سنگ یشم: گوهر سبز و پر رمز و راز
یشم سنگی با قدمت چند هزار ساله که در فرهنگ های مختلف نمادی از خوش شانسی سلامتی و آرامش بوده. اما در دنیای امروز یشم چهره دیگری هم پیدا کرده: سنگی با خواص فیزیکی منحصر به فرد که در صنعت و تکنولوژی کاربردهای زیادی پیدا کرده.
تاریخچه یشم
ریشه یشم به دوران باستان و تمدن های باستانی چین و مکزیک برمی گردد. در آن دوران یشم به عنوان سنگی مقدس شناخته می شد و در ساخت جواهرات مجسمه ها و اشیاء مراسمی** استفاده می شد.
یشم در چین:
در چین باستانی یشم از ارزش بالایی برخوردار بود و نمادی از قدرت ثروت و حکمت به شمار می رفت. امپراتورها و اشراف از یشم در لباس ها زیورآلات و آلات موسیقی خود استفاده می کردند.
یشم در مکزیک:
در مکزیک باستانی یشم برای ساخت مجسمه ها و اشیاء مراسمی استفاده می شد. آزتک ها باور داشتند که یشم نیروی مرموزی دارد و برای شفا و محافظت در برابر ارواح شرور استفاده می شد.
انواع یشم
یشم در واقع نام جمعی برای دو نوع معدنی با نام های نفریت و ژادئیت است. هر دو نوع یشم ساختار میکروسکوپی متفاوتی دارند و خواص فیزیکی مختلفی نیز از خود** نشان می دهند.
نفریت:
نفریت نوع شایع تر یشم است و از کلسیم و منیزیم تشکیل شده است. نفریت رنگ های مختلفی دارد از سبز روشن تا سبز تیره زرد و قهوه ای. نفریت سخت تر و مقاوم تر از ژادئیت است و در ساخت ابزار و اشیاء سنگین** استفاده می شود.
ژادئیت:
ژادئیت نادرتر و گران تر از نفریت است و از سدیم و آلومینیوم تشکیل شده است. ژادئیت رنگ سبز شدیدتر و درخشان تر از نفریت دارد و در ساخت جواهرات و اشیاء تزئینی استفاده می شود.
خواص فیزیکی یشم
هر دو نوع یشم خواص فیزیکی منحصر به فردی دارند که آنها را برای استفاده در صنعت و تکنولوژی مناسب می کند.**
| خاصیت | نفریت | ژادئیت |
|---|---|---|
| سختی | 6.0-6.5 | 6.5-7.0 |
| چگالی | 2.95-3.0 | 3.3-3.6 |
| شفافیت | شفاف تا نیمه شفاف | شفاف تا نیمه شفاف |
| رنگ | سبز زرد قهوه ای سیاه | سبز بنفش آبی |
| مقاومت در برابر گرما | بالا | بالا |
| مقاومت در برابر اسید | بالا | بالا |
سختی بالای یشم آن را مقاوم در برابر سایش و خراش می کند. چگالی بالا و مقاومت بالا در برابر گرما و اسید نیز آن را برای استفاده در شرایط سخت مناسب می کند.**
کاربردهای یشم
یشم به دلیل خواص فیزیکی منحصر به فردی که دارد در صنعت و تکنولوژی کاربردهای گوناگونی پیدا کرده است.
کاربردهای یشم در صنعت:
- ساخت ابزار: سختی بالا یشم آن را برای ساخت ابزار و قطعات ماشین مناسب می کند. تیغه ها و لبه های برنده ساخت یشم مقاومت بالایی در برابر سایش و خراش دارند.
- صنعت ساختمانی: مقاومت بالا یشم در برابر گرما و اسید آن را برای ساخت کاشی و سنگ ساختمانی مناسب می کند. یشم در ساخت ساختمان های مدرن و تزئین فضاهای داخلی و خارجی** استفاده می شود.
- صنعت خودرو: یشم در ساخت قطعات مکانیکی و تزئین داخلی خودرو** استفاده می شود.
- صنعت هوا فضا: مقاومت بالا یشم در برابر گرما و سایش آن را برای ساخت قطعات فضاپیما مناسب می کند.**
کاربردهای یشم در تکنولوژی:
- ساخت لنز: شفافیت بالا یشم آن را برای ساخت لنز و قطعات اپتیکی مناسب می کند.
- ساخت ساعت: سختی بالا و ظاهر زیبا یشم آن را برای ساخت ساعت و زیورآلات مناسب می کند.
- ساخت موبایل: مقاومت بالا یشم آن را برای ساخت بدنه موبایل و قطعات داخلی مناسب می کند.**
روش استخراج یشم
یشم به صورت معادن در زمین یافت می شود. استخراج یشم به صورت سنتی و مدرن انجام می شود. روش استخراج سنتی به صورت دستی و با استفاده از ابزار ساده انجام می شود. در روش مدرن از ماشین آلات سنگین و تکنولوژی پیشرفته استفاده می شود.**
مراحل استخراج یشم به صورت سنتی:
- شناسایی معدن: اولین مرحله استخراج یشم شناسایی معدن است. معدن یشم در منطقه ای کوهستانی و با زمین سخت** یافت می شود.
- حفر چاه: پس از شناسایی معدن چاهی به عمق معدن حفر می شود. چاه به صورت دستی و با استفاده از ابزار ساده حفر می شود.
- استخراج سنگ: پس از حفر چاه سنگ یشم از معدن استخراج می شود. استخراج سنگ به صورت دستی و با استفاده از ابزار ساده انجام می شود.
- انتقال سنگ: سنگ یشم از معدن به محل پردازش انتقال می شود. انتقال سنگ به صورت دستی و با استفاده از حیوانات یا وسایل نقلیه ساده انجام **می شود.
مراحل استخراج یشم به صورت مدرن:
- شناسایی معدن: اولین مرحله استخراج یشم شناسایی معدن است. معدن یشم با استفاده از تکنولوژی پیشرفته شناسایی **می شود.
- حفر معدن: پس از شناسایی معدن معدن با استفاده از ماشین آلات سنگین حفر می شود.
- استخراج سنگ: پس از حفر معدن سنگ یشم با استفاده از ماشین آلات سنگین استخراج **می شود.
- انتقال سنگ: سنگ یشم با استفاده از وسایل نقلیه سنگین به محل پردازش انتقال **می شود.
پردازش **یشم
پس از استخراج سنگ یشم آن را به محل پردازش می برند. پردازش یشم شامل مراحل زیر است:
- تمیز کردن سنگ: سنگ یشم با آب و صابون تمیز می شود.
- بریدن سنگ: سنگ یشم با استفاده از ماشین آلات برنده به اندازه مطلوب بریده می شود.
- صیقل دادن سنگ: سطح سنگ یشم با استفاده از سنگ صیقل و ابزار صیقل صیقل می شود. صیقل دادن سنگ یشم به آن ظاهر درخشان و زیبا می دهد.
- حکاکی سنگ: سنگ یشم می تواند به صورت حکاکی شده نیز پردازش شود. حکاکی سنگ یشم با استفاده از ابزار حکاکی انجام می شود.
نکاتی برای نگهداری از یشم
- یشم را از تماس با مواد شیمیایی مانند اسید و قلیا دور نگهدارید.
- یشم را در محلی خشک و خنک نگهداری کنید.**
- یشم را به صورت منظم با آب و صابون تمیز کنید.
- یشم را از ضربه و سایش محافظت کنید.**
نتیجه **گیری
یشم سنگی زیبا و منحصر به فرد است که در تاریخ و فرهنگ بشری نقش مهمی ایفا کرده است. امروزه نیز یشم در صنعت و تکنولوژی کاربردهای مهمی دارد. خواص فیزیکی منحصر به فرد یشم آن را برای استفاده در ساخت ابزار و قطعات مختلف مناسب می کند.
پرسش و پاسخ
1. چگونه می توان از اصالت یشم مطمئن شد؟**
**برای **اطمینان **از **اصالت **یشم** **می توان **به **جواهرساز **یا **متخصص **سنگ** **مراجعه **کرد. **آنها **می توانند **با **استفاده **از **ابزار **و **تست های **مختلف** **اصالت **یشم **را **تعیین **کنند.**2. قیمت یشم چقدر است؟
**قیمت **یشم **به **عوامل **مختلفی** **مانند **نوع **یشم** ** **رنگ** ** **شفافیت** ** **اندازه **و **کیفیت **برش **و **صیقل **دادن **بستگی **دارد.** **یشم **از **چند **هزار **تومان **تا **چند **میلیون **تومان **قیمت **دارد.**3. آیا یشم برای سلامتی مفید است؟
**در **طب **سنتی **چینی** ** **یشم **برای **سلامتی **مفید **دانسته **می شود. **باور **بر **این **است **که **یشم **می تواند **به **بهبود **خواب** ** **کاهش **استرس** **و **تقویت **سیستم **ایمنی **بدن **کمک **کند. **با **این **حال ** **هیچ **اثبات **علمی **برای **این **ادعاها **وجود **ندارد.**