کرم ابریشم: از پیله تا لباس
کرم ابریشم یکی از جذاب ترین موجودات دنیای حشرات نه تنها به خاطر ظرافت و زیبایی بلکه به خاطر نقش مهمی که در صنعت نساجی ایفا می کند شناخته شده است. این حشره کوچک که به طور طبیعی در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد می کند با چرخیدن پیله ی محکمی از ابریشم اساس تولید پارچه های ظریف و باکیفیت را شکل می دهد.
در این مقاله با نگاهی دقیق تر به زندگی کرم ابریشم از مرحله تخم تا تولید ابریشم مرغوب خواهیم پرداخت.
کرم ابریشم: از تولد تا پیله
کرم ابریشم در واقع لارو پروانه ای به نام Bombyx mori است. این حشره به طور کامل به انسان وابسته بوده و در طبیعت به ندرت یافت می شود.
چرخه زندگی کرم ابریشم به چهار مرحله اصلی تقسیم می شود:
- تخم: پروانه ی ماده حدود 300 تا 400 تخم ریزی می کند. تخم های کرم ابریشم کوچک و کروی شکل و به رنگ زرد روشن هستند.
- لارو: پس از حدود 10 روز لارو از تخم بیرون می آید. لارو کرم ابریشم دارای سر سیاه و بدن سفید و براق است. این لارو با اشتهای زیاد برگ درخت توت را می خورد و به سرعت رشد می کند.
- شفیره: بعد از حدود چهار هفته لارو کرم ابریشم به مرحله شفیره می رسد. در این مرحله لارو کرم ابریشم یک پیله ی محکم از جنس ابریشم به دور خود می تند و داخل آن به شفیره تبدیل می شود.
- پروانه: پس از حدود دو هفته شفیره به پروانه بالغ تبدیل می شود. پروانه ی ماده تخم های جدیدی می ریزد و چرخه زندگی کرم ابریشم از نو آغاز می شود.
تولید ابریشم: از پیله تا نخ
- جمع آوری پیله ها: پس از اینکه کرم ابریشم پیله ی خود را به طور کامل تند پیله ها جمع آوری می شوند. پیله ها را برای مدت کوتاهی در آب گرم غوطه ور می کنند تا پیله نرم شود و پروانه از آن خارج نشود.
- کشیدن نخ ابریشم: با استفاده از یک دستگاه مخصوص نخ ابریشم از پیله ی نرم شده کشیده می شود. این دستگاه به طور همزمان چندین پیله را به هم متصل می کند و یک نخ پیوسته و طولانی از ابریشم را به وجود می آورد.
- پیرایش و رنگ آمیزی: نخ ابریشم خام به طور معمول به رنگ زرد کمرنگ است. این نخ پس از تمیز و براق شدن به رنگ های دلخواه رنگ آمیزی می شود.
- بافت پارچه: نخ ابریشم با استفاده از دستگاه های بافندگی به پارچه تبدیل می شود. پارچه ی ابریشم به طور معمول بسیار لطیف و نرم بوده و به دلیل مقاومت و دوام بالا در صنعت نساجی از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
ویژگی های ابریشم:
ابریشم یک ماده طبیعی و فوق العاده با ویژگی های منحصربه فرد است:
- نرمی و لطافت: ابریشم به دلیل ساختار فیبری خاص خود بسیار نرم و لطیف است.
- مقاومت: ابریشم در برابر پارگی و ساییدگی مقاوم است.
- تنفس پذیری: ابریشم به دلیل ساختار متخلخل خود به طور طبیعی تنفس پذیر بوده و گرما را به خوبی عبور می دهد.
- درخشندگی: ابریشم از طیف گسترده ای از رنگ ها و درخشندگی برخوردار است.
- ضد آلرژی: ابریشم به طور طبیعی ضد آلرژی بوده و برای افراد حساس به مواد مصنوعی مناسب تر است.
کاربردهای ابریشم:
ابریشم با تنوعی از رنگ ها و بافت های زیبا و مقاوم در ساخت محصولات مختلفی استفاده می شود:
- لباس: ابریشم در ساخت انواع لباس های مجلسی لباس خواب شال و روسری دستکش جوراب و … کاربرد دارد.
- دکوراسیون: ابریشم برای تزئین اتاق ها ساخت پرده کوسن رومیزی و … مناسب است.
- صنعت پزشکی: ابریشم در ساخت بخیه پانسمان عضو مصنوعی و … مورد استفاده قرار می گیرد.
جدول مقایسه ای انواع ابریشم:
| نوع ابریشم | ویژگی ها | کاربردها |
|---|---|---|
| ابریشم طبیعی | نرمی لطافت تنفس پذیری مقاومت | لباس دکوراسیون صنعت پزشکی |
| ابریشم مصنوعی | مقاومت قیمت مناسب تنوع رنگ | لباس دکوراسیون صنعت |
| ابریشم مخلوط | ترکیبی از ویژگی های ابریشم طبیعی و مصنوعی | لباس دکوراسیون |
نکاتی برای مراقبت از ابریشم:
- ابریشم را با آب سرد و شوینده ملایم بشویید.
- از ماشین لباسشویی برای شستن ابریشم استفاده نکنید.
- ابریشم را در سایه و به دور از نور مستقیم خورشید خشک کنید.
- ابریشم را به طور مستقیم روی حرارت زیاد قرار ندهید.
- برای حفظ زیبایی و عمر ابریشم از مواد شوینده و روغن های مخصوص ابریشم استفاده کنید.
نتیجه گیری:
کرم ابریشم با تولید ابریشم نقشی مهم در تاریخ و فرهنگ بشری ایفا می کند. این ماده طبیعی و با ارزش در ساخت محصولات مختلف و در موارد متعدد مورد استفاده قرار می گیرد. با مراقبت از ابریشم و استفاده بهینه از آن می توان از این ماده منحصر به فرد در صنایع مختلف بهره برد.
پرسش و پاسخ:
1. ابریشم از کجا تهیه می شود؟
ابریشم از پیله ی کرم ابریشم تهیه می شود.
2. ابریشم چه ویژگی های منحصربه فردی دارد؟
ابریشم نرم لطیف مقاوم تنفس پذیر درخشان و ضد آلرژی است.
3. کدام نوع ابریشم برای لباس مناسب تر است؟
ابریشم طبیعی به دلیل نرمی لطافت و تنفس پذیری بالا برای ساخت لباس مناسب تر است.