توقیف خودرو برای مهریه از طریق ثبت
توقیف خودرو برای مهریه از طریق ثبت، یکی از روش های قانونی و البته نسبتاً سریع برای خانم هایی است که می خواهند مهریه خودشان را وصول کنند. در این روش، با کمک اداره ثبت اسناد، می تونید جلوی نقل و انتقال خودروی همسر رو بگیرید و اون رو به عنوان بخشی از مهریه یا کلش، توقیف کنید. البته، این مسیر هم مثل هر کار حقوقی دیگه ای، پیچیدگی های خودش رو داره و باید قدم به قدم و با آگاهی جلو رفت تا به نتیجه دلخواه برسید و سردرگم نشید.
مهریه، حق قانونی و شرعی زوجه است و به محض جاری شدن خطبه عقد، زن مالک اون میشه. شاید فکر کنید گرفتن مهریه کار سخت و پردردسریه، اما وقتی پای قانون وسط باشه، راه های مشخصی برای مطالبه این حق وجود داره. یکی از این راه ها، توقیف اموال همسر برای پرداخت مهریه است. بین اموالی که میشه توقیف کرد، خودرو به خاطر ماهیت منقول بودن و ارزش نسبتاً بالاش، خیلی وقتا هدف اصلی قرار می گیره. انتخاب اینکه از طریق دادگاه اقدام کنید یا اداره اجرای ثبت، بستگی به شرایط پرونده شما داره، اما اجرای ثبت در بعضی موارد می تونه سریع تر و کم دردسرتر باشه.
مبنای قانونی توقیف خودرو برای مهریه؛ حق شما پایمال نمی شود!
وقتی صحبت از مهریه و توقیف اموال میشه، همه چیز بر اساس قانون و مقررات پیش میره. توی کشور ما، مهریه یک حق مالی مستقل برای خانم هاست که هم توی قانون مدنی بهش اشاره شده، هم توی قانون حمایت خانواده و هم توی قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی. یعنی هیچ کس نمی تونه این حق رو نادیده بگیره یا ازش فرار کنه. اگر مردی مهریه همسرش رو نده، زن حق داره برای گرفتن مهریه اش، از دادگاه یا اداره اجرای ثبت درخواست توقیف اموال رو بکنه. خودرو هم به عنوان یک مال منقول، جزو همین اموال قابل توقیفه.
یادتون باشه که این قوانین برای این وضع شده اند که کسی نتونه از زیر بار مسئولیت های مالی خودش شونه خالی کنه و حقوق دیگران، مخصوصاً حقوق مالی خانم ها، حفظ بشه. پس اگر توی این مسیر قرار گرفتید، بدونید که قانون پشت شماست و با آگاهی از این قوانین، می تونید از حقتون دفاع کنید.
چرا توقیف خودرو از طریق ثبت؟ مزایا و معایب
شاید براتون سوال پیش بیاد که اصلاً چرا باید از طریق اجرای ثبت اقدام کنیم، وقتی میشه از دادگاه هم پیگیر مهریه شد؟ راستش رو بخواهید، هر دو مسیر مزایا و معایب خودشون رو دارند. اما در مورد توقیف خودرو برای مهریه، گاهی اوقات مسیر ثبت، برتری هایی نسبت به دادگاه داره که خوبه باهاشون آشنا بشید:
مزایای توقیف خودرو از طریق ثبت
- سرعت عمل بالاتر: یکی از بزرگترین مزیت های اداره ثبت، سرعت عملشه. توی دادگاه ممکنه پرونده تون ماه ها طول بکشه تا به نتیجه برسه، اما تو اجرای ثبت، مراحل معمولاً سریع تر طی میشه، مخصوصاً اگه همه مدارکتون کامل باشه.
- عدم نیاز به اثبات اعسار (سختی پرداخت): توی دادگاه، اگه مرد ادعای اعسار کنه (یعنی بگه توانایی پرداخت یکجای مهریه رو نداره)، باید این موضوع رو اثبات کنه و مراحل طولانی دادگاهی رو طی کنه. اما توی اجرای ثبت، این بحث ها کمتر مطرح میشه و روند توقیف سریع تر پیش میره.
- کمتر شدن پیچیدگی های دادگاهی: پرونده های دادگاهی ممکنه با جلسات متعدد، دفاعیات مختلف و تجدیدنظرخواهی ها پیچیده تر بشن. اما مسیر ثبت، اداری تره و کمتر دچار این پیچیدگی ها میشه.
- عدم نیاز به طرح دعوای مهریه در دادگاه: اگر سند ازدواج شما رسمی باشه و مهریه در اون ثبت شده باشه، می تونید مستقیماً به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنید و اجراییه مهریه رو بگیرید، بدون اینکه نیاز به طرح دعوا در دادگاه باشه.
معایب توقیف خودرو از طریق ثبت
- محدودیت ها در مورد مهریه های غیررسمی: اگر مهریه شما توی سند ازدواج به صورت رسمی ثبت نشده باشه یا مثلاً در خارج از محضر توافق شده باشه، نمی تونید از طریق اجرای ثبت اقدام کنید و باید حتماً به دادگاه مراجعه کنید.
- نیاز به اطلاعات دقیق خودرو: برای توقیف خودرو از طریق ثبت، باید اطلاعات دقیق خودرو (مثل شماره پلاک و مدل) رو داشته باشید. اگه این اطلاعات رو نداشته باشید، ممکنه کارتون سخت بشه و نیاز به استعلام داشته باشید.
- محدودیت در توقیف اموال دیگر: اگر بخواهید همزمان با خودرو، اموال منقول و غیرمنقول دیگه رو هم توقیف کنید، ممکنه مسیر دادگاه جامع تر باشه. البته اجرای ثبت هم این امکان رو داره، اما تمرکزش بیشتر روی اسناد رسمی و اموال مشخصه.
چه زمانی روش ثبت ارجحیت دارد؟
به طور کلی، اگه مهریه شما توی سند ازدواج رسمی ثبت شده و اطلاعات خودروی همسرتون رو دقیقاً می دونید، روش اجرای ثبت می تونه انتخاب خیلی خوبی باشه. این مسیر برای کسانی که دنبال سرعت و دوری از رفت و آمدهای طولانی دادگاهی هستند، واقعاً کارآمده.
انتخاب مسیر توقیف مهریه، مثل انتخاب مسیر توی یک جاده ناشناخته است. گاهی یک راه، مستقیم و صافه و گاهی پرپیچ و خم. مهم اینه که با نقشه درست و راهنمایی بلد راه، بهترین گزینه رو انتخاب کنید تا زودتر به مقصد برسید.
شرایط لازم برای درخواست توقیف خودرو برای مهریه از طریق ثبت
خب، حالا که فهمیدید مسیر ثبت چه مزایایی داره، باید بدونید برای اینکه اصلاً بتونید از این طریق اقدام کنید، چه شرایطی لازمه. این موارد مثل چراغ راهنما عمل می کنند:
- اجراییه مهریه صادر شده باشد: اولین و مهم ترین شرط اینه که شما باید «اجراییه مهریه» رو در دست داشته باشید. اجراییه مثل یک دستور رسمی از طرف اداره ثبت یا دادگاهه که به مرد اعلام می کنه باید مهریه رو پرداخت کنه. این اجراییه رو از دفترخانه ای که عقد کردید، یا اگه حکم دادگاه دارید، از شعبه صادرکننده حکم، باید بگیرید.
- خودرو به نام زوج باشد: خیلی واضحه که شما فقط می تونید اموال متعلق به همسرتون رو توقیف کنید. پس مطمئن بشید که سند خودرو و برگ سبز ماشین به نام ایشونه. اگه به نام شخص دیگه ای باشه (حتی اگه واقعاً همسر شما مالک اصلی باشه ولی سند نزده باشه)، توقیف از طریق ثبت تقریباً غیرممکنه و نیاز به اثبات مالکیت توی دادگاه داره.
- خودرو جزو مستثنیات دین نباشد (به صورت اولیه): این یکی از مهم ترین چالش هاست. طبق قانون، بعضی اموال برای زندگی ضروری محسوب میشن و نمیشه توقیفشون کرد. مثلاً اگه خودرو تنها وسیله امرار معاش مرد باشه (مثلاً تاکسی یا آژانس)، جزو مستثنیات دین محسوب میشه. البته این مورد نیاز به اثبات داره و صرف ادعا کافی نیست. بعداً مفصل تر در موردش صحبت می کنیم.
- شناسایی دقیق مشخصات خودرو: برای اینکه اداره ثبت بتونه ماشین رو توقیف کنه، شما باید مشخصات دقیقش رو بدید. یعنی چی؟ یعنی شماره پلاک، مدل خودرو، رنگ و هر اطلاعات دیگه ای که شناسایی ماشین رو راحت تر کنه. هر چقدر اطلاعات دقیق تر باشه، روند کار سریع تر پیش میره.
- اصل یا کپی مصدق سند ازدواج (که مهریه در آن قید شده است).
- اصل اجراییه مهریه که از دفتر اسناد رسمی یا دادگاه دریافت کرده اید.
- کارت ملی معتبر زوجه (شما).
- اطلاعات دقیق خودرو، مثل شماره پلاک، مدل خودرو، رنگ، و در صورت وجود، برگ سبز و کارت خودرو (هر چقدر این اطلاعات کامل تر باشه، بهتره).
- فرم های مربوط به درخواست توقیف که در اداره اجرای ثبت تکمیل می کنید.
- مفهوم مستثنیات دین: اموالی مثل منزل مسکونی که عرفاً در شأن بدهکار باشه، اثاثیه ضروری زندگی، ابزار و وسایل کار و امرار معاش، و مقدار کمی آذوقه و خوراک برای مدتی مشخص، جزو مستثنیات دین محسوب میشن. هدف اینه که بدهکار کاملاً بی سرپناه و بی چیز نشه.
- چه زمانی خودرو مستثنیات دین محسوب می شود؟ اینجاست که پای اثبات به میان میاد. اگر همسر شما بتواند به اداره ثبت یا دادگاه ثابت کنه که خودرو تنها وسیله امرار معاش اوست (مثلاً تاکسی، وانت بار، یا آژانس اینترنتی مثل اسنپ و تپسی و …)، در این صورت، اون خودرو ممکنه جزو مستثنیات دین قرار بگیره و توقیف نشه. اما باید این موضوع رو با مدارک معتبر (مثل پروانه فعالیت، بیمه راننده، فیش های درآمدی و…) اثبات کنه.
- نحوه اثبات توسط زوج: همسر شما باید بعد از ابلاغ اجراییه و در مهلت قانونی، با ارائه مدارک و مستندات، ادعای خودش رو مبنی بر مستثنیات دین بودن خودرو مطرح کنه. این کار هم در اداره ثبت قابل پیگیریه و هم ممکنه به دادگاه ارجاع داده بشه.
- تفاوت در صورت داشتن چند خودرو: اگه همسرتون چند تا خودرو داشته باشه، دیگه ادعای مستثنیات دین پذیرفته نیست. قانون میگه اگه فردی چندین خودرو داشته باشه، یکی از اونا رو می تونه برای استفاده شخصی نگهداره، اما بقیه قابل توقیف هستند. فقط در صورتی که ثابت کنه هر چند خودرو برای امرار معاشش ضروریه (مثلاً صاحب چندین تاکسیه و از همه اونا کسب درآمد می کنه)، ممکنه استثنا قائل بشن که این هم اثباتش خیلی سخته.
- رهن خودرو: وقتی خودرو توی رهن یک شرکت خودروسازی یا بانک هست، یعنی تا زمانی که تمام اقساطش پرداخت نشه و سند آزاد نشه، اون شرکت یا بانک به نوعی مالک قسمتی از خودرو محسوب میشه. توی این شرایط، شما نمی تونید کل خودرو رو به راحتی توقیف کنید.
- میزان قابل توقیف: اینجا فقط اون سهمی از خودرو که توسط همسرتون پرداخت شده، قابل توقیفه. مثلاً اگه یک ماشین ۷۰۰ میلیون تومانی باشه و همسرتون ۴۰۰ میلیون تومنش رو پرداخت کرده باشه و ۳۰۰ میلیون تومن دیگه قسط داشته باشه، شما می تونید اون ۴۰۰ میلیون تومن رو توقیف کنید. یعنی تا زمان تسویه کامل اقساط، اون ۳۰۰ میلیون تومن در اختیار شرکت رهن گیرنده باقی میمونه.
- روش های پیگیری برای زوجه: برای پیگیری این نوع توقیف، باید به اداره اجرای ثبت اسناد مراجعه کنید و ضمن ارائه مشخصات خودرو، وضعیت رهن بودن اون رو هم اعلام کنید. اداره ثبت بعد از استعلام از پلیس راهور و مراجع مربوطه، میزان پرداختی همسر شما رو مشخص می کنه و دستور توقیف رو فقط به میزان سهم پرداخت شده صادر می کنه. این یعنی عملاً شما سهم همسر از خودرو رو توقیف می کنید، نه کل خودرو رو. بعد از تسویه کامل اقساط و آزاد شدن رهن، می تونید برای مزایده یا دریافت سهم خود اقدام کنید.
- از درخواست اجراییه تا ابلاغ: اگه مهریه شما رسمی باشه و از دفترخونه اجراییه بگیرید، این مرحله می تونه توی چند روز انجام بشه. بعد از اون، ابلاغ اجراییه به همسر شما (خصوصاً اگه توی سامانه ثنا ثبت نام کرده باشه)، معمولاً خیلی سریع (گاهی کمتر از ۲۴ ساعت) اتفاق میفته.
- مهلت ۱۰ روزه به زوج: بعد از ابلاغ اجراییه، یک مهلت ۱۰ روزه قانونی به همسر شما داده میشه تا مهریه رو پرداخت کنه یا راهی برای تسویه حساب پیدا کنه. توی این ۱۰ روز، عملاً هیچ توقیفی انجام نمیشه.
- از اتمام مهلت تا دستور توقیف فیزیکی: اگه همسرتون تو اون ۱۰ روز کاری نکنه، شما باید دوباره به اجرای ثبت مراجعه کنید و درخواست صدور دستور توقیف فیزیکی رو بدید. این مرحله هم ممکنه چند روز اداری طول بکشه تا نامه به پلیس راهور برسه.
- توقیف فیزیکی خودرو: این قسمت کاملاً به شانس و محل تردد خودرو بستگی داره. اگه خودرو زیاد توی شهر دیده بشه، پلیس راهور یا مامورین ۱۱۰ ممکنه توی چند روز اون رو شناسایی و توقیف کنن. اما اگه خودرو مخفی بشه یا کم تردد باشه، ممکنه پیدا کردنش بیشتر طول بکشه. گاهی حتی خود شما با دادن اطلاعات مکانی می تونید به پلیس کمک کنید.
پس، قبل از هر اقدامی، این شرایط رو حسابی بررسی کنید تا توی مراحل بعدی، با مشکل روبرو نشید.
مراحل گام به گام توقیف خودرو برای مهریه از طریق ثبت
حالا که با شرایط کلی آشنا شدید، بیایید ببینیم مسیر توقیف خودرو از طریق اجرای ثبت، چطوری قدم به قدم پیش میره. این مراحل مثل یک نقشه راه هستند:
۴.۱. مراجعه به دفتر اسناد رسمی (برای مهریه های ثبت شده)
اولین گام برای کسانی که مهریه شون به صورت رسمی در سند ازدواج ثبت شده، مراجعه به دفتر اسناد رسمی (همون دفترخونه ای که عقد رو جاری کرده) هست. اونجا باید درخواست صدور «اجراییه مهریه» رو بدید. دفترخونه بعد از بررسی، یک اجراییه صادر می کنه که نشون میده مهریه شما قانونی و قابل مطالبه است.
۴.۲. مراجعه به اداره اجرای ثبت اسناد
بعد از اینکه اجراییه رو گرفتید، باید با اون به اداره اجرای ثبت اسناد مراجعه کنید. هر شهر معمولاً چندین واحد اجرای ثبت داره که یکی از اون ها به «اداره پنجم مهریه» معروفه و مخصوص پیگیری مهریه است. اونجا باید فرم های مربوط به درخواست توقیف اموال (که توی این مورد خودرو هست) رو تکمیل کنید و همراه با اجراییه و مدارک شناسایی، تقدیم کنید. اینجا هم باید اطلاعات دقیق پلاک و مشخصات خودرو رو ارائه بدید.
هزینه های مربوط به درخواست توقیف هم توی همین مرحله از شما گرفته میشه که معمولاً درصد کمی از مبلغ مهریه یا ارزش اموال توقیفیه. این هزینه ها برای طی شدن مراحل اداری و قانونی ضروری هستند.
۴.۳. ابلاغ اجراییه به زوج و مهلت ۱۰ روزه
بعد از ثبت درخواست توقیف، اداره ثبت یک «اجراییه» برای همسر شما ارسال می کنه. این ابلاغیه معمولاً از طریق «سامانه ثنا» انجام میشه. اگه همسرتون توی سامانه ثنا ثبت نام کرده باشه، پیامک دریافت ابلاغیه به گوشی شون میاد و می تونن جزئیات رو توی سامانه ببینن. اگه هم ثبت نام نکرده باشه، مامور ابلاغ به آدرس منزل یا محل کارشون مراجعه می کنه.
با ابلاغ این اجراییه، یک مهلت ۱۰ روزه به همسر شما داده میشه. توی این ۱۰ روز، ایشون فرصت دارن که مهریه رو پرداخت کنن، یا اینکه اموال دیگه ای رو برای پرداخت مهریه معرفی کنن. اگه هم ادعایی در مورد مستثنیات دین بودن خودرو یا هر موضوع دیگه ای دارن، باید توی همین فرصت اقدام کنن.
۴.۴. دستور توقیف خودرو به پلیس راهور
اگه بعد از گذشت این ۱۰ روز، همسرتون هیچ اقدامی نکرد (یعنی مهریه رو نداد یا اموال دیگه ای معرفی نکرد)، شما می تونید دوباره به اداره اجرای ثبت مراجعه کنید و درخواست «دستور توقیف فیزیکی خودرو» رو بدید. اداره ثبت هم نامه ای به پلیس راهور (و معمولاً نیروی انتظامی ۱۱۰) ارسال می کنه تا خودرو به صورت فیزیکی توقیف بشه.
از این مرحله به بعد، پلیس راهور پلاک خودرو رو توی سیستم خودش ثبت می کنه و اگه ماشین توی جاده ها یا خیابون ها دیده بشه، توسط پلیس شناسایی و متوقف میشه. مامورین ۱۱۰ هم اگه ماشین رو ببینن، می تونن اون رو توقیف و به پارکینگ منتقل کنن.
۴.۵. توقیف فیزیکی و انتقال به پارکینگ
وقتی خودرو توسط پلیس شناسایی و متوقف شد، به نزدیک ترین پارکینگ منتقل میشه. حالا ماشینی که توقیف شده، تا زمانی که مهریه پرداخت بشه یا حکم دیگه ای صادر بشه، توی پارکینگ می مونه.
یه نکته مهم اینجا هزینه هاست! هزینه های پارکینگ و نگهداری خودرو به عهده کسیه که خودروش توقیف شده (یعنی زوج). اما ممکنه در ابتدا شما مجبور بشید بعضی از این هزینه ها رو پرداخت کنید و بعداً از محل مهریه یا فروش خودرو، این مبالغ رو پس بگیرید. این یکی از اون مواردیه که باید حواستون بهش باشه.
مدارک مورد نیاز برای درخواست توقیف خودرو از طریق ثبت
آماده کردن مدارک، درست مثل جور کردن پازل میمونه؛ هر قطعه ای سر جای خودش باید باشه تا تصویر کامل بشه. برای درخواست توقیف خودرو از طریق ثبت، این مدارک رو آماده کنید:
بهتره قبل از مراجعه، از اداره اجرای ثبت یا یک وکیل بپرسید که آیا مدارک دیگه ای هم لازمه یا نه، چون گاهی ممکنه بسته به شرایط خاص، مدارک تکمیلی هم بخواهند.
بررسی وضعیت خودرو مستثنیات دین در توقیف از طریق ثبت
یکی از پرتکرارترین سوال ها و چالش ها در پرونده های توقیف اموال برای مهریه، بحث مستثنیات دین هست. مستثنیات دین یعنی اموالی که قانونگذار به خاطر ضروری بودن برای ادامه زندگی، اجازه توقیف اونا رو نمی ده. ماده ۲۴ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، تکلیف این موضوع رو مشخص کرده. اما در مورد خودرو، وضعیت کمی پیچیده تره:
پس، اگه همسرتون چنین ادعایی کرد، نگران نباشید و حتماً با یک وکیل مشورت کنید تا مطمئن بشید که آیا این ادعا واقعی و مستند هست یا فقط تلاشی برای فرار از پرداخت مهریه است.
توقیف خودروهای در رهن یا اقساطی از طریق ثبت
ممکنه خودروی همسرتون هنوز قسطی باشه یا توی رهن بانک و شرکت های لیزینگ باشه. این وضعیت باعث میشه که توقیف اون کمی متفاوت باشه، اما غیرممکن نیست:
این مورد هم مثل بقیه موارد حقوقی، ریزه کاری های خودش رو داره و بهتره با وکیلتون مشورت کنید تا بهترین راه رو برای توقیف سهم همسرتون از خودروی در رهن یا اقساطی پیدا کنید.
مدت زمان مورد نیاز برای توقیف خودرو از طریق ثبت
یکی از دغدغه های اصلی هر کسی که دنبال وصول مهریه است، «مدت زمان» انجام کارهاست. خصوصاً توقیف خودرو که شاید برای شما خیلی فوری باشه. به طور کلی، مسیر ثبت از مسیر دادگاه سریع تره، اما عوامل مختلفی می تونن روی این مدت زمان تأثیر بذارن:
به طور تخمینی، اگه همه چی خوب پیش بره و اطلاعات دقیق باشه، کل این پروسه از شروع تا توقیف فیزیکی می تونه بین ۲ هفته تا ۱ ماه طول بکشه. اما این یک تخمین کلیه و ممکنه کمتر یا بیشتر هم بشه. نقش همکاری شما در ارائه اطلاعات دقیق و پیگیری مداوم در اجرای ثبت، توی تسریع این روند خیلی مهمه.
راهکارهای رفع توقیف خودرو برای زوج (از طریق ثبت)
حالا برعکس قضیه رو در نظر بگیریم؛ اگه شما مرد هستید و خودروتون برای مهریه توقیف شده، چه کارهایی می تونید بکنید تا ماشینتون رو آزاد کنید؟
- پرداخت کامل مهریه یا جلب رضایت زوجه: ساده ترین و قطعی ترین راه، پرداخت کامل مهریه است. اگه مهریه رو بپردازید یا با همسرتون به یک توافق برسید و ایشون کتباً رضایت به رفع توقیف بده، بلافاصله دستور رفع توقیف صادر میشه.
- ارائه دادخواست اعسار (به دادگاه) و تقسیط مهریه: اگه واقعاً توانایی پرداخت یکجای مهریه رو ندارید، می تونید از دادگاه درخواست اعسار (سختی پرداخت) کنید. اگه دادگاه اعسار شما رو بپذیره و مهریه رو قسط بندی کنه، می تونید با ارائه حکم تقسیط به اداره ثبت، درخواست رفع توقیف خودرو رو بدید. البته تا زمانی که اولین قسط پرداخت نشه، ممکنه خودرو آزاد نشه.
- اثبات مستثنیات دین بودن خودرو: همونطور که قبل تر گفتیم، اگه بتونید ثابت کنید که خودرو تنها وسیله امرار معاش شماست (مثلاً با اون مسافرکشی می کنید)، می تونید درخواست رفع توقیف بدید. مدارک مثل پروانه تاکسیرانی، فیش های اسنپ/تپسی، یا گواهی از محل کار که خودرو وسیله کار شماست، خیلی کمک کننده اند.
- مراحل اداری رفع توقیف: بعد از اینکه یکی از راه های بالا رو انجام دادید، باید به اداره اجرای ثبت مراجعه کنید و دستور رفع توقیف رو بگیرید. این دستور به پلیس راهور و پارکینگی که خودروتون اونجاست، ارسال میشه.
- هزینه های جانبی: یادتون باشه که بعد از رفع توقیف هم یک سری هزینه ها هست که باید پرداخت کنید. مثلاً هزینه های پارکینگ، اگه خلافی یا عوارض شهرداری خودروتون رو هم پرداخت نکرده بودید، باید تسویه بشن تا بتونید ماشین رو از پارکینگ تحویل بگیرید.
پس، اگه خودروتون توقیف شده، سریع اقدام کنید و با یک وکیل مشورت کنید تا بهترین راه رو برای آزاد کردنش پیدا کنید.
مسئله فرار از توقیف خودرو و پیامدهای آن
بعضی وقت ها، افراد برای اینکه از پرداخت مهریه و توقیف اموالشون فرار کنن، سعی می کنن اموالشون رو به نام کس دیگه ای بزنن یا اون ها رو بفروشن. اما یادتون باشه که قانون برای این کارها راهکار داره و ممکنه عواقب بدی برای فرد داشته باشه:
- جرم فرار از دین: اگه مرد بعد از اینکه اجراییه مهریه بهش ابلاغ شد، یا حتی قبل از اون ولی با نیت فرار از پرداخت مهریه، خودروش رو به نام کس دیگه ای انتقال بده، این کار می تونه جرم «فرار از دین» محسوب بشه. این جرم پیامدهای کیفری داره و می تونه شامل حبس و جزای نقدی بشه.
- نحوه اثبات صوری بودن معامله: اثبات اینکه یک معامله صوری بوده (یعنی فقط روی کاغذ انجام شده تا از پرداخت دین فرار بشه و واقعاً قصدی برای خرید و فروش نبوده)، کار سختیه اما غیرممکن نیست. خانم باید توی دادگاه ثابت کنه که این انتقال با نیت فرار از پرداخت مهریه انجام شده. مدارکی مثل زمان انتقال (که معمولاً بلافاصله بعد از مطلع شدن از مهریه است)، رابطه خویشاوندی بین خریدار و فروشنده، عدم پرداخت وجه واقعی بابت معامله، و ادامه استفاده از خودرو توسط مرد، می تونن به اثبات این موضوع کمک کنن.
- پیامدهای کیفری و حقوقی برای زوج: اگه فرار از دین ثابت بشه، علاوه بر اینکه اون معامله باطل میشه (یعنی خودرو دوباره به نام مرد برمی گرده)، ممکنه مرد به مجازات حبس (بین ۶ ماه تا ۲ سال) و پرداخت جزای نقدی هم محکوم بشه.
پس، اگه همسرتون چنین کاری کرد، به جای ناامیدی، حتماً با یک وکیل متخصص مشورت کنید تا راه های قانونی برای مقابله با این موضوع رو پیدا کنید و حقتون رو بگیرید.
مزایده و چگونگی تبدیل خودرو به مهریه (پس از توقیف ثبت)
وقتی خودرویی برای مهریه توقیف میشه و همسر شما هیچ اقدامی برای رفع توقیفش انجام نمیده، راه بعدی «مزایده» خودرو هست. این یعنی چی؟
- توضیح روند مزایده خودرو توقیف شده: بعد از اینکه خودرو توقیف و ارزش گذاری شد، اداره اجرای ثبت اون رو به مزایده می ذاره. یعنی به صورت عمومی اعلام می کنه که این خودرو برای فروش گذاشته شده. معمولاً یک آگهی در روزنامه های رسمی یا محلی منتشر میشه و مشخصات خودرو و قیمت پایه مزایده اعلام میشه.
- شرایط شرکت زوجه در مزایده: شما به عنوان زوجه و کسی که مهریه طلبکاره، هم می تونید توی این مزایده شرکت کنید. حتی می تونید به جای پرداخت پول نقد، تا سقف مهریه تون، پیشنهاد قیمت بدید. این یعنی اگه قیمت خودرو کمتر یا مساوی با مهریه تون باشه، می تونید اون رو بردارید و نیازی به پرداخت پول ندارید. اگه قیمت خودرو بیشتر از مهریه باشه، باید مازادش رو پرداخت کنید تا خودرو به نام شما منتقل بشه.
- چگونگی واگذاری خودرو به زوجه در صورت عدم وجود خریدار: اگه توی مزایده، هیچ خریدار دیگه ای برای خودرو پیدا نشه، اون وقت شما می تونید درخواست کنید که خودرو مستقیماً به نام شما منتقل بشه. در این حالت، قیمت کارشناسی خودرو ملاک قرار می گیره و تا اون سقف، از مهریه تون کسر میشه و خودرو به شما واگذار میشه. اگه ارزش خودرو بیشتر از مهریه تون باشه، باید مازادش رو به اداره ثبت پرداخت کنید تا به همسر سابقتون برگردونده بشه.
این هم یک راه دیگه برای اینکه بالاخره به حقتون برسید و مهریه تون رو از طریق خودرویی که توقیف کردید، وصول کنید.
هزینه توقیف خودرو برای مهریه (اجرای ثبت)
وقتی می خواید برای توقیف خودرو از طریق اداره ثبت اقدام کنید، بد نیست بدونید که این مسیر هم مثل هر فرآیند قانونی دیگه ای، یک سری هزینه ها داره. اطلاع از این هزینه ها کمک می کنه تا با آگاهی کامل جلو برید و غافلگیر نشید:
- هزینه اجراییه: در ابتدا برای گرفتن اجراییه از دفتر اسناد رسمی (اگر مهریه شما رسمی باشه)، باید یک هزینه جزئی پرداخت کنید. این مبلغ معمولاً ثابت و ناچیزه.
- نیم عشر اجرایی: اصلی ترین هزینه در اجرای ثبت، «نیم عشر اجرایی» هست. این مبلغ معادل ۵ درصد از مبلغ مهریه یا ارزش اموال توقیف شده است. این ۵ درصد رو باید به حساب اداره ثبت واریز کنید. نکته اینجاست که این هزینه در ابتدا بر عهده شماست، اما بعداً از همسر شما (زوج) وصول میشه و به شما برگردونده میشه. یعنی این مبلغ به عهده بدهکاره.
- هزینه های استعلام: اگه برای پیدا کردن خودرو یا اموال نیاز به استعلام از مراجع مختلف باشه، ممکنه هزینه های جزئی بابت هر استعلام از شما گرفته بشه.
- هزینه های پارکینگ و نگهداری: بعد از توقیف فیزیکی و انتقال خودرو به پارکینگ، هزینه های نگهداری از خودرو در پارکینگ هم به وجود میاد. این هزینه ها هم اصالتاً به عهده زوج هست، اما ممکنه در عمل شما مجبور بشید در ابتدا بخشی از اون رو بپردازید و بعداً از محل مهریه یا فروش خودرو، این مبلغ رو وصول کنید.
- هزینه های کارشناسی: اگه خودرو نیاز به کارشناسی قیمت داشته باشه تا ارزش اون تعیین بشه، هزینه کارشناسی هم باید پرداخت بشه.
پس، اگه قصد اقدام از طریق ثبت رو دارید، حواستون به این هزینه ها باشه. البته همونطور که گفته شد، بیشتر این هزینه ها در نهایت از بدهکار (زوج) وصول میشه و به شما برگردونده میشه.
نقش سامانه ثنا در توقیف خودرو (از طریق ثبت)
در دنیای امروز که همه چیز به سمت الکترونیکی شدن میره، سیستم قضایی و ثبتی هم از این قاعده مستثنی نیست. «سامانه ثنا» (ثبت نام الکترونیک قضایی) نقش خیلی مهمی توی روند توقیف خودرو از طریق ثبت داره و کارها رو حسابی راحت تر و سریع تر کرده:
- ابلاغ سریع اجراییه: مهمترین نقش سامانه ثنا، سرعت بخشیدن به ابلاغ اوراق قضایی و اجراییه است. وقتی شما درخواست توقیف رو ثبت می کنید و اجراییه صادر میشه، اگه همسرتون توی سامانه ثنا ثبت نام کرده باشه، ابلاغیه بلافاصله به حساب کاربری ایشون ارسال میشه و پیامکش هم به موبایلش میره. این یعنی دیگه لازم نیست منتظر مامور ابلاغ باشید و کاغذبازی های طولانی رو تحمل کنید.
- کاهش فرار از ابلاغ: قبل از سامانه ثنا، بعضی افراد برای اینکه ابلاغیه به دستشون نرسه، خودشون رو مخفی می کردند یا آدرسی رو اعلام می کردند که کسی اونجا نباشه. اما با ثنا، این کار خیلی سخت تر شده.
- اطلاع رسانی به موقع: هم شما و هم همسرتون می تونید با مراجعه به حساب کاربری ثنا، از وضعیت ابلاغیه ها و روند پرونده تون مطلع بشید. این شفافیت، به هر دو طرف کمک می کنه تا توی زمان خودشون از مراحل کار باخبر بشن و اقدامات لازم رو انجام بدن.
خلاصه که سامانه ثنا یک ابزار خیلی کارآمده که باعث شده روند ابلاغ توی پرونده های ثبتی و قضایی، از جمله توقیف خودرو برای مهریه، خیلی سریع تر و مطمئن تر بشه. پس اگه هنوز توی ثنا ثبت نام نکردید، حتماً این کار رو انجام بدید.
سوالات متداول
آیا برای توقیف خودرو نیاز به وکیل است؟
برای توقیف خودرو از طریق ثبت، لزوماً نیازی به وکیل نیست و خودتون هم می تونید مراحل رو انجام بدید. اما خب، وکیل های متخصص به خاطر آشنایی با تمام جزئیات قانونی و راه های میانبر، می تونن کار شما رو سریع تر و بدون دردسر پیش ببرن. اگه دوست ندارید خودتون درگیر پیچیدگی های اداری و حقوقی بشید، کمک گرفتن از وکیل، گزینه خوبیه.
اگر زوج در سامانه ثنا ثبت نام نکرده باشد، چه می شود؟
اگه همسرتون توی سامانه ثنا ثبت نام نکرده باشه، ابلاغ اجراییه به صورت فیزیکی و از طریق مامور ابلاغ به آدرس محل سکونت یا کارش ارسال میشه. البته این روش ممکنه کمی زمان برتر باشه، مخصوصاً اگه نشونی دقیقی وجود نداشته باشه یا ایشون خودشون رو مخفی کنن.
آیا می توان همزمان از طریق دادگاه و ثبت اقدام کرد؟
خیر، شما نمی تونید برای مطالبه یک مهریه مشخص، همزمان از هر دو طریق دادگاه و ثبت اقدام کنید. باید یکی از این دو مسیر رو انتخاب کنید. البته اگه بخشی از مهریه رو از یک راه و بخش دیگه ای رو از راه دیگه بخواهید (که معمولاً پیش نمیاد)، شاید بشه، اما برای یک مطالبه واحد، فقط یک راه امکان پذیره.
چه زمانی قانون جدید در مورد توقیف خودرو کاربرد دارد؟
راستش رو بخواهید، قانون جدید و مجزایی به اسم قانون جدید توقیف خودرو برای مهریه تصویب نشده. اونچه که به این عنوان مطرح میشه، بیشتر در مورد تغییرات رویه قضایی و تفسیرهای جدید از قوانین موجوده، به خصوص در مورد مستثنیات دین (مثلاً اینکه آیا خودرو برای امرار معاش هست یا نه). پس، خیلی نگران یک قانون کاملاً جدید نباشید و به همون قوانین فعلی و رویه های جدیدتر توجه کنید.
اگر خودرو به نام شخص ثالث باشد، آیا قابل توقیف است؟
اگه خودرو به نام شخص سومی باشه که نه همسر شماست و نه بدهکار مهریه، قابل توقیف نیست. شما فقط می تونید اموال همسر خودتون رو توقیف کنید. مگر اینکه ثابت کنید این انتقال صوری بوده و با نیت فرار از دین انجام شده، که این بحث کاملاً حقوقی و پیچیده ایه و توی دادگاه باید پیگیری بشه.
استعلام توقیف خودرو چگونه انجام می شود؟
برای استعلام توقیف خودرو، اگه پرونده ای در جریان دارید، می تونید از طریق اداره اجرای ثبت یا دفتر خدمات الکترونیک قضایی (اگه پرونده دادگاهی باشه) پیگیری کنید. همچنین، پلیس ۱۱۰ یا پلیس راهور هم می تونن وضعیت توقیفی خودرو رو اعلام کنن، اما اطلاعاتشون ممکنه محدودتر باشه و فقط توقیف های فیزیکی رو نشون بده. بهترین راه، پیگیری از طریق مراجع قضایی و ثبتی مربوط به پرونده خودتونه.
نتیجه گیری
توقیف خودرو برای مهریه از طریق ثبت، یک راهکار موثر و نسبتاً سریع برای وصول مهریه است. با دونستن مراحل، شرایط و البته چالش های این مسیر، می تونید با آگاهی بیشتری قدم بردارید. یادتون باشه که مهریه حق شماست و قانون از این حق حمایت می کنه. اما برای اینکه این مسیر رو درست و حسابی طی کنید و به بهترین نتیجه برسید، همیشه توصیه میشه که از مشاوره یک وکیل متخصص مهریه استفاده کنید. وکیل می تونه نه تنها راهنمای شما باشه، بلکه در تمام مراحل، از جمع آوری مدارک تا پیگیری اجرایی، کمکتون کنه تا سردرگم نشید و حقتون رو تمام و کمال بگیرید.