ایام فاطمیه

ایام فاطمیه: زمانِ عزا و یادِ مادری مهربان

دلتنگی برای مادر احساسی مشترک بین همه انسان هاست. اما دلتنگی برای فاطمه زهرا (س) دختری که با نور خدا متولد شد و در راه حق زندگی و جان خود را فدا کرد دلتنگی ای متفاوت است. دلتنگی برای مادرِ همه ی انسان ها که وجودش سایه ای از رحمت الهی را بر زندگی همه ما انداخته است.

هر ساله در ایام فاطمیه خاطره ی شهادت حضرت زهرا (س) غم و اندوه را در دل هر شیعه ای نشانده و موجی از اشک و احساس را به راه می اندازد. در این روزها که به یادی از مادر مهربانمان می گذرد برای درک عمیق تر و ارتباط بیشتر با این حادثه ی تاریخی به بررسی فاطمیه از منظر تاریخی و مذهبی می پردازیم.

تاریخچه ایام فاطمیه

فاطمیه به دوره ای از سال گفته می شود که مصادف با شهادت حضرت زهرا (س) است. این ایام از هفدهم جمادی الثانی سال یازدهم هجری که روز شهادت مادر محبوبمان است آغاز می شود و تا سوم جمادی الاول سال یازدهم هجری که روز خاکسپاری حضرت است ادامه دارد.

ایام فاطمیه به طور سنتی در بین شیعیان ایامی برای عزاداری و سوگواری برای حضرت زهرا (س) است. در این ایام مساجد و حسینیه ها میزبان مراسم عزاداری هستند و مردم با حضور در این مراسم حزن و اندوه خود را ابراز می کنند. همچنین در این روزها با تلاوت قرآن روضه خوانی سخنرانی و مداحی به یاد مادر مهربان مان می افتند و از زندگی و مقام او و مصائب و مظلومیت های او مطلع می شوند.

اهمیت و فلسفه ایام فاطمیه

فاطمیه به طور حقیقی فقط یک دوره ی عزاداری نیست بلکه یک مکانیزم برای یادآوری و تجدید بیعت با ارزش های مهم و اساسی است که در وجود حضرت زهرا (س) تجلی یافته است. در این ایام ما با مرور زندگی حضرت زهرا (س) با مفهوم ایمان تقوا صبر شجاعت مقاومت وفاداری و عشق به اهل بیت آشنا می شویم و به اهمیت این ارزش ها بیشتر پی می بریم.

حضرت زهرا (س) تنها یک شخصیت تاریخی نیست بلکه نماد و الگوی تمام مسلمانان است. او با وجود اینکه تنها نه سال پس از پیامبر (ص) به زندگی دنیا خدانگهداری شد اما اثری ماندگار و ماندنی از خود به جا گذاشت. او با گفتار و رفتار و اخلاق خویش به ما یاد داد که چگونه باید زندگی کنیم چگونه باید در راه حق مقاومت کنیم و چگونه باید در برابر ظلم و ستم ایستادگی کنیم.

حوادث ایام فاطمیه و درس هایی که از آنها می آموزیم

ایام فاطمیه به لحاظ تاریخی مملو از حادثه و مظلومیت است. حضرت زهرا (س) در این ایام با تعدادی از مشکلات و مظلومیت ها رو به رو شد که از آن جمله می توان به عدم اعطای حقوق مالی و ارثی حمله به خانه ی او دشمنی و کینه توزی بعضی از اصحاب پیامبر و توطئه و تفرقه افکنی برخی از افراد منافق و جاه طلب اشاره کرد.

از این حوادث درس های مهمی می آموزیم:

• اهمیت حقوق مالی و ارثی: ما از این حادثه به اهمیت رعایت حقوق مالی و ارثی پی می بریم.
• مقاومت در برابر ظلم و ستم: حضرت زهرا (س) با وجود مظلومیت خود با شجاعت در برابر ظلم و ستم ایستادگی کرد و از حقوق خود و اهل بیت پیامبر (ص) دفاع کرد. این مقاومت الگوی ما برای مقابله با ظلم و ستم است.
• وفاداری و ایمان به امام و اهل بیت: حضرت زهرا (س) با وجود تمام مصائبی که دید هرگز از ایمان و وفاداری خود به امام علی (ع) و اهل بیت (ع) کاسته نشد.
• اهمیت صبر و استقامت: حضرت زهرا (س) با صبر و استقامت در برابر تمام مشکلات و مصائب ایستادگی کرد و از حق خود و اهل بیت پیامبر (ص) دفاع کرد.
• توجه به توطئه و تفرقه افکنی: حادثه فاطمیه به ما یاد می دهد که در برابر توطئه و تفرقه افکنی هوشیار باشیم و از خطرات آن آگاه باشیم.

روش های سوگواری در ایام فاطمیه

سوگواری در ایام فاطمیه روش های متنوعی دارد که هر کدام به نحوی احساس دلتنگی و اندوه ما را نشان می دهد:

• خواندن روضه و مناجات: یکی از مهمترین روش ها خواندن روضه و مناجات است. در این مراسم با اشاره به حادثه شهادت حضرت زهرا (س) با سخنان غم انگیز و گریه و ناله به یاد مادر مهربانمان می افتیم.
• برگزاری مراسم عزاداری: در مساجد و حسینیه ها مراسم عزاداری با سخنرانی روضه خوانی مداحی و سینه زنی برگزار می شود.
• تلاوت قرآن: تلاوت قرآن به ویژه سوره ی انفال و نیز مطالعه درباره زندگی و مقام حضرت زهرا (س) از جمله روش های سوگواری است.
• ادای نذورات: بسیاری از شیعیان در ایام فاطمیه نذورات مالی و غیر مالی اداء می کنند و به نیازمندان کمک می کنند.
• ایجاد حزن و اندوه در دل: سوگواری در ایام فاطمیه تنها با برگزاری مراسم عزاداری نیست بلکه با ایجاد حزن و اندوه در دل و تغییر رفتار و اخلاق ما به سمت بهترین صفت ها و مکارم اخلاق است.

نکات قابل توجه در ایام فاطمیه

• پرهیز از گناه و معصیت: در این ایام با توجه به مقام رفیع حضرت زهرا (س) باید از گناه و معصیت دور باشیم و به یاد او تلاش کنیم که زندگی ما به نسبت او خالص و پاک باشد.
• توجه به سیره و اخلاق حضرت: در این ایام با مطالعه و تفکر درباره سیره و اخلاق حضرت زهرا (س) می توانیم به درک عمیق تری از زندگی و مقام او و الگو گرفتن از او نایل شویم.
• توجه به مظلومیت حضرت: در این ایام با توجه به مظلومیت و مصائب حضرت زهرا (س) باید در برابر ظلم و ستم هوشیار و مقاوم باشیم.
• توجه به وحدت و اتحاد شیعیان: در این ایام با توجه به وحدت و اتحاد شیعیان باید تلاش کنیم که با هم دیگر و با هم نوعانمان رابطه ی محبت و برادرانه ی قوی و مستحکمی داشته باشیم.

نکاتی که در ایام فاطمیه باید رعایت کنیم

• توجه به ظاهر: با توجه به مقام حضرت زهرا (س) باید در ظاهر نیز احترام ویژه ای به این ایام نشان دهیم و از لباس و پوشش مناسب و مطابق با شأن مناسب استفاده کنیم.
• توجه به رفتار: در رفتار نیز باید توجه ویژه ای به این ایام نشان دهیم و از رفتارهای غیر اخلاقی و زشت پرهیز کنیم.
• توجه به سخنان: در سخنان نیز باید توجه ویژه ای به این ایام نشان دهیم و از سخنان موهن و غیر مناسب پرهیز کنیم.

جدول مهم ترین حوادث ایام فاطمیه

تاریخ	حادثه
هفدهم جمادی الثانی سال یازدهم هجری قمری	شهادت حضرت زهرا (س)
بیست و سوم جمادی الثانی سال یازدهم هجری قمری	ضرب و شتم حضرت زهرا (س) در خانه پس از هجوم به منزل
سوم جمادی الاول سال یازدهم هجری قمری	خاکسپاری حضرت زهرا (س)

نتیجه گیری

فاطمیه ایامی برای یادآوری و تجدید بیعت با ارزش های مهم و اساسی است که در وجود حضرت زهرا (س) تجلی یافته است. ما با مرور زندگی و مقام حضرت زهرا (س) با مفهوم ایمان تقوا صبر شجاعت مقاومت وفاداری و عشق به اهل بیت آشنا می شویم و به اهمیت این ارزش ها بیشتر پی می بریم.

در این ایام با توجه به مظلومیت و مصائب حضرت زهرا (س) باید در برابر ظلم و ستم هوشیار و مقاوم باشیم و با عمل به ارزش های حضرت سعی کنیم که در زندگی خود الگو و راهنمای خود او را قرار دهیم.

سوالات متداول کاربران

• چرا فاطمیه از هفدهم جمادی الثانی شروع می شود؟
  • پاسخ: چون هفدهم جمادی الثانی سال یازدهم هجری روز شهادت حضرت زهرا (س) است.
• چرا فاطمیه تا سوم جمادی الاول ادامه دارد؟
  • پاسخ: چون سوم جمادی الاول سال یازدهم هجری روز خاکسپاری حضرت زهرا (س) است.
• چه کارهایی می توانیم در ایام فاطمیه انجام دهیم؟
  • پاسخ: می توانیم در مراسم عزاداری حضور داشته باشیم قرآن تلاوت کنیم روضه و مناجات بخوانیم مطالعه درباره زندگی و مقام حضرت زهرا (س) انجام دهیم و به نیازمندان کمک کنیم. همچنین می توانیم با توجه به سیره و اخلاق حضرت تلاش کنیم که زندگی ما به نسبت او خالص و پاک باشد.