جامدادی: یک پروژه الکترونیکی جذاب برای مبتدیان
از وقتی که کامپیوترهای شخصی وارد زندگی ما شدند جامدادی یا فن به یکی از اجزای ضروری هر سیستم شده است. این قطعه کوچک اما حیاتی وظیفه دارد تا با چرخاندن پره های خود هوای داغ داخل کیس کامپیوتر را به بیرون هدایت کند و از داغ شدن بیش از حد قطعات جلوگیری کند.
در این مقاله با هم به بررسی جامدادی می پردازیم و نحوه کار انواع و نکات مهم در انتخاب آن را به زبان ساده و قابل فهم برای مبتدیان توضیح می دهیم. همچنین روش های ساده برای ساخت یک جامدادی در خانه را با هم بررسی می کنیم.
در ادامه با ما همراه باشید:
جامدادی چیست و چگونه کار می کند؟
جامدادی یک دستگاه الکترومکانیکی است که از یک موتور الکتریکی برای چرخاندن پره های خود استفاده می کند. این چرخش هوا را جابه جا می کند و باعث ایجاد جریان هوا در داخل کیس کامپیوتر می شود.
نحوه کار جامدادی به این صورت است:
- موتور الکتریکی: با دریافت برق از منبع تغذیه می چرخد.
- پره های جامدادی: به موتور متصل هستند و با چرخش آن می چرخند.
- جریان هوا: چرخش پره ها هوا را به حرکت در می آورد و هوای داغ داخل کیس را به بیرون هدایت می کند.
انواع جامدادی
جامدادی ها به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند:
-
جامدادی های آکسیال: این نوع جامدادی ها دارای پره هایی هستند که به طور عمود بر محور موتور قرار گرفته اند. این نوع جامدادی ها به طور عمومی برای خنک کردن قطعات داخلی کیس مانند پردازنده و کارت گرافیک استفاده می شوند.
- جامدادی های رادیال: این نوع جامدادی ها دارای پره هایی هستند که به طور شعاعی از محور موتور خارج شده اند. این نوع جامدادی ها برای خنک کردن فضای داخلی کیس و جلوگیری از گرما داخلی استفاده می شوند.
نکات مهم در انتخاب جامدادی
هنگام انتخاب جامدادی برای سیستم کامپیوتری خود به نکات زیر توجه کنید:
-
ظرفیت هوا دهی: این مهم ترین نکته در انتخاب جامدادی است. ظرفیت هوا دهی بر حسب CFM (Cubic Feet per Minute) اندازه گیری می شود. هرچه CFM جامدادی بالاتر باشد قدرت خنک کنندگی آن نیز بیشتر خواهد بود.
-
سرعت چرخش: سرعت چرخش پره های جامدادی بر حسب RPM (Rotation per Minute) اندازه گیری می شود. هرچه RPM جامدادی بالاتر باشد صدای آن نیز بیشتر خواهد بود.
-
قدرت مصرف: جامدادی ها نیز مانند هر دستگاه الکترونیکی دیگری از منبع تغذیه برق مصرف می کنند. قدرت مصرف جامدادی ها بر حسب وات اندازه گیری می شود.
-
نویز: صدای جامدادی یکی از عوامل مهم در انتخاب آن است. جامدادی های با RPM بالاتر صدای بیشتری تولید می کنند.
- قیمت: قیمت جامدادی ها بستگی به عوامل متعددی مانند ظرفیت هوا دهی سرعت چرخش و برند آن متفاوت است.
ساخت جامدادی در خانه
ساخت یک جامدادی در خانه می تواند یک پروژه الکترونیکی جالب و آموزنده برای مبتدیان باشد. در این بخش دو روش ساده برای ساخت جامدادی را با هم بررسی می کنیم:
روش اول: ساخت جامدادی با موتور کوچک DC
مواد لازم:
- یک موتور کوچک DC
- یک پره کوچک از مواد سبک مثل فوم یا مقوا
- یک منبع تغذیه DC
- سیم های وصل کننده
مراحل ساخت:
- اتصال پره به موتور: پره را به محور موتور با چسب یا پیچ ببندید.
- اتصال منبع تغذیه: سیم های وصل کننده را به موتور و منبع تغذیه اتصال دهید.
- راه اندازی: با وصل کردن منبع تغذیه به موتور پره ها می چرخند و جریان هوا ایجاد می کنند.
روش دوم: ساخت جامدادی با فن کامپیوتر
مواد لازم:
- یک فن کامپیوتر
- یک منبع تغذیه DC
- سیم های وصل کننده
مراحل ساخت:
- اتصال منبع تغذیه: سیم های وصل کننده را به فن و منبع تغذیه اتصال دهید.
- راه اندازی: با وصل کردن منبع تغذیه به فن پره ها می چرخند و جریان هوا ایجاد می کنند.
نکات ایمنی در ساخت جامدادی
- هنگام کار با ابزار برقی مثل موتور DC و منبع تغذیه احتیاط لازم را به عمل آورید.
- از اتصال سیم های وصل کننده به صورت غیر اصولی خودداری کنید.
- در صورت کار با فن کامپیوتر مطمئن شوید که منبع تغذیه و فن با هم مطابقت دارند.
جدول مقایسه انواع جامدادی
| نوع جامدادی | مزایا | معایب |
|---|---|---|
| آکسیال | قدرت خنک کنندگی بالاتر قیمت مناسب تر نصب آسان تر | صدای بیشتر مصرف برق بالاتر |
| رادیال | صدای کمتر مصرف برق کمتر عملکرد بهتر در خنک کردن فضای داخلی کیس | قدرت خنک کنندگی کمتر قیمت بالاتر نصب دشوارتر |
نتیجه گیری
جامدادی یک قطعه حیاتی در سیستم کامپیوتری است که از داغ شدن بیش از حد قطعات جلوگیری می کند. با در نظر گرفتن نکات مهم در انتخاب و ساخت جامدادی می توانید از عملکرد بهینه سیستم خود اطمینان حاصل کنید.
پرسش و پاسخ
1. چه نوع جامدادی برای سیستم من مناسب تر است؟
نوع جامدادی مناسب برای سیستم شما بستگی به نیاز و بودجه شما دارد. اگر سیستم شما دارای قطعات پر مصرف مانند پردازنده و کارت گرافیک قدرتمند است انتخاب یک جامدادی آکسیال با ظرفیت هوا دهی بالاتر مناسب تر است. اگر صدای کم و مصرف برق کم برای شما اهمیت دارد می توانید یک جامدادی رادیال را انتخاب کنید.
2. چگونه می توان از عملکرد جامدادی اطمینان حاصل کرد؟
برای اطمینان از عملکرد جامدادی می توانید از نرم افزارهای نظارت بر دما استفاده کنید. این نرم افزارها دمای قطعات داخلی کیس را نمایش می دهند و می توانید از طریق آن ها عملکرد جامدادی را بررسی کنید.
3. آیا ساخت جامدادی در خانه خطرناک است؟
ساخت جامدادی در خانه اگر با احتیاط انجام شود خطرناک نیست. مهم این است که هنگام کار با ابزار برقی و منبع تغذیه احتیاط لازم را به عمل آورید و از اتصال سیم ها به صورت غیر اصولی خودداری کنید.