دادخواست برای چک برگشتی

اگه چکتون برگشت خورده و از وصولش ناامید شدید، نگران نباشید! با دادخواست برای چک برگشتی، می تونید به صورت قانونی حق و حقوقتون رو پس بگیرید. این یه راهکار حقوقی و قدرتمنده که کمک می کنه پولتون رو از صادرکننده چک بگیرید و خسارتتون رو هم مطالبه کنید.

حتماً برای شما هم پیش اومده یا دست کم شنیده اید که چکی برگشت می خوره و صاحبش می مونه با یک کاغذ بی ارزش. اما واقعیت اینه که چک برگشتی، به هیچ وجه بی ارزش نیست و قانون حسابی پشت صاحب اون ایستاده. این روزها خیلی ها با چک سر و کار دارن؛ از کاسب و بازاری گرفته تا آدم های عادی که برای معاملات روزمره شون از چک استفاده می کنن. وقتی چکی برگشت می خوره، انگار همه چی به هم می ریزه. اما خبر خوب اینه که راه های قانونی مشخصی برای گرفتن پولتون از صادرکننده چک وجود داره. این مقاله قراره یه راهنمای کامل و جامع باشه که بهتون نشون بده چطور می تونید از پیچ و خم های قانونی عبور کنید و به حق و حقوقتون برسید.

چک برگشتی یعنی چی و چرا باید براش دادخواست بدیم؟

قبل از اینکه بخوایم سراغ راه و چاه گرفتن پول چک برگشتی بریم، بهتره اول با مفهوم خود چک برگشتی یه آشنایی پیدا کنیم. درک این موضوع به ما کمک می کنه تا بدونیم چه زمانی می تونیم اقدام قانونی کنیم و اصلا چرا باید دادخواست بدیم.

اصلا چک برگشتی چیه و کِی میشه برگشت زد؟

چک در واقع یک سند تجاریه که به شما اجازه می ده از حساب بانکی شخص دیگه یا خودتون پول برداشت کنید یا به کس دیگه ای بدید. حالا اگه این چک، به هر دلیلی توسط بانک پرداخت نشه، بهش می گیم چک برگشتی یا چک بلامحل. دلایل زیادی می تونه باعث برگشت خوردن چک بشه که مهم ترینش این هاست:

• کسری موجودی یا عدم موجودی: این رایج ترین دلیل برگشت چک هست. یعنی توی حساب صادرکننده، پول کافی برای پرداخت مبلغ چک نیست.
• عدم تطابق امضا: گاهی امضای روی چک با امضای ثبت شده در بانک همخوانی نداره و بانک چک رو پرداخت نمی کنه.
• دستور عدم پرداخت: صادرکننده چک ممکنه به دلایلی مثل سرقت، مفقودی یا کلاهبرداری، دستور بده که بانک چک رو پرداخت نکنه.
• خط خوردگی یا قلم خوردگی: اگه روی چک خط خوردگی یا تغییراتی باشه که بانک اونا رو تایید نکنه، ممکنه چک برگشت بخوره.

وقتی چکی برگشت می خوره، دارنده چک می تونه به بانک مراجعه کنه و ازشون بخواد که یه گواهی بهش بدن. این گواهی به ما میگه که بانک چرا چک رو پرداخت نکرده و اطلاعات مهمی رو شامل میشه که برای اقدامات بعدی حسابی به دردمون می خوره. دادن دادخواست برای چک برگشتی در واقع همون اقدام قانونی برای مطالبه پولمون از صادرکننده ست.

این «گواهی عدم پرداخت» که میگن، چقدر مهمه؟

اگه چک شما برگشت خورد، اولین و مهم ترین کاری که باید بکنید، مراجعه به بانکیه که چک رو ازش دریافت کردید. بانک بعد از اینکه چک رو قبول نکرد، یه سند به نام گواهی عدم پرداخت (یا همون برگ سبز بانکی که خیلی ها می شناسن) بهتون می ده. این گواهی برای همه روش های قانونی که قراره در ادامه بهتون بگیم، مثل آب خوردن مهم و حیاتیه.

داخل این گواهی اطلاعاتی مثل مبلغ چک، تاریخ برگشت خوردن، علت عدم پرداخت و مشخصات صادرکننده چک نوشته شده. حواستون باشه که برای چک های صیادی جدید، حتماً باید کد رهگیری توی این گواهی قید بشه. بدون این گواهی، عملاً نمی تونید هیچ اقدام قانونی مؤثری برای وصول پولتون انجام بدید. پس هر وقت چکتون برگشت خورد، قبل از هر کاری، حتماً این گواهی رو از بانک بگیرید و حسابی مراقبش باشید!

راه و چاه وصول چک برگشتی: کدوم روش برای شما بهتره؟

حالا که فهمیدیم چک برگشتی چیه و گواهی عدم پرداخت چقدر اهمیت داره، وقتشه بریم سراغ روش های قانونی که برای گرفتن پولتون پیش رو دارید. اصلاً فکر نکنید فقط یه راه وجود داره! نه، شما چندین مسیر قانونی دارید که هر کدوم مزایا و معایب خاص خودشون رو دارن. انتخاب بهترین راه حسابی بستگی به شرایط چک شما، وضعیت صادرکننده و زمانی که برای پیگیری دارید، داره. بیایید با هم این روش ها رو بررسی کنیم:

عنوان روش	مرجع رسیدگی	مزایا	معایب	هزینه ها	زمان تقریبی	قابلیت اعمال بر ضامن/ظهرنویس	شرایط خاص و مهلت های کلیدی
حقوقی (دادگاه عمومی)	دادگاه عمومی حقوقی	مطالبه اصل وجه، خسارت تاخیر تادیه، هزینه ها؛ امکان توقیف اموال (تأمین خواسته)؛ علیه صادرکننده، ضامن و ظهرنویس	طولانی بودن فرآیند؛ هزینه دادرسی نسبتاً بالا (3.5%)	3.5% مبلغ خواسته	6 ماه تا 2 سال (بسته به پیچیدگی)	بله	محدودیت زمانی کمتری نسبت به کیفری دارد؛ برای همه انواع چک
کیفری (دادسرا)	دادسرا و دادگاه کیفری	اعمال فشار بر صادرکننده (امکان حبس)؛ سرعت اولیه بالاتر در برخی موارد	فقط علیه صادرکننده؛ شرایط و مهلت های بسیار محدود؛ عدم امکان مطالبه خسارت تأخیر تادیه مستقیم	کمتر از حقوقی	3 تا 9 ماه (در صورت رعایت مهلت ها)	خیر، فقط صادرکننده	چک باید تاریخ دار، بدون شرط و تضمین نباشد؛ 6 ماه از تاریخ صدور برای برگشت؛ 6 ماه از تاریخ برگشت برای شکایت
ثبتی (اداره ثبت)	اداره اجرای اسناد رسمی ثبت اسناد	توقیف سریع اموال و ممنوع الخروجی بدون نیاز به دادگاه	فقط برای چک های عادی (نه صیادی)؛ در صورت اختلاف امضا کاربرد ندارد؛ عدم امکان مطالبه خسارت تأخیر تادیه	10% نیم عشر دولتی	1 تا 3 ماه	بله (در صورت رعایت شرایط قانونی)	عدم اختلاف امضا؛ سرعت در توقیف اموال
اجراییه مستقیم (ویژه چک صیادی)	اجرای احکام دادگستری	سریع ترین و ساده ترین روش؛ بدون نیاز به دادخواست قضایی؛ امکان توقیف اموال و ممنوع الخروجی	فقط برای چک های صیادی جدید و ثبت شده در سامانه	10% نیم عشر دولتی (پس از وصول)	1 تا 2 ماه	بله (در صورت رعایت شرایط قانونی)	گواهی عدم پرداخت دارای کد رهگیری باشد؛ چک در سامانه صیاد ثبت شده باشد

روش اول: پیگیری حقوقی (اقامه دعوا در دادگاه عمومی حقوقی)

روش حقوقی، یه راه مطمئن و فراگیره که اگه بقیه راه ها نشد یا شرایط خاصی داشتید، حسابی به کارتون میاد. این روش انعطاف پذیری زیادی داره و شما می تونید هم اصل پول چک رو بگیرید و هم خسارت هایی مثل خسارت تاخیر تأدیه و هزینه های دادرسی رو مطالبه کنید. حتی اگه مهلت شکایت کیفری رو هم از دست داده باشید، این روش هنوز برای شما بازه.

مراحل گام به گام تنظیم و ثبت دادخواست حقوقی

1. جمع آوری مدارک: اولین قدم اینه که همه مدارکتون رو آماده کنید. این مدارک شامل اصل چک برگشتی، گواهی عدم پرداخت (همون برگ سبز بانک)، و کپی کارت ملی خودتون و در صورت لزوم، وکیل تون هست. اگه مدرک دیگه ای مثل قرارداد یا فاکتور هم دارید که نشون می ده بابت چی چک رو گرفتید، اون ها رو هم ضمیمه کنید.
2. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: برای شروع هر اقدام حقوقی، باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی برید. اونجا اطلاعات شما و خوانده (صادرکننده چک) رو ثبت می کنن و دادخواستتون رو به سیستم وارد می کنن.
3. تکمیل برگه دادخواست: این مرحله خیلی مهمه. باید توی برگه دادخواست مشخص کنید که خواهان (شما)، خوانده (صادرکننده چک)، وکیل (اگه دارید) و خواسته تون (همون چیزی که می خواید) چی هستن. خواسته ها معمولاً شامل: اصل وجه چک، خسارت تاخیر تأدیه (که جلوتر توضیح می دیم چیه)، هزینه های دادرسی و حق الوکاله وکیل (اگه وکیل گرفتید) میشه.
4. نحوه نوشتن شرح خواسته: توی این بخش باید به زبانی حقوقی اما مختصر و مفید توضیح بدید که چه اتفاقی افتاده و چرا شما این پول رو از خوانده می خواید. مثلاً بنویسید که خوانده محترم یک فقره چک به شماره … در تاریخ … به مبلغ … ریال صادر نموده که در تاریخ سررسید به دلیل کسر موجودی برگشت خورده و اینجانب تقاضای مطالبه وجه چک و خسارات قانونی را دارم.
5. اهمیت ذکر دلایل و منضمات: حتماً توی این قسمت بنویسید که چه مدارکی رو به دادخواستتون پیوست کردید (مثلاً: اصل چک، گواهی عدم پرداخت، کپی کارت ملی). این کار به قاضی کمک می کنه تا بهتر با پرونده شما آشنا بشه.
6. توصیه به درخواست تأمین خواسته: این یه نکته طلاییه! حتماً درخواست تأمین خواسته رو توی دادخواستتون بنویسید. با این کار می تونید قبل از اینکه خوانده اموالش رو پنهان یا منتقل کنه، اون ها رو توقیف کنید. جلوتر مفصل تر در موردش حرف می زنیم.

درخواست تأمین خواسته: چرا مهمه و چطوری انجام میشه؟

تصور کنید شما دادخواست دادید و پرونده رفته تو جریان، اما صادرکننده چک متوجه شده و حالا داره یواشکی اموالش رو می فروشه یا به اسم کس دیگه ای می زنه. اگه این اتفاق بیفته، حتی اگه دادگاه به نفع شما رأی هم بده، ممکنه دیگه مالی نباشه که ازش پولتون رو بگیرید. اینجا اهمیت تأمین خواسته مشخص میشه.

تأمین خواسته یعنی اینکه شما از دادگاه می خواید که قبل از رسیدگی نهایی به پرونده، اموال صادرکننده چک رو به اندازه مبلغ چک شما توقیف کنه. این کار جلوی فرار از دین رو می گیره و تضمین می کنه که اگه شما برنده شدید، بتونید پولتون رو وصول کنید.

برای درخواست تأمین خواسته دو حالت وجود داره:

1. با تودیع خسارت احتمالی: در این حالت، شما باید مبلغی رو به عنوان ودیعه (خسارت احتمالی) توی حساب دادگستری بذارید. این مبلغ معمولاً بین 10 تا 30 درصد مبلغ چک هست. اگه بعداً ثابت بشه که شما ناحق بودید یا دادخواستتون مشکلی داشته، اون خسارت احتمالی برای جبران ضرر خوانده استفاده میشه.
2. بدون تودیع خسارت احتمالی: در برخی موارد خاص، مثلاً برای چک هایی که توی مهلت قانونی برگشت خورده باشن و ۱۵ روز از تاریخ برگشتشون نگذشته باشه (طبق ماده ۲۳ قانون صدور چک)، نیازی به گذاشتن خسارت احتمالی نیست و دادگاه بلافاصله دستور توقیف اموال رو صادر می کنه.

برای شناسایی و معرفی اموال خوانده، می تونید از دادگاه بخواید که از مراجع مختلف مثل پلیس راهور (برای ماشین)، اداره ثبت اسناد (برای ملک)، بانک مرکزی (برای حساب های بانکی) و بورس، استعلام بگیره. این کار بهتون کمک می کنه که اگه از اموال خوانده اطلاعی ندارید، اون ها رو پیدا کنید و برای توقیف معرفی کنید.

روش دوم: شکایت کیفری (شکایت در دادسرا و دادگاه کیفری)

شکایت کیفری یه روش سریع تر و با فشار بیشتر روی صادرکننده چک هست، چون می تونه منجر به مجازات حبس بشه. اما این روش شرایط و مهلت های خیلی سفت و سختی داره که اگه رعایت نشه، نمی تونید ازش استفاده کنید. اگه می خواید از این راه برید، حتماً باید حسابی حواستون به نکات زیر باشه:

شرایط و مهلت های حیاتی برای طرح شکایت کیفری

یادتون باشه که هر چکی رو نمی تونید کیفری پیگیری کنید. برای اینکه چک شما جنبه کیفری داشته باشه، باید این شرایط رو داشته باشه:

• عدم وعده دار بودن: چک نباید تاریخ آینده داشته باشه. یعنی وقتی صادر شده، باید برای تاریخ همون روز باشه.
• بدون تاریخ نبودن: چک باید تاریخ صدور داشته باشه.
• مشروط و تضمینی نبودن: چک نباید برای شرط خاصی صادر شده باشه (مثلاً اگه فلان کار رو کردی، این چک رو بگیر) یا بابت تضمین انجام کاری باشه.
• سفید امضا نبودن: چک نباید بدون مبلغ و به صورت سفید امضا صادر شده باشه.

به جز این ها، دو تا مهلت خیلی مهم هم هست که اگه از دستش بدید، دیگه چک شما جنبه کیفری نداره و باید برید سراغ روش حقوقی:

1. مهلت ۶ ماه از تاریخ صدور چک برای برگشت زدن: شما باید از تاریخی که چک صادر شده، نهایتاً تا ۶ ماه به بانک مراجعه کنید و چک رو برگشت بزنید و گواهی عدم پرداخت رو بگیرید.
2. مهلت ۶ ماه از تاریخ برگشت خوردن چک برای طرح شکایت کیفری: بعد از اینکه چک برگشت خورد و گواهی عدم پرداخت رو گرفتید، فقط ۶ ماه وقت دارید که برای طرح شکایت کیفری به دادسرا مراجعه کنید.

مدارک لازم و مرجع صالح: برای شکایت کیفری، باید مدارکی مثل اصل چک، گواهی عدم پرداخت، کپی کارت ملی و شکوائیه (دادخواست کیفری) رو به دادسرا (مرجع اولیه رسیدگی) ببرید. دادسرا بعد از بررسی اولیه، پرونده رو به دادگاه کیفری می فرسته.

حواستون باشه که در شکایت کیفری، شما فقط می تونید علیه صادرکننده چک شکایت کنید و نمی تونید از ضامن یا ظهرنویس (کسانی که پشت چک رو امضا کردن) شکایت کیفری کنید.

روش سوم: پیگیری از طریق اداره ثبت (ثبتی)

روش ثبتی یه راه دیگه برای وصول چک برگشتی هست که اگه شرایطش رو داشته باشید، می تونه نسبتاً سریع تر از روش حقوقی باشه، چون نیازی به رفتن به دادگاه و طی کردن مراحل طولانی دادرسی نداره. این روش برای زمانی خوبه که می خواید سریع اموال صادرکننده رو توقیف کنید یا حتی ممنوع الخروجش کنید.

این روش به درد چه چک هایی می خوره؟

این روش برای چک های عادی (نه چک های صیادی جدید) کارآمده و برای چک هایی که اختلافی سر امضاشون نیست، گزینه خوبیه. یعنی اگه بانک به خاطر عدم تطابق امضا چک رو برگشت زده باشه، نمی تونید از این روش استفاده کنید.

مراحل کلی برای استفاده از این روش اینه که شما با اصل چک و گواهی عدم پرداخت به اداره ثبت اسناد و املاک مراجعه می کنید و درخواست صدور اجراییه رو میدید. اداره ثبت بعد از بررسی مدارک، اگه همه چیز درست باشه، یه اجراییه صادر می کنه که با اون می تونید برای توقیف اموال صادرکننده چک اقدام کنید.

روش چهارم: اجراییه مستقیم برای چک های صیادی (جدید و سریع!)

قانون جدید چک، به خصوص برای چک های صیادی، یه تحول بزرگ ایجاد کرده و یه راه خیلی سریع و ساده برای وصول پول چک های برگشتی صیادی فراهم کرده که بهش میگیم اجراییه مستقیم. این روش یکی از بهترین و سریع ترین راه ها برای صاحبان چک های صیادی برگشتیه.

صفر تا صد درخواست اجراییه مستقیم (ویژه چک صیادی)

اگه چک شما صیادی هست و در سامانه صیاد ثبت و تأیید شده، این روش بهترین گزینه برای شماست:

1. گرفتن گواهی عدم پرداخت با کد رهگیری: حتماً مطمئن بشید که گواهی عدم پرداخت شما دارای کد رهگیری باشه. این کد برای پیگیری های بعدی ضروریه.
2. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: مثل روش حقوقی، ابتدا باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی برید.
3. درخواست صدور اجراییه: در این دفاتر، شما درخواست صدور اجراییه برای چک صیادی رو ثبت می کنید. خوبی این روش اینه که دیگه نیازی به تنظیم دادخواست حقوقی و طی کردن مراحل طولانی دادگاه نیست.
4. ارسال به اجرای احکام دادگستری: درخواست شما مستقیماً به اجرای احکام دادگستری فرستاده میشه. اجرای احکام بعد از بررسی، برای صادرکننده چک، اخطاریه صادر می کنه.
5. توقیف اموال و ممنوع الخروجی: اگه صادرکننده چک در مهلت قانونی (معمولاً ۱۰ روز) بدهی رو پرداخت نکنه، شما می تونید درخواست توقیف اموال و حتی ممنوع الخروجی او رو از اجرای احکام بخواهید.

این روش به خاطر سرعت بالا، سادگی و عدم نیاز به دادرسی طولانی، یک برگ برنده برای دارندگان چک های صیادی محسوب میشه. البته شرط اصلی اینه که چک صیادی باشه و مراحل ثبتش در سامانه صیاد کامل انجام شده باشه.

فوت و فن های حقوقی موقع تنظیم دادخواست

حالا که با روش های مختلف آشنا شدیم، بریم سراغ چند تا نکته ریز و درشت حقوقی که موقع تنظیم دادخواست (مخصوصاً روش حقوقی) حسابی به کارتون میاد و می تونه نتیجه رو به نفعتون تغییر بده. این نکات، فوت و فن هاییه که یه وکیل متخصص همیشه بهشون توجه می کنه.

چقدر باید از صادرکننده چک بخواهیم؟ (اصل وجه، خسارت تاخیر تادیه و …)

وقتی می خواید برای چک برگشتی دادخواست بدید، فقط به اصل مبلغ چک فکر نکنید! شما می تونید چیزهای دیگه ای رو هم مطالبه کنید که حسابی به نفع شماست:

• اصل وجه چک: این که مشخصه، همون مبلغی که توی چک نوشته شده.
• خسارت تأخیر تأدیه: این یکی خیلی مهمه و خیلی ها ازش غافل می مونن. یعنی خسارتی که به خاطر دیر پرداخت شدن پول به شما وارد شده. ارزش پول در طول زمان کم میشه و قانون این امکان رو داده که شما بتونید این افت ارزش رو جبران کنید.
• هزینه های دادرسی: هر هزینه ای که برای ثبت دادخواست، ابلاغ و سایر کارهای قانونی انجام می دید، می تونید از خوانده مطالبه کنید. این هزینه ها برای دعاوی مالی معمولاً 3.5 درصد مبلغ خواسته هست.
• حق الوکاله وکیل: اگه برای پیگیری پرونده وکیل گرفتید، هزینه وکیل رو هم می تونید از خوانده بخواهید.

خسارت تأخیر تأدیه: چطوری حساب میشه؟

مطالبه خسارت تأخیر تأدیه حق شماست و از مهم ترین بخش های دادخواست برای چک برگشتی هست. مبنای قانونی این خسارت ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی و رأی وحدت رویه شماره 812 دیوان عالی کشوره. نکته مهم اینه که خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید چک محاسبه میشه، نه از تاریخ برگشت خوردن چک. این یعنی اگه چک شما برای مثلاً اول فروردین بوده و شما آخر فروردین برگشتش زدید، خسارت از اول فروردین محاسبه میشه.

نحوه محاسبه این خسارت بر اساس شاخص تورم اعلامی توسط بانک مرکزی هست. شما نیازی نیست که خودتون محاسبه کنید، دادگاه بر اساس شاخص های رسمی این کار رو انجام میده. فقط کافیه توی دادخواستتون بنویسید که درخواست مطالبه خسارت تأخیر تأدیه رو طبق نرخ تورم از تاریخ سررسید چک دارید.

دادگاه/مرجع صالح برای رسیدگی به دادخواست کجا بریم؟

شاید براتون سوال پیش بیاد که حالا با این همه توضیح، اصلاً باید دادخواست رو کجا ببریم؟ دادگاه صالح برای رسیدگی به دعاوی چک، بر اساس ماده 13 قانون آیین دادرسی مدنی و آرای وحدت رویه، می تونه یکی از این سه جا باشه:

• محل اقامت خوانده: یعنی دادگاهی که توی شهری هست که صادرکننده چک اونجا زندگی می کنه.
• محل صدور چک: یعنی دادگاهی که توی شهری هست که چک اونجا صادر شده.
• محل برگشت خوردن چک: یعنی دادگاهی که توی شهری هست که بانک مربوطه، چک رو اونجا برگشت زده و گواهی عدم پرداخت رو صادر کرده.

شما می تونید هر کدوم از این مراجع رو که براتون راحت تره، انتخاب کنید. اما حواستون باشه که اگه مبلغ چک کمتر از ۲۰ میلیون تومن (200 میلیون ریال) باشه، پرونده به جای دادگاه به شورای حل اختلاف میره. پس قبل از دادخواست، به مبلغ چک و مرجع صالح هم دقت کنید.

اگه صادرکننده چک گفت پول ندارم (اعسار) چی؟

گاهی وقت ها پیش میاد که شما پرونده رو برنده میشید و دادگاه حکم به نفع شما صادر می کنه، اما صادرکننده چک میاد و ادعا می کنه که پول نداره یا به اصطلاح حقوقی، «معسر» هست. در این صورت، اون شخص باید ادعای اعسارش رو توی دادگاه اثبات کنه.

اگه اعسار صادرکننده چک اثبات بشه، دادگاه براش یه برنامه پرداخت اقساطی تعیین می کنه تا پول رو کم کم به شما بده. اما اگه نتونه اعسارش رو ثابت کنه یا ادعاش دروغ باشه و باز هم بدهی رو پرداخت نکنه، شما می تونید درخواست صدور حکم جلب یا دستور بازداشت اون شخص رو بدید. البته باید از قبل اموالش شناسایی و توقیف شده باشه یا اینکه اثبات بشه اموالی نداره.

نکته مهم اینه که ادعای اعسار نباید باعث بشه شما از حقتون بگذرید. حتی اگه کسی اعسارش ثابت شد، باز هم بدهکار شماست و باید پولتون رو بده. فقط نحوه پرداختش فرق می کنه.

چند نمونه دادخواست کاربردی برای چک برگشتی

یکی از مهم ترین بخش های این راهنما، دیدن نمونه های عملی دادخواسته. این نمونه ها بهتون کمک می کنن تا با فرم و زبان حقوقی دادخواست آشنا بشید و برای نوشتن دادخواست خودتون ایده بگیرید. یادتون باشه که اینها فقط نمونه هستن و برای هر پرونده ای باید متن دادخواست رو با توجه به جزئیات خاص خودتون تنظیم کنید. اما به هر حال، دیدن این نمونه ها حسابی راهگشاست.

نمونه دادخواست مطالبه وجه چک (حقوقی معمولی)

این نمونه برای زمانی مناسبه که می خواید به صورت حقوقی و از طریق دادگاه، وجه چک و خسارات مربوطه رو مطالبه کنید.

خواهان: آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خواهان] فرزند [نام پدر] به نشانی [آدرس کامل]
خوانده: آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده] فرزند [نام پدر] به نشانی [آدرس کامل]
وکیل: (در صورت داشتن وکیل، مشخصات وکیل)
تعیین خواسته و بهای آن:

1. مطالبه وجه یک فقره چک به شماره [شماره چک] مورخ [تاریخ چک] عهده بانک [نام بانک] شعبه [نام شعبه] به مبلغ [مبلغ چک به عدد] ریال [مبلغ چک به حروف] تومان.
2. مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید چک (مورخ [تاریخ سررسید]) تا زمان پرداخت کامل وجه، بر اساس شاخص بانک مرکزی.
3. مطالبه کلیه خسارات دادرسی شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل (در صورت داشتن وکیل).
4. صدور قرار تأمین خواسته جهت توقیف اموال خوانده به میزان خواسته قبل از ابلاغ.

دلایل و منضمات دادخواست:

1. کپی مصدق چک برگشتی به شماره [شماره چک].
2. کپی مصدق گواهینامه عدم پرداخت شماره [شماره گواهی عدم پرداخت] صادره از بانک [نام بانک] مورخ [تاریخ برگشت].
3. کپی مصدق کارت ملی خواهان.
4. وکالت نامه وکیل (در صورت وجود).
5. استعلام از بانک مرکزی و سایر مراجع جهت شناسایی اموال خوانده (در صورت لزوم).

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
با سلام و تقدیم احترام،
احتراماً به استحضار عالی می رساند، اینجانب/موکل اینجانب، به موجب یک فقره چک به شماره [شماره چک] مورخ [تاریخ چک] عهده بانک [نام بانک] شعبه [نام شعبه] به مبلغ [مبلغ چک به عدد] ریال [مبلغ چک به حروف] تومان، از خوانده محترم، آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده]، طلبکار می باشم. چک مذکور در تاریخ سررسید [تاریخ سررسید] به دلیل [علت برگشت خوردن مثلاً کسر موجودی] برگشت خورده و گواهینامه عدم پرداخت به شماره [شماره گواهی عدم پرداخت] از بانک محال علیه دریافت شده است. با توجه به مدارک پیوستی و عدم ایفای تعهد از سوی خوانده، مستدعی است ضمن صدور قرار تأمین خواسته به جهت جلوگیری از تضییع حقوق اینجانب و توقیف فوری اموال خوانده، حکم مقتضی بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل وجه چک، خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید چک و کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل) در حق اینجانب/موکل صادر و اجرا فرمایید.

با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی خواهان/وکیل خواهان]
[امضا]

نمونه دادخواست مطالبه وجه چک صیادی (وقتی ثبت نشده)

گاهی اوقات پیش میاد که چک صیادی به شما داده میشه، اما صادرکننده توی سامانه صیاد اون رو ثبت نمی کنه. در این صورت، چک جنبه اجرایی مستقیم رو از دست میده، اما شما باز هم می تونید از طریق دادخواست حقوقی پولتون رو بگیرید. این نمونه دادخواست برای این شرایط مناسبه.

خواهان: آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خواهان] فرزند [نام پدر] به نشانی [آدرس کامل]
خوانده: آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده] فرزند [نام پدر] به نشانی [آدرس کامل]
تعیین خواسته و بهای آن:

1. مطالبه وجه یک فقره چک صیادی ثبت نشده در سامانه صیاد به شماره [شماره چک] مورخ [تاریخ چک] عهده بانک [نام بانک] شعبه [نام شعبه] به مبلغ [مبلغ چک به عدد] ریال [مبلغ چک به حروف] تومان.
2. مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید چک (مورخ [تاریخ سررسید]) تا زمان پرداخت کامل وجه، بر اساس شاخص بانک مرکزی.
3. مطالبه کلیه خسارات دادرسی شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله.
4. صدور قرار تأمین خواسته جهت توقیف اموال خوانده به میزان خواسته قبل از ابلاغ.

دلایل و منضمات دادخواست:

1. کپی مصدق برگ چک صیادی به شماره [شماره چک].
2. گواهی عدم پرداخت صادره از بانک به دلیل عدم ثبت در سامانه صیاد.
3. کپی مصدق کارت ملی خواهان.
4. نمونه اظهارنامه رسمی مطالبه وجه (در صورت ارسال).
5. دلایل و مستندات اثبات وجود دین و عدم ثبت چک (مثلاً قرارداد یا مبایعه نامه).

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
با سلام و تقدیم احترام،
احتراماً به استحضار عالی می رساند، خوانده محترم آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده]، یک فقره چک صیادی به شماره [شماره چک] مورخ [تاریخ سررسید] به مبلغ [مبلغ چک] ریال، عهده بانک [نام بانک] شعبه [نام شعبه] در وجه اینجانب/موکل صادر نموده اند. علی رغم تعهد صادرکننده، ایشان از ثبت مشخصات چک در سامانه صیاد خودداری نموده اند که این امر موجب گردیده چک مذکور از قابلیت اجراییه مستقیم برخوردار نباشد. متعاقباً، اینجانب پس از مراجعه به بانک، گواهی عدم پرداخت به دلیل عدم ثبت چک در سامانه صیاد را دریافت کرده ام. لذا با عنایت به عدم ایفای تعهد و عدم پرداخت وجه چک، مستدعی است ضمن صدور قرار تأمین خواسته، حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل وجه چک، خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید و کلیه خسارات دادرسی در حق اینجانب/موکل صادر و اجرا فرمایید.

با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی خواهان/وکیل خواهان]
[امضا]

نمونه اظهارنامه رسمی مطالبه وجه چک (پیش از دادخواست)

قبل از اینکه مستقیماً سراغ دادخواست برید، گاهی ارسال یک اظهارنامه رسمی می تونه خیلی مفید باشه. اظهارنامه یک سند رسمی هست که از طریق اداره ابلاغ میشه و به طرف مقابل هشدار میده که شما قصد دارید حق و حقوقتون رو پیگیری کنید. این کار می تونه صادرکننده رو به پرداخت بدهی تحریک کنه و در صورت نپرداختن، سند خوبی برای اثبات حسن نیت شما در دادگاه خواهد بود.

مخاطب: آقای/خانم [نام و نام خانوادگی صادرکننده چک] به نشانی [آدرس کامل صادرکننده]
مرجع: مجتمع قضایی
موضوع: مطالبه وجه چک برگشتی شماره [شماره چک] مورخ [تاریخ چک]
شرح اظهارنامه:
جناب آقای/سرکار خانم [نام و نام خانوادگی صادرکننده چک]
با سلام و احترام،
اینجانب [نام و نام خانوادگی شما] فرزند [نام پدر] به موجب این اظهارنامه رسمی، مراتب مطالبه وجه یک فقره چک به شماره [شماره چک] مورخ [تاریخ چک] به مبلغ [مبلغ چک به عدد] ریال [مبلغ چک به حروف] تومان، عهده بانک [نام بانک] شعبه [نام شعبه] که توسط جنابعالی صادر گردیده را به اطلاع می رسانم.
چک مذکور در تاریخ سررسید [تاریخ سررسید] و با مراجعه اینجانب به بانک، به دلیل [علت برگشت خوردن] برگشت خورده و گواهینامه عدم پرداخت به شماره [شماره گواهی عدم پرداخت] در تاریخ [تاریخ برگشت] از بانک محال علیه دریافت شده است.
با توجه به عدم پرداخت وجه چک در سررسید و برگشت خوردن آن، تقاضا می شود حداکثر ظرف مهلت 10 روز از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به پرداخت کامل مبلغ چک، به همراه کلیه خسارات قانونی (شامل خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید و هزینه های احتمالی بعدی) به اینجانب اقدام فرمایید. در غیر این صورت، اینجانب ناچار به پیگیری موضوع از طریق مراجع قضایی و طرح دعوای حقوقی و درخواست تأمین خواسته جهت توقیف اموال جنابعالی خواهم بود و کلیه عواقب و هزینه های مترتبه بر عهده جنابعالی خواهد بود.

با تشکر
[نام و نام خانوادگی خواهان]
[امضا]

نمونه دادخواست مطالبه چک های قدیمی (غیرصیادی)

اگه چک شما از اون چک های قدیمی هست که قبل از قانون جدید چک (معروف به قانون صیادی) صادر شده، باز هم نگران نباشید! این چک ها هم اعتبار دارن و می تونید پولشون رو بگیرید. فقط باید بدونید که روش اجراییه مستقیم برای اون ها کاربرد نداره و معمولاً باید از طریق روش حقوقی یا ثبتی اقدام کنید. این نمونه برای مطالبه چک های غیرصیادی مناسبه.

خواهان: آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خواهان] فرزند [نام پدر] به نشانی [آدرس کامل]
خوانده: آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده] فرزند [نام پدر] به نشانی [آدرس کامل]
تعیین خواسته و بهای آن:

1. مطالبه وجه یک فقره چک عادی به شماره [شماره چک] مورخ [تاریخ چک] عهده بانک [نام بانک] شعبه [نام شعبه] به مبلغ [مبلغ چک به عدد] ریال [مبلغ چک به حروف] تومان.
2. مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید چک (مورخ [تاریخ سررسید]) تا زمان پرداخت کامل وجه، بر اساس شاخص بانک مرکزی.
3. مطالبه کلیه خسارات دادرسی شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله.
4. صدور قرار تأمین خواسته جهت توقیف اموال خوانده به میزان خواسته قبل از ابلاغ.

دلایل و منضمات دادخواست:

1. کپی مصدق چک برگشتی به شماره [شماره چک].
2. کپی مصدق گواهینامه عدم پرداخت شماره [شماره گواهی عدم پرداخت] صادره از بانک [نام بانک] مورخ [تاریخ برگشت].
3. کپی مصدق کارت ملی خواهان.
4. وکالت نامه وکیل (در صورت وجود).

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
با سلام و تقدیم احترام،
احتراماً به استحضار عالی می رساند، اینجانب/موکل اینجانب، به موجب یک فقره چک عادی (غیرصیادی) به شماره [شماره چک] مورخ [تاریخ چک] عهده بانک [نام بانک] شعبه [نام شعبه] به مبلغ [مبلغ چک به عدد] ریال [مبلغ چک به حروف] تومان، از خوانده محترم، آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده]، طلبکار می باشم. چک مذکور در تاریخ سررسید [تاریخ سررسید] به دلیل [علت برگشت خوردن مثلاً کسر موجودی] برگشت خورده و گواهینامه عدم پرداخت به شماره [شماره گواهی عدم پرداخت] از بانک محال علیه دریافت شده است. با توجه به مدارک پیوستی و عدم ایفای تعهد از سوی خوانده، مستدعی است ضمن صدور قرار تأمین خواسته به جهت جلوگیری از تضییع حقوق اینجانب و توقیف فوری اموال خوانده، حکم مقتضی بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل وجه چک، خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید چک و کلیه خسارات دادرسی در حق اینجانب/موکل صادر و اجرا فرمایید.

با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی خواهان/وکیل خواهان]
[امضا]

نتیجه گیری: برای وصول چک برگشتی، هوشمندانه عمل کنید!

همونطور که دیدید، مطالبه وجه چک برگشتی یه فرآیند پیچیده نیست، اما نیازمند آگاهی و انتخاب درست مسیر قانونیه. این دیگه فقط یک برگه کاغذ بی ارزش نیست که توی کشوی میزتون خاک بخوره؛ این یک سنده که باهاش می تونید حق و حقوق قانونی تون رو مطالبه کنید.

چه چک شما قدیمی باشه، چه صیادی، چه با کد رهگیری و چه بدون اون، همیشه یه راهی برای وصولش هست. مهم اینه که از همون اول، با دانش کافی جلو برید و بهترین روش رو با توجه به شرایط چک خودتون و وضعیت صادرکننده انتخاب کنید. یادتون باشه که زمان، توی پرونده های چک خیلی مهمه؛ پس تا فرصت دارید، اقدام کنید.

اینجا بود که فهمیدیم روش های مختلفی مثل حقوقی، کیفری، ثبتی و اجراییه مستقیم برای چک های صیادی وجود داره و هر کدوم مزایا و معایب و شرایط خاص خودشون رو دارن. از اهمیت گواهی عدم پرداخت و نقش کلیدی تأمین خواسته برای توقیف اموال هم حرف زدیم. حتی اگه صادرکننده چک ادعای اعسار کرد، باز هم شما می تونید حق خودتون رو بگیرید.

اگه احساس می کنید که پیچیدگی های قانونی ممکنه براتون سخت باشه یا می خواید بهترین نتیجه رو در کمترین زمان بگیرید، حتماً با یه وکیل متخصص در زمینه دعاوی چک مشورت کنید. یه وکیل با تجربه می تونه شما رو تو این مسیر راهنمایی کنه و از سردرگمی ها نجات بده. نهایتاً، امیدواریم که با این راهنما، بتونید به راحتی و با اطمینان، پول چک برگشتی تون رو وصول کنید و حسابی از حق خودتون دفاع کنید.