فلج بلز(بل ،فلج صورت) چیست؟
- فلج صورت ،فلج بلز(بل)
فلج بل(فلج صورت)، به فلج موقتی عصب صورت گفته می شود که در نتیجه ی آسیب به عصب 7 صورت ایجاد می شود. عصب صورت با عنوان عصب هفتم مغزی نیز شناخته می شود، از یک کانال استخوانی باریک (کانال فالوپین) درون جمجمه، از زیر گوش ها تا ماهیچه های هر سمت صورت کشیده می شود. در اغلب مسیر، این عصب درون این محافظ استخوانی احاطه شده است.
در هر سمت صورت یک عصب 7 وجود دارد لذا هر عصب صورت به ماهیچه های همان سمت از صورت، شامل اعصابی که باز و بسته کردن چشم را کنترل می کنند، ابرو را بالا پایین می برند و لب را به شکلهای مختلف در می آورند و انواع حالات صورت مثل خنده و اخم را باعث می شوند، پیام رسانی می کند.
کلیپ تجربه بیمار فلج بلز(فلج صورت)از بهبود کامل در کلینیک پروفسور فروغ با روش بیوفیدبک
به علاوه عصب صورت انتقال پیامهای عصبی را به غدد لاکریمال یا اشکی، غدد بزاقی و ماهیچه های استخوان کوچک گوش میانی که رکابی نامیده می شود، به عهده دارد.عصب هفتم صورت همچنین احساس طعم را از زبان منتقل می کند.
شکل صورت در فلج بلز
وقتی فرد به فلج بلز یا فلج عصب صورت دچار می شود، عملکرد عصب صورت مختل می شود و در نتیجه موجب اختلال در انتقال پیام از طریق مغز به عضلات صورت می شود. این اختلال موجب ضعف یا فلج عضله و بی حسی صورت می شود.
- فلج صورت ،فلج بلز(بل)
فلج بل به افتخار جراح اسکاتلندی قرن 19، سر چارلز بل، که عصب صورت را توصیف کرد و ارتباط آن با این بیماری را توضیح داد، نام گذاری شده است. این اختلال که به سکته مغزی مربوط نیست، رایج ترین علت فلج صورت است. به طور کلی، فلج بل فقط یکی از جفت عصب های صورت و یک سمت از صورت را تحت تاثیر قرار می دهد، با این حال در موارد نادر، می تواند هر دو طرف صورت را تحت تاثیر قرار دهد.
علائم و نشانه ها
به دلیل این که عصب صورت عملکردهای زیادی دارد و بسیار پیچیده است، آسیب به عصب یا اختلال در عملکرد آن، می تواند مشکلات زیادی ایجاد کند. علائم فلج بل می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و شدت آن از ضعف جزئی تا فلج کامل فرق می کند. علایم این بیماری می تواند شامل مواردی از جمله کشش، ضعف و فلج یک سمت صورت و یا به ندرت هر دو سمت صورت باشد.سایر علایم این بیماری شامل افتادگی پلک و کج شدن گوشه ی دهان، سرازیر شدن آب دهان، خشکی چشم یا دهان، اختلال چشایی و وجود بیش از حد اشک در یک چشم می باشد. اغلب این علایم، که معمولا ناگهانی شروع می شود و ظرف 48 ساعت به اوج خود می رسد، باعث کج شدن قابل توجهی در صورت می شود.سایر علایم فلج بل یا عصب صورت می تواند شامل مواردی از جمله درد و ناراحتی اطراف فک و پشت گوش، سوت کشیدن یک یا هر دو گوش، سردرد، از دست دادن حس چشایی، حساسیت بیش از حد به صدا در سمت آسیب دیده، اختلال در تکلم، گیجی و اختلال در خوردن یا آشامیدن باشد.
علت ها و دلایل
علت اصلی فلج بلز مشخص نیست .فلج بل زمانی اتفاق می افتد که عصبی که عضلات صورت را کنترل می کند، متورم یا ملتهب شود و یا تحت فشار قرار گیرد. در نتیجه موجب ضعف یا فلج می شود.
آیا رابطه ای بین استرس و فلج صورت یا بلز وجود دارد؟
بعضی محققین بر این باورند که استرس می تواند سیستم ایمنی را کاهش داده و فرد را مستعد فلج صورت نماید ولی بعنوان عامل اصلی فلج بلز نمی باشد.
علت احتمالی فلج بلز چیست؟
به هر حال علت دقیق این آسیب ناشناخته مانده است.اغلب دانشمندان معتقدند که عفونت های ویروسی مانند مننژیت ویروسی یا ویروس عامل سرماخوردگی (هرپس سیمپلکس) می تواند این بیماری را ایجاد کند. آن ها معتقدند که عصب صورت در پاسخ به عفونت، متورم و ملتهب می شود و به کانال فالوپین فشار وارد می کند و در نتیجه موجب ایسکمی (محدودیت اکسیژن رسانی و خون رسانی به سلول های عصبی) می شود. در برخی موارد جزئی (که بهبودی سریع حاصل می شود)، تنها به غلاف میلین عصب آسیب وارد شده است. غلاف میلین یک پوشش از جنس چربی است که به عنوان عایق بر روی رشته های عصبی در مغز عمل می کند.این بیماری همچنین با بیماری هایی از جمله آنفولانزا یا بیماری مشابه آنفولانزا، سردرد، عفونت مزمن گوش میانی، فشار خون بالا، دیابت، سارکوئیدوز، بیماری لایم، تومور و آسیب هایی از جمله کستگی جمجمه یا جراحت صورت همراه بوده است.
هوای سرد و تماس صورت با هوای سرد فرد را مستعد بروز فلج صورت خواهد کرد.
افراد در معرض ابتلا
فلج بل هر ساله 40 هزار آمریکایی را مبتلا می کند. این بیماری مردان و زنان را به یک میزان تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند در هر سنی اتفاق بیفتد، اما در افراد با سنین زیر 15 سال و بالای 60 سال کمتر رایج است. فلج بلز به طور نامتناسبی، افرادی را مورد هدف قرار می دهد که به دیابت یا بیماری های تنفسی فوقانی مثل آنفولانزا یا سرماخوردگی مبتلا هستند.افرادیکه دارای استرس هستند هم بیشتر مستعد فلج صورت می باشند.
تشخیص
تشخیص فلج بل بر اساس تظاهرات بالینی انجام می شود که شامل کج شدن صورت، عدم توانایی در حرکت دادن عضلات سمت آسیب دیده ی صورت و رد کردن سایر بیماری های ایجاد کننده ی فلج صورت می باشد. هیچ آزمایش بالینی مخصوصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد.
به طور معمول، پزشک ضعف فوقانی و پایینی صورت فرد را معاینه می کند. در اغلب موارد، این ضعف به یک سمت صورت محدود می شود و یا گاهی اوقات به پیشانی، پلک و دهان می رسد. آزمایشی با عنوان الکترومیوگرافی (EMG) یا نوار عصب وعضله می تواند آسیب به عصب را تشخیص دهد و شدت و وسعت درگیری اعصاب را تعیین می کند. آزمایشات خونی می تواند گاهی اوقات به تشخیص سایر مشکلات همزمان از جمله دیابت و عفونت های خاص کمک کند. با استفاده از عکسبرداری های MRI و سی تی اسکن می توانیم ساختارهایی که بر روی عصب صورت فشار وارد می کنند را تشخیص داده و از بین ببریم.
راه ها و روش های درمان
تقریبا 75% از بیماران مبتلا به فلج بل یا عصب صورت در مدت زمان کمی بین دو هفته تا شش ماه به بهبودی کامل دست می یابند. 20% بقیه در عرض کمتر از یک سال بهبود می یابند.تعداد کمی از بیماران ممکن است است بعد از یکسال به بهبودی کامل نرسند. یک روش درمانی مخصوص برای تمام انواع این بیماری وجود ندارد، با این حال پزشک ممکن است برای تسریع بهبودی شما فیزیوتراپی و مصرف داروهای خاص توصیه کند. عمل جراحی به ندرت در مورد بیماری فلج بل یا عصب صورت انجام می شود.
موارد زیر باعث تسریع بهبودی خواهد شد:
کاهش استرس و نگرانی
خواب و استراحت کافی
مصرف داروی مناسب و تزریق B12
چشمان خود را با قطره مصنوعی از صدمه حفاظت کنید.
مایعات کافی مصرف کنید.
داروها
داروهای رایج برای درمان فلج صورت یا عصب صورت شامل موارد زیر است:
- کورتیکواستروئیدها:مثل Prednisone عوامل ضد التهاب قدرتمندی هستند. اگر این داروها بتوانند ورم عصب صورت را کاهش دهند، در نتیجه عصب قادر خواهد بود به راحتی درون کانال استخوانی که آن را احاطه کرده است، جای گیرد. کورتیکواستروئیدها در صورتی که طی چند روز اول پس شروع علایم مصرف شوند، کارآیی بهتری خواهند داشت.
- داروهای ضد ویروس: نقش داروهای ضد ویروس مشخص نیست. داروهای ضد ویروس به تنهایی فایده ای ندارند. اثربخش بودن آنتی ویروس هایی که به استروئیدها اضافه شده باشند نیز بعید به نظر می رسد.با این وجود، داروی آنتی ویروس والاسیکلوویر (Valtrex) و Acyclovir گاهی اوقات به همراه Prednisone برای بیمارانی که به فلج حاد صورت مبتلا هستند، تجویز می شود.
- استفاده ازقطره اشک مصنوعی
بیوفیدبک
کلیپ تجربه بیمار فلج بلز(فلج صورت)از بهبود کامل در کلینیک پروفسور فروغ با روش بیوفیدبک
بیوفیدبک از روشهای قابل قبول و موثر در فلج صورت است که از همان هفته اول قابل استفاده و مفید است برای اطلاعات بیشتر در مورد بیوفیدبک کلیک کنید.
فیزیوتراپی
عضلات فلج شده، کوچک تر و منقبض می شوند که موجب انقباض دایمی آن ها می شود. متخصص فیزیوتراپی به شما آموزش می دهد که چگونه عضلات صورت خود را ماساژ دهید و چه تمرینات ورزشی انجام دهید تا از این اتفاق جلوگیری کنید.
فیزیوتراپ شما در ابتدا حرکات عضلات صورت شما را بررسی می کند تا بتواند برنامه ی درمانی مخصوص شما را طراحی کند. این برنامه ی درمانی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- ورزش های کششی به منظور بازیابی توانایی بالابردن ابرو و حرکت گوشه ی دهان.
- برنامه ی ورزشی برای انجام حرکاتفعال و غیر فعالبه منظور افزایش عملکردعضلات.
- تحریک الکتریکی برای حفظ بخش عمده ای از ماهیچه های صورت و جلوگیری از آتروفی و در دوهفته اول بعد از فلج صورت نباید بکار برود.
- با اعمال ماساژ بر روی عضلات فلج شده، می توان انعطاف پذیری و کشسانی عضله را حفظ کرد. ماساژ همچنین باعث حفظ جریان خون به ناحیه ی آسیب دیده می شود و از انقباض آن جلوگیری می کند.
- انجام حرکاتی در طول عضلات که موجب بهبود در حس هایی مثل لمس، ضربه زدن و نوازش کردن می شود.
- لیزر درمانی
طب سوزنی
عمل جراحی
در گذشته برای درمان فلج بل یا عصب صورت عمل جراحی به منظور کاهش فشار وارد بر روی عصب عضله ی صورت، توسط باز کردن مسیرهای استخوانی که عصب از درون آن رد می شد، صورت می گرفت. امروزه این نوع عمل جراحی توصیه نمی شود. آسیب عصب صورت و از دست دادن موقت حس شنوایی از خطرات احتمالی این روش هستند.
مراقبت در منزل
- مراقبت چشم:چنانچه نمی توانید به طور کامل چشم هایتان را ببندید، ممکن است چشمتان دچار خشکی شود. خشکی چشم می تواند موجب زخم شدن آن و ایجاد بسیاری مشکلات بینایی شود. برای حفاظت از چشم و مرطوب نگه داشتن آن:
در طول روز دائما با انگشت خود پلکتان را باز و بسته کنید. از قطره های چشمی (اشک مصنوعی) یا پماد چشمی استفاده کنید. قطره های چشمی حاوی متیل سلولز گزینه ی مناسبی هستند و نیازی به تجویز توسط پزشک ندارند.
می توانید از قطره های چشمی در طول روز و از پماد چشمی شب هنگام موقع خواب استفاده کنید. از پزشکتان بپرسید که چند وقت یک بار باید از این قطره ها استفاده کنید. در هنگام شب از چشم بند استفاده کنید و در سایر ساعات شبانه روز از عینک معمولی یا عینک ایمنی استفاده کنید.
- مراقبت از دهان: اگر در یک ناحیه از زبانتان حسی ندارید و یا در این ناحیه بزاق کمی وجود ندارد، ممکن است در این قسمت غذا گیر کند و در نتیجه موجب پوسیدگی دندان و بیماری لثه شود. برای جلوگیری از این مشکلات به دفعات زیاد در روز مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید. برای جلوگیری از مشکلات بلع، به آرامی غذا بخورید و غذایتان را به خوبی بجوید. خوردن غذاهای نرم مثل ماست نیز می تواند کمک کننده باشد.
- استفاده از حرارت مرطوب: یک لیف یا پارچه را در آب گرم خیس کنید و چندین بار در روز آن را بر روی صورتتان قرار دهید تا درد را کاهش دهید.
- انجام حرکات ورزشی و ماساژ: ماساژ دادن و انجام حرکات ورزشی بر روی عضلات صورت با توجه به توصیه های پزشک، می تواند باعث شل شدن و جلوگیری از انقباض و گرفتگی عضلات صورت و درمان فلج بل یا عصب صورت شود.
در کلینیک دکتر فروغ ابتدا علت فلج صورت بررسی می گردد در صورت نیاز نوار عصب و عضله و آزمایشات مرتبط انجام شده و پس از اطمینان از فلج بلز درما با کمک روش های ماساژ ، دارو درمانی ، فیزیوتراپی ، لیزر، طب سوزنی و روشهای موثر انجام می شود.تلفن رزرو نوبت 66572220
قفل شدن مفصل زانو به موقعیتی اطلاق می شود که پای فرد در جای خود قفل شده و نتوان آن را خم و راست کرد که در یکی از دو دسته ی زیر طبقه بندی می شوند:
دسته ی اول، قفل شدن حقیقی زانوست که در طی آن یک مانع مکانیکی در داخل مفصل، از حرکت زانو جلوگیری می کند. این حالت معمولا زمانی اتفاق می افتد که فرد پای خود را تا حد امکان صاف می کند. دسته ی دوم، قفل شدن کاذب زانوست که در طی آن، درد شدید به طور موقتی تحرک زانو را محدود می کند. قفل شدن حقیقی زانو معمولا نادر است.
در این مقاله، به علل شایع قفل کردن زانو و روش های درمان احتمالی آن ها می پردازیم.
قفل شدن حقیقی زانو
مفصل زانو طوری طراحی شده است که می تواند خم و راست شده و اندکی نیز بچرخد. اگر چیزی در درون مفصل گیر کند، حرکت پا را محدود کرده موجب خشکی زانو شده و آن را قفل می کند. مانند این که زانو کاملا از کار افتاده و نمی تواند آن را حرکت داد. معمولا قبل از این که فرد دوباره بتواند پای خود را حرکت دهد، به چند دقیقه حرکت آرام و یا تکان دادن نیاز خواهد بود. در برخی موارد نیز، دخالت متخصص لازم است تا قطعه ی مشکل ساز را از سر راه بردارد. به این حالت قفل شدن حقیقی مفصل زانو می گویند، زمانی که جسمی به صورت فیزیکی جلوی حرکت مفصل را گرفته باشد.
قفل شدن حقیقی زانو، بسته به موارد مختلف می تواند دردناک و یا بدون درد باشد. در این نوع از قفل شدن زانو، معمولا راست کردن پا مشکل شده و فرد نمی تواند پای خود را کاملا صاف کند.
علت ها و دلایل
1) پارگی مینیسک :
مینیسک لایه ی ضخیمی از غضروف است که سطح درونی مفصل را پوشانده و علاوه بر بازی کردن نقش ضربه گیر، حرکت مفصل را نیز روان تر می کند. اگر مینیسک پاره شود، تکه ی پاره شده ی آن ممکن است در مفصل گیر کرده و باعث قفل شدن آن گردد. شایع ترین نوع پارگی مینیسک زانو که می تواند باعث قفل شدن زانو گردد، “پارگی دسته سطلی” نام دارد. در این حالت، قسمتی از مینیسک پاره شده ولی همچنان به مینیسک متصل می ماند و بدین صورت می تواند در اطراف آن ناحیه در حرکت باشد. با حرکت کردن مفصل زانو، این تکه ی پاره شده ممکن است به اندازه ای بزرگ باشد که در مفصل گیر کرده و باعث قفل شدن آن گردد. پارگی مینیسک یکی از اصلی ترین علل درد زانو نیز می باشد.
ایجاد آسیب، معمولا در اثر چرخیدن بر روی یک زانو و یا فرسودگی تدریجی مفصل می تواند علت پارگی مینیسک زانو باشد. می توانید در بخش علائم پاره شدن مینیسک زانو ، اطلاعات بیشتری کسب کنید.
2) استخوان ضعیف و شکننده
عامل دیگری که می تواند باعث قفل شدن زانو گردد، زمانی است که تکه ای استخوان از مفصل زانو شکسته شده و پس از جدا شدن آزادانه در آن محیط گردش کند. همانند پارگی مینیسک، اگر استخوان شکسته شده نیز به جای اشتباهی برود، می تواند در آن جا گیر افتاده و باعث قفل شدن زانو در یک موقعیت خاص گردد.
تکه ی استخوان ممکن است در اثر یک آسیب و یا یک عارضه ی پزشکی مانند ابتلا به علائم ارتروز زانو و یا استئو کندریت دیسکان، شکسته شده باشد.
آرتروز
آرتروز و روند طبیعی پیر شدن فرد، می توانند احتمال قفل شدن زانو را افزایش دهند و علت زانو درد می باشد . با گذشت زمان، غضروفی که استخوان ها را در زانو پوشش می دهد فرسوده شده و به تدریج از بین می رود. غضروف تکه تکه شده ممکن است در درون مفصل زانو گیر افتاده و باعث بروز علائم آرتروز زانو شده و خم شدن آن را نا ممکن کند. اگر غضروف کاملا از بین رفته باشد، ممکن است که تراشه های استخوانی نیز در مکانیسم مفصل زانو اختلال ایجاد کرده و باعث قفل شدن آن بشوند. به این عارضه استئو کندریت دیسکان می گویند.
ورزش شدید
ورزش شدید و یا کشیده شدن ماهیچه های ران می توانند علت های ب قفل شدن زانو باشند. هر گونه ضعف یا گرفتگی در ماهیچه های خارجی ران می تواند می تواند باعث اختلال در تعادل کشکک زانو گردد. کشکک نیز تا زمانی که ماهیچه به حالت عادی خود باز نگردد، در همان حالت باقی خواهد ماند. حتی زمانی که کشکک زانو دوباره به درستی تراز شده و تعادل خود را به دست بیاورد، مدت زمان زیادی برای بازگشت دامنه ی حرکتی طبیعی به زانو طول خواهد کشید.
قفل شدن کاذب
در برخی موارد اگر درد به اندازه ی کافی شدید باشد می تواند زانو را از حرکت عادی خود باز دارد. این اتفاق زمانی می افتد که مکانیسم حفاظتی بدن فعال شده و با محدود کردن حرکات، سعی در کاهش هر گونه آسیب احتمالی دارد. این امر معمولا با اسپاسم و گرفتگی ماهیچه ها و نگه داشتن پا در یک موقعیت خاص انجام می شود. به این حالت، قفل شدگی کاذب زانو می گویند. تفاوت این حالت با قفل شدگی حقیقی زانو در این است که چیزی در درون خود مفصل گیر نیافتاده و در حالی که زانو در ابتدا قفل می شود، پس از مدت زمان کوتاهی می توان دوباره آن را حرکت داد. این عارضه معمولا یک حالت “ناگهانی” است که حرکت فرد را محدود کرده ولی به سرعت از بین می رود. قفل شدن کاذب زانو می تواند هم خم شدن و هم راست شدن زانو را محدود کند در حالی که قفل شدن حقیقی معمولا تنها راست شدن زانو را محدود می کند.
علت ها و دلایل
علت قفل شدن زانو می تواند به عوامل زیر مربوط باشد:
تورم : وجود مایع بیش از اندازه در درون کپسول مفصل، می تواند حرکت آن را محدود کرده و با دلیل فشار وارده، از خم و راست شدن پا جلوگیری کند.
التهاب : التهاب ساختار های درون و اطراف زانو نیز می تواند حرکت آن را محدود کند. شایع ترین علل این عارضه، آرتروز روماتوئید و نقرس می باشند.
حرکت نامناسب کشکک زانو : وجود مشکل در حرکت کشکک زانو بر روی شکاف جلوی زانو می تواند باعث قفل شدن کاذب زانو گردد. این عارضه معمولا بسیار دردناک است.
سندرم پلیکا : علت سندروم پلیکا ، ایجاد تنش در پلیکای میانی (یک شکاف بر روی بافت سینوویال پوشاننده ی مفصل) بوده و می تواند باعث قفل شدن کاذب زانو گردد.
آسیب به زانو : ایجاد هر گونه آسیب به هر یک از ساختار های زانو که بتواند درد شدید ایجاد کند، ممکن است باعث اسپاسم عضلانی شده و منجر به قفل شدن زانو گردد. برای مثال می توان به پیچ خوردگی رباط زانو اشاره کرد.
درمان
روش درمان قفل کردن زانو، به علت قفل شدن آن بستگی دارد. تنها در موارد شدید، عمل جراحی لازم خواهد بود.
- اگر علت قفل شدن زانو پارگی مینیسک است، ممکن است به شما توصیه شود که از روش هایی از قبیل یخ درمانی، دارو درمانی، تزریق PRP (پلاسمای غنی شده با پلاکت) و یا فیزیو تراپی استفاده کنید.
- استفاده از زانو بند های طبی نیز می تواند برای کاهش علائم آزار دهنده مناسب بوده و همچنین از آن حمایت کند. زانو بند طبی نه تنها زانو را مستحکم تر می کند، بلکه آن را گرم نیز نگه می دارد. برای انتخاب یک زانو بند طبی مناسب، با پزشک خود مشورت کنید.
- در برخی از موارد، می توانید با استفاده از یک پد گرم کننده بر روی زانو، از شر خشکی و گرفتگی و درد زانو خلاص شوید. برای بهبودی زانو، دمای پد را بر روی درجه های پایین تنظیم کرده و آن را به مدت 10 تا 20 دقیقه بر روی زانو ی آسیب دیده ی خود قرار دهید. در صورت دسترسی نداشتن به یک پد گرم کننده، می توانید از حوله ی گرم و یا کیسه ی آب گرم برای درمان قفل شدن زانو نیز استفاده کنید.
- فیزیو تراپی و برخی از تکنیک های آن، برای باز کردن قفل زانو بسیار موثر اند.
- به منظور رهایی از درد و التهاب قفل شدن زانو، دارو های مخصوص وجود دارند که احتمالا پزشک آن ها را برای شما تجویز خواهد کرد. اگر درد و التهاب بسیار شدید باشند، ممکن است پزشک برای درمانقفل شدن زانوزانو، به شما توصیه کند که تحت عمل جراحی قرار بگیرید.
چند نکته
اگر در زانوی خود احساس درد می کنید، فعالیت های فیزیکی از جمله کوه نوردی، وزنه برداری، زانو زدن، دویدن و جمباتمه زدن را متوقف کنید. انجام این فعالیت ها تنها می تواند منجر به آسیب بیشتر به زانو و بد تر شدن آن گردد. همچنین، یک لیست از فعالیت هایی که برای شما درد ایجاد نمی کنند تهیه کرده و انجام این فعالیت ها را ادامه دهید.
هنگام خواب در شب، زانو های خود را خم نکنید و از چمباتمه زدن در طول خواب خودداری کنید. در عوض سعی کنید که به هنگام خواب، پا های خود را کشیده و مستقیم نگاه دارید. با احساس اولین علائم درد، بلافاصله با پزشک خود تماس گرفته و به او مراجعه کنید تا او بتوانید مشکل زانوی شما را تشخیص داده و سریعا یک راه حل برای درمان قفل شدن زانو به شما ارائه دهد.