تاثیر پوشش افت قیمت بر نرخ بیمه شخص ثالث

تصادف می‌تواند ارزش خودروی شما را بدون اینکه ظاهراً آسیبی دیده باشد کاهش دهد؛ افت قیمتی که جبران آن همیشه ساده یا کم‌هزینه نبوده است. از دی‌ماه ۱۴۰۳ تغییری مهم در بیمه شخص ثالث ایجاد شد؛ تغییری که قرار بود وضعیت زیان‌دیدگان را بهتر کند. اما متاسفانه با مخالفت شرکت‌های بیمه مواجه شد. شرکت‌های بیمه اعلام کرده‌اند که بار مالی این قانون بسیار سنگین است؛ برخی تخمین‌ها این هزینه را بین ۳۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومان عنوان می‌کنند. از دید آن‌ها افزودن این تعهد بدون افزایش حق بیمه می‌تواند پایداری مالی صنعت بیمه را تهدید کند. در ادامه این چالش در صنعت بیمه را بیشتر بررسی کرده‌ایم.

مزایای افزودن پوشش افت قیمت

افزودن پوشش افت قیمت در بیمه ثالث نه تنها از حقوق مالکان خودرو بهتر حمایت می‌کند بلکه روند جبران خسارت را هم منصفانه‌تر و شفاف‌تر کرده است. در ادامه مزایای این طرح آمده است:

حفظ ارزش واقعی خودرو

در بسیاری از تصادفات حتی اگر آسیب ظاهری اندکی به خودرو وارد شود ارزش بازار آن به طور محسوسی کاهش پیدا می‌کند. افزودن پوشش افت قیمت به بیمه شخص ثالث این امکان را به مالکان می‌دهد که خسارت ناشی از کاهش ارزش خودرو را از شرکت بیمه دریافت کنند. در نتیجه مالک خودرو دیگر نگران افت غیرقابل جبران قیمت خودروی خود پس از تصادف نخواهد بود و ارزش سرمایه‌گذاری خود را حفظ می‌کند.

کاهش بار مالی راننده مقصر

قرار بود با اجرای این قانون خسارت افت قیمت خودروی آسیب‌دیده را به جای اینکه راننده مقصر بپردازد توسط شرکت بیمه پرداخته شود که متاسفانه این طرح تا ۱۴۰۴ هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.

افزایش شفافیت و عدالت در پرداخت خسارت

یکی از چالش‌های قدیمی در تصادفات همواره اختلاف بر سر میزان افت قیمت خودرو و نحوه پرداخت آن بوده است. نبود سازوکار مشخص باعث بروز نارضایتی‌های گسترده میان رانندگان شده است. اگر قانون پوشش افت قیمت به‌درستی اجرا می‌شد می‌توانست چارچوب‌های قانونی مشخصی برای ارزیابی میزان افت قیمت و نحوه پرداخت خسارت ایجاد کند. در چنین شرایطی روند دریافت خسارت برای زیان‌دیدگان ساده‌تر می‌شد اعتماد عمومی به صنعت بیمه افزایش پیدا می‌کرد و عدالت بیشتری در رسیدگی به پرونده‌های خسارت برقرار می‌شد.

چرا خسارت افت قیمت خودرو هنوز پرداخت نمی‌شود؟ 

با وجود تصویب قانونی که شرکت‌های بیمه را موظف به پرداخت خسارت افت قیمت خودرو در قالب بیمه شخص ثالث می‌کرد اجرای این طرح با موانع جدی روبه‌رو شده است. 

اجرای قانون فعلاً متوقف شده و پرداخت خسارت افت قیمت به‌صورت گسترده انجام نمی‌شود. در واکنش به این چالش‌ها سندیکای بیمه‌گران پیشنهاد داده‌اند که پوشش افت قیمت به‌جای اجباری بودن به‌صورت اختیاری و با پرداخت حق بیمه جداگانه ارائه شود. این راهکار می‌تواند هم به شرکت‌های بیمه در مدیریت ریسک مالی کمک کند و هم به مشتریان امکان دهد در صورت نیاز این پوشش را انتخاب کنند.

در شرایط فعلی مالکان خودرو برای جبران خسارت افت قیمت می‌توانند دو مسیر را دنبال کنند: خرید بیمه بدنه با پوشش افت قیمت یا ثبت شکایت در شورای حل اختلاف. تا زمانی که اجرای کامل قانون قطعی نشود این دو گزینه تنها مسیرهای قانونی برای پیگیری این نوع خسارت محسوب می‌شوند.

آیا پوشش افت قیمت بر نرخ بیمه شخص ثالث تاثیر دارد؟

در صورت اجرای قانون جدید شرکت‌های بیمه موظف می‌شدند خسارت افت قیمت خودرو را در قالب بیمه شخص ثالث پوشش دهند. طبق اعلام اولیه بیمه مرکزی این پوشش قرار بود بدون افزایش در نرخ پایه بیمه شخص ثالث ارائه شود؛ به‌عبارتی مالکان خودرو برای بهره‌مندی از این مزیت نیازی به پرداخت حق بیمه اضافی نداشتند. هدف از این تصمیم حمایت از زیان‌دیدگان و ارتقای عدالت بیمه‌ای بدون تحمیل بار مالی بیشتر بر دوش بیمه‌گزاران عنوان شده بود. در صورت اجرا ممکن بود در بازنگری‌های آتی نرخ‌های بیمه اثرات غیرمستقیمی بر تعرفه‌ها دیده شود اما به‌طور رسمی هیچ افزایش مستقیمی اعلام نشده بود.

نکات مهم در مورد پوشش افت قیمت

پوشش افت قیمت در بیمه شخص ثالث شرایط خاصی دارد که مالکان خودرو باید از آن‌ها آگاه باشند تا از حقوق خود به‌خوبی بهره‌مند شوند.

سقف خسارت

قرار بر این بود که بر اساس قانون جدید بیمه شخص ثالث میزان خسارت افت قیمت خودرو تا سقف ۲۰ درصد از ارزش روز خودرو باشد. این یعنی اگر خودروی شما در یک تصادف دچار کاهش قیمت شود شرکت بیمه تنها تا ۲۰ درصد از ارزش روز خودرو را جبران کند. و بیش از آن پرداخت نمی‌شود. این سقف براساس گران‌ترین خودرو متعارف دنا پلاس تعیین شده بود.

شرایط خودرو

در صورت اجرای قانون پوشش افت قیمت این مزیت قرار بود تنها شامل خودروهایی شود که کمتر از ۱۰ سال از تاریخ تولید آن‌ها گذشته است. این محدودیت به این دلیل در نظر گرفته شده بود که با افزایش سن خودرو افت قیمت ناشی از فرسودگی مشکلات فنی و عوامل طبیعی بیشتر می‌شود و نمی‌توان آن را به‌طور مستقیم به تصادف نسبت داد. بنابراین هدف این بود که تنها خودروهای نسبتاً جدید از امکان دریافت خسارت افت قیمت برخوردار باشند. با این حال این قانون هنوز به مرحله اجرا نرسیده و صرفاً در حد بخشنامه باقی مانده است.

آیا قانون پوشش افت قیمت ایده‌ خوبی است؟

قطعا این پوشش بیمه به صاحبان خودرو خسارت دیده کمک بسیاری می‌کند و می‌تواند برای آن‌ها مفید و ایده‌ خوبی باشد اما برای شرکت‌های بیمه بار مالی زیادی را ایجاد کرده است و متاسفانه هنوز در سال ۱۴۰۴ این قانون اجرا نشده است. اما در صورت اجرا این اقدام بدون افزایش نرخ بیمه به کاهش نگرانی‌های مالی مالکان خودرو کمک می‌کند. در حال حاضر تنها راه برای دریافت پوشش افت قیمت مراجعه به شورای حل اختلاف و شکایت از راننده مقصر است. هرچند بعضی شرکت‌های بیمه نیز پوشش افت قیمت را برای بیمه بدنه ارائه می‌دهند.