با نزدیک شدن به فصل حراجهای پایان پاییز، تب و تاب «بلک فرایدی» بار دیگر فضای تجارت الکترونیک ایران را فرا گرفته است. اما سوالی که ذهن بسیاری از مصرفکنندگان را در آستانه بلک فرایدی به خود مشغول کرده، این است: آیا این اعداد و درصد های قرمز رنگ، نشانه یک فرصت طلایی هستند یا تنها یک بازی روانی با قیمتها؟
گزارشها حاکی از آن است که پدیده «تخفیفهای ساختگی» همچنان یکی از چالشهای اصلی اعتماد در بازار ایران است. برخی فروشندگان با افزایش قیمت کالاها چند روز پیش از شروع کمپین و سپس اعمال تخفیف، مشتریان را با توهم یک خرید ارزان مواجه میکنند؛ ترفندی که اگرچه در کوتاهمدت فروش را بالا میبرد، اما در درازمدت تیشه به ریشه اعتماد عمومی میزند.
گسترش قلمرو حراج؛ از کالا تا خدمات
امروزه دامنه بلک فرایدی از خردهفروشی کالا فراتر رفته و به بخش خدمات و گردشگری نیز رسیده است. پیشبینی میشود حجم بازار بلک فرایدی ۱۴۰۴ با ورود استارتآپهای جدید در حوزههای مختلف، رشدی بیش از ۳۰ درصد را تجربه کند. در این میان، پلتفرمهایی که بتوانند شفافیت را تضمین کنند، برنده اصلی خواهند بود.
جاجیگا و منطق اقتصادیِ تخفیفهای واقعی
در میان هیاهوی تبلیغاتی، پلتفرم اجاره اقامتگاه «جاجیگا» نمونهای از ارائه تخفیفهای واقعی مبتنی بر منطق بازار است. از آنجا که آذرماه فصل کمسفر گردشگری محسوب میشود، میزبانها برای جلوگیری از خالی ماندن اقامتگاههای خود، ناچار به کاهش قیمت واقعی هستند. بر اساس آمارهای سال ۱۴۰۳، جاجیگا با اعمال تخفیفهای ۳۰ تا ۷۰ درصدی، رشدی ۱۰۳ درصدی را در رزروهای یک هفته تجربه کرد که منجر به چند میلیارد تومان صرفهجویی برای کاربران شد. بابک سهرابی، مدیرعامل جاجیگا، با تاکید بر نظارت سختگیرانه بر قیمتگذاری میزبانها، این رویکرد را فرصتی برای «رونق گردشگری داخلی» در فصل سرد سال میداند.
تکنولوژی علیه گرانفروشی
در سوی دیگر بازار، پلتفرمهایی مانند «ترب» با استفاده از ابزارهای دادهمحور به جنگ تخفیفهای فیک رفتهاند. نمودار تغییرات قیمت در ترب، به مثابه جعبه سیاه بازار عمل میکند و به خریدار نشان میدهد که آیا قیمت خطخورده واقعی است یا خیر. این شفافیت باعث شده تا دستکاری قیمتها در حوزه کالاهای دیجیتال و لوازم خانگی دشوارتر شود.
همچنین «دیجیکالا» به عنوان بزرگترین بازیگر این عرصه، اگرچه همواره با انتقاداتی پیرامون نوسان قیمتها مواجه بوده، اما آمارهای خیرهکنندهای دارد. در کمپین سال گذشته، این پلتفرم با ثبت رکورد ۵.۱ هزار میلیارد تومان (همت) فروش و جذب بیش از ۴۰ میلیون بازدیدکننده یکتا، نشان داد که همچنان مرجع اصلی خرید آنلاین است؛ هرچند چالش جلب رضایت کامل کاربران در خصوص قیمتها همچنان پابرجاست.
حلقه گمشده: جای خالی «حراج واقعی شب عید»
تحلیلگران بر این باورند که اگرچه بلک فرایدی ۱۴۰۴ فرصتی جذاب است، اما نسخه بومی و ایدهآل چنین رویدادی باید در «اسفندماه» و پیش از نوروز برگزار شود. همانطور که بلک فرایدی در غرب مقدمهای برای خریدهای کریسمس است، بازار ایران نیز نیازمند یک کمپین بزرگ و واقعی در آستانه سال نو خورشیدی است تا با افزایش قدرت خرید خانوار، فشار تورم پایان سال را کاهش دهد.
منبع: برترینها