به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از جام جم، در طب رایج برای این مشکل درمان‌هایی وجود دارد اما در طب سنتی چطور؟ آیا در این طب خارپاشنه شناخته‌شده است و تدابیر درمانی دارد. برای دستیابی به پاسخ این موضوع با فاطمه تویسرکانی، پزشک متخصص طب سنتی گفت‌وگو کرده‌ایم.
خارپاشنه پا از مشکلات شایع و مزمنی است که درنتیجه انعطاف‌ناپذیری و التهاب نواری ایجاد می‌شود که استخوان پاشنه و انگشتان پا را به هم وصل می‌کند. این مشکل با طیفی از احساس سنگینی و ناراحتی در کف پا، ممکن است خودبه‌خود بهبود یابد یا با ایجاد درد غیرقابل‌تحمل هنگام ایستادن و راه‌رفتن ایجاد شود و حتی احتمال بروز یک برآمدگی استخوانی به شکل خار به طول حدود دو سانتی‌متر در منطقه پاشنه پا وجود دارد.بارزترین علامت این مشکل، بروز درد هنگام راه‌رفتن در صبح است که شبیه فرورفتن سنگ یا ناخن در کف یک یا هر دو پا احساس می‌شود.
علت و علائم خارپاشنه
در متون کهن طب سنتی ایران به بیماری خارپاشنه اشاره‌ای نشده ولی این بیماری مشابه دردهای مفصلی پاشنه پا و سفتی ناشی از ریزش برخی اخلاط غیرطبیعی در عضو به‌نظر می‌رسد. این مشکل ممکن است بسته به مزاج و شرایط زندگی فرد مبتلا، نتیجه افزایش اخلاط غیرطبیعی و خام بلغمی (سرد و تر) یا به‌ندرت اخلاط سوداوی (سرد و خشک) باشد. عوامل ایجادکننده بلغم و سودای غیرطبیعی ممکن است مصرف افراطی موادغذایی بلغم‌زا مثل ترشیجات، برنج، مرغ، ماهی و مصرف نامتعارف لبنیات بدون استفاده از مصلحات نظیر آویشن، نعنا، زنیان، سیاهدانه یا مصرف بیش‌ازحد مواد سودازا مثل گوشت گاو و گوساله، کنسروها، قارچ، چای پررنگ، عدس، آب سرد یا یخ باشد اما در طب رایج علل بروز این بیماری چاقی، کفش‌های نامناسب، راه رفتن یا ایستادن مداوم روی سطوح سخت، افزایش سن، دیابت، انجام مستمر فعالیت‌های جسمی سنگین، صافی یا قوس زیاد کف پا عنوان شده است.
علائمی که می‌توانیم به‌واسطه آن متوجه بروز خارپاشنه شویم، شامل درد پاشنه‌‌ای که درنتیجه استراحت از بین نمی‌رود، درد پاشنه پا در صبح یا درد شدید در اولین گام پس از استراحت، تورم، بی‌حسی، سوزن‌سوزن‌شدن پاشنه هنگام حرکت یا در حالت استراحت در پاها، سوزش در پاشنه یا قوس کف پا، درد با کشش ناگهانی کف پا، فشار در انگشتان پا یا دشواری در بالارفتن از پله‌هاست که زنان، دوندگان و افراد با کف پای صاف بیشتر در معرض ابتلا به این مشکل هستند.
تدابیر پیشگیری‌کننده
در طب رایج نکاتی برای پیشگیری از ابتلا به خارپاشنه عنوان‌شده که شامل حفظ وزن طبیعی، استفاده از دمپایی نرم در خانه، پرهیز از ایستادن‌های طولانی، کاهش فعالیت‌های آسیب‌زننده به پا، دوچرخه‌سواری و شنا به‌جای پیاده‌روی و دویدن و استراحت مکرر به پاهاست. از تدابیر پیشگیری‌کننده طب سنتی، پرهیز از مصرف افراطی موادغذایی بلغم‌زا و سودازا، رعایت ترتیب و فاصله بین خوردن موادغذایی به‌نحوی‌که تا غذای قبلی در معده وجود دارد خوردنی جدیدی مصرف نشود، خوب جویدن و پرهیز از درهم‌خوری و پرخوری، توجه به اجابت مزاج، داشتن فعالیت بدنی معتدل تا حدی که ضربان قلب کمی بالا رود و روغن‌مالی با روغن‌های مناسب در صورت بروز علائم اولیه خارپاشنه است.
چگونگی درمان
در طب رایج استفاده از مسکن، استراحت‌دادن پا، پوشیدن کفش ارتوپدی، استفاده از یخ و پدهای پاشنه پا و… توصیه می‌شود.نوع درمان در طب سنتی براساس مزاج و شرایط خاص هر فرد و علل ایجاد و بروز علائم خارپاشنه پا متفاوت است. به‌عنوان‌مثال، اگر علت ایجاد خارپاشنه در فردی افزایش خلط بلغم تشخیص داده شود مراحل درمان به این شرح خواهد بود: پرهیز از خوردن مواد بلغم‌زا به‌مدت یک‌ماه، تجویز داروهای مناسب طب سنتی برای رفع سوءمزاج، ماساژ، استفاده از آبزن مناسب و روغن‌مالی با روغن‌های مناسب برای رفع تجمع مواد رسوبی در ناحیه خارپاشنه و توصیه‌های تغذیه‌ای و آداب سبک زندگی برای پیشگیری از تولید و رسوب مجدد بلغم غیرطبیعی است.
درمان‌های خانگی خارپاشنه
مصرف ناشتای یک قاشق غذاخوری خاکشیر در یک لیوان آب‌جوش به مدت یک‌ماه، گرم نگه‌داشتن پاها با جوراب پشمی به‌خصوص موقع خواب و دوری از آب و استخر سرد، مالیدن روغن‌های گرم مثل شوید، سیاهدانه، بابونه، سقز، کنجد، بادام تلخ، سورنجان، زیتون، شترمرغ، مرزنجوش و… روزی دو بار به کف پاست.
توصیه می‌شود روغن را تا زانو برخلاف جاذبه زمین نیز بمالید. برای بررسی حساسیت پوستی، حتما قبل از روغن‌مالی یک تا دومرتبه قسمت داخلی بازو را به‌اندازه یک سکه با روغن موردنظر چرب کنید و یک‌تادو ساعت صبر کنید اگر علائم حساسیت پوستی مثل خارش و سوزش و قرمزی اتفاق افتاد از مصرف روغن پرهیز کنید. استفاده روزانه یک تا دو بار از ترکیب ضماد پودرسیاهدانه و سرکه در ناحیه خارپاشنه و ماساژ با روغن سیاهدانه توصیه می‌شود.
شفا آنلاين/ پاها نقش مهمي در تحمل وزن بدن و حفظ تعادل و راه رفتن دارند. بروز يکسري مشکلات در پاها مشکلات عمده‌اي در ساير نقاط بدن پديد مي‌آورد.
خار پاشنه پا عبارت است از به وجود آمدن يک زايده استخواني در پاشنه پا که باعث درد و مشکل در راه رفتن ميشود .که علايم شايع ان درد در کف پاشنه پا به صورت خود به خودي يا در اثر فشار آوردن.و علت ان رسوب کلسيم اضافه دربدن که محل رسوب در لگن و پاشنه پا ميباشد!!
توصيه ميشود بيمار کمتر در اين شرايط راه برود و وزن خود را نيز کم کند. کفش بيمار بايد اصلاح شود يعني تخت آن سفت و داخل پاشنه آن نرم باشد و حدود ۲ سانتي متر پاشنه داشته باشد.و يک کفي مناسب در کفش خود بگذاريد تا فشار روي پاشنه کم شود. و يا از وسيله مناسب حفظ قوس کف پا يا قالب مناسب کف پايتان استفاده کنيد و هر چقدر که ميتوانيد روي پاشنه پا فشار نياوريد ، خصوصا در اوايل درمان .
درمان: خارپاشنه را غالبا ميتوان با جراحي معالجه کرد .
اما عوارض احتمالي جراحي : به وجود آمدن مشکلاتي در قسمت پايين کمر يا زانو به دليل لنگيدن مداوم وجود دارد . در صورتي که درمان غذايي و گياهي براي کنترل رشد و درمان خار پاشنه پا ،بهتر از جراحي جواب ميدهد معمولا جراحي باعث درمان کامل نشده ( بنا به اظهار نظر ديگران) زيرا مجدداً خار پاشنه عود و رشد مجدد ميکند..روشهاي درماني زير کمک چشمگيري به کاهش و درمان اين بيماري ميکند ..
درمان قطعي غذايي به تجربه رسيده در درمان خارپاشنه:
1-پرهيز از مصرف غذاهاي سردي: همان طور که گفتيم، خار پاشنه بيماري سردي است؛ بنابراين اگر بيمار در حدّ امکان از غذاهاي گرمي در رژيم غذايي خود استفاده کند؛ خار پاشنه سريعتر بهبود خواهد يافت. براي مثال، تداوم در مصرف سير، درد خار پاشنه را بهبود خواهد داد.بنابر همين استدلال، مصرف غذاهاي سردي – از جمله بيشتر لبنيات – ترشيجات براي بيمار مضرّ خواهد بود.بهترين روش هم آن است که روزي ۲-۱ بار و هر بار نصف قاشق چايخوري پودر پوست تخم مرغ آسياب شده را با کمي عسل روي زبان خود ريخته و ببلعيد. در ضمن خوردن روزي 7 عدد اسفند ، يک قاشق مرباخوري سياه دانه و دو حبه سير و مصرف روزي يک قاشق مربّاخوري پودر سنجد در نصف استکان عرق زيره و همچنين رژيم 15 روزه روزي 3 ليوان عرق شاهتره + کاسني که يک قاشق مربا خوري خاکشير به آن اضافه شده باشد مي تواند شما را سريعتر به نتيجه مطلوب برساند.-(عرقيات حتما بايد از عطاريهاي معتبر خريداري شود)
2-يک روز در ميان آش آلو تا درمان کامل براي يک وعده غذا شام يا ناهار و يک وعده مرغ يا ماهيچه گوسفند کاملا بدون چربي همراه با مقداري عدس وکمي برنج با گشنيز و اسفناج يابرگ چغندر همراه با چند عددآلو ميل شود،نکته:دراين مدت از خوردن سرخ کردني ، غذاهاي چرب و سنگين خودداري شود.نو شابه‌هاي گازدار مصرف نکنيد. از سبزي و ميوه‌هاي تازه استفاده کنيد..مصرف مواد نشاسته اي مانند: نان و برنج و ماکاروني را محدود کنيد. از نان سبوسدار مثل سنگک بيشتر استفاده کنيد. مصرف شيريني جات قنادي را به حداقل برسانيد.
3-هر روز تا ده روز با يک بطري شيشه‌اي يا گوشتکوب چوبي که داخل کيسه فريزر قرار داده 40 تا 50 ضربه در ناحيه‌اي که احساس درد دارد وارد سازد ،مراقب باشيد ضربه هايتان محکم نباشد. به اين عمل دراصطلاح عاميانه گوشتکوب تراپي نيز مي‌گويند..ممکن است در يکي دو روز اول فرد احساس کند که درد پاشنه اش بيشتر شده است که جاي نگراني نيست و بايد يک هفته هر شب اين کار را به صورت مداوم انجام دهد،
4- در مواردي که درد حاد وجود دارد ، روي ناحيه دردناک کمپرس سرد يا کيسه يخ 3 يا 4 باردر روز هر بار به مدت 10 تا 15 دقيقه بگذاريد.البته اين روش تنها در کم کردن درد و التهاب مؤثّر است و نمي تواند باعث درمان بيماري شود.
*با اين روش ساده از شرّ درد و آزار خار پاشنه راحت خواهد شد*
درمان قطعي خار پاشنه دو مرحله دارد اما ساده، کم هزينه و کم دردترين درمان آن بدين صورت است که بيمار به مدت دوهفته يک شب درميان شب‌ها قبل از خواب، پا را در داخل يک لگن آب داغ به مدت 15 دقيقه قرار داده و طي اين مدت چندين بار مقداري آب داغ به اين لگن بيفزايد البته بر اساس آستانه تحمل بيمار و در حدي که فرد دچار سوختگي نشود داغي آب متغير است؛ اما هر چه حرارت آب بيشتر باشد بهتر است.بعد از اين 15 دقيقه، فرد بايد پا را از لگن آب خارج سازد و با حوله خشک کند و با روغن کرچک و زيتون مخلوط +اکمي پودر دارچين و زنجبيل ،پا را از بالاي قوزک پا و پاشنه تا انگشتان به مدت 10دقيقه کاملا ماساژ دهيد. تا روغن کاملا جذب پوست شود،سپس يک پلاستيک فريزر روي محل ماساژ کشيده شب تا صبح بگذاريد بماند،صبح بشوريد،اين روش هر خارپاشنه اي را در اين مدت درمان ميکند
با انجام اقدامات فوق الذّکر تقريباً مي توانيد مطمئن باشيد که به نتيجه مطلوب خواهيد رسيد. امّا دو نکته را فراموش نکنيد:- اگر يبوست داريد آن را درمان کنيد.و استرس از عوامل تشديد هر التهابي در بدن است؛ اگر به آن دچار هستيد، به فکر درمانش باشيد.