را از نقطه‌ای به نقطه‌ی دیگر جا به جا می‌کنند، ولی فرد معمولاً تا زمانی که این اندام بدن احساس درد نداشته باشد، به آن توجه نمی‌شود. زمانی که درد کف پا پدیدار میشود، فرد به دنبال راهی برای رهایی از این درد خواهد بود. اما برای اینکه بهترین روش درمانی به کار گرفته شود، لازم است که مشکل به درستی شناخته شود. اولین نکته که باید شناسایی شود این است که کدام قسمت پا احساس درد می‌کند؟
بیشتر بخوانید: علت درد ساق پا چیست؟
درد پاشنه‌ی پا
اگر فرد در ناحیه‌ی پاشنه‌ی پا احساس درد داشته باشد، فرد احتمالا به پلانتار فاسیتیس یا درد پاشنه‌ی پا مبتلا است. یک التهاب در گروهی از تاندون ها و رباط‌ها به وجود آمده و در نهایت باعث ایجاد این درد میشود. معمولاً این درد در صبح هنگام ،زمانی که فرد به تازگی از تخت برخاسته بیشتر از سایر مواقع است. فرد می‌تواند این درد را در پاشنه و یا در قوس کف پا احساس کند.
برای درمان آن:
- به پاهای خود استراحت دهید
- اجازه ندهید که ماهیچه‌های پا و پاشنه‌ی پا کشیده شده و منقبض شوند
- داروهای مسکن مصرف کنید
- کفش‌هایی که به خوبی از قوس کف پا پشتیبانی کرده و دارای کفی مناسب هستند را خریداری کنید.
درد خار پاشنه (Heel spurs )
یکی دیگر از دردهای پا است. در درد خار پاشنه شاهد رشد استخوان کف پاشنه‌ی پا هستیم. افراد به دلیل پوشیدن کفش نامناسب، راه رفتن و حالت ایستادن غلط و یا حتی به واسطه‌ی فعالیت‌های ورزشی همچون دویدن به این عارضه مبتلا خواهند شد. فرد مبتلا به درد خار پاشنه در هنگام راه رفتن و یا حتی ایستادن درد زیادی را تحمل خواهد کرد. بسیاری از مردم خارپاشنه دارند ولی همه درد خاصی را احساس نخواهند کرد. افرادی که دارای کف پای صاف هستند و افرادی که دارای قوس کف پای زیادی هستند، بیشتر از سایر افراد به درد خار پاشنه مبتلا خواهند شد.
برای درمان آن:
- استفاده از کفی‌های مناسب در کفش که برای تهیه‌ی آنها از عکس‌برداری سه بعدی پا استفاده میشود.
- استفاده از کفش مناسب با کفی مناسب
- استفاده از داروهای مسکن
- استراحت دادن به پا
- درمان‌های فیزیوتراپی
- اگر فرد هنوز احساس درد داشته باشد، بهتر است که با پزشک خود مشورت کند
گاهی کبودی‌های عمیقی در قسمت زیرین انگشتان پا ایجاد میشود که معمولاً دلیل آن برخورد به اجسام سخت است. دردی که در این مواقع فرد احساس می‌کند مانند راه رفتن بر روی سنگ‌های کوچک است. این درد به آرامی از بین می‌رود.
برای درمان آن
- به پا استراحت دهید
- بر روی ناحیه‌ی مورد نظر یخ بگذارید
- از داروهای مسکن استفاده کنید
شکستگی پاشنه‌ی پا
این عارضه معمولاً در اثر سقوط یا افتادن و تصادف رانندگی ایجاد میشود. بر اثر این عارضه استخوان پاشنه‌ی پا نه تنها می‌شکند بلکه امکان قطعه قطعه شدن آن هم وجود دارد. درد پاشنه‌ی پا، کبودی، تورم و راه رفتن دشوار از علایم اصلی شکستن استخوان پاشنه‌ی پا هستند.
برای درمان آن:
- به پاشنه‌ی پا فشار وارد نکنید، حتی در صورت لزوم از عصا استفاده کنید
- با استفاده از پدهای مخصوص از پاشنه‌ی پا محافظت کنید
- از مچ بند پا و یا آتل پا استفاده کنید
- از پزشک خود بخواهید که داروهای مسکن مناسب را برای شما تجویز کند
- درمان فیزیوتراپی را شروع کنید
- اگر هنوز احساس درد داشتید، از پزشک خود بخواهید که سایر روش‌های درمانی همچون جراحی را بررسی کند.
درد توپ کف پا (Ball of Foot Pain)
در متاتارسالژیا Metatarsalgia فرد درد و التهاب زیادی را در ناحیه‌ی توپ کف پا احساس می‌کند. پوشیدن کفش‌های خیلی تنگ دلیلی برای این عارضه است. گاهی انجام حرکات ورزشی مانند پریدن و یا دویدن به شیوه‌ای نامناسب هم می‌تواند عاملی برای این درد باشد.
برای درمان این عارضه باید:
- داروهای مسکن مصرف شود
- بر روی ناحیه‌ی دردناک یخ گذاشته شده و پا استراحت داده شود.
- کفش مناسب پوشیده شود
مورتون نوروما
در این عارضه اطراف عصبی که بین انگشت سوم و چهارم پا وجود دارد، ملتهب شده و باعث گزگز کف پا میشود. در این عارضه فرد علاوه بر احساس درد در ناحیه‌ی کف پا، احساس بی حسی را هم تجربه خواهد کرد. زنان به دلیل پوشیدن کفش پاشنه بلند بیشتر از مردان این عارضه را تجربه خواهند کرد.
برای درمان:
- کفش‌هایی باید پوشیده شود که قسمت داخلی آن کم‌ترین فشار را به عصب مربوطه وارد کند.
- مصرف داروهای استروئیدی یا تزریق دیگر داروها به داخل پا
- مصرف قرص‌های مسکن
- جلوگیری از پوشیدن کفش پاشنه بلند
- پرهیز از انجام فعالیت‌هایی که فشار زیادی را به عصب کف پا وارد می‌کنند
- بررسی راه درمانی جراحی توسط پزشک معالج
درد استخوان کنجدی پا (Sesamoiditis)
در نزدیکی انگشت بزرگ پا دو استخوان کوچک قرار دارند که تنها به وسیله‌ی تاندون‌ها به هم متصل هستند. به این استخوان‌ها کنجدی اطلاق میشود، زمانی که تاندون‌های اطراف این استخوان‌ها آسیب ببیند و یا ملتهب شود، این عارضه ایجاد میشود. این عارضه در دونده‌ها و رقصنده‌های باله بسیار شایع است.
برای درمان:
- به پا استراحت دهید
- بر روی ناحیه‌ی دردناک یخ بگذارید
- در زیر انگشتان پا پدهای مخصوص قرار دهید
- انگشت شصت را با چسب به سایر انگشتان بچسبانید و اجازه دهید تا مفاصل درمان شوند.
- کفش‌هایی با پاشنه‌های کوتاه بپوشید
- در صورت صلاح دید پزشک استروئید تزریق کنید
درد قوس کف پا
پلانتار فاسیتیز یا درد پاشنه‌ی پا یکی از عوامل اصلی درد قوس کف پا به شمار می‌رود. این عارضه علاوه بر پاشنه می‌تواند قوس کف پا را هم درگیر کند. برای درمان هم از تزریق استروئید و داروهای بی حسی موضعی استفاده میشود.
کف پای صاف (flat feet) : زمانی که در هنگام ایستادن و یا راه رفتن کف پا به صورت کامل بر روی سطح زمین قرار داشته باشد، این عارضه رخ می‌دهد و باعث ایجاد درد در پا میشود. کف پای صاف با پوشیدن کفش‌هایی که دارای کفی مخصوص هستند، استراحت دادن به پا، گذاشتن یخ بر روی پا و استفاده از عصا یا فیزیوتراپی قابل درمان است. در موارد حاد اما جراحی توصیه میشود.
بیشتر بخوانید: علت درد زانو چیست؟
درد انگشتان پا
نقرس (Gout) یک فرم از التهاب مفاصل است که باعث ایجاد درد در انگشتان پا میشود. کریستال‌ها در مفاصل انگشتان پا تجمع پیدا می‌کنند و باعث ایجاد درد شدید و تورم می‌شوند. معمولاً انگشت بزرگ پا بیشتر درگیر میشود.
برای درمان:
- به پا استراحت دهید
- بر روی ناحیه‌ی دردناک یخ بگذارید
داروهای غیر استروئیدی (NSAIDs) یا پردنیزون (prednisone) مصرف کنید
غذاهایی که باعث وخیم شدن نقرس می‌شوند را مصرف نکنید.
انحراف انگشت بزرگ پا : بونیون( bunion) یک برآمدگی استخوانی است که روی مفصل در پایه انگشت شست پا بروز می کند. هر فردی می‌تواند به این عارضه دچار شود، خصوصاً اگر کفش‌های تنگ به پا کند. افراد مبتلا به این عارضه معمولا به عارضه‌ی انگشت چکشی پا هم دچار هستند. سعی کنید که کفش راحتی انتخاب کنید، اگر هنوز درد وجود داشته باشد، پزشک گزینه‌ی جراحی را پیشنهاد می‌کند.
در انگشت چکشی پا (hammertoes): انگشت دوم، سوم یا چهارم از مفصل دوم خم میشود و شکلی مانند چکش پیدا می‌کند. اگر ماهیچه‌ها از بالانس کافی برخوردار نباشند یا فرد کفش‌های تنگ به پا کند، این مشکل رخ خواهد داد. بهتر است کفش‌هایی پوشیده شود که دارای نوک تیز نباشند تا انگشتان پا فضای کافی در اختیار داشته باشند.
در انگشت چنگالی پا (Claw toe):نوک انگشت به سمت بالا یا پایین خم شده و امکان صاف شدن دوباره ندارد. بر اثر بیماری‌هایی همچون دیابت یا بر اثر مصرف بیش از اندازه‌ی الکل، سیستم عصبی آسیب دیده، ماهیچه‌ها ضعیف شده و این مشکل رخ می‌دهد. اگر این مشکل درمان نشود، باعث بروز پینه در پا خواهد شد
در انگشت چمنی (Turf toe): قسمت پایه‌ی انگشت بزرگ پا دردناک خواهد بود. در واقع این عارضه نوعی شکستگی استخوان کنجدی پا محسوب میشود.
شکستگی انگشت پا: در واقع نوعی از شکستگی استخوانی است که می‌تواند استخوان هر کدام از انگشت‌های پا را درگیر کند. اگر شکستگی‌ها در حد ترک خوردگی باشد، تنها استراحت و گذاشتن یخ بر روی محل آسیب دیده و مصرف داروهای مسکن کفایت می‌کند.برای شکستگی‌های وخیم تر اما گاهی نیاز به جراحی وجود دارد.
آرتروز شست پا یا شست پای سفت :همان‌گونه که از نامش پیداست انگشت بزرگ پا را درگیر می‌کند. علایم و شدت درد این عارضه به مرور زمان بدتر خواهد شد. برای درمان این مشکل باید داروهای مسکن و تمرین‌های کششی پا انجام شود.
میخچه و پینه :میخچه ضخیم‌شدگی یا برجستگی لایه‌های خارجی پوست است، كه معمولاً روی نواحی استخوانی مثل مفاصل انگشتان پا به وجود می‌آید. پینه اما ضخیم‌شدگی بدون درد پوست است كه در اثر فشار یا تحریك مداوم به وجود می‌آید.
بیشتر بخوانید: علت درد استخوان چیست؟
درد در حاشیه‌ی خارجی پا
در حاشیه‌ی خارجی پنجمین استخوان متاتارسال یا کف پایی قرار دارد که معمول‌ترین استخوانی است که دچار شکستگی میشود. معمولاً بعد از اینکه ضربه‌ای به پا وارد شد، فرد احساس درد، تورم و کبود شدن در حاشیه‌ی خارجی پای خود خواهد داشت. اگر احساس می‌کنید استخوانی در این ناحیه شکسته است باید به پزشک مراجعه کرده و عکس رادیولوژی از پای خود تهیه کنید.
برای درمان:
- داروی مسکن مصرف کنید
- به پا استراحت داده، بر روی آن یخ قرار داده و آن را بالا نگه دارید.
- بر روی پای آسیب دیده قدم نزنید
- امکان جراحی را با پزشک خود مطرح کنید
- اتل یا گچ گرفتن پا توصیه میشود.
منبع:
webmd
از کدام خدمات دکتردکتر استفاده کنیم؟
نوبت‌دهی اینترنتی
اگر شما هم در خصوص مشکل خود نیاز به پزشک دارید با استفاده از امکان نوبت‌دهی اینترنتی می‌توانید به راحتی برای مراجعه حضوری، در روز و ساعت دلخواه خود، نوبت دریافت کنید. برای دریافت نوبت اینترنتی از پزشک متخصص ارتوپد روی دکمه زیر کلیک کنید.
ویزیت تلفنی
گاهی اوقات دسترسی به پزشک سخت و هزینه‌بر است. شما با استفاده از امکان ویزیت تلفنی می‌توانید به راحتی برای دریافت مشاوره تلفنی از پزشک مورد نظرتان، نوبت دریافت کنید. برای برقراری تماس تلفنی با پزشک متخصص ارتوپد دلخواهتان روی دکمه زیر کلیک(یا لمس) کنید.
پرسش و پاسخ پزشکی
شما با استفاده از امکان پرسش و پاسخ با پزشک می‌توانید در هر ساعتی از شبانه روز پرسش پزشکی خود را مطرح کنید و پاسخ معتبری از پزشک دریافت کنید. برای ثبت سوال پزشکی خود روی دکمه زیر کلیک(یا لمس) کنید.
درد کف پا می تواند در نتیجه عوامل مختلف ایجاد شود. انحنای کف پا کنترل نحوه توزیع فشار در ناحیه پا را در هنگام انجام فعالیت هایی مثل راه رفتن بر عهده دارد. در صورتی که انحنای کف پا یا بافت های نرم اطراف آن دچار مشکل شوند، امکان احساس درد در همه نقاط پا، زانو، یا پایین کمر وجود دارد. درد کف پا همچنین هنگام ایستادن یا راه رفتن برای دوره های طولانی ایجاد می گردد. این شرایط اغلب به خاطر ضعف و سفتی عضلات و تاندون هایی که انحنای کف پا را حفظ می کنند، ایجاد می شوند.در این مقاله ما به بحث علل درد کف پا و درمان آن می پردازیم.
انحنای کف پا
در ناحیه پای انسان 26 استخوان وجود دارد. استخوان های قوزک و کف پا در ناحیه میان پا به یکدیگر متصل شده و با رباط ها، مفاصل و تاندون ها برای ایجاد انحنا در کف پا، حمایت می شوند. دو انحنای اصلی در ناحیه پا وجود دارد که عبارت از انحنای طولی کف پا که در طول پا امتداد پیدا کرده و انحنای عرضی کف پا که در عرض پا کشیده شده، می باشد.
انحنای طولی را می توان به دو بخش تفکیک کرده که عبارت از انحنای طولی میانی که در ناحیه داخلی پا وجود دارد و انحنای طولی طرفی است که در سمت خارجی پا قرار گرفته است. توجه داشته باشید همه شرایطی که بر وضعیت انحنای کف پا تاثیر می گذارند، می توانند باعث درد کف پا شوند.
علت ها و دلایل معمول
در این مقاله، 10 دلیل رایج و متداول برای درد کف پا و علت های ایجاد آن مورد بررسی قرار گرفته اند که عبارتند از:
1. مشکلات فاسیای کف پا
فاسیای کف پا یک نوار فیبری ضخیم است که در امتداد کف پا امتداد دارد. فاسیا به حفظ انحنای کف پا و انتقال نیرو در هنگام حرکت کردن در ناحیه پا کمک موثر می نماید.
رایج ترین مشکل ایجاد شده در این رابطه فاسئیت کف پا است. در صورتی که کشیدگی بیش از حد برای فاسیای کف پا ایجاد شود (برای مثال به دلیل ایستادن طولانی مدت بر روی پاها، افزایش یکباره سطح فعالیت یا تغییر در وضعیت قرار گرفتن پا بر روی زمین)، فاسیای کف پا ملتهب شده و متورم می شود. این شرایط اغلب با ایجاد خار پاشنه پا همراه است. در واقع، خار پاشنه به معنی رشد بیش از حد استخوان به خاطر کشیدگی مکرر در ناحیه اتصال فاشیای کف پا به استخوان می باشد. اگر با گذشت زمان، نوار فاسیت‌پلانتار در کف پا به طور مداوم به استخوان پاشنه فشار بیاورد، نهایتا یک زائده‌ی استخوانی در محل اتصال این دو به یکدیگر تشکیل میشود. وارد شدن فشار به استخوان پاشنه توسط نوار فاسیت‌پلانتار عمدتا به خاطر عملکرد غیرطبیعی پا و یا به خاطر وضعیت بد قرارگیری پا (در هنگام ایستادن یا راه رفتن و ..) است. در واقع همان دلایلی که موجب التهاب فاسیت پلانتار (و درد خار پاشنه ) می‌شوند، نهایتا به شکل گیری خار پاشنه و پاشنه درد نیز منجر می‌شوند.
فاسئیت کف پا یکی از رایج ترین علت های درد کف پا است. این شرایط معمولاً پس از انجام فعالیت یا استراحت طولانی همچون هنگام بیدار شدن از خواب مشاهده شده و باعث ایجاد درد کف پا می شود. برای اطلاع از نحوه درمان و پیش گیری از این شرایط، مطالب ارائه شده در بخش فاسئیت کف پا را مطالعه نمایید.
یک مشکل کمتر معمول در ارتباط با فاسیای کف پا که باعث درد می شود، فیبروماتوز کف پا است. این شرایط زمانی ایجاد می شود که یک برآمدگی در ناحیه فاسیای کف پا ایجاد شود. این برآمدگی معمولاً در قسمت میانی انحنای کف پا ایجاد می شود. این شرایط اغلب باعث ایجاد درد در هنگام راه رفتن می شود که علت آن وارد شدن فشار به کف پا به خاطر برآمدگی می باشد. برای اطلاع بیشتر از دلایل، علائم و روش های درمان، بخش فیبروماتوز کف پا را مطالعه نمایید.
2.شکستگی ناشی از فشار
یکی از علت های معمول دیگر برای درد انگشتان پا وکف پا، ایجاد شکستگی ناشی از فشار است. این شکستگی ها معمولاً به خاطر وارد کردن فشار بیش از حد به یکی از استخوان های پا در نتیجه فعالیت هایی همچون پریدن و دویدن ایجاد شده و بطور خاص در فعالیت های تکراری و نیز زمانی مشاهده می شود که فرد به صورت یکباره سطح فعالیت خود را افزایش می دهد. با وجودی که در این حالت شکستگی استخوان ممکن است بسیار کوچک باشد، اما درد ناشی از آن بسیار زیاد است.
شکستگی ناشی از فشار استخوان های کف پا یا استخوان ناوی می تواند باعث ایجاد درد خفیف تا شدید در ناحیه کف پا شود. برای اطلاعات بیشتر درباره دلایل، علائم و روش های درمان، مطالب ارائه شده در بخش شکستگی ناشی از فشار را مطالعه نمایید.
3.تاندونیت تیبیال خلفی
عضله ساقی خلفی نقش بسیار مهم در حمایت از انحنای میانی کف پا دارد. مشکل تاندونیت تیبیال خلفی معمولاً به خاطر استفاده زیاد از این عضله در هنگام انجام فعالیت هایی مثل ورزش های دارای سطح تماس بالا همچون فوتبال یا تنیس یا در نتیجه آسیب دیدگی هایی مثل زمین خوردن ایجاد می شود. این شرایط باعث التهاب تاندون یا حتی پارگی آن می شود و می تواند باعث درد در ناحیه کف پا شود. این درد معمولاً با انجام فعالیت یا در هنگام ایستادن به مدت طولانی تشدید می شود. در صورتی که این مشکل ادامه داشته باشد، بخش داخلی پا ( انحنا یا قوس میانی کف پا ) به تدریج انحنای خود را از دست می دهد و این شرایط در نهایت باعث صاف شدن کف پا خواهد شد.
یک آزمایش ساده برای تشخیص این شرایط ایستادن بر روی یک پا و بلند کردن بدن بر روی سر انگشتان است. در صورتی که فرد نتواند این کار را انجام دهد، احتمالاً به مشکل تاندونیت تیبیال خلفی دچار شده است. روش های درمان قابل استفاده در این حالت معمولاً شامل استراحت، یخ درمانی، تمرین های حرکتی، استفاده از کفش و کفی طبی و فیزیوتراپی است.
4.سندروم تونل تارسال
سندرم تونل تارسال زمانی ایجاد می شود که به عصب تیبیال در هنگام عبور از تونل تارسال در بخش میانی استخوان قوزک فشار وارد شود. این شرایط می تواند باعث ایجاد درد در ناحیه کف پا و نیز ایجاد احساس گز گز شود. در این حالت بی حسی ایجاد شده در پاشنه پا اغلب به سمت انگشت شست و سه انگشت مجاور آن کشیده می شود. علاوه بر این، ممکن است این شرایط باعث ایجاد احساس گرما و سرما در امتداد ناحیه کف پا شود.
سندرم تونل تارسال در نتیجه همه مسائلی ایجاد می شود که باعث محدود شدن فضا در ناحیه تونل تارسال می شود. برای مثال در این رابطه می توان از تشکیل کیست، برآمدگی، زائده های استخوانی، و ورم در ناحیه قوزک به خاطر آسیب دیدگی یا تومور نام برد.
هدف اصلی روش های درمان مورد استفاده برای درد کف پا، کاهش درد در ناحیه کف پا است. برای مثال به منظور درمان درد کف پا می توان از تمرین های تقویتی و کششی، بانداژ محکم و تزریق استروئید در این رابطه استفاده کرد. در صورتی که درد در ناحیه کف پا با وجود استفاده از این روش های درمانی ادامه داشته باشد، ممکن است انجام عمل جراحی بر روی بیمار الزامی گردد.
6.گرفتگی پا
گرفتگی پا در نتیجه اسپاسم غیر قابل کنترل و یکباره عضلات پا ایجاد می شود. این شرایط معمول ترین علت های درد کف پا است، اما می تواند در هر نقطه از کف پا یا پایین زانو احساس شود. معمولاً، این درد فقط برای چند ثانیه ادامه دارد، اما در مواردی که مشکل جدی تر باشد، درد ممکن است به مدت طولانی ادامه داشته باشد.
گاهی اوقات، هیچ دلیل مشخصی برای گرفتگی پا وجود ندارد، اما دلایل احتمالی می تواند شامل رژیم غذایی، سفت و ضعیف شدن عضلات، از دست دادن آب، کاهش چرخش خون و خستگی باشد. گاهی اوقات، این شرایط می تواند نشانه ای از ابتلا به بیماری های جدی تر باشد. به همین خاطر در صورتی که بطور مکرر با این مشکل مواجه شدید، با پزشک درباره آن ملاقات نمایید.
بعضی از بهترین روش ها برای کاهش دفعات وقوع درد کف پای ناشی از گرفتگی انجام تمرین های ورزشی، گرما درمانی، نوشیدن مقدار زیاد آب، استفاده از استرچر انگشتان پا و اطمینان از پوشیدن کفش های مناسب است. به منظور کسب اطلاعات بیشتر درباره دلایل، علائم و روش های درمان ، بخش گرفتگی پا را مطالعه نمایید.
7.پای ورزشکار
مشکل پای ورزشکار در نتیجه یک عفونت قارچی ایجاد می شود که در اکثر مواقع علت آن عدم رعایت بهداشت مناسب پا یا قرار دادن طولانی مدت آن در شرایط مرطوب می باشد. این شرایط می تواند در بخش های مختلف پا باعث ایجاد خشکی، پوسته شدن و خارش شده و درد کف پا را به همراه داشته باشد. مشکل پای ورزشکار را معمولاً می توان با راه رفتن با پای برهنه برای چند روز و نیز رعایت مناسب بهداشت پا درمان کرد. گاهی اوقات، پزشک ممکن است برای بیمار داروهای ضد قارچ نیز تجویز نماید.
8. کف پای صاف
کف پای صاف که به آن صافی کف پا نیز گرفته می شود، زمانی مشاهده می گردد که انحنای کف پا بطور کامل از بین رفته و کل ناحیه کف پا بر روی زمین قرار گیرد. کودکان با کف پای صاف متولد می شوند، اما با رشد کردن آنها، انحنای کف پا به تدریج شکل می گیرد. به هر حال، انحنا یا قوس کف پا در حدود 30 درصد افراد هیچگاه ایجاد نمی شود. این مشکل همچنین می تواند در سنین بالاتر به خاطر بیماری، بارداری، آسیب دیدگی، وارد شدن فشار بیش از حد به پا یا به عنوان بخشی از فرآیند افزایش سن نیز ایجاد گردد.
بسیاری از افرادی که کف پای صاف دارند، علائم و ناراحتی خاص در این رابطه احساس نمی کنند، اما بعضی افراد به خاطر این مشکل با درد کف پا و مشکلاتی همچون درد زانو یا درد کمر مواجه می شوند. این افراد ممکن است با خستگی سریع پای خود در هنگام ایستادن یا راه رفتن مواجه شوند و بلند شدن بر روی سر انگشتان برای آنها دشوار است. افرادی که به خاطر کف پای صاف با مشکل درد کف پا مواجه می شوند، معمولاً می توانند با انجام تمرین های حرکتی یا استفاده از کفش های طبی (که دارای کفی های مخصوص برای اصلاح وضعیت پا است) و نیز راه رفتن با پای برهنه به جای پوشیدن کفش، مشکل خود را بر طرف نمایند.
یک آزمایش سریع برای تشخیص صافی کف پا، قرار دادن پا در یک سینه آب و سپس قرار دادن آن بر روی یک سطح هموار همچون کاغذ ضخیم است. به این ترتیب فرد می تواند یک تصویر از جای پای خود داشته باشد. در این حالت هر چه بخش بزرگتری از کف پا در تصویر قابل مشاهده باشد، صافی کف پای فرد نیز بیشتر است.
9.بیماری های خاص
تعدادی از بیماری ها می توانند باعث ایجاد درد در ناحیه کف پا شوند. برای مثال در این زمینه می توان از دیابت، آرتروز و چاقی نام برد. این شرایط می تواند بر وضعیت و قدرت استخوان ها، عضلات، رباط ها و تاندون ها تاثیر گذاشته و باعث ایجاد درد در ناحیه کف پا شوند.
10.پوشیدن کفش های نامناسب
مشخص است که کفش نقش مهمی در احساس ایجاد شده در پاها دارد. معمولاً علت درد کف پا می تواند به خاطر پوشیدن کفش های نامناسب و به خصوص کفش هایی که سطح حمایت کمتر از انحنای کف پا دارند یا پوشیدن کفش هایی که بسیار تنگ هستند، باشد.
کفش زمانی اهمیت پیدا می کند که فرد مدت زمان طولانی بر روی پاهای خود ایستاده یا فعالیت های ورزشی مثل پریدن انجام دهد. کفش هایی که استفاده می کنیم، باید از پا حفاظت کرده، راحت و نرم باشند. همچنین کفش می بایست دارای سطح مناسب قوس به منظور حمایت از انحنای کف پا بوده و عرض مناسب داشته باشد.
درمان
نحوه درمان درد کف پا بستگی به علت ایجاد درد دارد. در این حالت تشخیص علت درد در مراحل اولیه آن نقش تعیین کننده در انتخاب بهترین روش درمانی برای آن دارد. در صورتی که درد خفیف تا متوسط باشد، بهبود شرایط کفش می تواند به کاهش علائم ایجاد شده کمک نماید. علاوه بر این، گاهی اوقات می توان از داروهای ضد التهاب و مسکن به منظور درمان درد کف پا استفاده کرد. برای مواردی که مشکل ایجاد شده جدی تر باشد، می توان از تزریق استروئید و شوک ویو تراپی به منظور کاهش درد و ورم ایجاد شده و نیز بهبود علت ایجاد درد استفاده کرد.