علت درد بالای زانو پای راست

تورم زانو زمانی ایجاد میشود که مایعی بعد از آسیب دیدگی در داخل و بیرون مفصل زانو ساخته شود مفصل زانو کپسول های بسته ای مانند بالون است و می تواند باز و بسته شود، زمانیکه مایع در داخل مفصل انباشته شود باعث ایجاد تورم می شود، به این تورم  بیرون تراوی یا ترشح گفته میشود. ورم زانو می تواند با زانو درد یا بدون درد زانو باشد، و در زیر زانو، جلوی زانو و پشت آن بروز پیدا کند. بیرون تراوی زانو بر اثر ضربه به ساختارهای مهم زانو در هنگام آسیب دیدگی های شدید ایجاد می شود. ورم زانو در بیرون کپسول معمولا مستقیما روی ساختار زانویی که دچار تورم شده است ایجاد می شود. ورم زانو می تواند به تدریج یا ناگهانی ایجاد شود. تورم با افت و خیز همراه است اما تورم های دائمی و پایدار با آسیب دیدگی های جدی ایجاد می شود. در ادامه به علائم و درمان ورم زانو می پردازیم.

علت و دلایل

علت ورم زانو می تواند موارد زیر باشد:

۱-  ورم زانو اغلب بعد از آسیب دیدگی ایجاد میشود، اما در بعضی از مواقع هم میتواند بدون هیچ گونه آسیب دیدگی آشکاری اتفاق بیفتد.

۲-  آسیب دیدگی ها می تواند ناشی از ضربه های مستقیم درحین انجام فعالیت های ورزشی پر برخورد مانند فوتبال و فعالیت هایی مانند چرخش، تغییر ناگهانی جهت یا با سرعت زیاد دویدن، پرش، یا فرود آمدن روی زمین ایجاد شود.

۳-  ورم زانویی که ناشی از آسیب دیدگی نباشد می تواند بر اثر شرایط دیگری مانندعفونت و بیماری ارتروز زانو التهابی ایجاد شود، در این صورت ورم زانو با درد همراه است.

در صورتیکه ورم زانو بعد از آسیب دیدگی در داخل مفصل زانو ایجاد شود ممکن بر اثر بروز عوامل زیر ایجاد شود:

• پارگی لیگامنت صلیبی ومتقاطع جلویی: لیگامنت متقاطع جلوی رشته های فیبری قوی هستند که در مرکز زانو قرار گرفته اند، این لیگامنت باعث نگهداری استخوان اصلی قسمت بالا و پایین زانو به یکدیگر شده است و به استحکام زانو کمک می کند پارگی لیگامنت جلویی بعد از آسیب دیدگی باعث ایجاد ورم زانو می شود
• پارگی غضروف ها:غضروف ها بافت هایی هستند که به مفصل متصل شده اند و باعث نرمی کشکک زانو و حرکت آن می شوند دو نوع غضروف در مفصل زانو وجود دارد غضروف های نرم وغضروف های سخت. قسمت های هلالی، پدهای انعطاف پذیر در ناحیه خارجی و داخلی مفصل زانو وجود دارد، که به آن غضروف های مینیسک زانو گفته می شود. غضروف های براق، نرم و سختی هم درانتهای استخوان های زانو قرار گرفته است که به آنها غضروف های مفصل گفته می شود.
• شکستگی در مفصل زانو: درصورتیکه هر کدام استخوان های مفصل زانو شکسته شود یا غضروف ها دچارآسیب دیدگی شود ورم زانو رخ میدهد.
• جابه جایی کشکک زانو: زمانیکه ساق پای خود را خم و راست میکنید کشکک زانو درشیاری که درانتهای استخوان ران قرارگرفته است می لغزد  کشکک میتواند به دلیل جابه جایی ناشی از انقباضات شدید ماهیچه ران درحین افتادن های شدید روی زمین از این شیار بیرون بیاید و به ناحیه خارجی مفصل زانو حرکت کند همچنین جابه جایی کشکک زانو می تواند با انجام فعالیت هایی مانند چرخش، افتادن روی زمین با خم شدن ناگهانی زانو هنگام توقف و پریدن یا بعد از پرش از یک ارتفاع ایجاد شود.

تورم در بیرون مفصل زانو می تواند بر اثرآسیب دیدگی یا تشدید بیماری ها با گذشت زمان ایجاد شود.

علل ورم زانو شامل موارد زیر است:

• آسیب دیدگی لیگامنت های جانبی: لیگامنت های جانبی رشته های فیبری قوی در ناحیه داخلی و خارجی مفصل زانو هستند که استخوان ران را به قسمت پایین ساق پا (تیبیا،فیبولا) متصل می کنند.
• التهاب برسا:التهاب برسا به التهاب در کیسه پر از مایع برسا در بین استخوان ها، تاندون ها یا ماهیچه هایی گفته می شود، که از ساییدگی بافت ها جلوگیری میکند و باعث میشود که بافت ها به راحتی  روی یکدیگر حرکت کنند. التهاب در این ناحیه می تواند منجر به ورم زانو می شود.
• تاندونیت: تاندونیت به التهابات  تاندون ها گفته میشود تاندون ها رشته های فیبری قوی هستند که ماهیچه های اطراف زانو را به استخوان ها متصل کرده است
• آسیب دیدگی صفحه رشد: صفحه رشد ناحیه خاصی ازاستخوان های درحال رشد درکودکان ونوجوانان است که میتواند براثرآسیب دیدگی ودرحین انجام فعالیت های ورزشی صدمه ببیند

در صورتیکه با ورم در قسمت داخلی زانو مواجه شوید، ورم زانو در این ناحیه ناشی از آسیب دیدگی نیست و بر اثر عوامل زیر ایجاد می شود:

بیماری نقرس: در این نوع از آرتروز التهابی، کریستال در مفصل زانو رسوب میکند و نقرس به سرعت باعث ایجاد ورم زانو می شود.

• آرتروز فرسوده کننده مفصل:این نوع آرتروز اغلب بعد از سن ۴۰ سالگی ایجاد میشود اما درصورتیکه دچارآسیب دیدگی های ناحیه زانو شده باشید ممکن است زودترهم اتفاق بیفتد با افزایش سن مفصل زانو دچار فرسودگی میشود و از بین میرود و می تواند منجربه ایجاد ورم زانو شود.
• سندروم درد کشکک زانو:این شرایط باعث ایجاد درد در قسمت بالا، زیر، اطراف و پشت کشکک زانو میشود این اختلال ناشی از استفاده زیاد از مفصل وانجام فعالیت های مکرری مانند دویدن، پریدن، زانوزدن وخم شدن است. این یکی از رایجترین سندروم های علت زانو درد و ورم زانو است.
• کیست بیکر: کیست معمولا تجمع مایع در پشت مفصل زانو است که بر اثر آسیب دیدگی یابیماری آرتروز ایجاد می شود.

علائم ونشانه ها

ورم زانو در داخل آن باعث ایجاد علائم زیر می شود:

۱-  بروز درد و گرفتگی در کل زانو

۲-  شما ممکن است به دلیل تجمع مایع در زانو در خم کردن زانو با مشکل مواجه شوید و زمانیکه بخواهید مفصل را خم کنید، با درد مواجه شوید.

۳-  بروز درد هنگام پیاده روی

۴-  اگر دچار آسیب دیدگی های غضروف ها و لیگامنت ها (بافت های قوی که استخوان ها را به یکدیگر متصل کرده است)شوید، زانوی شما استقامت کافی نخواهد داشت. ممکن است مفصل زانو قفل شود ناگهانی خم شود و تعادل خود را از دست دهید (دریک موقعیت خاص دچارگرفتگی شود) گرفتگی ایجاد می شود.

۵-   با شکستگی غضروف ها و استخوان های مفصل صدای قرچ قروچ بلندی در زمان آسیب دیدگی یا بعد از آسیب دیدگی زمانیکه بخواهید مفصل را حرکت دهید ایجاد می شود.

۶-  در مفصل گرمای زیادی ایجاد می شود و قرمز می شود.

۷-  در اطراف مفصل کبودی ایجاد می شود.

ورم زانو در بیرون آن باعث ایجاد علائم زیر می شود:

۱-  بروز درد مستقما در ناحیه آسیب دیده

۲-  قرمزی و افزایش حرارت در ناحیه متورم

۳-  زمانیکه دچار آسیب دیدگی لیگامنت شده اید و قصد چرخش یا پرش دارید مفصل زانوی شما ناگهان خم می شود.

۴-  فعالیت هایی که باعث ایجاد فشار روی ساختارهای آسیب دیده می شود، می تواند باعث افزایش درد و ورم زانو شود.

۵-  زانو زدن و خم شدن میتواند باعث افزایش درد و ورم زیر زانو، بالای زانو و جلوی زانو شود.

۶-  ممکن است مسقیما در قسمت بالا و زیر ناحیه آسیب دیده کبودی ایجاد شود.

تشخیص

برای تشخیص دقیق و درست ورم زانو پزشک از شما در خواست می کند که تست های زیر را انجام دهید:

۱-  تست عکس برداری اشعه ایکس: انجام این تست استخوان ها و لیگامنت های مفصل زانو را ارزیابی میکند و هر گونه پارگی، شکاف، جابه جایی و بیماری در این نواحی را نشان می دهد.

۲-  تست ام آر آی: برای تشخیص اختلالات بسیار جزئی در مفضل زانو نیاز است.

۳-  آزمایش خون: این آزمایش می تواند هر گونه عفونت، التهاب، بیماری روماتیسم زانو ناشی از آرتروز، بیماری غدد لنفاوی، مشکلات لخته شدن خون یا بیماری های دیگر را شناسایی کند.

۴-  آرتروسنتز (Arthrocentesis): این نوع تست روی مایع موجود در مفصل زانو انجام می شود و خون و هر گونه باکتری در مایع زانو (ورم زانو) را ارزیابی می کند.

درمان

درمان ورم زانو شامل روش های بدون جراحی و جراحی که در ادامه به آنها اشاره می شود، می باشد.

استراحت

برای درمان ورم زانو استراحت و بی تحرکی یکی از راه حل های موثراست  استراحت باعث کاهش درد و ورم زانو وتسریع در روند بهبودی می شود شما باید از پیاده روی با پای آسیب دیده، ایجاد وزن روی مفصل آسیب دیده، نشستن و دراز کشیدن در یک موقعیت ثابت جلوگیری کنید، علاوه بر این زمانیکه می نشینید یا دراز می کشید باید پاهای خود را تا نزدیک قلب بالا بیاورید تا باعث کاهش تورم شود.

کمپرس یخ

به کاربردن کمپرس یخ یا بسته های گیاهان یخ زده باعث کاهش ورم زانو می شود.  سرد کردن مفصل باعث کاهش درد و ورم می شود. شما باید کمپرس یخ را به مدت ۲۰ دقیقه روی مفصل قرار دهید و با فاصله یک ساعته مجددا آنرا روی مفصل قرار دهید.

دارو

داروهای زیادی وجود دارد که می تواند باعث درمان ورم زانو شود. این داروها باعث کاهش تورم،سختی و بهبود عملکرد مفصل آسیب دیده می شوند. مصرف داروهای ضدالتهاب بدون استروئید  مانند آدویل، تایلنول، ایبوپروفن وآسپرین باعث کاهش علائم درد و ورم زانو می شود. ممکن است پزشک بر اساس میزان شدت شرایط داروهای قوی تری را برای کاهش علائم برای بیمار تجویز کند. هم چنین ممکن است تزریق کورتیکواستروئید به صورت مستقیم در مفصل برای کاهش ورم و درمان آب آوردن زانو انجام شود.

فیزیوتراپی

در صورتیکه پزشک انجام جراحی را لازم نداند، بیماران می توانند با کمک درمان های فیزیوتراپی مانند الکترو درمانی، اولتراسوند یا درمان با فراصوت، درمان های گرم و سرد و لیزر درمانی باعث توانبخشی مفصل و بازگشت به حالت طبیعی شوند. متخصصان فیزیوتراپی با انجام تمرنیات منظم استقامتی و انعطافی باعث بهبود انعطاف و استقامت ماهیچه های اطراف مفصل و کاهش ورم زانو می شوند.

ماساژ

ماساژ یکی دیگر از درمان های طبیعی برای درمان ورم زانو است با استفاده از ماساژ دادن ماهیچه ها می توان، میزان تولید ایندورفین و مواد شیمیایی دیگر که باعث کاهش درد در بدن می شود، را آزاد کرد و باعث افزایش جریان خون در مفصل شد.

جراحی

در صورتیکه از ورم شدید مفصل زانو همراه با درد و علائم مزمن دیگر رنج می برید و اگر آسیب دیدگی در مفصل مجددا بازگشته است، برای درمان این شرایط پزشک انجام جراحی را به شما توصیه می کند. چند نوع جراحی وجود داردکه باعث کاهش علائم ورم زانو و درد می شود. پزشک مناسبترین و موثرترین نوع جراحی متناسب با شرایط شما را برایتان انتخاب میکند، جراحی هایی که برای درمان این اختلال انجام میشود شامل جراحی آرتروسکوپی، آسپیریشن مفصل (بیرون کشیدن مایع مفصل ) و جراحی تعویض مفصل زانو است.

برای درمان ورم زانو روش‌های دیگری مانند ورزش درمانی، تزریق اوزون و … نیز وجود دارد.

پیشگیری

از انجام فعالیت های فیزیکی خطرناک جلوگیری کنید. وزن متعادل بدن خود راحفظ کنید وزن اضافی باعث ایجاد فشار زیاد روی مفصل زانومی شود و به تدریج باعث فرسودگی و ورم زانو می شود. بستن زانو بوسیله بانداژهای کشی باعث کاهش درد و حفظ مفصل در موقعیت مناسب می شود.

ورم زانو خود یه نشانه از وجود مشکل دیگری است، بنابراین در صورتی که با  این مشکل مواجهه هستید در ابتدا فعالیت های شدید و فشار روی مفصل را کم کنید و سپس به پزشک مراجعه کنید و به درمان ورم زانو اقدام کنید. ورم زانو می تواند همراه با درد یا بدون درد باشد این مسئله ممکن است در بارداری این اتفاق بیفتند در این صورت حتما با پزشک مشورت کنید.در کودکان  نیز بر اثر ضربه ممکن است ورم زانو بوجود آید. معمولا این بیماری با روش های بدون جراحی و برطرف کردن علت بهبود میابد و فقط تعداد کمی از بیماران نیاز به عمل جراحی پیدا می کنند.

قفل شدن مفصل زانو به موقعیتی اطلاق می شود که پای فرد در جای خود قفل شده و نتوان آن را خم و راست کرد که در یکی از دو دسته ی زیر طبقه بندی می شوند:

دسته ی اول، قفل شدن حقیقی زانوست که در طی آن یک مانع مکانیکی در داخل مفصل، از حرکت زانو جلوگیری می کند. این حالت معمولا زمانی اتفاق می افتد که فرد پای خود را تا حد امکان صاف می کند. دسته ی دوم، قفل شدن کاذب زانوست که در طی آن، درد شدید به طور موقتی تحرک زانو را محدود می کند. قفل شدن حقیقی زانو معمولا نادر است.

در این مقاله، به علل شایع قفل کردن زانو و روش های درمان احتمالی آن ها می پردازیم.

قفل شدن حقیقی زانو

مفصل زانو طوری طراحی شده است که می تواند خم و راست شده و اندکی نیز بچرخد. اگر چیزی در درون مفصل گیر کند، حرکت پا را محدود کرده موجب خشکی زانو شده و آن را قفل می کند. مانند این که زانو کاملا از کار افتاده و نمی تواند آن را حرکت داد. معمولا قبل از این که فرد دوباره بتواند پای خود را حرکت دهد، به چند دقیقه حرکت آرام و یا  تکان دادن نیاز خواهد بود. در برخی موارد نیز، دخالت متخصص لازم است تا قطعه ی مشکل ساز را از سر راه بردارد. به این حالت قفل شدن حقیقی مفصل زانو می گویند، زمانی که جسمی به صورت فیزیکی جلوی حرکت مفصل را گرفته باشد.

قفل شدن حقیقی زانو، بسته به موارد مختلف می تواند دردناک و یا بدون درد باشد. در این نوع از قفل شدن زانو، معمولا راست کردن پا مشکل شده و فرد نمی تواند پای خود را کاملا صاف کند.

علت ها و دلایل

1) پارگی مینیسک :

مینیسک لایه ی ضخیمی از غضروف است که سطح درونی مفصل را پوشانده و علاوه بر بازی کردن نقش ضربه گیر، حرکت مفصل را نیز روان تر می کند. اگر مینیسک پاره شود، تکه ی پاره شده ی آن ممکن است در مفصل گیر کرده و باعث قفل شدن آن گردد. شایع ترین نوع پارگی مینیسک زانو که می تواند باعث قفل شدن زانو گردد، “پارگی دسته سطلی” نام دارد. در این حالت، قسمتی از مینیسک پاره شده ولی همچنان به مینیسک متصل می ماند و بدین صورت می تواند در اطراف آن ناحیه در حرکت باشد. با حرکت کردن مفصل زانو، این تکه ی پاره شده ممکن است به اندازه ای بزرگ باشد که در مفصل گیر کرده و باعث قفل شدن آن گردد. پارگی مینیسک یکی از اصلی ترین علل درد زانو نیز می باشد.

ایجاد آسیب، معمولا در اثر چرخیدن بر روی یک زانو و یا فرسودگی تدریجی مفصل می تواند علت پارگی مینیسک زانو باشد. می توانید در بخش علائم پاره شدن مینیسک زانو ، اطلاعات بیشتری کسب کنید.

2) استخوان ضعیف و شکننده

عامل دیگری که می تواند باعث قفل شدن زانو گردد، زمانی است که تکه ای استخوان از مفصل زانو شکسته شده و پس از جدا شدن آزادانه در آن محیط گردش کند. همانند پارگی مینیسک، اگر استخوان شکسته شده نیز به جای اشتباهی برود، می تواند در آن جا گیر افتاده و باعث قفل شدن زانو در یک موقعیت خاص گردد.

تکه ی استخوان ممکن است در اثر یک آسیب و یا یک عارضه ی پزشکی مانند ابتلا به علائم ارتروز زانو و یا استئو کندریت دیسکان، شکسته شده باشد.

آرتروز

آرتروز و روند طبیعی پیر شدن فرد، می توانند احتمال قفل شدن زانو را افزایش دهند و علت زانو درد می باشد . با گذشت زمان، غضروفی که استخوان ها را در زانو پوشش می دهد فرسوده شده و به تدریج از بین می رود. غضروف تکه تکه شده ممکن است در درون مفصل زانو گیر افتاده و باعث بروز علائم آرتروز زانو شده و  خم شدن آن را نا ممکن کند. اگر غضروف کاملا از بین رفته باشد، ممکن است که تراشه های استخوانی نیز در مکانیسم مفصل زانو اختلال ایجاد کرده و باعث قفل شدن آن بشوند. به این عارضه استئو کندریت دیسکان می گویند.

ورزش شدید

ورزش شدید و یا کشیده شدن ماهیچه های ران می توانند علت های ب قفل شدن زانو باشند. هر گونه ضعف یا گرفتگی در ماهیچه های خارجی ران می تواند می تواند باعث اختلال در تعادل کشکک زانو گردد. کشکک نیز تا زمانی که ماهیچه به حالت عادی خود باز نگردد، در همان حالت باقی خواهد ماند. حتی زمانی که کشکک زانو دوباره به درستی تراز شده و تعادل خود را به دست بیاورد، مدت زمان زیادی برای بازگشت دامنه ی حرکتی طبیعی به زانو طول خواهد کشید.

قفل شدن کاذب

در برخی موارد اگر درد به اندازه ی کافی شدید باشد می تواند زانو را از حرکت عادی خود باز دارد. این اتفاق زمانی می افتد که مکانیسم حفاظتی بدن فعال شده و با محدود کردن حرکات، سعی در کاهش هر گونه آسیب احتمالی دارد. این امر معمولا با اسپاسم و گرفتگی ماهیچه ها و نگه داشتن پا در یک موقعیت خاص انجام می شود. به این حالت، قفل شدگی کاذب زانو می گویند. تفاوت این حالت با قفل شدگی حقیقی زانو در این است که چیزی در درون خود مفصل گیر نیافتاده و در حالی که زانو در ابتدا قفل می شود، پس از مدت زمان کوتاهی می توان دوباره آن را حرکت داد. این عارضه معمولا یک حالت “ناگهانی” است که حرکت فرد را محدود کرده ولی به سرعت از بین می رود. قفل شدن کاذب زانو می تواند هم خم شدن و هم راست شدن زانو را محدود کند در حالی که قفل شدن حقیقی معمولا تنها راست شدن زانو را محدود می کند.

علت ها و دلایل

علت قفل شدن زانو می تواند به عوامل زیر مربوط باشد:

تورم : وجود مایع بیش از اندازه در درون کپسول مفصل، می تواند حرکت آن را محدود کرده و با دلیل فشار وارده، از خم و راست شدن پا جلوگیری کند.

التهاب : التهاب ساختار های درون و اطراف زانو نیز می تواند حرکت آن را محدود کند. شایع ترین علل این عارضه، آرتروز روماتوئید و نقرس می باشند.

حرکت نامناسب کشکک زانو : وجود مشکل در حرکت کشکک زانو بر روی شکاف جلوی زانو می تواند باعث قفل شدن کاذب زانو گردد. این عارضه معمولا بسیار دردناک است.

سندرم پلیکا : علت سندروم پلیکا ، ایجاد تنش در پلیکای میانی (یک شکاف بر روی بافت سینوویال پوشاننده ی مفصل) بوده و می تواند باعث قفل شدن کاذب زانو گردد.

آسیب به زانو : ایجاد هر گونه آسیب به هر یک از ساختار های زانو که بتواند درد شدید ایجاد کند، ممکن است باعث اسپاسم عضلانی شده و منجر به قفل شدن زانو گردد. برای مثال می توان به پیچ خوردگی رباط زانو اشاره کرد.

درمان

روش درمان قفل کردن زانو، به علت قفل شدن آن بستگی دارد. تنها در موارد شدید، عمل جراحی لازم خواهد بود.

• اگر علت قفل شدن زانو  پارگی مینیسک است، ممکن است به شما توصیه شود که از روش هایی از قبیل یخ درمانی، دارو درمانی، تزریق PRP (پلاسمای غنی شده با پلاکت) و یا فیزیو تراپی استفاده کنید.

• استفاده از زانو بند های طبی نیز می تواند برای کاهش علائم آزار دهنده مناسب بوده و همچنین از آن حمایت کند. زانو بند طبی نه تنها زانو را مستحکم تر می کند، بلکه آن را گرم نیز نگه می دارد. برای انتخاب یک زانو بند طبی مناسب، با پزشک خود مشورت کنید.

• در برخی از موارد، می توانید با استفاده از یک پد گرم کننده بر روی زانو، از شر خشکی و گرفتگی و درد زانو خلاص شوید. برای بهبودی زانو، دمای پد را بر روی درجه های پایین تنظیم کرده و آن را به مدت 10 تا 20 دقیقه بر روی زانو ی آسیب دیده ی خود قرار دهید. در صورت دسترسی نداشتن به یک پد گرم کننده، می توانید از حوله ی گرم و یا کیسه ی آب گرم  برای درمان قفل شدن زانو نیز استفاده کنید.

• فیزیو تراپی و برخی از تکنیک های آن، برای باز کردن قفل زانو بسیار موثر اند.

• به منظور رهایی از درد و التهاب قفل شدن زانو، دارو های مخصوص وجود دارند که احتمالا پزشک آن ها را برای شما تجویز خواهد کرد. اگر درد و التهاب بسیار شدید باشند، ممکن است پزشک برای درمانقفل شدن زانوزانو، به شما توصیه کند که تحت عمل جراحی قرار بگیرید.

چند نکته

اگر در زانوی خود احساس درد می کنید، فعالیت های فیزیکی از جمله کوه نوردی، وزنه برداری، زانو زدن، دویدن و جمباتمه زدن را متوقف کنید. انجام این فعالیت ها تنها می تواند منجر به آسیب بیشتر به زانو و بد تر شدن آن گردد. همچنین، یک لیست از فعالیت هایی که برای شما درد ایجاد نمی کنند تهیه کرده و انجام این فعالیت ها را ادامه دهید.
هنگام خواب در شب، زانو های خود را خم نکنید و از چمباتمه زدن در طول خواب خودداری کنید. در عوض سعی کنید که به هنگام خواب، پا های خود را کشیده و مستقیم نگاه دارید. با احساس اولین علائم درد، بلافاصله با پزشک خود تماس گرفته و به او مراجعه کنید تا او بتوانید مشکل زانوی شما را تشخیص داده و سریعا یک راه حل برای درمان قفل شدن زانو به شما ارائه دهد.