تعویض کانکتور باتری موبایل

به نقل از مجتمع آموزش فنی پویان، امروزه دستگاه‌های بسیاری در بازار موجود هستند که ما می‌توانیم از آن‌ها به خوبی استفاده کنیم و به عبارتی بهتر این ابزارها از مهم‌ترین و پراستفاده‌ترین ابزارها هستند. به عنوان مثال تلفن‌های همراه – تبلت‌ها – مودم‌های جیبی و دیگر دستگاه‌ها که به قدری کوچک هستند که شما می‌توانید آن را در کیف کوچک یا حتی جیب خود جا دهید. همه این ابزارهای الکترونیکی از دسته وسایلی هستند که امروزه ما از آن‌ها استفاده می‌کنیم.

همان طور که گفته شد این دستگاه‌ها، الکترونیکی بوده و برای کار کردن نیازمند برق هستند و همین شرکت‌های تولید کننده راه‌های مختلفی را برای تامین انرژی مورد نیاز برای این دستگاه‌ها در نظر گرفته‌اند ولی در این میان عامیانه‌ترین و پرکاربردترین روش که می‌توان گفت 99 درصد دستگاه‌های الکترونیکی از آن استفاده می‌کنند، شارژ کردن است که شما دستگاه را به برق متصل می‌کنید و دستگاه بعد از مدتی شارژ می‌شود. در واقع هر دستگاهی درون خود دارای یک باطری است که برق مورد نیاز خود را در آن ذخیره کرده و زمانی که شما دستگاه را از برق جدا کنید شروع به استفاده از باطری خواهد کرد و هر باطری بنابر توان خود مدت زیادی انرژی را تامین خواهد کرد.

اتصالی که بین شارژر و دستگاه جهت شارژ صورت می‌گیرد با استفاده از کابل و سوکت بوده که این سوکت‌ها بستگی به طرح و نوع دستگاه از نظر شکل، نوع و اندازه متغیر است. هدف ما در این مقاله این موضوع است که در مورد خرابی این سوکت‌ها صحبت کرده و روش‌های تعویض این سوکت‌ها را در زمان خرابی بدون استفاده از دستگاه‌هایی نظیر سشوار صنعتی و فقط با استفاده از دستگاه‌های ساده‌تر مانند هیتر را آموزش دهیم و در مورد آن صحبت کنیم.

خرابی و مشکلاتی که سوکت ها را تهدید می کند:

کارشناسان بهترین مجمع آموزش فنی و حرفه ای می گویند از اصلی‌ترین دلایل خرابی سوکت‌های ورودی در 80 درصد اوقات خود کاربر است، به عبارتی کاربران برخورد مناسبی با بخش سوکت‌های ورودی مانند سوکت شارژر ندارند و با بی توجهی زیاد و با فشار زیاد کابل شارژر را متصل کرده یا از آن جدا می‌کنند، در حالی که می‌توانند بدون فشار زیاد و با ملایمت این کار را انجام دهند تا عمر سوکت افزایش پیدا کند و به عبارتی بهتر، بخش‌های سوکت‌های ورودی به اندازه‌ی عمر مفید خود کار کند نه کمتر. اما شما که به عنوان تعمیرکار هستید باید بتوانید این مشکلات را به راحتی برطرف کنید زیرا چیزی که در نهایت مشتری می‌خواهد این است که دستگاه وی مانند روز اول درست باشد و خوب کار کند.

سوکت‌ها فقط محدود به سوکت‌های شارژ نیستند و ما سوکت های USB – سوکت‌های میکروفون یا خروجی صدا را در دستگاه‌های مختلفی مشاهده می‌کنیم. خرابی که برای اکثر سوکت‌ها پیش می‌آید این است که یا اتصالی پیدا می‌کنند،  یا دچار شکستگی می‌شوند و برخی از پایه‌های آن‌ها قطع می‌شود یا حالت نیمه اتصالی پیدا می‌کنند که در حالت نیمه اتصالی به صورت گاه و  بیگاه قطع و وصل می‌شوند.

ساختار بسیاری از سوکت‌های امروزی مانند سوکت‌های تلفن همراه بیشتر از پلاستیک است و  پلاستیک در برابر حرارت ذوب شده و از بین می‌رود، این در حالی است که پایه‌های سوکت فلزی بوده و فقط با حرارت جدا شده یا نصب می‌شوند. پس برای برداشتن یا نصب سوکت جدید باید چه کرد؟ از آن جایی که پایه‌ها از اصلی‌ترین بخش‌های سوکت هستند، شما مجبور به استفاده از حرارت هستید ولی روش استفاده‌ی صحیح از حرارت به راحتی و بدون این که سوکت دچار خرابی شود، این است که کار نصب یا برداشتن سوکت را به درستی و بدون آسیب و فقط با استفاده از هیتر انجام دهید.

روش و آموزش برداشتن و گذاشتن سوکت با استفاده از هیتر:

برای برداشتن سوکت ابتدا بعد از باز کردن صحیح دستگاه محل سوکت را با تینر و فرچه (مسواک) به صورت کامل تمیز کنید. در مرحله‌ی بعدی از خمیر فلکسی یا روغن فلکسی مرغوب استفاده کرده و پایه‌های سوکت را که به برد متصل شده، به روغن یا خمیر فلکسی آغشته کنید تا کامل جذب پایه‌ها شود. (بهتر است مراقب باشید خود بدنه‌ی پلاستیکی سوکت روغنی نشود.) روغن یا خمیر فلکسی باعث می‌شود در زمانی که شما حرارت می‌دهید حرارت بدون سوزاندن آن بخش یا قطعه به صورت یکسان بر روی هدف مورد نظر پخش شده و به آرامی باعث ذوب شدن بهتر قلع شود و به همین منظور برای قطعه‌برداری باید از این روغن استفاده کنید. لازم به ذکر است که در این مورد استفاده از روغن یا  خمیر تفاوتی ندارد و هر کدام را که استفاده می‌کنید همان کار را خواهد کرد.

در ادامه بعد از آغشته شدن پایه‌های سوکت موردنظر به روغن فلکسی نوبت به هیتر می‌رسد. از آن جایی که قطعات زیادی در اطراف سوکت وجود دارند که در معرض آسیب هستند بهتر است حرارت را متمرکز بر پایه‌های سوکت کنیم تا بقیه قطعات حرارت نبینند که برای این کار باید نوک هیتر را از نوع نازک استفاده کنید تا حرارت را به جای پخش کردن بر یک بخش کوچک و با شعاع کوچک بتواند متمرکز کند. بعد از انتخاب سری هیتر مناسب در ادامه هیتر را روشن کرده و به آرامی هیتر را به پایه های سوکت نزدیک کنید و تا اندازه‌ای که مناسب باشد بیشتر نزدیک نکرده و با حالت رفت و برگشتی پایه‌های سوکت را حرارت دهید و به این ترتیب ذوب شدن پایه‌ها به خوبی دیده می‌شود. همزمان با این عملیات با استفاده از یک پنس خوب سوکت را گرفته و منتظر بمانید تا پایه قلع به خوبی ذوب شده و در زمانی که پایه‌های قلع کاملا ذوب شد به آرامی و به صورت عمودی با استفاده از پنس سوکت را به صورت عمودی بلند کنید و کنار بگذارید.

بعد از برداشتن سوکت مدتی صبر کنید تا محلی که سوکت به آن نصب بوده کاملا خنک شود، زیرا دست زدن به این ناحیه که قلع آن در حالت مایع و ذوب قرار دارد می‌تواند باعث به‌وجود آمدن اتصالی شود. بعد از خنک شدن محل  قطعه برداری با استفاده از مسواک و تینر مجددا محل را تمیز کرده و روغن باقی مانده از عملیات قطعه برداری را کاملا تمیز کنید. بعد از تمیز کردن بخش مورد نظر با استفاده از یک هویه تمیز مجددا جای پایه‌های سوکت را که روی برد هستند را کاملا تمیز کنید و قطعه نو به آن اضافه کنید.

در این حالت مجددا سوکت جدید را دقیقا در مکان خود قرارداده و با استفاده از ذره بین بزرگ یا لوپ دقت کنید که پایه‌ها دقیقا در جای خود قرار بگیرند و بعد از جاگذاری قطعات به هیچ  عنوان برد را تکان ندهید.

سپس هیتر را روشن کرده و شدت باد خروجی را در کمترین حالت بگذارید زیرا در صورت وجود خروجی هوای شدید هیتر باعث تکان خوردن سوکت شده و اتصالی پیش می‌آید. بعد از قرار دادن باد در کمترین مقدار حرارت را نیز در وضعیت مناسبی قرار دهید و نیم درجه بیشتر از زمانی باشد که قصد برداشتن قطعه را داشتید ومجددا پایه‌های سوکت را حرارت دهید ( لازم به ذکر است که در زمان جاگذاری قطعه جدید نیازی به استفاد از خمیر یا روغن فلکسی نیست)

حرارت دادن را ادامه دهید تا پایه‌ها به خوبی در جای خود غرق در قلع شوند و بعد حرارت دادن را متوقف کرده و  منتظر باشید تا محل خنک شود و بعد از خنک شدن در ابتدا آزمایش کنید که سوکت تکان نخورد و خوب نصب شده باشد و با چشم به خوبی اتصالات پایه‌های سوکت را بررسی کنید. بعد از اطمینان از نصب صحیح پایه‌ها دستگاه را ببنید و شارژ را به آن وصل کنید و ببنید آیا دستگاه ( مثلا گوشی موبایل ) شارژ می‌شود یا خیر. در صورتی که شارژ شروع می‌شود باید به شما تبریک گفت سوکت به درستی نصب شده و اتصالات نیز صحیح است در غیر این صورت باید مجددا اتصالات و حتی در برخی موارد خود سوکت ها را بررسی نمایید زیرا در برخی موارد پیش می‌آید که اتصالات و نصب قطعه شما صحیح است ولی به دلیل خرابی خود سوکت کار نمی‌کند.

همچنین می‌توانید برای یادگیری تعمیرات موبایل و تعویض قطعات و مدارات الکترونیکی در دوره های آموزش آموزشگاه تعمیرات برد فنی پویان شرکت کنید.

تعمیر نات شارژینگ به دو صورت ( 1- نرم افزاری – 2- سخت افزاری ) میباشد که در اینجا هر دو مورد را در حد توانائیم توضیح میدهم امیدوارم مطالب زیر مفید واقع گردد.1- گوشی را pm بزنید.
در سری bb5 نوکیا با پیغام (charger not supported ) فیلد( 1 و 309 )را انتخاب کنید سپس sx-4 نمائید.
حتی در بعضی مواقع احتیاج به رایت rpl میشوید زیرا خرابی rpl باعث این پیغام نیز میشود.

2- در زمینه سخت افزاری :
ابتدا شارژررا به گوشی وصل نموده سپس ولتاژ سر کانکتور باتری را تست نمائید :
سری DCT-4 و WD-2 در حدود 3.50v
سری BB5 در حدود 1.05v (در bb5 بعد از وصل شارژر ولتاژ لحظه ای در سر كانكتور باطری داریم یعنی از 3.7 ولت شروع وبه 1.02 تا1.05 می رسد كه در اینصورت سالم هست و این خیلی مهم می باشد).
البته در مواردی دیده شده که گوشی 6600 ولتاژ سر کانکتور باتری ان 1.50v و گوشی گوشی 6630 ولتاژ سر کانکتور ان ولتاژ سر کانکتور ان 3.50v بوده است و گوشی کاملا شارژ میکرد.

گوشی را با چند باتری و شارژر اصلی تست نمائید.بویژه در سری dct-4 انهم مدلهای 6260 و 3230 از شارژری که کمی گرد و سنگین میباشد ازمایش نمائید.

شارژر را وصل کنید و ولت متر را دو طرف دیود شارژ قرار دهید اگر ولتاز حدود ولتاز شارژر بود مدار تا ای سی شارژ سالم است وگرنه فیوز یا سلف یا دیود ایراد دارد که با اهمتر به راحتی قابل تست است.
در مواردی دیده شده است که با یکسره کردن فیوز شارژ و حتی سلفی که در مسیر ورودی شارژ قرار دارد و یا با حذف دیود شارژ مشکل نات شارژینگ برطرف گردیده است.( در صورت عدم نتیجه مدار را به همان صورت اول بر گردانید و بقیه مراحل را انجام دهید).

در اینجا لازم استکه نکته ای را یاد اوری نمایم:
IC POWER از طریق سیگنالی بنام PWM برای بیداری IC CHARGE استفاده میکند.
عمل شارژ از طریق همین سیگنال PWM با دو نوع فرکانس مختلف ( 1KH و 32KH ) بسته به نوع شارژر کنترل میگردد.
CPU نیز از طریق سیبگنال PWM از ولتاژ شارژ با خبر شده توسط lcd به کاربر اطلاع میدهد که شارژ در حال عملیات میباشد.

زمانی گوشی پیغام نات شارژ میدهد که به هر دلیلی گوشی نمیتواند باطری رو به درستی تشخیص بدهد و مسیری که باید چک شود مربوط به پایه و مدار bsi و قطعات مربوط به ان میباشد .
مشخصات این قطعات به شرح زیر میباشد:

مقاومت با مقدار 47K ( این قطعه مقاومت ntc میباشد) و در مسیر btemp قرار دارد.( توجه داشته باشید که این قطعه را از برد اوراقی که ابخورده نباشد باید تهیه نمائید)

مقاومت Ntc چیست؟

قطعه ای است که در مقابل عبور جریان از خود ایستادگی نشان می دهد و از آن برای کنترل جریان و ولتاژ استفاده می شود.

یک نوع دیگر مقاومت در موبایل به کار رفته است که مقدار آن متغیر و تابع عوامل فیزیکی است و به آن NTC می گویند.

NTC مقاومتی حرارتی است با ضریب حرارتی منفی میباشد و در مدار موبایل معمولآ مقدار آن 47 کیلو اهم است و در صورتی که گرم شود مقدار آن با توجه به گرمای اعمال شده کمتر می شود.

اما مقاومت NTC در موبایل چه نقشی دارد؟

وظیفه NTC در موبایل اعلام گزارش حرارتی باطری به گوشی است.
به هنگام شارژ اگر دمای باطری از حد مجاز بیشتر شود با کم شدن مقدار NTC گوشی بلافاصله فرمان توقف عملیات شارژ را صادر می کند.

اگر این مقاومت نصب نباشد طبق تعریفی که در نرم افزار گوشی صورت گرفته است و به لحاظ امنیت گوشی و باطری عملیات شارژ انجام نمی شود .

NTC دو پایه دارد که یکی به منفی وصل است و پایه دیگر آن:

در گوشی های قدیمی نوکیا (DCT3) به آی سی CCONT (آی سی تغذیه) وصل بود

در گوشی های سزی WD2 به آی سی UEM و در گوشیهای سری BB5 به آی سی RETU ویا AVILMA وصل است.
شکل ظاهری NTC تقریبآ شبیه به VDR است و همین تشابه باعث می شود که به اشتباه از روی برد کنده شود و ایراد شارژ بوجود آید.

NTC به پایه BTEMP آی سی وصل است و برای پیدا کردن مقاومت NTC بر روی نقشه می توان پایه BTEMP را در آی سی پیدا کرده و مسیر آن را تا مقاومت NTC ادامه دهیم.

در صورت از کار افتادن این بخش از گوشی با عدم شارژ مواجه می شویم و در گوشی های مختلف پیغامهای زیر ظاهر میشود:

Reconnect Charg
Not Charging
Charg Not support

همچنین در برخی گوشی ها هم وقتی گوشی روشن است با وصل کردن شارژر هیچ عملیاتی مشاهده نمی شود ولی وقتی گوشی خاموش است با وصل شارژر علامت ثابت باطری ظاهر می شود.

مقاومت با مقدار 100k که تامین کننده ولتاژ vana بمقدار 2.8 ولت میباشد.( از این ولتاژ برای تشخیص نوع باطری و تشخیص خروج باطری در زمان روشن بودن در مدار bsi استفاده است).

مقاومت bsi بظرفیت 10k در( سری 1110i و 1200) و 4.7k دربقیه نوکیا. که در مسیر bsi به uem قرار دارد .انرا از برد جدا نمائید در صورت دادن نتیجه از برد اوراقی دیگر که ابخورده نباشد تهیه کنید و نصب نمائید تا گوشی قابلییت فلش را داشته باشد.

وریستور 14/50 ولت که انرا میتوانید از برد حذف کنید.

در نهایت کریستال ساعت ( RTC) را تعویض نمائید شاید کمی برای شما عجیب میباشد دلیل ان نیز بخاطر این استکه فرمان مدار شارژ را PWM صادر میکند مدار PWM را کریستال ساعت تولید میکند.

شارژر را به گوشي وصل كرده و بدون گذاشتن باتري باكمك مولتيمتر ولتاژ دوسر پايه هاي باتري رو گوشي را بخوانيد اگر ولتاژي بين 3 تا 5 ولت خوانده شد مدار شارژ اشكال ندارد واحتمال زياد با تعويض باتري مشكل حل خواهد شد.

مسیر را تا Uem چک کنید اگر نتیجه نگرفتید مشکل از Uem میباشد.

شارژر را وصل کنید و ولت متر را دو طرف دیود شارژ راقرار دهید اگر ولتاژ حدود ولتاژ شارژر بود مدار تا ای سی شارژ سالم است وگرنه فیوز یا سلف یا دیود ایراد دارد که با اهمتر به راحتی قابل تست است
2: ESD filter و یا VDR اگر در مسیر BSI است را خارج کنید
3: ای سی شارژ ایراد دارد
note: شارژر و باطری بهتر است اصلی باشد
chaps: charge ic in dct3 models “3310,8210
uem or ueme or uemk : include charge ic in dct4 or dct4wd2 ” 1100, 2310,6600,3220,7610,
tahvo : regulator ic include charge ic in bb5 ” 6680,6630 ,n70
betty : regulator ic include charge ic in bb5 ” 6500, 5610, 5310,n80

کانکتور باتری موبایل چیست؟

یکی از اصلی‌ترین قطعات سخت‌افزاری در بیشتر دستگاه‌های الکترونیکی باتری است. عمدتاً دستگاه‌های الکترونیکی به ویژه گوشی‌های همراه، بدون داشتن باتری هیچ‌گونه کارآیی ندارد، به‌همین خاطر همان‌قدر که این قطعه برای کاربران اهمیت دارد، کمپانی‌های تولیدکننده محصولات الکترونیکی به‌ویژه تلفن همراه نیز در بالا بردن کیفیت این قطعه تلاش می‌کنند. یکی از اجزاي اصلي و تشکيل‌دهنده باتری تلفن همراه کانکتور (Connector) و در واقع این قطعه یک رابط بین گوشی و برد اصلی باتری است.

کانکتور باتری موبایل از 4 پین اصلی تشکیل می‌شوند که عبارتند از ولتاژ مثبت (VE+)، ولتاژ منفی (VE-) و پایه BSI و پایه TEMP یا کنترلر BTMEP. عمده وظیفه‌ی پایه BSI و TEMP محافظت از باتری و بررسی وضعیت جریان ولتاژ باتری است. عمدتاً پایه وضعیت باتری مانند نوع و اندازه را به پردازنده ارسال می‌کند تا ظرفیت باتری تعیین شود و در نهایت پردازنده بتواند ولتاژ و جریان باتری را کنترل کند.

پایه های کانکتور باتری

همانطور که گفتیم براساس تعداد پین پایه‌های کانکتور باتری عبارتند از پایه BSI و پایه TEMP باتری که هرکدام در عملکرد باتری نقش بسیار مهمی برعهده دارند، که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:

پایه bsi باتری

پایه BSI که مخفف کلمات Battery System Indicator یا Battery Status Indicator و به معنای نشانگر وضعیت سیستم باتری است. این پایه وضعیت دادن اطلاعاتی مانند نوع و سایز باتری به پردازنده را برعهده دارد. در واقع زمانی که باتری تلفن همراه را وصل می‌کند، این پایه به‌طور خودکار سیگنالی تولید و به پردازنده موبایل ارسال می‌کند. سپس پردازنده نوع، اندازه و ظرفیت باتری را مشخص می‌کند با بتوداند ولتاژ و جریان mAH دقیق باتری را پیداکند.

یکی دیگر از عملکردهای مهم پایه BSI این است که اگر به‌ هر دلیلی و به‌طور ناگهانی باتری از تلفن همراه خارج شود، این پایه بلافاصله سیگنالی به پردازنده ارسال می‌کند مبنی بر این‌که کلیه ارتباطات را خاموش کند، در نتیجه این عملکرد از آسیب دیدن اطلاعات و تلفن همراه جلوگیری می‌کند. در واقع اگر اتصال پایه BSI بین گوشی، باتری و پردازنده برقرار نشود، Power اجازه روشن شدن به تلفن همراه را نمی‌دهد.

پایه temp باتری

پایه Temp که با نام BTEMP نیز شناخته می‌شود به معنای دمای باتری است. همان‌طور که از نام این پایه پیدا است،  وظیفه‌ی ارسال اطلاعات دمای باتری به پردازنده را برعهده دارد.

این پایه به یک ترمیستور یا دمایاب متصل است که در صورت داغ شدن بیش از حد باتری توسط سنسور دمایی که در این پایه قرار گرفته به پردازنده سیگنال ارسال می‌کند.

در واقع می‌توان گفت عملکرد پایه Temp مانند LDR (Light Dependent Resistor) عمل می‌کند با این تفاوت که در LDR  مقاومت الکتریکی وابسته به نور است و با تابش آن تغییر می‌دهد، در حالی که پایه Temp وابسته به دمای محیط اطراف است و با نوسانات گرمایی تغییر مقاومت می‌دهد.

مسیر bsi چیست؟

برای عیب‌یابی موبایل به‌ویژه مشکلات شارژ نشدن عمدتاً علاوه بر کانکتور باتری و مسیر BSI نیز بررسی می‌شود. مسیر BSI از مدارهایی با مقاومت متغییر NTC تشکیل شده است که با تغییر اهم در اثر گرما میزان ولتاژ تغییر می‌کند، سپس توسط Ccont یک سیگنال دیجیتال به پردازنده ارسال می‌شود.

همچنین در این مسیر یک خازن و یک مقاومت VDR (Voltage Dependent Resistor) نیز تعبیه شده تا در صورت هرگونه تغییر در ولتاژ مثل یک سیم عمل کرده و باعث کوتاه شدن اتصال شود.

در واقع اگر ولتاژ از حد مجاز بیشتر شود، این خازن (براساس نوع مدل موبایل این خازن متفاوت است به عنوان مثال در DCT4 مقدار خازن 27 پیکو فاراد است) دچار مقاومت شده و اتصال را متوقف می‌سازد. در نتیجه بسیاری از مشکلات باتری و شارژ می‌تواند به مسیر BSI و خراب شدن خازن مربوط باشد.

تعویض کانکتور باتری موبایل

برای تعویض کانکتور باتری موبایل ابتدا روی کانکتور روغن فلکس می‌ریزید سپس با سری بزرگ بلور و شدت باد 5/2 و دمای 300 درجه حرارت می‌دهید. برای این‌که کانکتور بدون آسیب برداشته شود، تعمیرکاران از این روش استفاده می‌کنند.

بعد از برداشتن کانکتور، به‌خوبی محل قرارگیری آن و پایه‌ها را تمیز می‌کنید، سپس باید قلع پایه‌ها را صاف کنید. سپس کمی به پایه‌های برد اضافه می‌کنید. تا کانکتور جدید به‌خوبی در محل قرار گیرد. پس از زدن خمیر محل را تمیز کرده و کانکتور جدید را در محل قرار دهید.  دوباره مانند ابتدای کار با استفاده از سری بزرگ هیتر پرتاب باد 5/2 و دمای 300 درجه کانکتور را روی برد متصل می‌کنید.

قیمت کانکتور باتری موبایل که یکی از لوازم جانبی مهم برای تعمیرات موبایل است با توجه به کیفیت و اورجینال یا غیراورجینال بودن محصول متفاوت است. اگر قصد خرید کانکتور باتری موبایل را دارید بهتر است آن را از فروشندگان معتبر تهیه کنید. پیشنهاد ما، شیرازپکن، بزرگترین وارد کننده قطعات موبایل شیراز است که با خیال راحت می‌توانید یک محصول با کیفیت و اورجینال را با قیمت مقرون‌به‌صرفه خریداری کنید.