علت تیر کشیدن پاشنه پای چپ
۲۶ استخوان در قدم پای انسان وجود دارند که استخوان پاشنه بزرگترین آنها میباشد. پاشنه پای انسان به منظور ایجاد یک تکیه گاه محکم برای وزن بدن طراحی شده است. پاشنه در هنگام راه رفتن یا دویدن ضربهی پا در هنگام برخورد با زمین را جذب کرده و ما را به سمت گام بعدی میپراند. کارشناسان عقیده دارند که فشار وارده روی پا هنگام راه رفتن میتواند ۱.۲۵ برابر بیشتر از وزن بدن و هنگام دویدن ۲.۷۵ برابر باشد. از این رو، پاشنه پا مستعد آسیب دیدگی و در نهایت درد است.
چه دلایلی باعث ایجاد درد پاشنه پا میشود؟
درد پاشنه پا معمولاً ناشی از یک آسیب مانند پیچ خوردن یا افتادن است اما بیشتر در اثر فشار تکراری و کوبیده شدن پاشنه میباشد. علل متداول درد پاشنه پا عبارتند از:
- پلانتار فاسیتیس: التهاب فاسیای کف پا. فاسیای کف پا یک رباط محکم شبیه به زه کمان است که از استخوان پاشنه تا نوک پا امتداد دارد. هنگامی که پلانتار فاسیتیس بیش از حد کشیده شود، الیاف بافت نرم آن ملتهب میشوند، که این التهاب معمولاً در محل اتصال آن به استخوان پاشنه رخ میدهد. گاهی اوقات ممکن است مشکل در وسط پا ایجاد شود. بیمار درد را در زیر پا و بخصوص بعد از دورههای طولانی استراحت حس میکند. برخی بیماران در صورتی که تاندون آشیل آنها سفت شود دچار گرفتگی عضله ساق پا نیز میشوند.
- بورسیت پاشنه پا: التهاب پشت پاشنه پا، بورسا (یک کیسه فیبری پر از مایع)، میتواند در اثر فرود آمدن شدید روی پاشنههای پا رخ دهد. همچنین ممکن است در اثر فشار ناشی از کفش باشد. درد بطور معمول در عمق پاشنه یا در پشت پاشنه پا حس میشود. گاهی اوقات تاندون آشیل ممکن است متورم شود. معمولاً در طول روز درد به تدریج بدتر میشود.
- برجستگی پاشنه پا: در نوجوانان شایع است. استخوان پاشنه پا بطور کامل بالغ نشده و بیش از حد ساییده میشود و منجر به شکل گیری استخوان اضافه میگردد. اغلب ناشی از داشتن پاهای صاف میباشد. در میان زنان میتواند در اثر پوشیدن کفشهای پاشنه بلند قبل از بالغ شدن کامل استخوان رخ دهد.
- سندرم تونل تارسال: یک عصب بزرگ در پشت پا فشرده شده یا گیر میافتد. این نوعی نوروپاتی فشاری است که میتواند در مچ پا یا قدم پا رخ دهد.
- التهاب مزمن پد پاشنه پا: در اثر نازک شدن پد چربی پاشنه پا یا برداشتن قدمهای سنگین رخ میدهد.
- شکستگی فشاری: این شکستگی در اثر فشار تکراری میباشد که اغلب ناشی از انجام ورزشهای پر فشار یا کارهای دستی سنگین است. دوندگان بخصوص مستعد شکستگی فشاری در استخوانهای متاتارسال پا هستند. این وضعیت میتواند ناشی از پوکی استخوان نیز باشد.
- بیماری سیور (calcaneal apophysitis): شایعترین علت درد پاشنه پا در ورزشکاران کودک و نوجوان است که در اثر استفاده مفرط و ضربههای کوچک تکراری در صفحههای رشد استخوان پاشنه پا ایجاد میشود. کودکان ۷ تا ۱۵ ساله بیشتر از سایرین دچار آن میشوند.
- التهاب تاندون آشیل (تندینوپاتی دژنراتیو): یک وضعیت مزمن ناشی از تحلیل پیشروندهی تاندون آشیل است. گاهی اوقات تاندون آشیل به علت چندین پارگی جزئی که خود به خود به شکل صحیح ترمیم نمیشوند، بطور مناسب عمل نمیکند. تاندون آشیل بیشتر از حد تحمل تحت فشار قرار میگیرد و پارگیهای میکروسکوپی ایجاد میشوند. در نهایت تاندون ضخیم، ضعیف و دردناک میگردد.
درد کف پا ممکن است ناشی از موارد زیر نیز باشد:
- پارگی تاندون آشیل، تاندون طناب پاشنه در پشت مچ پا پاره میشود.
- کبودی استخوان
- کیست استخوان، یک کیست پر از مایع در استخوان
- نقرس، میزان اسید اوره در خون افزایش مییابد تا زمانی که مقدار آن بیش از حد شده و باعث تجمع کریستالهای اورات در اطراف مفصلها میگردد. این امر باعث التهاب و درد شدید میشود و حملات نقرس رخ میدهند.
- نوروما (نورومای مورتون)، یک عصب متورم در برجستگی کف پا که اغلب بین قاعدهی انگشتان دوم و سوم پا است.
- استئومیلیت، به معنی عفونت استخوان یا مغز استخوان است، التهاب استخوان به علت عفونت. استئومیلیت گاهی اوقات در نتیجهی یکی از عوارض جانبی آسیب دیدگی یا جراحی رخ میدهد. در برخی موارد، عفونت ممکن است از جریان خون وارد بافت استخوان شود. بیماران مبتلا به استئومیلیت معمولاً درد عمیق و اسپاسمهای عضلانی در ناحیهی ملتهب و نیز تب را تجربه میکنند.
- نوروپاتی محیطی، نوروپاتی مجموعهای از اختلالات است که هنگامی رخ میدهند که اعصاب سیستم عصبی محیطی (بخشی از سیستم عصبی بیرون مغز و نخاع) آسیب میبینند. این وضعیت بطور کلی تحت عنوان نوروپاتی محیطی شناخته میشود و اغلب ناشی از آسیب به آکسونهای عصبی است. نوروپاتی معمولاً باعث درد و بیحسی در دستها و پاها میگردد. این مشکل میتواند ناشی از آسیبهای ضربهای، عفونت، اختلالات متابولیک و قرار گرفتن در معرض سموم باشد. یکی از شایعترین علل نوروپاتی دیابت است.
- مشکل در راه رفتن، حالت نامناسب بدن هنگام راه رفتن یا دویدن.
- آرتریت روماتوئید، گاهی اوقات تحت عنوان بیماری روماتوئید اطلاق میشود که یک بیماری خود ایمنی پیشرونده و ناتوان کننده است و باعث التهاب و درد در مفاصل، بافت اطراف مفاصل و سایر اندامهای بدن میگردد. آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی معمولاً ابتدا مفاصل دستان و پاها را درگیر میکند اما هر مفصل دیگری ممکن است متاثر شود. بیماران مبتلا به این بیماری اغلب دارای مفاصلی سفت بوده و بطور کلی احساس ناخوشی و خستگی میکنند.
علائم درد پاشنه پا
درد پاشنه پا به تدریج و بدون آسیب در ناحیهی متاثر بروز پیدا میکند. این درد اغلب در اثر پوشیدن یک کفش تخت مانند صندلهای لا انگشتی تحریک میشود. کفشهای تخت میتوانند باعث کشیدگی فاسیای کف پا شوند به حدی که این ناحیه متورم (ملتهب) شود. در بیشتر موارد، درد در زیر پا و به سمت جلوی پاشنه وجود دارد. در دیسکینزی پس از استراحت علائم بلافاصله بعد از بیرون آمدن از تخت در صبح و بعد از یک دوره استراحت در طول روز بدتر میشوند. بعد از کمی فعالیت علائم تا حدودی بهبود مییابند، هرچند ممکن است تا انتهای روز مجدداً بدتر شوند.
چطور میتوان درد کف پا را تشخیص داد؟
پزشک پا (پزشکی که در معاینه و درمان بیماریهای پا تخصص دارد) یک معاینه فیزیکی انجام داده و سوالات مرتبطی را در مورد درد میپرسد. پزشک همچنین در مورد میزان راه رفتن و ایستادن بیمار در طول روز، نوع کفشی که میپوشد و جزئیاتی از سابقهی پزشکی وی نیز سوالاتی میپرسد. اغلب این سوالات برای تشخیص کافی میباشند. گاهی اوقات نیاز به تستهای تشخیصی بیشتری مانند آزمایش خون و اسکنهای تصویر برداری خواهد بود.
درمانهای خانگی، سنتی، جراحی و غیر جراحی درد پاشنه پا
موارد زیر درمانهای متداول برای درد پاشنه پا هستند.
درمان پلانتار فاسیتیس
اکثر قریب باتفاق بیماران با درمانهای محافظه کارانه (که به منظور پرهیز از اقدامات درمانی پزشکی اساسی یا عملهای جراحی طراحی شدهاند) ظرف چند ماه بهبود مییابند.
داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی
داروهای دارای تاثیرات مسکن (کاهش درد) و کاهش درد که در دوزهای بالاتر تاثیرات ضد التهابی نیز دارند. داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی متفاوت از داروهایی هستند که حاوی استروئید بوده و ضد التهابی نیز میباشند. این داروها غیر مخدر هستند (باعث گیجی نمیشوند). برای بیماران مبتلا به پلانتار فاسیتیس چنین داروهایی میتوانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
کورتیکواستروئید
یک محلول کورتیکو استروئید روی ناحیهی متاثر پوست استفاده میشود و یک جریان الکتریکی به منظور کمک به جذب مورد استفاده قرار میگیرد. بطور جایگزین، ممکن است پزشک تصمیم به تزریق دارو بگیرد. هرچند، تزریق زیاد میتواند منجر به ضعیف شدن فاسیای کف پا شده و بطور قابل ملاحظهای خطر پارگی و کاهش پد چربی روی استخوان پاشنه را افزایش دهد. برخی پزشکان ممکن است از اولتراسوند برای اطمینان از انجام تزریق در جای صحیح استفاده کنند.
فیزیوتراپی
یک فیزیوتراپیست واجد شرایط و متخصص میتواند به بیمار ورزشهایی را آموزش دهد که باعث کشیدگی فاسیای کف پا و تاندون آشیل و نیز تقویت عضلات پایین پا شوند و در نتیجه باعث تثبیت بهتر مچ و پاشنه پا گردد. ممکن به بیمار در مورد چگونگی استفاده از چسبهای ورزشی نیز آموزش داده شود که باعث فراهم شدن پشتیبانی بهتر از قسمت پایین پا خواهد شد.
ارتز
کفیها و ارتزها (وسایل کمکی) میتوانند برای اصلاح مشکلات پا و نیز ایجاد ضربهگیر و حفظ قوس کف پا در حین بهبودی مفید باشند.
شاک ویو تراپی
امواج صوتی روی ناحیهی متاثر متمرکز شده و باعث تحریک و تسریع بهبودی میگردند. این نوع درمان تنها برای موارد مزمن توصیه میشود که واکنشی به درمان محافظه کارانه نشان ندادهاند.
جراحی
فاسیای کف پا از استخوان پاشنه جدا میشود. این روش تنها در صورتی که هیچ روش دیگری موثر نباشد، توصیه میشود. این خطر وجود دارد که قوس کف پا بعد از عمل ضعیف شود.
آتلهای شبانه
این آتل روی ساق و قدم پا قرار گرفته و بیمار آن را در طول خواب استفاده میکند. در طول شب فاسیای کف پا و تاندون آشیل در حالت کشیده قرار میگیرند.
درمان سنتی و خانگی
مصرف ویتامین ب 5 که در مواد غذایی مانند آووکادو، تخمه آفتاب گردان، تخم مرغ و ماهی سالمون یافت میشود. همچنین قرار دادن کیسه یخ در محل درد میتواند به بهبود و کاهش درد کمک کند.
در صورت عدم درمان درد پاشنه پا چه اتفاقی میافتد؟
حتی در صورتی که درد بصورت نامنظم باشد نباید به آن بیتوجهی کنید، بخصوص در صورتی که پلانتار فاسیتیس تشخیص داده شده باشد. درد مداوم درمان نشده میتواند منتهی به درد ناتوان کننده و لنگیدن شود و کیفیت زندگی روزمره را کاهش دهد.
چگونه میتوان ارتزها را تمیز کرد؟
ارتزها ذاتاً بهداشتی و ضد باکتری هستند. شما قبل از نیاز به تمیز کردن، به علت ساییدگی و پارگی در اثر داشتن شیوه زندگی فعال باید آنها را تعویض کنید. با این حال، با استفاده از مواد شوینده ملایم با ماشین و دست قابل شستشو هستند. ارتزهای با طول کامل را تنها با دست میتوان شست.
چند وقت یک بار باید ارتزها را تعویض کرد؟
در صورتی که هر روز از ارتز استفاده میکنید، توصیه میشود که هر سه ماه یک بار تعویض شوند. برای استفادهی کمتر، میتوان هر شش ماه یک بار آنها را تعویض کرد. هرچه فعالتر باشید، بیشتر نیاز به تعویض ارتزها خواهید داشت. ارتزهای بادوام میتوانند به تدریج فرسوده شده و کارایی آنها کاهش یابد. در صورتی که پا مجدداً شروع به درد کرد، برای کنترل نشانههای فرسودگی ارتز، آن را کنترل کنید.
قوس پا ناحیه ای در امتداد پایین پا بین برجستگی زیر پنجه و پاشنه است. درد در قوس پا یک مشکل شایع است، به خصوص در میان ورزشکاران.
گودی کف پا از سه قوس جداگانه تشکیل شده است که یک مثلث را تشکیل میدهد. هر قوس از استخوانها، رباطها و تاندونها تشکیل شده است.
دلایل زیادی برای درد قوس و گودی کف پا وجود دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این علل و همچنین روشهای درمانی احتمالی، به مطالعه این مقاله ادامه دهید.
علل
دو علت شایع درد در قوس پا شامل آسیب دیدگی و مشکلات ساختاری است.
مشکلات ساختاری معمولاً به قوسهای کم و زیاد یا سایر ناهنجاریها در پا و اطراف آن اشاره دارد.
در هر دو مورد، عوامل مختلفی میتوانند این مسائل را تحریک یا تشدید کنند، از جمله:
- پیری
- استفاده بیش از حد
- افزایش وزن
- فشار جسمی
- شرایط عصبی
دلایل درد قوس و گودی کف پا عبارتند از:
پرونیشن بیش از حد
پرونیشن بیش از حد به نحوه حرکت پای فرد هنگام راه رفتن، دویدن یا آهسته دویدن است.
فردی که بیش از حد پای خود را به داخل میچرخاند ابتدا با قسمت بیرونی پاشنه به زمین ضربه میزند. هنگامی که فرد این مرحله از گام را کامل میکند، پا بیش از حد روی قوس میغلتد. فشار اضافی باعث صاف شدن قوس میشود.
در طولانی مدت، پرونیشن بیش از حد میتواند به تاندونها، عضلات و رباطها آسیب برساند. این آسیب میتواند منجر به درد در قوس، زانو، لگن یا کمر شود. همچنین ممکن است باعث ایجاد انگشت چکشی و پینه شود.
یک وسیله محافظتی برای فردی که بیش از حد پرونیشن میکند در هنگام راه رفتن مفید خواهد بود. پشتیبانی میتواند شامل کفشهای پایداری و تکیه گاههای قوس تجویزی باشد.
ورم کف پا
ورم کف پا یک بیماری تخریب کننده فاشیای کف پا و از علل شایع درد پاشنه است. ناحیه کف پا رباطی است که پشت پا را به جلو متصل میکند.
علل شایع فاسییت کف پا عبارتند از:
- صدمه
- استفاده بیش از حد
- التهاب
هر کسی میتواند مبتلا به ورم کف پا شود، اما فعالیتهایی مانند دویدن میتواند خطر را افزایش دهد.
اگر فردی مبتلا به ورم مفصل کف پا باشد، اغلب هنگام بیدار شدن احساس درد میکند. درد به طور معمول در طول روز با راه رفتن و ایستادن بدتر میشود. علاوه بر درد قوس، فرد ممکن است احساس سفتی در پاشنه یا پنجه پا داشته باشد.
افراد مبتلا به ورم مفصل کف پا ممکن است لازم باشد فعالیتهایی مانند دویدن را برای بهبودی پا متوقف کنند. آنها همچنین میتوانند کفشهای محافظ یا استفاده از کفی را برای کمک به برداشتن فشار از روی قوس امتحان کنند.
پس کاووس
پس کاووس یک ناهنجاری ساختاری است که باعث قوس زیاد پا میشود. علل قوس زیاد پا عبارتند از:
- ژنتیک
- سکته
- فلج مغزی
- بیماری شارکو ماری توث
اگر فردی پس کاووس داشته باشد، ممکن است هنگام راه رفتن یا ایستادن احساس درد کند. همچنین ممکن است ثبات آنها کاهش یابد، که میتواند منجر به پیچ خوردگی مچ پا و آسیب دیدگی شود.
یک شخص ممکن است مسائل دیگری در رابطه با پس کاووس داشته باشد، از جمله:
- انگشتان خمیده
- انگشت چکشی
- پینه
افرادی که دارای پس کاووس هستند میتوانند کفشهای محافظتی یا کفیهایی را برای کمک به تثبیت پاها و جلوگیری از درد و آسیب احتمالی استفاده کنند.
اختلال عملکرد تاندون تیبیال خلفی
تاندون پشتی تیبیا یکی از عضلات ساق پا را به قسمت داخلی پا متصل میکند. اختلال عملکرد تاندون عقبی تیبیا (PTTD) هنگامی رخ میدهد که این تاندون آسیب دیده یا ملتهب شده باشد. اگر تاندون پشتی استخوان درشت نی نتواند قوس را پشتیبانی کند، ممکن است در نتیجه فرد در آنجا احساس درد کند.
درد PTTD به طور معمول در قسمت داخلی مچ پا و پشت ساق پا ایجاد میشود. درد معمولاً هنگام دویدن یا راه رفتن سریع اتفاق میافتد و با توقف فرد از بین میرود.
بریس مچ پا یا کفیهای مخصوص طراحی شده میتوانند به اصلاح PTTD کمک کنند.
کف پای صاف
صافی کف پا میتواند در کودکان یا بزرگسالان ایجاد شود. در بسیاری از موارد، صافی کف پا مشکلی ایجاد نمیکند، اما همچنین میتواند باعث احساس درد در قوس، نواحی دیگر پا، ساق پا، مچ پا و کمر شود.
ممکن است فرد تا زمانی که علائم بروز نکند، متوجه نشود که کف پای او صاف است. پزشک ممکن است استفاده از کفش یا کفی حمایتی را برای کمک به پشتیبانی بیشتر از قوس توصیه کند.
درمان
در برخی موارد، درمانهای خانگی و کشش برای تسکین درد کافی نیست. در این صورت، پزشک یا متخصص پا میتواند یکی یا موارد زیر را توصیه کند:
- فیزیوتراپی
- آتل شب
- بریس
- گچ گرفتن
- عمل جراحي
- تزریق کورتیزون
- مسکنهای نسخه ای (تجویز داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی)
- ارتزهای تجویزی، کفشهای حمایتی یا کفیهای طبی
درمانهای خانگی و کشش
در حالی که فرد تحت درمان است، باید درمانهای خانگی و کششها را نیز برای کاهش درد در نظر بگیرد. اگر پزشك به آنها توصیه كرد كه پا را تكان ندهند، نباید آنها را امتحان كند.
برخی از درمانهای خانگی شامل موارد زیر است:
- استراحت: انجام هر فعالیتی که باعث تشدید قوس شود را متوقف یا به میزان قابل توجهی کاهش دهید.
- استفاده از یخ: یك بسته یخ را كه در پارچه پیچیده شده است روی قوس و سایر مناطق حساس بمالید تا به شما در كاهش تورم كمك كند.
- پوشیدن جوراب: از راه رفتن با پای برهنه خودداری کنید.
- استفاده از تکیه گاه: استفاده از بالشتک پا، کفی و کفش محافظ را در نظر بگیرید.
- آتل بستن: از پزشک در مورد آتل زدن پا در شب برای کمک به نگه داشتن آن در هنگام خواب سوال کنید.
- استفاده از دارو: مسکنهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن را امتحان کنید.
علاوه بر این، روش مختلفی وجود دارد که فرد میتواند برای کاهش درد و کاهش قوس در معرض آسیب انجام دهد. این موارد عبارتند از:
کشش پا
برای انجام این کشش:
- بنشینید
- پا را روی ران مقابل قرار دهید
- انگشتان پا را با یک دست نگه دارید در حالی که با دست دیگر پاشنه را به داخل و رو به پایین فشار میدهید
- انگشتان پا را به آرامی به سمت پاشنه فشار دهید و ۳-۵ دقیقه آن را نگه دارید
کشش ساق
وقتی فردی ساق پای خود را کشیده میکند، میتواند درد و فشار قوس پا را تسکین دهد. برای انجام کشش ساق:
- رو به دیوار بایستید و هر دو دست را به فاصله عرض شانه روی دیوار قرار دهید
- با یک پا به عقب قدم بردارید
- در حالی که زانوی پای پشتی را صاف نگه میدارید و پاشنه را روی زمین قرار داده اید، زانوی جلو را خم کنید
- کشش را به مدت ۲۰-۳۰ ثانیه نگه دارید، سه بار تکرار کنید و سپس پاها را عوض کنید
ماساژ پا با غلتک یا توپ
فرد میتواند از یک توپ تنیس یا غلتک فومی کوچک برای انجام کشش ماساژ روی پا استفاده کند. این روش در حالت نشسته ساده تر است.
برای استفاده از این روش، باید:
- کفشهای خود را در بیاورید و روی صندلی بنشینید
- توپ یا غلتک را در زیر قوس پا قرار دهید
- آن را از پنجه پا تا پاشنه بالای قوس به عقب و جلو بچرخانید
درباره قوس پا
قوس وظیفه چندین عملکرد در پا را بر عهده دارد. برخی از کارهایی که قوس انجام میدهد شامل موارد زیر است:
- به تحمل وزن کمک میکند
- به ثبات حرکات کمک میکند
- اجازه میدهد پا هنگام راه رفتن یا دویدن، با تغییرات در زمین سازگار شود
- به جذب ضربه کمک میکند
- به حفظ تعادل کمک میکند
یک فرد ممکن است آسیب دیدگی قوس را مستقیماً در آن ناحیه احساس کند. احساس درد یا ناراحتی در مناطق دیگر نیز ممکن است وجود داشته باشد، از جمله:
- پاشنه
- پنجه پا
- روی پا
- لگن
- پاها
- زانو
- کمر
- مچ پا
در بعضی موارد، فرد ممکن است هنگام صبح بیشترین درد را احساس کند. با این حال، بیشتر افراد در طی فعالیتهایی از جمله ایستادن که مستقیماً پا را درگیر میکند، درد بدتری را تجربه خواهند کرد.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
برای درد گاه به گاه، استراحت، یخ و کشش معمولاً کافی است. با این حال، اگر درد پس از چند روز از بین نرفت، شدیدتر شد یا مکرراً تکرار شد، فرد باید با پزشک صحبت کند.
یک پزشک ممکن است شخص را به یک جراح ارتوپدی یا یک متخصص پا ارجاع دهد. آنها میتوانند پای فرد، نحوه راه رفتن وی و سایر عوامل را بررسی کنند تا مشخص کنند مشکل اصلی چیست.
یک معاینه میتواند شامل موارد زیر باشد:
- بررسی وجود التهاب، حساسیت، تورم، تغییر شکل
- بررسی تعادل، هماهنگی، واکنشها، احساس و تون عضلانی
- آزمایشاتی مانند اشعه ایکس، سی تی اسکن، ام آر آی یا سونوگرافی
هنگامی که پزشک علت اصلی درد را تشخیص داد، آنها درمانهایی را توصیه میکنند که به طور خاص علت اصلی را هدف قرار میدهند و به کاهش درد کمک میکنند.