علت درد در پاشنه پای راست

درد پاشنه ی پا، یک مشکل شایع در میان ورزشکاران و همچنین دیگر افراد است که ممکن است به دلایل زیادی از جمله خار پاشنه به وجود آید. در این مقاله می توانید دلایل و علائم ممکن درد پاشنه پا  را بررسی کرده و درباره ی منشاء و درمان درد پاشنه ی خود و درد مچ پا و راه های درمان آن اطلاعات بیشتری کسب کنید.

پاشنه پا در هنگام راه رفتن و ایستادن فشار بسیاری را تحمل می کند، همچنین در هنگام دویدن فشاری چند برابر وزن بدن بر پاشنه پا وارد می شود از این رو پاشنه درد می تواند نشانه ی آسیب های جدی بافت، استخوان یا تاندون های متصل به پاشنه پا باشد. در حالی که درمان درد پاشنه پا به سادگی با روش های غیر جراحی امکان پذیر است، اکثر افراد این درد را نادیده می گیرند و در نتیجه با فشار آوردن بر پاشنه پا، آسیب وارد شده پیشرفت کرده و منجر به مشکلات جدی خواهد شد. توجه به علائم درد پاشنه پا و مراجعه به موقع به پزشک متخصص مهمترین اقدام در درمان موفقیت آمیز درد پاشنه پا می باشد.

علت ها و دلایل درد پاشنه پا

درد پاشنه پا معمولا با یک جراحت مثل پیچ خوردگی یا زمین خوردن به وجود نمی آید، بلکه نتیجه ی ضربه خوردن و فشار مکرر به پاشنه است.

شایع ترین علت درد پاشنه پا عبارت اند از:

فاسئیت پلانتار (التهاب نیام کف پا)

فاسیا (نیام) کف پا یک رباط محکم بوده که از استخوان پاشنه تا نوک پا کشیده شده است. با کشیده شدن فاسیای کف پا، بافت نرم آن به خصوص در ناحیه ی اتصال به استخوان پاشنه، دچار التهاب می شود. بعضا ممکن است که این مشکل در وسط پا اتفاق بیافتد که در این صورت بیمار به خصوص پس از استراحت های طولانی مدت، در زیر پای خود احساس درد می کند. برخی بیماران گرفتگی عضله ی توأم را نیز به دلیل سفت شدن و التهاب آشیل، تجربه می کنند.

بورسیت پاشنه

التهاب در ناحیه ی پشت پاشنه، در بورس (کیسه ی لیفی پر از مایع) می تواند به دلیل پریدن نادرست یا محکم به روی پاشنه ی پا، و یا فشار ناشی از کفش نامناسب ایجاد شود. درد معمولا در عمق پاشنه و یا در پشت آن احساس می گردد. بعضا ممکن است تاندون آسیل متورم شود. این درد معمولا در طی روز افزایش می یابد.

برآمدگی های غیر عادی پاشنه

در نوجوانان رایج است. استخوان پاشنه هنوز به طور کامل بالغ نشده و سایش زیادی هم دارد بنابراین استخوان بیشتری ساخته می شود. در افراد مبتلا به صافی کف پا و یا خانم هایی که قبل از بلوغ استخوان، شروع به پوشیدن کفش های پاشنه بلند می کنند، شایع است.

شما به‌راحتی می‌توانید با خیس کردن پاها و راه روفتن روی سطوح صاف، کف پای صاف ، را تشخیص دهید.

سندرم تونل تارسال

عبارت است از تحت فشار قرار گرفتن یک عصب بزرگ در پشت پا. این یک نوع آسیب عصبی ناشی از فشار است که می تواند در کف یا مچ پا اتفاق بیافتد.التهاب مزمن پاشنه ی پا یا به علت نازک شدن بافت پاشنه و یا به دلیل برداشتن قدم های سنگین ایجاد می شود.

شکستگی در اثر فشار

شکستگی پاشنه به علت فشار مکرر ناشی از تمرینات شدید، ورزش و یا کار سنگین ایجاد می شود. دونده ها به طور خاص در خطر شکستگی استخوان های پا در اثر فشار قرار دارند. همچنین ممکن است این عارضه به دلیل پوکی استخوان ایجاد شود.

بیماری سیور (آپوفیز استخوان پاشنه)

شایع ترین علت درد پاشنه پا در میان ورزشکاران نوجوان و درد پا کودکان می باشد که به علت استفاده ی بیش از حد و ایجاد تعداد زیادی میکروتروما (پارگی کوچک) در صفحات رشد استخوان پاشنه، به وجود می آید. این عارضه در میان کودکان 7 تا 15 سال بیشترین شیوع را دارد.

التهاب تاندون آشیل

در برخی مواقع تاندون آشیل به دلیل پارگی های میکروسکوپی که نمی توانند خود را به خوبی ترمیم کنند، دچار اشکال در عملکرد می شود. این پارگی های میکروسکوپی به دلیل وارد شدن فشار بیش از حد تحمل به تاندون ایجاد شده و سرانجام تاندون ضخیم و ضعیف تر شده و دردناک می گردد. عارضه ی مزمن التهاب تاندون آشیل باعث تخریب تدریجی تاندون آشیل می شود.

درد پاشنه پا همچنین ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود:

• گسیختگی تاندون آشیل : تاندون پشت مچ پا، پاره شود.
• کوفتگی استخوان
• کیست استخوانی : یک کیست (حفره) حاوی مایع در درون استخوان.
• نقرس : بالا رفتن سطح اوریک اسید در خون تا حد خطرناک (هیپراوریسمی) باعث به وجود آمدن بلور های اورات در اطراف مفاصل شده و هنگام حمله ی نقرس باعث التهاب و درد بسیار شدید می شود.
• نوروما (نورومای مورتون) : یک عصب متورم در قسمت توپی پا که بیشتر در میان انگشتان دوم و سوم قرار دارد.
• کورک استخوانی به معنی عفونت استخوان و یا مغز استخوان و سپس التهاب آن به دلیل عفونت می باشد. در برخی مواقع کورک استخوانی به صورت مکمل جراحت یا جراحی ظاهر می شود. در بعضی موارد، عفونت از طریق جریان خون به بافت استخوان نفوذ می کند. بیماران مبتلا به کورک استخوانی معمولا از درد عمیق، گرفتگی های عضلانی در ناحیه ی التهاب و تب رنج می برند.
• نوروپاتی محیطی : نوروپاتی مجموعه ای از اختلالات است که هنگام آسیب دیدن اعصاب دستگاه عصبی محیطی (بخشی از دستگاه عصبی که خارج از مغز و نخاع قرار می گیرد) ایجاد می شوند. این عارضه معمولا با نام نوروپاتی محیطی شناخته شده و علت ایجاد آن بیشتر آسیب به آکسون نورون هاست. نوروپاتی معمولا درد دست و پا ها ایجاد درد و بی حسی می کند. این عارضه ممکن است به دلیل آسیب های شدید، عفونت، اختلالات متابولیکی و یا اثر سموم ایجاد شود. یکی از علل شایع نوروپاتی، دیابت می باشد.
• مشکلات راه رفتن : حالت غلط بدن به هنگام راه رفتن یا دویدن.

علائم و نشانه های درد پاشنه پا

درد پاشنه پا معمولا به آرامی و بدون وجود هیچ گونه صدمه در ناحیه آسیب دیده، به وجود می آید. پوشیدن کفش های تخت مانند صندل، می تواند درد خار پاشنه را تحریک کند. کفش های تخت ممکن است فاسیای کف پا را بیش از اندازه کشیده و باعث التهاب و تورم و درد کف پا گردند.کف پا به علل متفاوتی دردناک میشود و برحسب اینکه علت درد کف پا چیست درمانی که برای بیمار در نظر گرفته میشود هم متفاوت خواهد بود.

در بیشتر موارد، درد در زیر پا و در جلوی پاشنه احساس می گردد و گاهی اوقات با سوزش کف پا همراه است.

درد بعد از استراحت: علائم درد پاشنه پا  پس از بیرون آمدن از تخت خواب در صبح و یا پس از یک دوره استراحت در طول روز، شدید تر خواهند بود.پس از کمی فعالیت، علائم رو به کاهش می گذارند ولی با نزدیک شده به پایان روز، بد تر می شوند.علائم خار پاشنه، معمولاً صبح هنگام به این دلیل تشدید می‌شود که آرنگ کف پا غالباً در طول شب سفت می‌شود. در واقع نشانه اصلی التهاب آرنگ کف پا دردی است که با برداشتن نخستین گام‌ها پس از برخاستن از خواب در جلو و زیر پاشنه بروز می‌یابد.

درد پاشنه پا، بسته به دلیل آن انواع مختلفی دارد:

• فاسئیت پلانتار؛ فاسئیت پلانتار معمولاً صبح‌ها هنگام بیدار شدن از خواب، برداشتن اولین قدم‌ها برای خارج شدن از رختخواب باعث درد شدید پاشنه پا از ناحیه کف پا می‌شود. درد پاشنه، معمولاً پس از انکه کمی راه رفتید برطرف می‌شود. اما معمولاً اواخر بعد از ظهر یا نزدیک غروب باز می‌گردد.
• خار پاشنه؛ اگرچه شواهد حاصل از آزمایشات اشعه ایکس نشان می‌دهد که حدود ۱۰ درصد از کل جمعیت، دارای خار پاشنه هستند و بسیاری از این افراد هیچ علائمی ندارند؛ اما در برخی از افراد، خار پاشنه باعث درد و حساسیت نسبت به سطح زیرین پاشنه می‌شود که با گذشت چند ماه بدتر می‌گردد.
• آپوفیزیت پاشنه؛ در کودکان، این وضعیت باعث ایجاد درد و حساسیت در قسمت تحتانی پاشنه پا می‌شود. پاشنه پایی که دچار این وضعیت شده است، نسبت به لمس حساس و دردناک است؛ اما ظاهراً هیچ ورمی ندارد.
• بورسیت؛ بورسیتی که پاشنه پا را درگیر می‌کند، باعث ایجاد درد در قسمت میانی سطح زیرین پاشنه می‌شود که با ایستادن طولانی مدت بدتر می گردد و درد پشت پاشنه، با خم کردن پای خود به سمت بالا یا پایین شدت پیدا می‌کند.
• بدشکلی هگلند یا پامپ بوم؛ این وضعیت باعث بزرگ شدن و ورم دردناک در پشت پاشنه پا، به خصوص هنگام پوشیدن کفش‌هایی که به پشت پاشنه فشار وارد می‌کنند، می‌شود.
• کبودی موضعی پاشنه پا؛ کبودی موضعی پاشنه، مانند کبودی‌های سایر نقاط بدن، ممکن است باعث درد، تورم خفیف، حساسیت و ایجاد تغییر رنگ پوست به سیاه و آبی شود.
• تاندونیت آشیل؛ این وضعیت باعث ایجاد درد در پشت پاشنه پا، جایی که تاندون آشیل به پاشنه متصل می‌شود، می‌گردد. درد عموماً با ورزش کردن یا انجام تمرینات ورزشی، شدت می‌یابد و اغلب سفتی، حساسیت به لمس و تورم خفیف به دنبال دارد.
• سندروم پیریفورمیس یا به دام افتادن عصب؛ عصب به دام افتاده می‌تواند باعث درد، بی حسی یا سوزن سوزن شدن، تقریباً در هر نقطه‌ای از پشت، داخل یا زیرسطح پاشنه پا شود. علاوه بر این، معمولاً علائم دیگری مانند تورم یا تغییر رنگ، در صورتی که به دام افتادگی عصب ناشی از رگ به رگ شدگی، شکستگی یا آسیب دیگری باشد نیز وجود دارد.

تشخیص

یک متخصص بیماری های پا، معاینه ی فیزیکی انجام داده و از بیمار سوالاتی در مورد درد می پرسد. او همچنین سوالاتی در مورد میزان پیاده روی و یا ایستادن در روز، نوع کفش استفاده شده و جزئیات سابقه ی پزشکی بیمار می پرسد. معمولا با همین اطلاعات می توان به تشخیص و درمان درد پاشنه پا رسید.

بعضا، آزمایش های تشخیصی بیشتری مورد نیاز است، مانند آزمایش خون و یا تصویر برداری.

پس از آن که علائم درد پای خود را توصیف کردید، پزشک شما می‌خواهد جزئیات بیشتری را درباره درد، سوابق پزشکی و سبک زندگی شما بداند. از جمله:

• اینکه آیا درد شما در زمان‌های خاصی از روز یا پس از انجام فعالیت‌های خاصی شدیدتر می‌شود یا خیر.
• هرگونه آسیبی که اخیراً در آن ناحیه رخ داده است.
• سوابق پزشکی و ارتوپدی شما، به ویژه هرگونه سابقه دیابت، آرتریت یا آسیب دیدگی به پا
• سن و شغل شما
• فعالیت‌های تفریحی شما از جمله برنامه‌ها و تمرینات ورزشی
• اینکه نوع کفش‌هایی که معمولاً می‌پوشید چقدر مناسب است و هر چند وقت یکبار باید کفش‌های جدید خریداری کنید.

پزشک شما موارد زیر را در شما معاینه می‌کند:

• ارزیابی راه رفتن؛ پزشک از شما می‌خواهد در حالی که پابرهنه هستید، بایستید و راه بروید تا چگونگی حرکت پای شما در حین راه رفتن را ارزیابی کند.
• معاینه پاهای شما؛ ممکن است پزشک شما برای بررسی هر گونه تفاوت بین پاهای شما، آن‌ها را با یکدیگر مقایسه و بررسی کند. سپس ممکن است برای یافتن علائم حساسیت، تورم، تغییر رنگ، ضعف عضلات و کاهش دامنه حرکات، پای دردناک شما را معاینه نماید.
• معاینه عصبی؛ ممکن است اعصاب و ماهیچه ها با بررسی قدرت، حساسیت و واکنش آن‌ها ارزیابی شوند.

ممکن است متخصصین بهداشت و سلامت شما بخواهند علاوه بر معاینه خود شما، کفش‌های شما را نیز بررسی کنند. نشانه‌های ساییدگی و فرسایش بیش از حد در برخی از نواحی خاص کفش، می تواند سرنخ‌های ارزشمندی برای یافتن مشکلات شما در نحوه راه رفتن و هماهنگی ضعیف استخوان‌ها فراهم کند. بسته به نتایج معاینه فیزیکی، ممکن است به آزمایشات و عکسبرداری اشعه ایکس یا سایر آزمایشات تشخیصی نیاز داشته باشید.

راه ها و روش های درمان درد پاشنه پا

درمان فاسئیت پلانتار

اکثریت قریب به اتفاق بیماران مبتلا به درد پاشنه پا به وسیله‌ی درمان‌های کنسرواتیو (طراحی شده برای پرهیز از عمل جراحی یا آزمایشات خطرناک پزشکی) در عرض چند ماه بهبود پیدا می کنند.

دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)

دارو هایی با خاصیت ضد درد و تب بر می باشند. همچنین در دوز های بالا تر خاصیت ضد التهابی دارند. غیر استروئیدی بودن، این دارو ها را از دیگر دارو های ضد التهاب متمایز می کند. NSAID ها مخدر نبوده (القای بی حسی نمی کنند) و می توانند در کاهش التهاب و درمان درد کف پا برای بیماران مبتلا به فاسئیت پلانتار، مفید باشند.

کورتیکواستروئید ها

ممکن است یک محلول کورتیکواستروئید را روی پوست مالیده و از یک جریان ضعیف برق برای کمک به جذب آن استفاده شود و یا آن را به طور مستقیم به بدن تزریق کنند. اگرچه، تزریقات متعدد ممکن است باعث ضعیف شدن فاسیای کف پا شده که خطر پارگی یا تحلیل رفتن بافت چربی روی استخوان پاشنه را افزایش می دهد. برخی از پزشکان ممکن است از فراصوت به منظور مطمئن شدن از تزریق در محل صحیح، استفاده کنند.
کورتیکواستروئید ها معمولا زمانی توصیه می شوند که NSAID ها کار ساز نبوده باشند.

فیزیوتراپی

یک فیزیوتراپیست دارای صلاحیت، می تواند به بیمار تمریناتی را آموزش داده که باعث کشیده شدن فاسیای کف پا و تاندون آشیل و همچنین تقویت عضلات تحتانی پا شده و ثبات و پایداری مچ و پاشنه ی پا را افزایش دهد. همچنین به بیمار نحوه ی باند پیچی کردن ورزشی به منظور افزایش پشتیبانی بهتر از کف پا، آموزش داده می شود.

ارتز

یک راه خوب برای درمان درد در پاشنه پا، تجویز وسایل ارتوتیک سفارشی است. کفی کفش و ارتوتیک ها (وسایل کمکی)، برای درمان مشکلات پا و همینطور در بر گرفتن قوس کف پا در طی دوره ی بهبودی، مناسب اند.

ما در مطب خود ارتوتیک های سفارشی با دقت صد در صد تولید می کنیم. این وسایل درون کفش شما قرار داده شده و هر دو پای راست و چپ شما را در وضعیت طبیعی و مناسب قرار می دهند.

 شاک ویو

در شاک ویو تراپی امواج صوتی به نواحی آسیب دیده فرستاده می شوند تا فرایند بهبودی را تحریک و تسریع کنند. این نوع درمان تنها برای موارد مزمن که به درمان های کنسرواتیو پاسخ نداده اند، توصیه می شود.

درمان بورسیت پاشنه ی پا

درمان کارآمد بسته به این است که پزشک بتواند بورسیت پاشنه را از فاسئیت پلانتار تشخیص دهد. بیمار ممکن است مجبور به استفاده از کفی های مخصوص در کفش و یا کفی پاشنه بشود تا حرکاتی که علت به وجود آمدن بورسیت اند را محدود کند. این روش درمان همراه با مقدار زیاد استراحت، معمولا اثر گذار است. در موارد حاد، ممکن است بیمار به تزریق استروئید نیاز داشته باشد

درمان برآمدگی های استخوان پاشنه ی پا

التهاب پشت پاشنه ی پا ممکن است با گذاشتن یخ، فشردن و یا تعویض کفش ها از بین برود. همچنین وسایل کمکی مانند پد های پاشنه و آشیل، می توانند به طور موقتی کمک کنند. همچنین ممکن است پزشک برای تسکین درد، کورتیزون تزریق کند. در موارد حاد، برآمدگی ها به وسیله ی عمل جراحی برداشته می شوند.

جراحی

 در طی این عمل، فاسیای کف پا از استخوان پاشنه جدا می شود. این عمل تنها زمانی انجام می شود که هیچ راه دیگری وجود نداشته باشد.

درمان خانگی

در مواردی که درد پاشنه پا حاد نیست، مراقبت در منزل احتمالا برای از بین بردن درد پاشنه کافی است.

استراحت

از دویدن یا ایستادن برای مدت طولانی و راه رفتن روی سطوح سخت، خودداری کنید. از فعالیت هایی که ممکن است به پاشنه فشار وارد کنند، بپرهیزید.

یخ

یک کیسه یخ را به مدت 15 دقیقه روی منطقه ی آسیب دیده قرار دهید. از تماس مستقیم یخ با پوست خودداری کنید.

کفش

کفش اندازه ی پا که به خوبی پا را در بر بگیرد، بسیار مهم است. به خصوص ورزشکاران باید در انتخاب کفش مناسب برای تمرین یا رقابت، وسواس داشته باشند. کفش های ورزشی پس از مدت زمان معینی باید جایگزین شوند.

 استفاده از گُوه و یا کفی پاشنه می تواند علائم را کاهش دهد.

 آتل پا (اسپلینت شبانه)

چگونگی تاثیرگذاری آتل شبانه پا

هدف از استفاده از آتل شبانه پا افزایش انعطاف پذیری عضله ساق پا یعنی عضله‌ای است که بهبود آن برای درمان فاسئیت پلانتار (خار پاشنه پا)، التهاب تاندون آشیل و دیگر ناراحتی‌های کف و مچ پا مهم است. اگر صبح‌ها با برداشتن نخستین گام‌ها یا هنگام برخاستن پس از مدت زمانی طولانی نشستن درد پاشنه تشدید می‌شود، عضله‌های ساق پا به احتمال زیاد گرفته است.

این آتل ها پشت ساق و کف پا را در بر گرفته و فاسیای کف پا و تاندون آشیل را در حالت کشیده نگه می دارد که این باعث بلند تر شدن آن ها می گردد

دستور استفاده از آتل پا

برای آگاهی از روش استفاده از آتل پاشنه پا باید به متخصص مراجعه کنید تا آتل را به اندازه کافی محکم و دورسی فلکشن (حرکت پا به سمت پشت و بالا) را تنظیم کند. با رعیات توصیه‌های زیر می‌توانید از آتل پا بهتر استفاده کنید.

1. زانو را هنگام بستن آتل خم کنید تا کف پا بتواند راحت‌تر رو به بالا و به سمت زانو خم شود.
2. ابتدا بند وسط را دور مچ پا ببندید تا پاشنه در وسط آتل بماند.
3. بند دیگر را روی پا و دور ساق پا ببندید.
4. آتل پاشنه پا را تنظیم کنید تا بیش از حد محکم نباشد و کاملاً راحت باشید.
5. بست‌های قلاب‌دار دو طرف آتل را با توجه به میزان خم شدن پا به سمت زانو تنظیم کنید.
6. بندها و بست‌ها را طوری ببندید تا کاملاً راحت باشید و کشش بیش از حد نباشد.
7. استفاده از جدا کننده انگشت اختیاری است. این جدا کننده این امکان را به فاسیای کف پا می‌دهد تا خود را با خم کردن رو به بالای انگشتان اندکی بکشد. جدا کننده را می‌توانید مستقیم زیر انگشتان یا بین کفی پلاستیکی و مواد نمدی بگذارید.
8. هنگام استفاده از آتل شبانه‌ی پاشنه پا خوابیدن به پهلو معمولاً راحت‌تر است. می‌توانید برای احساس راحتی بیشتر بالش باریکی را بین پاها بگذارید. اگر به پشت می‌خوابید، بهتر است بالش بزرگی را زیر زانوها بگذارید. اگر به روی شکم می‌خوابید، بالش زیر ساق پا بگذارید.
9. لازم نیست آتل پا را تمام شب یا هنگام خواب ببندید. بسیاری از بیماران نمی‌توانند آتل شبانه را تمام ساعات شب تحمل کنند، اما برخی با بستن آن در طول شب نتیجه بهتری می‌گیرند.

همچنین می‌توان از روش‌هایی برای پیشگیری و جلوگیری از آسیب پاشنه پا استفاده کرد.

پیشگیری

شما می‌توانید با نگه داشتن وزن متعادل و سالم بدن، با گرم کردن و نرمش کردن قبل از انجام تمرینات ورزشی و با پوشیدن کفش های مناسب برای حمایت از قوس کف پا و سینه پا، از درد پاشنه پا پیشگیری کنید. اگر مستعد ابتلا به فاسئیت پلانتار هستید، تمرین های ورزشی که باعث کشش تاندون آشیل (ریسمان پاشه) و فاسیای پلانتار می‌شوند، می‌توانند به پیشگیری از آسیب دیدن مجدد این ناحیه کمک کنند. شما همچنین می توانید پس از فعالیت‌های ورزشی سنگین، کف پاهای خود را با یخ ماساژ دهید. گاهی اوقات تنها مداخلات مورد نیاز، یک دوره استراحت کوتاه و خرید کفش های پیاده روی یا دویدن جدید است.

۲۶ استخوان در قدم پای انسان وجود دارند که استخوان پاشنه بزرگ‌ترین آنها می‌باشد. پاشنه پای انسان به منظور ایجاد یک تکیه گاه محکم برای وزن بدن طراحی شده است. پاشنه در هنگام راه رفتن یا دویدن ضربه‌ی پا در هنگام برخورد با زمین را جذب کرده و ما را به سمت گام بعدی می‌پراند. کارشناسان عقیده دارند که فشار وارده روی پا هنگام راه رفتن می‌تواند ۱.۲۵ برابر بیشتر از وزن بدن و هنگام دویدن ۲.۷۵ برابر باشد. از این رو، پاشنه پا مستعد آسیب دیدگی و در نهایت درد است.

چه دلایلی باعث ایجاد درد پاشنه پا می‌شود؟

درد پاشنه پا معمولاً ناشی از یک آسیب مانند پیچ خوردن یا افتادن است اما بیشتر در اثر فشار تکراری و کوبیده شدن پاشنه می‌باشد. علل متداول درد پاشنه پا عبارتند از:

•  پلانتار فاسیتیس: التهاب فاسیای کف پا. فاسیای کف پا یک رباط محکم شبیه به زه کمان است که از استخوان پاشنه تا نوک پا امتداد دارد. هنگامی که پلانتار فاسیتیس بیش از حد کشیده شود، الیاف بافت نرم آن ملتهب می‌شوند، که این التهاب معمولاً در محل اتصال آن به استخوان پاشنه رخ می‌دهد. گاهی اوقات ممکن است مشکل در وسط پا ایجاد شود. بیمار درد را در زیر پا و بخصوص بعد از دوره‌های طولانی استراحت حس می‌کند. برخی بیماران در صورتی که تاندون آشیل آنها سفت شود دچار گرفتگی عضله ساق پا نیز می‌شوند.
• بورسیت پاشنه پا: التهاب پشت پاشنه پا، بورسا (یک کیسه فیبری پر از مایع)، می‌تواند در اثر فرود آمدن شدید روی پاشنه‌های پا رخ دهد. همچنین ممکن است در اثر فشار ناشی از کفش باشد. درد بطور معمول در عمق پاشنه یا در پشت پاشنه پا حس می‌شود. گاهی اوقات تاندون آشیل ممکن است متورم شود. معمولاً در طول روز درد به تدریج بدتر می‌شود.
•  برجستگی پاشنه پا: در نوجوانان شایع است. استخوان پاشنه پا بطور کامل بالغ نشده و بیش از حد ساییده می‌شود و منجر به شکل گیری استخوان اضافه می‌گردد. اغلب ناشی از داشتن پاهای صاف می‌باشد. در میان زنان می‌تواند در اثر پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند قبل از بالغ شدن کامل استخوان رخ دهد.
•  سندرم تونل تارسال: یک عصب بزرگ در پشت پا فشرده شده یا گیر می‌افتد. این نوعی نوروپاتی فشاری است که می‌تواند در مچ پا یا قدم پا رخ دهد.
•  التهاب مزمن پد پاشنه پا: در اثر نازک شدن پد چربی پاشنه پا یا برداشتن قدم‌های سنگین رخ می‌دهد.
•  شکستگی فشاری: این شکستگی در اثر فشار تکراری می‌باشد که اغلب ناشی از انجام ورزش‌های پر فشار یا کارهای دستی سنگین است. دوندگان بخصوص مستعد شکستگی فشاری در استخوان‌های متاتارسال پا هستند. این وضعیت می‌تواند ناشی از پوکی استخوان نیز باشد.
•  بیماری سیور (calcaneal apophysitis): شایع‌ترین علت درد پاشنه پا در ورزشکاران کودک و نوجوان است که در اثر استفاده مفرط و ضربه‌های کوچک تکراری در صفحه‌های رشد استخوان پاشنه پا ایجاد می‌شود. کودکان ۷ تا ۱۵ ساله بیشتر از سایرین دچار آن می‌شوند.
•  التهاب تاندون آشیل (تندینوپاتی دژنراتیو): یک وضعیت مزمن ناشی از تحلیل پیشرونده‌ی تاندون آشیل است. گاهی اوقات تاندون آشیل به علت چندین پارگی جزئی که خود به خود به شکل صحیح ترمیم نمی‌شوند، بطور مناسب عمل نمی‌کند. تاندون آشیل بیشتر از حد تحمل تحت فشار قرار می‌گیرد و پارگی‌های میکروسکوپی ایجاد می‌شوند. در نهایت تاندون ضخیم، ضعیف و دردناک می‌گردد.

درد کف پا ممکن است ناشی از موارد زیر نیز باشد:

• پارگی تاندون آشیل، تاندون طناب پاشنه در پشت مچ پا پاره می‌شود.
•  کبودی استخوان
•  کیست استخوان، یک کیست پر از مایع در استخوان
•  نقرس، میزان اسید اوره در خون افزایش می‌یابد تا زمانی که مقدار آن بیش از حد شده و باعث تجمع کریستال‌های اورات در اطراف مفصل‌ها می‌گردد. این امر باعث التهاب و درد شدید می‌شود و حملات نقرس رخ می‌دهند.
•  نوروما (نورومای مورتون)، یک عصب متورم در برجستگی کف پا که اغلب بین قاعده‌ی انگشتان دوم و سوم پا است.
•  استئومیلیت، به معنی عفونت استخوان یا مغز استخوان است، التهاب استخوان به علت عفونت. استئومیلیت گاهی اوقات در نتیجه‌ی یکی از عوارض جانبی آسیب دیدگی یا جراحی رخ می‌دهد. در برخی موارد، عفونت ممکن است از جریان خون وارد بافت استخوان شود. بیماران مبتلا به استئومیلیت معمولاً درد عمیق و اسپاسم‌های عضلانی در ناحیه‌ی ملتهب و نیز تب را تجربه می‌کنند.
•  نوروپاتی محیطی، نوروپاتی مجموعه‌ای از اختلالات است که هنگامی رخ می‌دهند که اعصاب سیستم عصبی محیطی (بخشی از سیستم عصبی بیرون مغز و نخاع) آسیب می‌بینند. این وضعیت بطور کلی تحت عنوان نوروپاتی محیطی شناخته می‌شود و اغلب ناشی از آسیب به آکسون‌های عصبی است. نوروپاتی معمولاً باعث درد و بی‌حسی در دست‌ها و پاها می‌گردد. این مشکل می‌تواند ناشی از آسیب‌های ضربه‌ای، عفونت، اختلالات متابولیک و قرار گرفتن در معرض سموم باشد. یکی از شایع‌ترین علل نوروپاتی دیابت است.
•  مشکل در راه رفتن، حالت نامناسب بدن هنگام راه رفتن یا دویدن.
•  آرتریت روماتوئید، گاهی اوقات تحت عنوان بیماری روماتوئید اطلاق می‌شود که یک بیماری خود ایمنی پیشرونده و ناتوان کننده است و باعث التهاب و درد در مفاصل، بافت اطراف مفاصل و سایر اندام‌های بدن می‌گردد. آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی معمولاً ابتدا مفاصل دستان و پاها را درگیر می‌کند اما هر مفصل دیگری ممکن است متاثر شود. بیماران مبتلا به این بیماری اغلب دارای مفاصلی سفت بوده و بطور کلی احساس ناخوشی و خستگی می‌کنند.

علائم درد پاشنه پا

درد پاشنه پا به تدریج و بدون آسیب در ناحیه‌ی متاثر بروز پیدا می‌کند. این درد اغلب در اثر پوشیدن یک کفش تخت مانند صندل‌های لا انگشتی تحریک می‌شود. کفش‌های تخت می‌توانند باعث کشیدگی فاسیای کف پا شوند به حدی که این ناحیه متورم (ملتهب) شود. در بیشتر موارد، درد در زیر پا و به سمت جلوی پاشنه وجود دارد. در دیسکینزی پس از استراحت علائم بلافاصله بعد از بیرون آمدن از تخت در صبح و بعد از یک دوره استراحت در طول روز بدتر می‌شوند. بعد از کمی فعالیت علائم تا حدودی بهبود می‌یابند، هرچند ممکن است تا انتهای روز مجدداً بدتر شوند.

چطور می‌توان درد کف پا را تشخیص داد؟

پزشک پا (پزشکی که در معاینه و درمان بیماری‌های پا تخصص دارد) یک معاینه فیزیکی انجام داده و سوالات مرتبطی را در مورد درد می‌پرسد. پزشک همچنین در مورد میزان راه رفتن و ایستادن بیمار در طول روز، نوع کفشی که می‌پوشد و جزئیاتی از سابقه‌ی پزشکی وی نیز سوالاتی می‌پرسد. اغلب این سوالات برای تشخیص کافی می‌باشند. گاهی اوقات نیاز به تست‌های تشخیصی بیشتری مانند آزمایش خون و اسکن‌های تصویر برداری خواهد بود.

درمان‌های خانگی، سنتی، جراحی و غیر جراحی درد پاشنه پا

موارد زیر درمان‌های متداول برای درد پاشنه پا هستند.

درمان پلانتار فاسیتیس

اکثر قریب باتفاق بیماران با درمان‌های محافظه کارانه (که به منظور پرهیز از اقدامات درمانی پزشکی اساسی یا عمل‌های جراحی طراحی شده‌اند) ظرف چند ماه بهبود می‌یابند.

داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی

داروهای دارای تاثیرات مسکن (کاهش درد) و کاهش درد که در دوزهای بالاتر تاثیرات ضد التهابی نیز دارند. داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی متفاوت از داروهایی هستند که حاوی استروئید بوده و ضد التهابی نیز می‌باشند. این داروها غیر مخدر هستند (باعث گیجی نمی‌شوند). برای بیماران مبتلا به پلانتار فاسیتیس چنین داروهایی می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.

کورتیکواستروئید

یک محلول کورتیکو استروئید روی ناحیه‌ی متاثر پوست استفاده می‌شود و یک جریان الکتریکی به منظور کمک به جذب مورد استفاده قرار می‌گیرد. بطور جایگزین، ممکن است پزشک تصمیم به تزریق دارو بگیرد. هرچند، تزریق زیاد می‌تواند منجر به ضعیف شدن فاسیای کف پا شده و بطور قابل ملاحظه‌ای خطر پارگی و کاهش پد چربی روی استخوان پاشنه را افزایش دهد. برخی پزشکان ممکن است از اولتراسوند برای اطمینان از انجام تزریق در جای صحیح استفاده کنند.

فیزیوتراپی

یک فیزیوتراپیست واجد شرایط و متخصص می‌تواند به بیمار ورزش‌هایی را آموزش دهد که باعث کشیدگی فاسیای کف پا و تاندون آشیل و نیز تقویت عضلات پایین پا شوند و در نتیجه باعث تثبیت بهتر مچ و پاشنه پا گردد. ممکن به بیمار در مورد چگونگی استفاده از چسب‌های ورزشی نیز آموزش داده شود که باعث فراهم شدن پشتیبانی بهتر از قسمت پایین پا خواهد شد.

ارتز

کفی‌ها و ارتزها (وسایل کمکی) می‌توانند برای اصلاح مشکلات پا و نیز ایجاد ضربه‌گیر و حفظ قوس کف پا در حین بهبودی مفید باشند.

شاک ویو تراپی

امواج صوتی روی ناحیه‌ی متاثر متمرکز شده و باعث تحریک و تسریع بهبودی می‌گردند. این نوع درمان تنها برای موارد مزمن توصیه می‌شود که واکنشی به درمان محافظه کارانه نشان نداده‌اند.

جراحی

فاسیای کف پا از استخوان پاشنه جدا می‌شود. این روش تنها در صورتی که هیچ روش دیگری موثر نباشد، توصیه می‌شود. این خطر وجود دارد که قوس کف پا بعد از عمل ضعیف شود.

آتل‌های شبانه

این آتل روی ساق و قدم پا قرار گرفته و بیمار آن را در طول خواب استفاده می‌کند. در طول شب فاسیای کف پا و تاندون آشیل در حالت کشیده قرار می‌گیرند.

درمان سنتی و خانگی

مصرف ویتامین ب 5 که در مواد غذایی مانند آووکادو، تخمه آفتاب گردان، تخم مرغ و ماهی سالمون یافت می‌شود. همچنین قرار دادن کیسه یخ در محل درد می‌تواند به بهبود و کاهش درد کمک کند.

در صورت عدم درمان درد پاشنه پا چه اتفاقی می‌افتد؟

حتی در صورتی که درد بصورت نامنظم باشد نباید به آن بی‌توجهی کنید، بخصوص در صورتی که پلانتار فاسیتیس تشخیص داده شده باشد. درد مداوم درمان نشده می‌تواند منتهی به درد ناتوان کننده و لنگیدن شود و کیفیت زندگی روزمره را کاهش دهد.

چگونه می‌توان ارتزها را تمیز کرد؟

ارتزها ذاتاً بهداشتی و ضد باکتری هستند. شما قبل از نیاز به تمیز کردن، به علت ساییدگی و پارگی در اثر داشتن شیوه زندگی فعال باید آنها را تعویض کنید. با این حال، با استفاده از مواد شوینده ملایم با ماشین و دست قابل شست‌شو هستند. ارتزهای با طول کامل را تنها با دست می‌توان شست.

چند وقت یک بار باید ارتزها را تعویض کرد؟

در صورتی که هر روز از ارتز استفاده می‌کنید، توصیه می‌شود که هر سه ماه یک بار تعویض شوند. برای استفاده‌ی کمتر، می‌توان هر شش ماه یک بار آنها را تعویض کرد. هرچه فعال‌تر باشید، بیشتر نیاز به تعویض ارتزها خواهید داشت. ارتزهای بادوام می‌توانند به تدریج فرسوده شده و کارایی آنها کاهش یابد. در صورتی که پا مجدداً شروع به درد کرد، برای کنترل نشانه‌های فرسودگی ارتز، آن را کنترل کنید.

درد پاشنه پا

درد پاشنه پا یکی از مشکلات شایعی است که می‌تواند دلایل بسیاری داشته باشد. اگر چه گاهی اوقات درد پاشنه پا می‌تواند ناشی از یک بیماری سیستمیک (درگیر کننده نقاط مختلف بدن) مانند آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) یا نقرس باشد، اما معمولاً این درد یک عارضه موضعی است که تنها مچ پا را درگیر می‌کند.

علت ها و دلایل

شایع‌ترین دلایل موضعی درد پاشنه پا عبارتند از:

فاسئیت پلانتار

فاسئیت پلانتار التهاب درد غلاف کف پا است، که یک نوار فیبری از بافت می‌باشد که در کف پا قرار داشته و به حمایت از قوس کف پا کمک می‌کند. فاسئیت پلانتار زمانی رخ می‌دهد که غلاف کف پا تحت فشار یا بار بیش از حدی قرار بگیرد. این باعث می‌شود پارگی‌های کوچکی در فیبرهای غلاف ایجاد شود، خصوصاً در محل اتصال غلاف به استخوان پاشنه.

هر کسی ممکن است به فاسئیت پلانتار دچار شود، اما این عارضه در میان این گروه از افراد شایع‌تر است: مبتلایان به دیابت، افراد چاق، زنان باردار، دوندگان، والیبالیست‌ها، تنیس‌بازها و کسانی که ورزش‌های استپ آیروبیک و بالا رفتن از پله را انجام می‌دهند. همچنین هل دادن و جابجا کردن وسائل بزرگ یا اثاثیه منزل، یا پوشیدن کفش‌های فرسوده یا بدساخت نیز می‌تواند شما را دچار فاسئیت پلانتار کند.

ورزشکاران نیز ممکن است بعد از یک دوره تمرینات شدید به فاسئیت پلانتار شوند، خصوصاً دوندگانی که به خود فشار می‌آورند تا مسافت‌های طولانی‌تر را بدوند. افراد مبتلا به صافی کف پا بیش از سایرین در خطر ابتلا به این عارضه هستند.

خار پاشنه

خار پاشنه عبارت است از رشد غیرطبیعی یک استخوان در ناحیه اتصال غلاف کف پا به استخوان پاشنه. دلیل بروز درد خار پاشنه پا کشیدگی طولانی مدت غلاف کف پا و عضلات مچ پا است که خصوصاً در افراد چاق، دوندگان یا دوندگانِ دوِ آهسته (جاگینگ) رخ می‌دهد.خارپاشنه یک علت درد پاشنه پا می باشد.

در اینجا نیز مانند عارضه فاسئیت پلانتار، استفاده از کفش‌های فرسوده، تنگ یا گشاد و یا بدساخت مشکل را بدتر می‌کند. گاهی اوقات خار پاشنه‌ای که وجود آن در عکس‌های رادیولوژی نیز تأیید می‌شود علت درد پاشنه پا نیست. در واقع، این عارضه در واکنش به فاسئیت پلانتار بروز می‌کند.

آپوفیزیت کالکانه

در این عارضه، مرکز استخوان پاشنه پا، در نتیجه پوشیدن کفش‌های نو یا افزایش فعالیت‌های ورزشی، دردناک می‌شود. این درد در پشت پاشنه پا رخ می‌دهد، نه در کف آن. این عارضه یکی از دلایل نسبتاً شایع درد در کودکان فعال و در حال رشد بین 8 تا 14 سال است. اگر چه تقریباً هر کودکی می‌تواند به آپوفیزیت کالکانه دچار شود، اما کودکانی که در ورزش‌هایی شرکت می‌کنند که در آن‌ها نیاز زیادی به پریدن است بیش از همه در خطر ابتلا به این عارضه هستند.

بورسیت

بورسیت به معنی التهاب بورس است که کیسه‌ای است که در اطراف بسیاری از مفاصل بدن وجود داشته و به تاندون‌ها و عضلات اجازه می‌دهد که در هنگام حرکت مفصل به راحتی حرکت کنند. بورسیت می‌تواند باعث درد در پشت و کف پاشنه پا شود. در بعضی موارد، بورسیت پاشنه پا به برخی مشکلات ساختاری مچ پا مربوط می‌شود که باعث غیرطبیعی شدن راه رفتن می‌شوند. در موارد دیگر، پوشیدن کفش‌هایی که پاشنه آن‌ها به اندازه کافی نرم نیست می‌تواند باعث بروز بورسیت شود.

ضربه کفش پاشنه بلند

این عارضه که نام پزشکی آن اگزوستوز پشت پاشنه است، عبارت است از رشد غیرطبیعی یک زائده استخوانی در پشت پاشنه پا. این عارضه بیشتر در میان زنان جوانی شایع است که به دلیل فشارهای ناشی از کفش‌های پاشنه بلند، مدت زیادی دچار بورسیت بوده‌اند.

کبودی‌های موضعی

پاشنه پا نیز مانند سایر بخش‌های پا، در حوادث ضربه خورده و دچار کبودی می‌شود. عموماً، این حالت به شکل یک «کبودی سنگ» رخ می‌دهد که یک آسیب ضربه‌ایِ ناشی از قدم گذاشتن بر روی یک جسم تیز در حین راه رفتن با پای برهنه است.

تاندونیت آشیل

در اکثر موارد، تاندونیت آشیل (التهاب تاندون آشیل) به دلیل استفاده بیش از حد از تاندون آشیل، خصوصاً از طریق پریدن خیلی زیاد در طول فعالیت‌های ورزشی، رخ می‌دهد. البته، تاندونیت آشیل می‌تواند به دلیل پوشیدن کفش‌های نامناسبی که بخش بالایی پشت آن‌ها تاندون آشیل را می‌گیرد نیز رخ می‌دهد. گاهی اوقات هم، این عارضه به دلیل وجود یک بیماری التهابی مانند اسپوندیلیت انکیلوزان (که به آن اسپوندیل آرتریت محوری نیز گفته می‌شود)، آرتریت واکنشی، نقرس یا آرتریت روماتوئید رخ می‌دهد.

گیر افتادن عصب

فشرده شدن یک عصب کوچک (شاخه‌ای از عصب پلانتار خارجی) می‌تواند باعث درد، بی‌حسی یا سوزش در ناحیه پاشنه پا شود. در بسیاری از موارد، این فشردگی عصب ناشی از پیچ خوردگی، شکستگی یا تورم سیاهرگ نزدیک پاشنه پا است.

تشخیص

پس از آنکه علائم مچ پایتان را توضیح دادید، پزشک از شما خواهد خواست جزئیات بیشتری را در مورد درد، تاریخچه پزشکی و سبک زندگی‌تان در اختیار او قرار دهید.

معاینه پزشک شامل موارد زیر خواهد بود:

• ارزیابی راه رفتن: پزشک از شما خواهد خواست که پا برهنه بایستید و راه بروید تا بتواند حرکت مچ‌ پایتان را در حال راه رفتن ارزیابی کند.

• بررسی مچ پاها: پزشک مچ پاهایتان را از لحاظ هرگونه تفاوتی با یکدیگر مقایسه می‌کند. سپس او مچ پای دردناکتان را از لحاظ وجود هرگونه نشانه‌ای از حساسیت به لمس، تورم، تغییر رنگ، ضعف عضله و کاهش دامنه حرکت بررسی می‌کند.

• معاینه عصبی: اعصاب و عضلات از طریق چک کردن قدرت، حساسیت و رفلکس‌ها، ارزیابی می‌شوند.

ممکن است که پزشک علاوه بر معاینه شما کفش‌هایتان را نیز بررسی کند. وجود نشانه‌هایی از ساییدگی‌های بیش از حد در بعضی بخش‌های به خصوص از کفش اطلاعات باارزشی را در مورد مشکلات راه رفتن و هرگونه ضعف در هم‌ترازی استخوان‌ها برای پزشک فراهم می‌کند. بسته به نتایج معاینه فیزیکی، ممکن است به عکس رادیولوژی یا سایر تست‌های تشخیصی برای درد پاشنه پا نیاز داشته باشید.

درمان

نحوه درمان درد پاشنه پا به علت درد پاشنه پا بستگی دارد:

• فاسئیت پلانتار: اکثر پزشکان برای این عارضه یک برنامه شش تا هشت هفته‌ای درمان محافظه‌کارانه شامل کنار گذاشتن موقت ورزش‌هایی که باعث بروز این مشکل در مچ پا می‌شوند، تمرینات کششی، ماساژ یخ کف پا، اصلاح کفش و دمپایی بیمار و کفی‌های مخصوص، تمرینات ورزشی و فیزیوتراپی، بستن کف پای آسیب دیده با نوار چسب‌های مخصوص، و داروهای ضدالتهاب برای کاهش درد کف پا، را توصیه می‌کنند. اگر این درمان محافظه‌کارانه جواب ندهد، پزشک پوشیدن یک اسپلینت شبانه یا یک گچ کوتاه پا را توصیه کرده یا در ناحیه درد یک داروی کورتیکواستروئید تزریق می‌کند. انجام عمل جراحی به ندرت لازم می‌شود و همیشه موفقیت‌آمیز نیست.

• خار پاشنه: درمان محافظه‌کارانه برای این عارضه شامل استفاده از تکیه‌گاه‌های کفش(یک بالا برنده پاشنه یا یک ضربه‌گیر حلقه‌ای پاشنه) و تعداد محدودی تزریقات موضعی کورتیواستروئید (معمولاً تا سه بار در سال) است. در اینجا نیز، مانند فاسئیت پلانتار، عمل جراحی آخرین گزینه است.

• آپوفیزیت کالکانه: این عارضه معمولاً بعد از مدتی خودبه‌خود رفع می‌شود. درمان محافظه‌کارانه‌ای که می‌توان در طول این مدت انجام داد عبارت است از استراحت و استفاده از ضربه‌گیر‌ها و پدهای پاشنه.

• بورسیت: درمان این عارضه شبیه درمان خار پاشنه پا است. ممکن است تغییر نوع کفش هم ضروری باشد.

• ضربه کفش پاشنه بلند: درمان این عارضه شبیه درمان بورسیت و خار پاشنه است. در موارد نادر، نیاز می‌شود که زائده استخوانی با استفاده از عمل جراحی برداشته شود.

• کبودی‌های موضعی: با استفاده از کیسه یخ در چند دقیقه اول بعد از آسیب‌دیدگی می‌توان کبودی‌های پاشنه پا را درمان کرد.

• تاندونیت آشیل: با استراحت، داروهای ضدالتهاب، فیزیوتراپی و حرکات کششی برای درد پاشنه پا می‌توان این عارضه را به روش محافظه‌کارانه درمان کرد.

• گیر افتادن عصب: اگر پیچ خوردگی، شکستگی یا سایر آسیب‌ها باعث گیر افتادن یک عصب شدند، باید ابتدا این علت‌های زمینه‌ای درمان شوند. در موارد نادر، برای آزاد کردن عصب گیر افتاده به عمل جراحی نیاز خواهد بود.

به منظور درمان درد پاشنه پا روش های دیگری مانند استفاده از آتل پاشنه و کفی مناسب نیز می تواند موثر باشد.

پیشگیری

شما می‌توانید با حفظ یک وزن سالم، گرم کردن پیش از شرکت در فعالیت‌های ورزشی و پوشیدن کفش‌هایی که از قوس کف پا حمایت کرده و ضربه‌های وارده به پاشنه را می‌گیرند، از بروز درد پاشنه پای چپ و راست جلوگیری کنید.

اگر مستعد ابتلا به فاسئیت پلانتار هستید، انجام تمریناتی که تاندون آشیل (طناب پاشنه) و غلاف کف پا را تحت کشش قرار می‌دهند به جلوگیری از آسیب‌دیدگی مجدد این ناحیه کمک خواهد کرد. همچنین می‌توانید پس از انجام موفقیت آمیز فعالیت‌های ورزشی کف پایتان را با یخ ماساژ دهید. گاهی اوقات، تنها اقدامات مورد نیاز عبارت است از یک دوره کوتاهِ استراحت و تعویض کفش‌های مخصوص پیاده‌روی یا دویدن.