علت سوزن سوزن شدن پاشنه پا

سوزش کف پا دلایل متعددی دارد و افراد سوزش کف پا را به صورت احساس سوزن سوزن شدن توصیف می‌کند. سوزش کف پا می‌توان به صورت دوره ای یا مزمن به وجود بیاید که برخی مواقع با بی ‌حسی، خارش، درد و ضعف عضلانی ارتباط دارد. متخصص فیزیوتراپی می‌تواند به طور دقیق به تشخیص و درمان احساس سوزن سوزن شدن کف پا بپردازد.

علت سوزش کف پا

 همه ما مشکلاتی از قبیل بی حسی و سوزن سوزن شدن در دست و کف پای خود را تجربه کرده ایم. این مسئله معمولاً به علت نشستن در یک حالت عادت طولانی و خواب رفتن دست و پا ناشی از متوقف شدن گردش خون یا فشرده شدن عصب به وجود می‌آید. این وضعیت معمولاً به تدریج و به صورت خود به خود بهبود پیدا می‌‌کند. گاهی اوقات سوزش کف پا دلایل بسیار جدی تری دارد که باید ارزیابی شود.

 نوروپاتی محیطی

 منظور از نوروپاتی محیطی اختلالی است که ارتباط بین سیستم عصبی مرکزی که شامل مغز و نخاع است و سایر نقاط بدن از قبیل عضله، پوست و سایر اعضای بدن از بین رفته است یا مختل شده است. نوروپاتی محیطی معمولاً علامت یک بیماری یا آسیب دیدگی دیگر است.

 نوروپاتی دیابتی

نوروپاتی دیابتی یک نوع آسیب دیدگی عصب است که در افراد مبتلا به دیابت به وجود می‌آید. اگر شما دچار دیابت هستید سطح قند خون شما بالا است که این امر می‌تواند باعث آسیب دیدگی اعصاب و توانایی آنها برای برقراری ارتباط در سراسر بدن شود. نوروپاتی دیابتی شایع ترین علت سوزش کف پا است با این حال سوزش کف پا می‌تواند با احساس سوزن سوزن شدن در پاها، دست و بازو همراه شود.

بیماری شریان محیطی 

 بیماری شریان محیطی یک اختلال شایع در گردش خون محسوب می‌‌شود که در این اختلال شریان‌های شما توسط توده‌های چربی مسدود می‌شود و گردش خون در اعضای مختلف بدن محدود می‌گردد. سوزن سوزن شدن کف پا و همچنین احساس درد پا در هنگام راه رفتن بسیار شایع است. بیماری شریان محیطی و همچنین می‌تواند یکی از علائم تجمع چربی در سایر نقاط بدن از قبیل دست، بازو و قلب باشد.

 بیماری خود ایمنی

 بیماری خود ایمنی یک عبارت کلی برای توصیف آن دسته از اختلالاتی است که به علت حمله بدن به بافت‌های خود به وجود می‌آید. همچنین برخی از بیماری‌های خود ایمنی می‌‌تواند باعث سوزن سوزن شدن کف پا شوند که عبارتند از بیماری لوپوس، بیماری سلیاک، آرتریت روماتوئید، سندروم شوگرن و سندروم گیلن باره.

 اس ام اس یا مالتیپل اسکلروزیس

 مالتیپل اسکلروزیس بیماری پیشرونده است که باعث آسیب دیدگی دیواره خارجی سلول‌های عصبی در سیستم اعصاب مرکزی از قبیل مغز و نخاع و خواهد شد. سوزن سوزن شدن کف پاها می‌تواند اولین علامت این بیماری باشد.

 کمبود ویتامین

 کمبود ویتامین به وضعیتی گفته می‌‌شود که بدن فاقد مقدار کافی از ویتامینهای مورد نیاز خود می‌باشد. برخی از ویتامین‌ها از حد ویتامین ب ۱۲ اهمیت بسیار زیادی دارند زیرا از ارتباطات بین سیستم اعصاب مرکزی و سایر نقاط بدن محافظت می‌کند. اگر شما دچار دیابت هستید و از کمبود ویتامین رنج می‌برید علائم و نشانه‌های نوروپاتی محیطی و سوزش کف پا در شما تشدید خواهد شد.

 پوشیدن کفش نامناسب

پوشیدن کفش نامناسب می‌‌تواند باعث سوزن‌ سوزن‌ شدن در کف پا شود. به طور کلی پوشیدن کفش پاشنه بلند یا کفش بسیار تنگ می‌تواند فشار زیادی را به پاها وارد کند در نتیجه شما دچار فشردگی عصب خواهید شد. در صورتی که عصب فشرده شود شما سوزن سوزن شدن کف پا را تجربه می‌کنید. به انتخاب کفشی بپردازید که به اندازه کافی فضا در اختیار پای شما قرار می‌دهد، از فشرده شدن پای شما جلوگیری می‌‌کند و احساس راحتی در هنگام راه رفتن را تضمین می‌کند و پس از چند روز مشکل سوزن سوزن شدن پاها را از بین می‌برد. در صورتی که علی رغم رعایت این مسئله سوزش کف پای شما از بین رفته است با مراجعه به پزشک ضروری می‌باشد.

 بونیون

بونیون یکی دیگر از علل شایع فشردگی عصب محسوب می‌شود. بونیون به توده‌های استخوانی روی مفصل انگشت پا گفته می‌‌شود و با گذر زمان این توده بزرگ می‌‌شود و انگشت بزرگ پای شما را وادار می‌کند به سایر نقاط انگشتان فشار وارد کند. در نهایت این امر منجر به فشرده شدن عصب و گاهی اوقات سوزن سوزن شدن و بی حسی خواهد شد. استفاده از ایجاد کننده فضا بین انگشتان می‌تواند به رفع فشار از روی سایر انگشتان استفاده کند یا آن که شما می‌توانید از یک کفش متفاوت، کفی طبی یا کمپرس یخ استفاده کنید تا به تدریج مشکل شما برطرف گردد. اما در صورتی که علیرغم این موارد همچنان دچار مشکل سوزن سوزن شدن کف پای خود هستید ممکن است انجام عمل جراحی به منظور بهبود این وضعیت ضرورت پیدا کند. شما می‌توانید با پزشک خود در این رابطه مشورت کنید تا اطلاعات بیشتری را در اختیارتان قرار دهد.

 بیرون زدگی دیسک

 عصب سیاتیک شایع‌ ترین علت بدتر شدن وضعیت اعصاب ناشی از فعالیت جسمانی است. این عصب از قسمت پایین کمر شروع می‌‌شود و تا انگشتان پا ادامه پیدا می‌کند. بیرون زدگی دیسک زمانی به وجود می‌‌آید که دیسک بین مهره‌ها از جای خود خارج شود و به کانال نخاعی فشار وارد کند و منجر به ملتهب شدن اعصاب مجاور شود. روش‌های مختلفی برای درمان دیسک کمر وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از استراحت کردن و انجام عمل جراحی. درصورتی که تصور می‌‌کنید دچار بیرون زدگی دیسک کم شده اید بهتر است به پزشک مراجعه نمایید.

 آسیب دیدگی یا التهاب عصب

 التهاب عصب یا نوروما می‌تواند به علت بی حسی یا درد به وجود بیاید. در این اختلال درد در ناحیه انگشته سوم و چهارم پا متمرکز می‌‌شود و با توجه به شدت التهاب ایجاد شده می‌تواند منجر به بروز درد متوسط تا شدید گردد. انجام دادن فعالیت‌های ورزشی سنگین و حرکات تکراری یا پوشیدن کفش تنگ به اعصاب فشار وارد می‌‌کند به همین دلیل شما باید به خریداری کفش و پردازد که فضای مناسبی را در اختیار شما قرار می‌دهد، به رفع فشار کمک می‌کند و به شما در هنگام راه رفتن احساس بهتری می‌دهد. آسیب دیدگی عصب در افراد مبتلا به دیابت یا افرادی که الکلی هستند یا از داروهای قوی مانند شیمی درمانی استفاده می‌‌کنند بسیار شایع است. آسیب دیدگی عصب معمولاً با پیدا کردن علل بروز این وضعیت به خوبی درمان می‌شود اما ممکن است شما به چند جلسه مراجعه به متخصص اعصاب نیاز داشته باشید تا به تجویز داروهای مربوط به تسکین درد عصب بپردازد و به شما برای بهبودی بیشتر کمک کند.

 سندروم تونل تارسال

سندروم تونل تارسال که نسخه سندروم تونل کارپال در پا است زمانی به وجود می‌‌آید که عصب در تونل تارسال دچار فشردگی شود. در این اختلال درد پاشنه پا و قوس کف پا با بی حسی و سوزن سوزن شدن همراه می‌شود. گلچین اختلاف خیلی شایع نیست پوشیدن کفش تنگ، آسیب دیدگی یا تورم قسمت پایین بدن می‌تواند با بروز این اختلال ارتباط داشته باشد. همانند هر گونه بیماری یا علامتی که مدت زیادی طول می‌‌کشد بهتر است که شما به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق مشکل شما را ارزیابی نماید و برنامه درمان مناسبی را طراحی کند.

 حمله گذرای ایسکمیک

 یکی دیگر از علل شایع سوزش کف پا حمله گذرای ایسکمیک است. این اختلال زمانی به وجود می‌‌آید که گردش خون در شریان به طور موقت مسدود شود. حمله گذرای ایسکمیک شبیه سکته است اما علائم دائمی را به وجود نمی‌آورد. یکی از شایع ‌ترین علائم حمله گذرای ایسکمیک بی حسی و ضعف ناگهانی در صورت، بدن دست و پاها است که معمولاً فقط یک طرف از بدن احساس می‌شود.

 فیبرومیالژی

 افراد مبتلا به فیبرومیالژی دچار بی حسی و سوزن سوزن شدن در پاها و کف پای خود خواهند شد. دو فرضیه برای بروز این لحاظ وجود دارد که عبارتند از سفتی و اسپاسم عضله که منجر به فشرده شدن اعصاب می‌شود. در این حالت عروق خونی در برخی از اعضای بدن از قبیل دست و پا دچار اسپاسم می‌شود و بسته می‌گردد. این وضعیت باعث پیشگیری از گردش خون در دست و پا خواهد شد و بی حسی آنها را به دنبال خواهد داشت.

 سایر علل سوزش کف پا

• اضطراب
• بیماری شارکوت ماری توث
• نوروپاتی ارثی
• کم کاری غده تیروئید
• عفونت
• اختلالات ارثی
• آسیب دیدگی نارسایی کلیه
• مصرف برخی داروها
• سندروم گیر افتادگی عصب
• سیگار کشیدن
• بیماری‌های سیستمیک
• مسمومیت
• تومور

 فرایند تشخیص

 در صورتی که شما دچار سوزش کف پا هستید مراجعه به پزشک و ارزیابی دقیق شما به منظور تشخیص علت اصلی اختلال ایجاد شده اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا عوامل متعددی در به وجود آمدن سوزن سوزن شدن کف پا درد دارد. پزشک به انجام معاینات دقیق می‌پردازد و سپس وضعیت پاهای شما را ارزیابی می‌‌کند تا اطلاعات بیشتری را در خصوص علائم و نشانه‌هایی که دارید مسابقه پزشکی تان به دست بیاورد. با توجه به وضعیت فردی شما پزشک درخواست انجام آزمایشات بیشتری را می‌دهد که برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:

 آزمایش خون

 انجام آزمایش خون می‌تواند به تشخیص برخی مشکلات از قبیل دیابت، کمبود ویتامین، نقص عملکردی برخی از اعضای بدن از قبیل تیروئید و کلیه و کبد، اختلالات متابولیکی و فعالیت سیستم ایمنی بدن کمک کند.

 آنالیز مایع مغزی نخاعی

 آنالیز مایع مغزی نخاعی می‌تواند به تشخیص بیماری‌های سیستم اعصاب مرکزی کمک کند از قبیل آنتی ‌بادی‌های مهمی که با نوروپاتی محیطی ارتباط دارد.

 الکترومیوگرام

 الکترومیوگرافی روشی است که از تحریک الکتریکی به منظور ارزیابی ارتباط عصب و عضله استفاده می‌کند و اطلاعات زیادی را در ارتباط با ناهنجاری‌های عصبی عضلانی ارائه می‌دهد.

 تست بررسی هدایت عصبی

 بررسی هدایت عصبی یک نوع دیگر از تست تحریک الکتریکی است از آن به منظور بررسی هدایت پالس‌های عصب استفاده می‌‌شود و شباهت زیادی به الکترومیوگرافی دارد.

 سی تی اسکن

 سی تی اسکن روشی است که از اشعه ایکس به منظور تهیه تصاویر مختلف و متقاطع از اعضای بدن استفاده می‌کند.

 اسکن ام آر آی

 در اسکن ام آر آی از یک می‌دان مغناطیسی قوی و کامپیوتر به منظور تهیه تصاویر از استخوان و بافت نرم بدن استفاده می‌شود.

نمونه برداری از پوست و عصب

 نمونه برداری از عصب و پوست شبیه آزمایشاتی است که در آن پزشک اقدام به برداشتن مقدار کوچکی از پوست یا عصب می‌کند تا تحت آزمایش قرار بگیرند.

 درمان سوزش کف پا

 استراحت کردن و استفاده از کمپرس یخ

به هیچ عنوان با درد خود کنار نیاید آن را تحمل نکنید زیرا ممکن است درد علامت یک بیماری جدی باشد که نیازمند توجه فوری است. می‌توانید از استراحت دادن به پای خود و سرما درمانی به‌ منظور بهبود درد خود استفاده کنید. برای این کار باید مقداری یخ را در کیسه پلاستیکی بریزید سپس آن را درون یک تکه پارچه قرار دهید و به مدت ۱۰ دقیقه روی ناحیه دردناک بگذارید. از قرار دادن بطری آب داغ روی پای خود اجتناب کنید و همیشه قبل از وارد شدن به استخر یا وان دمای آب را چک کنید.

 از رول فومی‌ برای تسکین ساق پای خود استفاده کنید

 استفاده از رول فومی ‌می‌تواند به رفع گرفتگی عضلات ساق پا کمک کند زیرا گرفتگی عضلات این ناحیه می‌‌توانند با درد کف پا و سوزن سوزن شدن آن ارتباط داشته باشند.

 کفش جدید بخرید یا بند کفش خود را شل کنید

 پوشیدن جوراب و کفش تنگ یکی از علل شایع درد در قسمت جلویی انگشتان پا است. اگر بند کفش خود را سفت بسته اید هرچه زودتر آن را شل کنید و در صورتیکه کفش شما خیلی تنگ است بهتر است هر چه سریع تر به فکر تهیه یک جفت کفش جدید باشید. شما باید به منظور مراقبت از پاهای خود از کفش مخصوص راه رفتن استفاده کنید، در منزل از دمپایی استفاده نکنید و یک جفت کفش مناسب که به خوبی از پای شما محافظت می‌کند را برای استفاده در منزل تهیه نمایید.

 مراجعه به متخصص فیزیوتراپی

 اگرچه روش‌هایی که در قسمت بالا به آنها اشاره کرده می‌تواند به تسکین علائم و نشانه‌های شما کمک کنند مراجعه به متخصص فیزیوتراپی و ارزیابی توسط او به شما برای طراحی یک برنامه درمانی مناسب کمک می‌کند تا از میزان درد شما کاسته شود.

 متخصص فیزیوتراپی با اهمیت فرآیند تشخیص علت اصلی مشکل شما و درمان آن به منظور پیشگیری از عود مجدد یا بروز مشکلات دیگر آشنایی دارد. او می‌داند که درد و علامت بیماری است و علت متفاوتی دارد. متخصص فیزیوتراپی پس از آن که علت اصلی درد را مشخص کرد از روش‌های متفاوتی به منظور برطرف کردن آن استفاده می‌کند. پزشک به جای آن که به طور موقت به تسکین درد و علائم و نشانه‌های سوزش کف پا بپردازد به درمان علت اصلی بروز این اختلال خواهد پرداخت. متخصص فیزیوتراپی با تقویت بدن و عملکرد بهتر آن اطمینان حاصل می‌‌کند که شما دیگر دچار درد نخواهد شد.

 متخصص فیزیوتراپی می‌‌تواند به کمک حرکات دست خود یا طراحی یک برنامه درمانی ورزشی به تسکین درد و سوزن سوزن شدن کف پای شما کمک کند. متخصص فیزیوتراپی به عنوان فردی که در زمینه ارزیابی حرکات بدن تخصص دارد می‌‌تواند به تشخیص و درمان مشکلات شما کمک کند و از بروز آسیب دیدگی مجدد در بدن پیشگیری کند. درد به هیچ عنوان نباید و شما را از شرکت کردن در فعالیت‌های مورد علاقه تان بازدارد. متخصص فیزیوتراپی با شما در خصوص برنامه درمانی طراحی شده صحبت می‌کند تا شما نتایج مطلوبی را از روند درمان به دست بیاورید. هدف اصلی برنامه‌های درمان کاهش درد و سپس توانبخشی به منظور افزایش قابلیت عملکردی ناحیه آسیب دیده می‌باشد. برخی از روش‌هایی که در فیزیوتراپی مورد استفاده قرار می‌‌گیرند عبارتند از درمان دستی، ماساژ درمانی، تمرینات ورزشی توانبخشی، طب سوزنی و الکتروتراپی.

 تزریق استروئید در فضای اپیدورال

اگر سوزش کف پا ناشی از مشکلات ستون فقرات باشد ممکن است دکتر تزریق کورتون را تجویز کند. در هنگام انجام این روش پزشک از یک سوزن نازک برای تزریق استروئید و داروی بی حسی به درون فضای اپیدورال کمر استفاده می‌کند. استروئید یک داروی ضد التهاب بسیار قوی است که به درون فضای اپیدورال، فضایی که اطراف طناب نخاعی و ریشه اعصاب کمر را احاطه کرده است تزریق می‌‌شود. التهاب درون این فضا و اطراف آن می‌‌تواند باعث ملتهب شدن ساختارهای حساس این ناحیه شود و شما را دچار درد کمر و پا نماید. این وضعیت باعث بی حسی و سوزن سوزن شدن یا سوزش پاها نیز خواهد شد.

 تزریق استروئید به درون فضای اپی دورال می‌تواند به کاهش التهاب و کاهش درد یا حذف کامل آن و سایر علائم و نشانه‌هایی که توسط این اختلال به وجود آمده اند کمک کند. انواع مختلفی از داروهای استروئیدی با توجه به شرایط بیمار و نظر پزشک مورد استفاده قرار می‌گیرند. ممکن است پزشک تزریق اپیدورال را به ‌منظور درمان درد کمر یا پا یا هر دو توصیه کند. تزریق اپیدورال در اکثر موارد به منظور درمان درد کمر و پا ناشی از دیسک کمر یا تنگی کانال نخاعی تجویز می‌شوند.

 تزریق پلاسمای غنی از پلاکت

 خون از ۴ ترکیب اصلی ساخته شده است که عبارتند از پلاسما، پلاکت و گلبول‌های سفید و گلبول‌های قرمز. پلاکت در لخته شدن خون در هنگام بریدگی نقش دارد و اولین سد دفاعی بدن در مقابله با آسیب دیدگی ایجاد شده محسوب می‌شود، به ترمیم عضو آسیب دیده می‌‌پردازد و در فرآیند تولید بافت جدید و تسریع روند بهبود کمک می‌کند. پس از آنکه پلاکتها با کلاژن موجود در بافت آسیب دیده تماس پیدا کردند، پلاکت فورا به تولید فاکتورهای رشد بیولوژیکی مختلفی می‌پردازند تا روند بهبود در بافت آسیب دیده افزایش یابد.

احساس سوزش کف پا یک اختلال شایع است. این مشکل به عنوان یک مسئله مجزا یا به عنوان علائمی از مشکلات دیگر رخ می‌دهد. متخصصین پزشکی احساس سوزش در کف پا یا انتهای پا را، سندروم داغی کف پا (BFS) می‌نامند. داغی کف پا اغلب منجر به احساس ناراحت‌کننده داغی و دردناک در پا می‌شود. علائم داغی کف پا می‌تواند خفیف یا شدید باشد که به علت آن بستگی دارد.

داغی کف پا در افراد بزرگسال متداول است و می‌تواند در شب تشدید شود. داغی کف پا نه تنها بر کف اثر می‌گذارد، بلکه می‌تواند قسمت فوقانی پا، مچ و ساق پا را درگیر کند. دیابت یکی از شایع‌ترین عوامل داغی کف پا است. با این وجود، سوزش کف پا تنها یک نشانه از مشکلات متعدد دیگر است.

داغی کف پا چیست؟

داغی کف پا می‌تواند ناشی از عوامل متعددی باشد که شامل، آسیب به عصب در پا به دلیل قرار گرفتن در معرض سرما و گرمای شدید یا مواد سمی است. داغی کف پا همچنین ممکن است به دلیل مشکل گردش خون باشد که جریان خون در پا با اختلال مواجه شده است، مانند بیماری سرخرگ محیطی، آسیب به پا یا راه رفتن و دویدن شدید.

از سوی دیگر، داغی کف پا ممکن است ناشی از آسیب اعصاب محیطی باشد که اختلال در عملکرد اعصاب محیطی است که سیگنال‌های بین بدن و مغز و نخاع را تقویت می‌کنند. آسیب اعصاب محیطی می‌تواند به دلیل بیماری‌ها و اختلالات خاص متعددی مانند دیابت، اعتیاد به الکل و سندروم گلین باره که اختلال خودایمنی عصب است، رخ دهد. در بسیاری از موارد، آسیب اعصاب محیطی علت شناخته شده‌ای ندارد.

احساس سوزش و داغی کف پا می‌تواند به تنهایی رخ دهد یا با احساس سوزن سوزن شدن (اختلال حس لامسه) و بی‌حسی همراه باشد. داغی کف پا براساس علت آن، ممکن است در حالت استراحت یا هنگام راه رفتن یا حرکت به اطراف رخ دهد. مدت زمان و دوره احساس داغی کف پا بسیار متفاوت است، که به شرایط زمینه‌ای آن بستگی دارد. داغی کف پا که به دلیل آسیب رخ می‌دهد، بطور یکباره شروع می‌شود، در حالی که حس داغی کف پا که ناشی از آسیب اعصاب محیطی است، به آرامی شروع شده و ادامه دارد یا با گذشت زمان تشدید می‌شود.

اگر بطور ناگهانی دچار احساس سوزش در کف پا شده‌اید که با بی‌حسی یا ضعف در یک سمت بدن؛ تغییر در سطح هوشیاری یا آگاهی مانند بیهوش شدن یا عدم واکنش؛ یا تشدید سردرد همراه است، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا می‌تواند نشانه‌های سکته مغزی باشد. همچنین اگر حس داغی کف پا ناشی از سوختگی شدید است، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

اگر داغی کف پا ادامه داشته باشد یا باعث نگرانی شما است، با پزشک مشورت کنید.

چه علائم دیگری ممکن است با داغی کف پا همراه باشد؟

داغی کف پا ممکن است با علائم دیگری همراه باشد که با توجه به بیماری زمینه‌ای، اختلال یا مشکلات دیگر، متفاوت است. علائمی که بطور مکرر کف پا را درگیر می‌کند، می‌تواند سیستم‌های دیگر بدن را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

علائمی در کف پا که ممکن است با داغی کف پا همراه باشد

داغی کف پا می‌تواند با علائم دیگری که کف پا را درگیر می‌کند، همراه باشد: این علائم شامل:

• خونریزی
• تاول
• بی‌حسی
• درد
• قرمزی، گرما یا ورم
• سوزن سوزن شدن یا دیگر حس‌های غیرطبیعی در کف پا

علائم دیگری که ممکن است با داغی کف پا همراه باشد

داغی کف پا ممکن است با علائم دیگری همراه شود که با دیگر بخش‌های بدن ارتباط داشته باشد، این علائم شامل:

• کاهش یا قطع نبض
• تغییر در حس بدن
• ایجاد مشکل در راه رفتن
• خواب‌آلودگی شدید درطول روز
• حساسیت شدید نسبت به لمس بدن
• مشکلات کف پا مانند زخم و درد استخوان و مفصل
• اختلال در هماهنگی بدن
• ضعف عضلانی
• درد عصب
• درد هنگام راه رفتن
• کاهش توانایی در احساس درد یا تغییر درجه حرارت بدن
• درد شدید که ممکن است در طول شب تشدید شود
• اختلال در خواب
• حس سوزن سوزن شدن، بی‌حسی یا دیگر احساسات غیرطبیعی در پاها

علائم جدی که می‌تواند نشان دهنده مشکلات خطرناک باشد

داغی ناگهانی کف پا که همراه با بی‌حسی یا ضعف در یک طرف بدن باشد، می‌تواند نشانه سکته مغزی باشد. اگر شما یا فرد همراه شما، دچار داغی کف پا همراه با علائم جدی دیگری است، که در ادامه بیان می‌شود، بهتر است بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:

• تغییر در سطح هوشیاری یا آگاهی مانند بیهوش شدن یا عدم واکنش
• تغییر حالت ذهنی مانند گیج شدن، هذیان، بی‌حالی شدید، توهم و خیال‌بافی
• آشفتگی یا سخنان مبهم یا ناتوانی در سخن گفتن
• فلج شدن یا عدم توانایی در حرکت بخشی از بدن
• تغییر ناگهانی در بینایی، کاهش بینایی یا درد در چشم
• سردرد شدید

علت داغی کف پا چیست؟

داغی کف پا می‌تواند ناشی از آسیب عصب یا پوست در کف پا و بافت‌های اطراف آن باشد. سوختگی ناشی از گرمای شدید یا مواد شیمیایی و قرار گرفتن در معرض مواد سمی می‌تواند به عصب‌های پوست آسیب وارد کند و سوزش و داغی کف پا را در پی داشته باشد.

آسیب به عصب‌های محیطی (آسیب به عصب محیطی) می‌تواند منجر به احساس داغی در کف پا شود. آسیب عصب محیطی به دلیل بیماری یا مشکلات خاص ماند دیابت ایجاد می‌شود که می‌تواند بر سلامت عصب تاثیر بگذارد، یا ممکن است علت ناشناخته‌ای داشته باشد.

علت فیزیکی داغی کف پا

داغی کف پا می تواند به دلایل فیزیکی ایجاد شود مانند:

• سوختگی شامل آفتاب سوختگی
• داروهای خاص مانند برخی داروهای شیمی درمانی سرطان
• قرار گرفتن در معرض سرما
• قرار گرفتن در معرض مواد سمی یا خطرناک مانند جیوه یا سرب
• آسیب یا ضربه به پا
• آسیب به عصب
• آسیب اعصاب محیطی ( اختلالی که منجر به عدم عملکرد عصب‌هایی می‌شود که در خارج از مغز و نخاع قرار دارند)
• فشار روی عصب یا گیر افتادن عصب

بیماری یا اختلالاتی که منجر به داغی کف پا می‌شوند

احساس سوزش کف پا ممکن است به دلایل بیماری زمینه‌ای یا اختلالی ایجاد شود که به عصب صدمه می‌زند، این موارد می‌تواند شامل:

• تاثیر نامساعد دارو بخصوص داروهای شیمی درمانی ضدسرطان
• آسیب به عصب ناشی از مصرف الکل ( آسیب به عصب به دلیل مصرف بیش از حد الکل)
• دیابت ( بیماری مزمنی که بر توانایی بدن در مصرف شکر و تولید انرژی تاثیرگذار است)
• سندروم گلین باره ( اختلال خودایمنی عصب)
• عفونت ویروسی اچ‌آی‌وی و درمان آن
• اسکلروز چندگانه (بیماری که بر مغز و نخاع اثر گذاشته و موجب ضعف، اختلال در هماهنگی و تعادل بدن و مشکلات دیگر می‌شود)
• بیماری سرخرگ محیطی (PAD که همچنین بیماری عروق محیطی یا PVD نیز نامیده می‌شود، که باریک شدن یا انسداد سرخرگ به دلیل تجمع چربی و کلسترول در دیواره سرخرگ است که جریان را به اندام‌ها محدود می‌کند.)
• آرتریت روماتوئید (بیماری خودایمنی مزمن که با التهاب مفصل شناخته می‌شود)
• شینگل ( فعال‌سازی دوباره ویروس واریسل زوستر که پس از ابتلا به آبله مرغان در بدن به حالت غیرفعال باقی می‌ماند)
• بیماری لوپوس اریتماز سیستمیک ( اختلالی که در آن بدن به سلول‌ها و بافت‌های سالم خود حمله می‌کند)
• کمبود ویتامین بخصوص ویتامین ب 12 . فولیک اسید

عوامل جدی یا خطرناک داغی کف پا

در برخی موارد، داغی کف پا ممکن است نشانه‌ یک مشکل خطرناک یا جدی باشد که باید بلافاصله توسط پزشک ارزیابی شود. این مشکلات شامل:

• انسداد شریان به دلیل آمبولی (PAD)
• سکته مغزی
• حمله ایسکمی گذرا ( علائم موقت شبیه به سکته مغزی که ممکن است نشانه هشداردهنده از یک سکته مغزی قریب الوقوع است)

عوارض بالقوه داغی کف پا چیست؟

از آنجایی که داغی کف پا می‌تواند ناشی از بیماری‌های جدی باشد، در صورتی که درمان صورت نگیرد، منجر به عوارض جدی و آسیب دائمی خواهد شد. هنگامی که عوامل زمینه‌ای تشخیص داده شد، پیگیری روند درمان که پزشک جهت شرایط خاص شما ارائه می‌دهد اهمیت بسیاری دارد که خطر عوارض احتمالی را کاهش می‌دهد، این عوارض شامل موارد زیر است:

• آسیب مغزی (اگر احساس سوزش ناشی از سکته مغزی باشد)
• از دست دادن عضو
• آسیب دائم عصب

تشخیص

پزشک درباره علائم خاص شما می‌پرسد و این احتمال وجود دارد که با معاینات عصب‌شناسی تشخیص را شروع کند. او آزمایشات حسی را انجام می‌دهد تا صحت حس لامسه، لرزش، سرما و گرما را بررسی کند. آزمایشات دیگر شامل بررسی واکنش‌ها، قدرت و حجم عضلات و حالت و هماهنگی بدن است.

پزشک همچنین آزمایشات عملکرد عصب مانند الکرومیوگرافی (EMG) را انجام می‌دهد. با اینکار، یک پروب سیگنال‌های الکتریکی به عصب ارسال می‌کند و یک الکترود در طول مسیر عصب قرار داده می‌شود تا واکنش عصب را به این سیگنال‌ها ثبت کند. بررسی انتقال عصبی دیگر، فعالیت الکتریکی عضلات را ثبت می‌کند تا آسیب عصب را تشخیص داده شود.

البته، اگر دچار داغی کف پا هستید و تشخیص ام اس داده نشده است، پزشک آزمایشات لازم جهت تشخیص را انجام می‌دهد.

سؤالاتی جهت تشخیص علت داغی کف پا

جهت تشخیص این مشکل، پزشک چندین سوال در ارتباط با داغی کف پا از شما می‌پرسد که شامل:

• چه مدت دچار داغی کف پا هستید؟
• داغی و سوزش در کدام قسمت پا احساس می‌شود؟
• آیا علائم دیگری دارید؟
• چه داروهایی مصرف می‌کنید؟

درمان داغی پا

درمان داغی کف پا به عوامل زمینه‌ای آن بستگی دارد. پزشک می‌تواند با استفاده از موارد زیر داغی کف پا را درمان کند:

• تجویز داروی ضدقارچ
• کفی کفش یا تغییر کفش
• مکمل ویتامین
• مکمل‌های تیروئید
• تحریک الکتریکی عصب
• مگنت تراپی
• لیزر یا نور درمانی

همچنین چندین درمان خانگی جهت داغی کف پا وجود دارد که شخص می‌تواند آن را امتحان کند. در اینجا به چندین درمان اشاره می‌کنیم که می‌تواند به تسکین آن کمک کند:

قرار دادن پا در آب سرد یا حمام یخ

قرار دادن پا در آب سرد می‌تواند بطور موقت علائم داغی کف پا را تسکین دهد. گرچه در صورتی که فردی دچار اریتروملالژیا است، نباید اینکار را انجام دهد، زیرا ممکن است به پوست آسیب وارد شود.

استراحت، استفاده از یخ، کمپرشن و بالا نگه داشتن عضو

فرد می‌تواند علائم سندرم تونل تارسال را با استفاده از استراحت، یخ، کمپرشن و بالا نگه داشتن عضو تسکین دهد. اینکار شامل استراحت دادن به پا، قرار دادن یخ روی مچ پا، استفاده از کمپرشن و بالا نگه داشتن پا است.

استراحت، یخ، کمپرشن و بالا نگه داشتن پا می‌تواند ورم و التهاب را کاهش دهد که به رفع علائم داغی کف پا کمک خواهد کرد.

نمک اپسوم

اغلب اوقات افراد از نمک اپسوم جهت درمان مشکلات متعددی مانند درد و علائم پای ورزشکاران کمک می‌کند.

نمک اپسوم یک ترکیب طبیعی است که حاوی سولفات منیزیم است. نمک اپسوم کاربردهای متعددی دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌شود:

• کاهش علائم پای ورزشکاران
• کاهش التهاب
• پوسته پوسته شدن پوست
• کاهش بوی پا
• رفع یبوست

بیمار نمک اپسوم را در آب گرم ریخته و به مدت 20 تا 30 دقیه پای خود را در این ترکیب قرار می‌دهد. حمام نمک اپسوم می‌تواند علائم داغی کف پا را درمان کند. با این وجود، شخصی که مبتلا به دیابت است، باید قبل از استفاده از حمام نمک اپسوم با پزشک مشورت کند. زیرا نمک اپسوم خطر آسیب به پا را در افراد دیابتی افزایش می‌دهد.

ماساژ پا

ماساژ جریان خون را به آن ناحیه بیشتر می‌کند. از این رو، اگر شخص دچار داغی کف پا است، می‌توان با ماساژ کف پا، گردش خون و جریان خون را به نواحی که به آن نیاز دارد، بهبود بخشید. اینکار می‌تواند برخی از علائم داغی کف پا را تسکین دهد.

یک بررسی نشان می‌دهد که ماساژ تایلندی کف پا به افراد آسیب عصب دیابتی کمک می‌کند که تعادل، محدوده حرکتی در پاها و حس پا را بهبود ببخشند.

داروها

مشکلات حسی مانند داغی کف پا معمولاً گذرا است اما در برخی افراد ممکن است به مشکلات مزمن تبدیل شود. این مسئله می‌تواند مشکل آفرین باشد زیرا سیستم عصبی فرد نسبت به درد حساس شده، به این معنی که حتی قدم گذاشتن روی یک سنگ کوچک یا تماس آرام با پا می‌تواند توسط مغز به عنوان یک درد شدید در نظر گرفته شود.

داروهایی که متخصصان عصب جهت درمان حواس دردناک مانند سوزش یا داغی کف پا تجویز می‌کنند شامل:

• داروهای ضد تشنج مانند نورونتین (گاباپنتین ) یا لیریکا (پرگابالین)
• داروهای ضد افسردگی مانند الاویل ( آمی‌تریپتیلین) یا سیمبالتا ( دولوکستین)
• بنزودیازپین مانند کلونوپین ( کلونازپام) یا والیوم ( دیازپام)

مشکل این داروها این است که آنها عوارض جانبی ایجاد می‌کنند. به عنوان مثال بسیاری از این داروها منجر به خستگی می‌شوند. گاهی اوقات یک راه‌حل آسان می‌تواند یک عارضه جانبی را کاهش دهد ( به عنوان مثال مصرف دارو در شب )؛ اما زمانی دیگر، عوارض جانبی منجر به مشکل ناگواری می‌شود.

درمان‌های جایگزین

گاهی مصرف دارو همراه با شرکت در درمان‌های مکمل می‌تواند در کنترل درد مرتبط با ام اس مفید باشد. نمونه‌های درمان‌های مکمل که می‌تواند درد را تسکین دهد، شامل :

• بیوفیدبک
• هیپنوتیزم
• یوگا
• مدیتیشن ذهن آگاهی

احساس سوزش در پاهای شما ممکن است ناشی از آسیب عصبی در پاها باشد که همچنین نوروپاتی نامیده می‌شود. اگر چه بسیاری از بیماری‌ها می‌توانند باعث داغ شدن کف پا شوند، دیابت شایع‌ترین بیماری است. بسیاری از درمان‌های سوزش و گرم شدن کف پا بر جلوگیری از آسیب عصبی بیشتر و کاهش درد تمرکز می‌کنند.

دلایل سوزش کف پا

اغلب، نوروپاتی علت سوزش کف پا و گرفتگی کف پا می‌باشد. فیبرهای عصبی آسیب دیده بیشتر احتمال دارند که بیش از حد فعال و باعث سوزش شوند. عصب‌های آسیب دیده، سیگنال‌های درد به مغز می‌فرستند، حتی اگر هیچ زخمی وجود نداشته باشد. در اغلب افراد مبتلا به نوروپاتی، اعصاب پا ابتدا آسیب می‌بینند. این افراد اغلب سوزن سوزن شدن و بی حسی در پاها را تجربه می‌کنند. بسیاری از افراد شکایت دارند که پاهایشان به لمس بسیار حساس هستند (هایپر استزیا) و می‌توانند درجات مختلفی از درد همراه با سوزش را داشته باشند. این درد می تواند از خفیف تا شدید باشد. دیابت و سوء مصرف الکل به مراتب رایج‌ترین علل نوروپاتی در پاها هستند. بسیاری از مشکلات دیگر باعث ایجاد نوروپاتی یا احساس سوزش در پا می‌شوند:

•  بیماری مزمن کلیه (اورمیا)
•  نوروپاتی فیبر کوچک
•  کمبود ویتامین (ویتامین B12، فولات و گاهی اوقات ویتامین B6)
•  سوء مصرف الکل
•  سطوح پایین هورمون تیروئید (کم کاری تیروئید)
•  بیماری لایم
•  اچ آی وی یا ایدز
•  پلی نورورپاتی آمیلوئید
•  عوارض جانبی داروها، از جمله داروهای شیمی درمانی، مصرف بیش از حد ویتامین B6، داروهای HIV، آمیودارون، ایزونیازید، متفورمین و سایر داروها
•  اریتروملالژیا
• مسمومیت با فلزات سنگین (سرب، جیوه، آرسنیک)
•  واسکولیت (التهاب رگ‌های خونی)
•  سارکوئیدوز
•  سندرم گیلن باره (GBS)
•  ﭘﻠﯽ ﻧﻮروﭘﺎﺗﯽ دﻣﯿﻠﯿﻨﯿﺰاﺳﯿﻮن اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﻣﺰﻣﻦ (CIDP)

تشخیص سوزش کف پا

اکثر افرادی که دچار داغ شدن کف پا و سوزش کف پا هستند، یک علت احتمالی (مانند دیابت) دارند که می‌تواند شناسایی شود. برای این افراد، تشخیص سوزش کف پا ناشی از نوروپاتی ساده است و تست دیگری مورد نیاز نیست. در برخی از افراد که احساس سوزش ناگهانی و به سرعت رو به بدتر شدن است یا علت قابل توضیحی ندارد، ممکن است نیاز به آزمایش بیشتری برای تشخیص صحیح باشد. این آزمون‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

•  الکترومیوگرافی (EMG): تست عملکرد عضلانی با استفاده از ثبت فعالیت الکتریکی داخل عضلات. برای آزمایش EMG ممکن است یک پروب بر روی پوست گذاشته شود یا یک سوزن به عضله وارد شود.
•  مطالعه هدایت عصبی: مطالعه هدایت عصبی توانایی اعصاب برای انتقال پالس‌ها را بررسی می‌کند. عصب تحریک می‌شود و پاسخ در عضله‌ای که توسط آن عصب کنترل می‌شود، اندازه گیری می‌گردد.
• تست‌های آزمایشگاهی: گاهی اوقات ممکن است آزمایشات خون، ادرار یا مایع نخاعی برای تشخیص علت سوزش کف پاها پیشنهاد شود. سطوح ویتامین را می‌توان با یک آزمایش ساده خون بررسی کرد.
•  بیوپسی عصب: به ندرت، ممکن است پزشک بریدن یک قطعه از بافت عصب و بررسی آن را در زیر میکروسکوپ را پیشنهاد دهد.

درمان داغ شدن و سوزش کف پا

مهم‌ترین درمان برای سوزش کف پا به علت داغ شدن کف پا این است که تمام آسیب‌های عصبی را متوقف کنید. در بعضی موارد درمان بیماری زمینه‌ای، می‌تواند گرم شدن کف پا و نوروپاتی و علائم را بهبود بخشد. در سایر شرایط، مانند نوروپاتی فیبر کوچک که هیچ علتی را نمی‌توان شناسایی کرد، پزشک بر روی درمان علائم فرد تمرکز خواهد کرد. برای افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی، درمان به معنای حفظ سطح قند خون در محدوده طبیعی است. این کار معمولا نیاز به تغییراتی در رژیم غذایی، مصرف داروهای خوراکی و اغلب تزریق انسولین است. برای افراد مبتلا به انواع دیگر نوروپاتی که باعث سوزش پاها می‌شوند، جلوگیری از آسیب عصبی بیشتر به همان اندازه اهمیت دارد. بیماری‌های خاص و درمان‌های آن‌ها عبارتند از:

•  کمبود ویتامین: مصرف ویتامین B12 به صورت خوراکی یا تزریقی می‌تواند میزان کم این مواد مغذی را جبران کند.
•  مصرف مشروبات الکلی: ترک نوشیدن بیش از حد الکل از آسیب عصبی در حال پیشرفت جلوگیری می‌کند و اجازه می‌دهد تا عصب‌ها درمان شوند.
•  بیماری مزمن کلیوی: دیالیز ممکن است برای از بین بردن سموم ایجاد کننده نوروپاتی و سوزش کف پا ضروری باشد.
• کم کاری تیروئید: مصرف هورمون تیروئید خوراکی موجب کاهش سطح تیروئید می‌شود و اغلب سبب برگشت فرآیند نوروپاتی و علائم سوزش کف پاها می‌شود.
• GBS و CIDP: درمان‌ها بسیار تخصصی هستند و شامل تبادل پلاسما (پلاسمافروز) یا درمان با ایمونوگلوبولین (IVIG) می باشد.

درمان سوزش کف پا و گرم شده کف پا شامل درمان درد و احساس غیرطبیعی ناشی از نوروپاتی است. بعضی از داروهای رایج تجویز شده برای سوزش و داغی کف پاها عبارتند از:

•  آمیتریپتیلین (الآویل)
•  کاربامازپین (تگرتول)
•  دسیپرامین (نورپرامین)
•  دولوکستین (کیمبالتا)
•  گاباپنتین (نورونتین)
•  پریگابالین (لیریکا)
•  توپیرامات (توپامکس)
•  ونلافاکسین (افکسور XR)

ممکن است برای کاهش ناراحتی شدید بعضی از افرادی که از سوزش کف پا رنج می‌برند، سایر داروهای مسکن لازم باشد. داروهای بدون نسخه مثل آدویل، آلو، موترین IB و تیلنول، درد را در بسیاری از افراد دچار سوزش کف پا کنترل می‌کنند. داروهای ضد درد تجویزی مانند داروی ترامادول (آلترام) یا داروهای با دوز پایین (مواد مخدر) ممکن است برای درد شدید ضروری باشد. برای سوزش کف پا ناشی از پای ورزشکاران، داروهای ضد قارچ می‌توانند عفونت قارچی را درمان کرده و علائم سوزش پاها را از بین ببرند. ابتدا باید از داروهای بدون نسخه مانند مایکونازول (میکاتین) یا تربینافین (لامیسیل AT) استفاده شود. داروهای ضد قارچ تجویزی مانند فلوکونازول (دیفلوکان)، ایتراکونازول (اپورانوکس) و نفتیفین (نفتین) نیز در دسترس هستند.

پیش بینی بهبودی برای افراد دچار بی حسی در پاها چیست؟

بی حسی موقت معمولا ظرف چند دقیقه برطرف می‌شود. اگر این احساس عجیب و غریب از بین نرود یا مکررا بروز یابد، ممکن است اختلال حس لامسه مزمن داشته باشید. اگر علائم شدید باشد، زندگی روزمره شما می‌تواند دشوار گردد. به همین دلیل اهمیت دارد که سعی کنید علت را پیدا کنید. شک نکنید که به دنبال تشخیص‌های دیگر یا در صورت لزوم مراجعه به متخصص باشید. شدت اختلال حس لامسه مزمن و مدت زمانی که طول می‌کشد تا حد زیادی بستگی به علت دارد. در برخی موارد، درمان بیماری زمینه‌ای، مشکل را برطرف می‌کند. اگر درمان شما مفید واقع نشد، به پزشک خود اطلاع دهید تا بتوانید برنامه درمانی شما را تغییر دهد.

چگونه می‌توان از پاراستزیا جلوگیری کرد؟

پاراستزیا همیشه قابل پیشگیری نیست. به عنوان مثال، اگر عادت به خوابیدن بر روی دست‌های خود داشته باشید، احتمالا نمی‌توانید به رفع آن کمکی بکنید. با این وجود، می‌توانید اقداماتی را برای کاهش بروز یا شدت بی حسی انجام دهید. به عنوان مثال، استفاده از اسپلینت‌های مچ دست در شب می‌تواند فشرده سازی اعصاب دست شما را کاهش دهد و به علائم پارستزیا که در شب تجربه می‌کنید کمک نماید. این نکات را برای جلوگیری از پاراستزیای مزمن دنبال کنید:

• • در صورت امکان از انجام حرکات تکراری اجتناب کنید.
  •  اگر شما نیاز به انجام حرکات تکراری دارید، بیشتر استراحت کنید.
  •  اگر مجبورید برای مدت طولانی بنشینید، هر از گاهی بلند شوید و حرکت کنید.
  • اگر دچار دیابت یا سایر بیماری‌های مزمن هستید، نظارت دقیق و مدیریت بیماری به کاهش احتمال ابتلا به پاراستزیا کمک خواهد کرد.