درد ران پا ممکن است گاهی اوقات به زانو یا ناحیه پایین پا ارجاع شود. درد کشاله ران پا تا زانو اغلب در اثر بسیاری از موارد، از جمله عضلات کشیده و ضعیف کشاله ران، آرتروز، آسیب عصب و بورسیت ایجاد میشود. این درد معمولاً با سفتی مفاصل اطراف پا همراه است و انجام فعالیتهای روزمره را سخت میکند. فعالیتهایی مانند پوشیدن کفش، ایستادن پس از نشستن، راه رفتن و یا رانندگی معمولاً تحت تأثیر قرار میگیرند. درد ران پا میتواند در قسمت جلویی، پهلو یا پشت ران پا ایجاد شود. در اینجا برخی از دلایل بالقوه درد مفصل ران که به سمت زانو یا پایین پا حرکت میکند بطور کامل آورده شده است. از مهمترین درمانهای موثر برای افرادی که از این عارضه رنج میبرند، انجام حرکات اصلاحی و فیزیوتراپی، داروهای ضد درد و تزریق برخی از داروهاست.
درد کشاله ران در طولانی مدت، تأثیر بدی بر سلامت و کیفیت زندگی فرد میگذارد. اگر به این عارضه رسیدگی نشود یا درمان به تاخیر انداخته شود، درد و آسیب دیدگی اثری ناتوان کننده بر شخص خواهد گذاشت و روند درمان طولانی تر میشود. این عارضه دامنهی حرکتی فرد را محدود میکند. اگر شما نیز دائماً از درد ران پا تا زانو رنج میبرید، فیزیوتراپی با تقویت عضلات و افزایش انعطاف، درد شما را کاهش میدهد. متخصصین ما در کلینیک سلامت امید، بر اساس شدت و تشخیص علت درد بیمار، ورزش و یا مدالیتههای مناسب درمانی را برای بیماران خود بکار میبرند. جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت در کلینیک امید با شماره تلفن ۰۹۰۲۵۸۰۴۴۱۳ تماس حاصل فرمایید.
علت درد کشاله ران پا تا زانو
درد کشاله ران یا لگن تا زانو میتواند ناشی از موارد مختلفی از جمله موارد زیر باشد:
پارگیهای لابرال مفصل ران
این نوع از آسیب در ورزشکاران بسیار شایع است؛ به ویژه در افرادی که فوتبال، فوتبال آمریکایی، هاکی و سایر ورزشهایی را انجام میدهند که مستلزم انجام حرکات سریع و تغییر مسیر مداوم است. بیماران معمولاً تجربه گرفتگی مفصل ران همراه با ضعف و درد در ناحیه آسیب دیده را گزارش میکنند. این وضعیت، نتیجه ایجاد پارگیهای کوچک در بافت نرم حلقهای اطراف سوکت مفصل ران است که به آن لابرال نیز گفته میشود. اگر آسیب دیدگی تا حد زیادی کوچک باشد میتوان آن را با انجام تمرینات فیزیوتراپی که برای تقویت عضلات حمایت کننده از مفصل ران طراحی شدهاند، درمان کرد این امر باعث ترمیم نواحی دچار آسیب میشود و درد کشاله ران پا تا زانو را تا حد زیادی کاهش میدهد.
کشش عضلات کشاله ران
آسیبهای کشاله ران اغلب ناشی از انجام حرکات ناگهانی است که مستلزم تغییر مسیر هستند؛ مانند دویدن و بالا و پایین پریدن در زمین بسکتبال یا سقوط شدید در زمین فوتبال. وقتی عضلات آبداکتور مفصل ران یا عضلات جمع کننده دچار کشش بیش از حد میشوند، شما درد شدیدی در ناحیه داخلی ران و مفصل ران تا ناحیه زانو احساس میکنید که با یک صدای تیز یا احساس کشش زیاد همراه است. بهبود کشیدگی عضلات کشاله ران ممکن است چندین هفته به طول بیانجامد؛ به خصوص زمانی که بیماران فعالیتی که باعث وارد شدن آسیب شده است را ادامه دهند. اگرچه بیشتر مشکلات با استراحت کردن و گذشت زمان برطرف میشوند اما مهم است که یاد بگیرید چگونه از آسیبدیدگی مجدد ناحیه آسیب دیده جلوگیری کنید. پزشکان در فرایند درمان از تمرینات فیزیوتراپی استفاده میکنند که علاوه بر کشش عضلات کشاله ران و حرکت دادن مجدد آنها به بیماران کمک میکند تا پس از بازگشت به فعالیتهای مورد علاقه خود، از کشش عضلات کشاله ران و درد مزمن در آینده جلوگیری کنند.
بهبودی پس از تعویض مفصل ران
جراحی جایگزینی مفصل ران یکی از دلایل درد کشاله ران پا تا زانو است که برای بهبودی کامل به فیزیوتراپی احتیاج دارد. ممکن است بهبودی کامل پس از عمل جراحی جایگزینی مفصل ران که به طور معمول برای کمک به تسکین درد مفصل ران و لگن ناشی از آرتروز یا استئوآرتریت انجام میشود، ۱۲ تا ۱۸ ماه طول بکشد. فیزیوتراپی میتواند با ارائه تمریناتی که دامنه حرکتی شما را بهبود میبخشند، درد پس از عمل جراحی را کاهش داده و به تقویت مفصل ران و عضلات اطراف آن کمک کند.
درد عصبی از مفصل ران تا پا
گاهی اوقات ممکن است درد کشاله ران پا تا زانو، به واسطه اعصاب به پشت مفصل ران به سمت جلو و پایین کمر یا طرفین پاها انشعاب پیدا کند. ممکن است این نوع از درد به دلیل تحریک برخی از ریشههای عصب ناحیه ساکرال که به آن سیاتیک گفته میشود و یا ناحیه لامبر کمر باشد. همچنین ممکن است مشکلات اسکلتی عضلانی مانند اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک یا سندروم پیریفورمیس باعث دردی مشابه درد سیاتیک شوند.
درد شدید مفصل ران که به طور ناگهانی آغاز میشود و با مراقبتهای فردی کاهش پیدا نمیکند باید توسط پزشک ارزیابی و معاینه شود. علاوه بر این ممکن است علائم همراه درد، مانند تورم، بیحسی پا و/ ضعف، حالت تهوع و یا تب نشان دهنده یک بیماری زمینهای جدی باشند و به مراقبتهای فوری پزشکی احتیاج داشته باشند.
سایر موارد
در برخی از افراد درد کشاله ران تا زانو میتواند علتهای دیگری را شامل شود:
- بورسیت مفصل ران: بورسیت مفصل ران هنگامی اتفاق میافتد که کیسههای بورسی که بالشتهای جاذب فشار مفاصل هستند، دچار التهاب شوند. یکی از بورسیهای مفصل ران در قسمت داخلی آن قرار دارد و میتواند باعث درد در کشاله ران تا زانو شود. معمولاً بورسیت لگن به خوبی به مصرف ایبوپروفن و استراحت کردن پاسخ میدهد.
- هرنیا (برآمدگی یا فتق): فتق نیز میتواند باعث درد کشاله ران پا تا زانو شود. این برآمدگی اغلب به صورت احساس فشار ظاهر میشود و به درد تبدیل میشود. شما اغلب میتوانید یک برآمدگی را در محل فتق مشاهده کنید.
- نکروز آواسکولار لگن: نکروز آواسکولار یا استئونکروز سر استخوان ران، وضعیتی است که با کاهش یافتن یا متوقف شدن جریان خون در سر استخوان فمور ایجاد میشود و در نتیجه سلولهای بافت استخوان از بین میروند. این وضعیت در نهایت میتواند باعث ضعف و تجزیه استخوان در سر استخوان فمور شود.
- آرتروز مفصل ران: استئوآرتریت، آرتروز روماتوئید یا آرتروز پس از آسیب میتواند باعث درد کشاله ران تا زانو شود که درد کشاله ران نامیده میشود. تسکین این درد میتواند از طریق عمل جراحی مفصل ران مانند جایگزینی کامل مفصل ران یا تجدید سطح کامل مفصل ران حاصل شود.
درمان درد کشاله ران تا زانو
درمان نیاز به صبر، استراحت، داروهای با و بدون نسخه و بازگشت تدریجی به فعالیت دارد. در ادامه روشهای درمانی موثر برای کاهش درد ران ذکر شده است:
درمانهای اولیه
قبل از مراجعه به پزشک در نظر گرفتن موارد زیر در کاهش درد کشاله ران تا زانو تاثیر زیادی دارد. در صورت ادامهدار شدن درد باید به یک متخصص مراجعه کرد:
- استراحت کردن: آسیب وارده به کشاله ران شما تعیین میکند که تا چه مدت باید از انجام فعالیتهای بدنی خودداری کنید. کشش خفیف تا متوسط کشاله ران حداقل به دو تا چهار هفته استراحت احتیاج دارد. آسیبدیدگی شدیدتر برای بهبودی کامل، حداقل به شش تا هشت هفته یا حتی بیشتر زمان نیاز دارد. حداقل ۵ تا ۷ روز از انجام فعالیتهای بدنی خود داری کنید تا ناحیه آسیب دیده شروع به بهبودی کند. به صورت مداوم درد خود را ارزیابی کنید تا زمان بازگشت تدریجی خود به ورزش کردن را تعیین نمایید.
- داروهایی که به کاهش التهاب و درد کمک میکنند شامل ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین هستند. محصولات استامینوفن بدون نسخه موجود میتوانند به مدیریت درد کمک کنند اما برطرف کننده التهاب نیستند. دستورالعملهای روی برچسب محصول دارویی یا دستورالعملهای ارائه شده توسط پزشک خود را دنبال نمایید.
- فشرده سازی عضلات کشاله ران آسیب دیده: فشرده سازی به کاهش بیشتر تورم و تثبیت عضله آسیب دیده کمک میکند. استفاده از بریسهای مخصوص طراحی شده برای ناحیه کشاله ران بسیار مفید خواهد بود. این بریسها به نحوی ساخته شدهاند که میتوانند بدون تنگ شدن بیش از حد، کاملا محکم ناحیه کشاله ران را در بربگیرند و در نتیجه باعث کاهش گردش خون در این ناحیه نمیشوند. بریس را میتوان از بیشتر داروخانهها و فروشگاههای کالای پزشکی تهیه کرد. شما میتوانید از بندهای آلاستیک یا بستن کشاله ران نیز استفاده کنید اما مواظب باشید که آن را زیاد محکم نبندید.
فیزیوتراپی برای درد کشاله ران
فیزیوتراپی برای درد کشاله ران تا زانو باید از همان ابتدا به صورت محافظه کارانه انجام شود تا از وارد شدن آسیب بیشتر جلوگیری شود. تاکید اصلی بر استراحت کردن، کاهش التهاب و افزایش گردش خون برای افزایش بهبودی خواهد بود. بنابراین پس از کاهش التهاب اولیه، به منظور بازیابی انعطاف پذیری عضلات درگیر در آسیب و بهبود قدرت برای کاهش فشار روی تاندونها و مفصل ران یک برنامه کششی و تقویتی تنظیم میشود. ممکن است بستن ناحیه آسیب دیده و استراحت کردن یا حتی ماساژ برای کاهش فشار وارده به تاندون و بهبودی آن لازم باشد. درمانگر شما برای انجام تکنیکهای مناسب وارد کردن ضربه و ماساژ، آموزش دیده است.
مداخلات رایج فیزیوتراپی شامل موارد زیر میباشند:
- تکنیک درمان دستی (MTT): این تکنیکها با استفاده از دست به منظور مراقبت و درمان به کار میروند و شامل ماساژ بافت نرم، کشش و حرکت دادن مفصل توسط یک متخصص به منظور بهبود همترازی، تحرک و دامنه حرکت مفصل زانو و ران میباشند. در این روش همچنین از تکنیکهای موبیلیزاسیون برای کمک به تعدیل درد استفاده میشود.
- ورزش درمانی (TE): این روش شامل تمرینات ورزشی کششی و تقویتی برای بازیابی دامنه حرکت و تقویت عضلات زانو و اندامهای تحتانی به منظور حمایت، پشتیبانی، تثبیت و کاهش فشار روی بورسی و تاندونهای مفصل ران است.
- ابزارها: در طول درمان از ابزارها و روشهایی مانند التراسوند، تحریک الکتریکی، یخ درمانی، لیزر سرد و غیره برای کاهش درد و التهاب تاندون و بورسی درگیر در آسیب استفاده میشود.
- یک برنامه ورزش خانگی که شامل تمرینات تقویت کننده کششی و استقامتی و دستورالعملهایی برای کمک به فرد در انجام امور روزمره و پیشرفت به سوی سطح عملکرد بعدی است.
به طور کلی بیماران به درمان محافظه کارانه دردکشاله ران به خوبی پاسخ میدهند. مهم است که بیمار به تدریج با کاهش درد و التهاب و بازیابی حرکت و قدرت به فعالیت کامل خود بازگردد. آموزش فعالیتهای روزمره یا عملکرد بهتر ورزشی برای کاهش عود تاندونیت مفید است. در بیشتر موارد بسته به شدت آسیب، بازگشت کامل به فعالیت از ۲ تا ۶ هفته طول خواهد کشید.
ورزشهای مناسب برای درد کشاله ران تا زانو کدامند
یک برنامه تمرینی کاملاً منظم، بهترین روش برای درمان مشکلات کشاله ران تا زانو است. اگرچه توصیه میشود برای طراحی روال مناسب شرایط خود با یک فیزیوتراپ یا متخصص طب فیزیکی کار کنید.
ورزش کشش ران در حالت ایستاده
نحوه انجام این کشش:
- در حالی که پاهای خود را از هم باز کردهاید، بایستید.
- وزن خود را روی پای چپ بیندازید.
- اجازه دهید زانوی چپ شما خم شود. در این وضعیت باید کشش را در ران پای راست خود احساس نمایید.
- کف پاهای خود را چسبیده به زمین نگه دارید؛ در حالی که پنجههای پای شما به سمت جلو قرار گرفتهاند.
- ۲۰ تا ۳۰ ثانیه در این وضعیت باقی بمانید.
- حرکت کششی را روی طرف دیگر بدن خود انجام دهید و سپس روی هر طرف بدن سه بار حرکت را انجام دهید.
کشش ران در حالت نشسته
این کشش ساده که گاهی اوقات کشش پروانه نیز نامیده میشود، برای کشش کشاله ران و بخش داخلی ران به کار میرود. در اینجا نحوه انجام صحیح آن توضیح داده شده است.
- در یک موقعیت نشسته قرار بگیرید.
- زانوی خود را خم کرده و کف پاهای خود را به هم بچسبانید.
- پاهای خود را با دستها نگه دارید و آرنجهای خود را روی زانوها قرار دهید.
- اجازه دهید زانوهای شما به سمت پایین حرکت کنند تا به زمین نزدیک شوند. در این وضعیت باید کمر خود را صاف نگه دارید (قوز نکنید). شما میتوانید به آرامی با وارد کردن فشار ملایم به زانوها به وسیله آرنجهای خود، فشار ملایمی به بخش داخلی کشاله ران اعمال کنید. شما باید در این وضعیت کشش ملایم و تنش در کشاله ران خود را احساس نمایید. فشار زیادی وارد نکنید (قوانین انجام کشش صحیح را بیاموزید) نیروی زیادی به زانوهای خود وارد نکنید.
- به مدت ۲۰ تا ۳۰ ثانیه کشش را نگه دارید. کشش را آزاد کنید و این حرکت را ۳ بار تکرار نمایید.
- برای افزایش کشش میتوانید پاهای خود را به سمت داخل کشاله ران به هم نزدیکتر کنید.
همانطور که انعطاف پذیری شما بیشتر میشود؛ میتوانید با خم کردن کمر به سمت جلو، کشش عمیقتری در مفاصل ران و کمر خود ایجاد نمایید. نفس خود را بیرون بدهید و به سمت جلو خم شوید کمر خود را صاف نگه دارید و اجازه دهید قفسه سینه شما تا حد امکان به سطح زمین نزدیکتر شود.
کشش کشاله ران با اسکوات
این کشش کشاله ران تا حدی پیشرفتهتر است و با کشش ران از دو طرف، ورزش را شدیدتر میکند.
- بایستید و پاهای خود را کاملا از هم باز کنید؛ به نحوی که انگشتان پای شما به سمت بیرون قرار داشته باشند.
- به آرامی حرکت اسکوات را انجام دهید تا جایی که زانوهای شما مستقیماً روی سطح مچ پاها قرار بگیرند و تا ۹۰ درجه خم شوند.
- دستهای خود را روی بالای بخش داخلی ران قرار داده و برای باز کردن مفصل ران آنها را به سمت بیرون فشار ملایمی بدهید. در این وضعیت در عضلات کشاله ران هر دو پا احساس کشیدگی خواهید داشت.
- ۲۰ تا ۳۰ ثانیه در این حالت باقی بمانید، سپس استراحت کنید و این حرکت را سه بار تکرار نمایید.
درد ران پا مشکل رایجی است که افراد زیادی آن را تجربه میکنند. این درد به شکل ناگهانی یا به صورت تدریجی بروز میکند و باعث میشود عملکردهای حرکتی طبیعی مانند راه رفتن، دویدن یا بالا رفتن از پلهها با مشکل روبه رو شود. اگرچه این درد گاهی بدون دلیل مشخصی بروز میکند اما گاهی هم درد ران بر اثر ضربه یا جراحت رخ میدهد.
در این مقاله علت درد ران پا و درمان آن به طور مختصر و مفید مورد بحث قرار گرفته است.
علت درد ران پا
دلایل مختلفی در ایجاد درد ران نقش دارند، برخی دلایل واضح هستند و در بعضی موارد تشخیص علت آسان نیست. تشخیص درد ران و علل ایجاد آن اولین قدم برای درمان صحیح مشکل است. دلایل شایع درد ران شامل موارد زیر است:
تنگی کانال نخاعی
درد ران پا ممکن است به دلیل فشردگی عصب نخاعی ایجاد شود. در واقع فتق دیسک یا آرتروز کمر روی اعصابی که از ستون فقرات به سمت ران پا کشیده شدهاند فشار میآورد.
علائم تنگی کانال نخاعی شامل موارد زیر است:
- درد ناحیه جلو یا پشت ران
- بیحسی یا سوزن سوزن شدن ران
- ضعف در عضلات ران
- مشکل هنگام نشستن یا برخاستن
اعصاب فشرده معمولاً باعث درد ران پا میشود که بسته به موقعیت ستون فقرات تغییر میکند، بنابراین میتواند نشانهای باشد که در واقع کمر باعث درد ران میشود.
تنگی ستون فقرات
تنگی ستون فقرات مشکلی است که بر اثر آن عصبهای نخاعی توسط آناتومی استخوانی ستون فقرات فشرده میشوند.
علائم تنگی عبارتند از:
- درد همزمان در هر دو ران و پا
- احساس بیحسی و سنگینی در ران
درد ناشی از تنگی ستون فقرات معمولاً همزمان در هر دو پا احساس میشود. علائم با ایستادن و راه رفتن تشدید شده و معمولاً بلافاصله پس از نشستن برطرف میشوند.
ضربه و آسیب
هر ضربهای در ران که باعث آسیب شود، در ران پا درد ایجاد میکند. پس علت درد ران بعد از ضربه واضح است زیرا ران آسیبدیده دچار درد میشود.
علائم ناشی از ضربه به ران شامل درد در قسمت جلو یا پشت ران است که با انجام فعالیت شدیدتر میشود. کبودی نیز ممکن است دیده شود. درد معمولاً متناوب است و بسته به سطح فعالیت فرد ایجاد میشود و از بین میرود.
تاندونیت چهارسر ران یا همسترینگ
استفاده بیش از حد و فشارهای مکرر به ماهیچههای ران ممکن است باعث ایجاد التهاب در تاندونها شود که این بیماری به عنوان التهاب مفصل شناخته میشود.
علائم تاندونیت یا همسترینگ عبارتند از:
- درد در ناحیه جلو یا پشت ران که معمولاً نزدیک زانو یا هیپ رخ میدهد.
- مشکل در راه رفتن یا بالا رفتن از پلهها ناشی از بروز درد
- احساس ضعف در عضلات جلو یا پشت ران
علائم معمولاً چهار تا شش هفته ادامه دارند و با ورزش به آرامی بهبود مییابند.
سندرم باند ایلیوتیبیال
باند ایلیوتیبیال یک قسمت ضخیم از فاشیا و بافت است که از قسمت خارجی ران شما پایین میرود. گاهی این ناحیه بر اثر استفاده بیش از حد یا استرس دائمی تحریک میشود. این مشکل آسیب معمول در هنگام دویدن است که به عنوان سندرم باند ایلیوتیبیال شناخته میشود.
علائم سندرم باند ایلیوتیبیال شامل موارد زیر است:
- درد در قسمت خارجی ران نزدیک به هیپ و زانو
- احساسات تنگی نزدیک لگن یا زانو
- مشکل در هنگام راه رفتن یا دویدن
درد ناشی از سندرم باند ایلیوتیبیال معمولاً با افزایش فعالیت شدیدتر و با استراحت بهتر میشود. بسیاری افراد از فیزیوتراپی برای یادگیری تمرینات کششی و تقویتی برای درمان سندرم باند ایلیوتیبیال استفاده میکنند.
سکته مغزی
گاهی سکته مغزی میتواند باعث درد در ران پا شود. این مشکل معمولاً با بیحسی، گزگز و شروع ناگهانی ضعف عضلانی همراه است که وضعیت اورژانسی به حساب میآید؛ بنابراین اگر شک دارید که سکته کردهاید، بلافاصله به بخش اورژانس نزدیک به محل زندگی خود مراجعه کنید.
لخته خون
لخته شدن خون در قسمت پایین ساق پا یا ران نیز ممکن است باعث درد ران پا شود که معمولاً با افزایش حرارت، تورم و قرمزی ران همراه است. لخته خون باید سریعاً تشخیص داده شده و کنترل شود زیرا اگر لخته از رگ خارج شود، به سمت ریهها حرکت میکند و به آمبولی ریوی تبدیل میشود که اغلب کشنده است.
آرتروز مفصل ران و مرالژی پارستتیکا نیز از دیگر دلایل درد ران پا است.
زمان مراجعه به پزشک
بسیاری از افراد مبتلا به درد ران پا بدون مداخله پزشکی میتوانند مشکل را برطرف کنند اما گاهی برای درمان درد ران پا باید به متخصص مراجعه کنید؛ بنابراین چگونه میتوان فهمید که مراجعه به پزشک برای درمان درد ران پا ضروری است؟
به طور کلی، بهتر است جانب احتیاط را رعایت کنید. اگر از علت ایجاد درد ران پا اطمینان ندارید یا با گذشت زمان و مصرف دارو درد کاهش نمییابد، برای تشخیص صحیح به پزشک مراجعه کنید.
علائم و نشانههایی که در صورت وجود مراجعه به متخصص ضروری است عبارتند از:
- درد شدیدی که عملکرد طبیعی را محدود میکند. اگر به دلیل بروز درد، راه رفتن عادی برایتان مشکل است، به پزشک مراجعه کنید.
- دردی که همراه با تب یا بیحالی باشد. این وضعیت ممکن است نشانهای از عفونت باشد و پزشک باید شما را معاینه کند.
- درد ران همراه با قرمزی، تورم و حرارت بدن. این وضعیت احتمالا نشانهٔ لخته شدن خون است و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارید.
- درد ران که با تغییر شکل استخوان (دفرمیتی) همراه است. کشیدگی یا پارگی عضله ممکن است باعث تغییر شکل ران شود که برای تشخیص دقیق و معالجه مراجعه به پزشک ارتوپد نیاز است.
- درد ناگهانی ران که توانایی راه رفتن را محدود میکند. در این مورد ممکن است تنگی کانال نخاعی علت مشکل باشد و معاینه توسط ارتوپد توصیه میشود.
در بیشتر موارد درد ران پا توسط پزشک عمومی یا ارتوپد به طور دقیق تشخیص داده میشود اما تشخیص برخی از دردها در ران پا که ناشی از فشردگی عصب یا مشکلات عصبی است به متخصص مغز و اعصاب نیاز دارد تا برنامه تشخیص و درمان دقیق انجام شود.
تشخیص
اولین قدم در درمان درد ران این است که پزشک به طور دقیق علت آن را تشخیص دهد. پزشک از بیمار در مورد ماهیت درد و چگونگی شروع آن سؤالاتی میپرسد.
پزشک همچنین باید اطلاعاتی در موارد زیر داشته باشد: چگونگی رفتار درد (آیا ثابت است یا متناوب؟) تغییر احتمالی ناحیه درد با انجام حرکتهای خاص در موقعیتهای متفاوت چگونه است؟ مدت زمانی که فرد احساس درد داشته است و اینکه آیا درد بعد از ضربه ایجاد شده یا بدون دلیل مشخصی بروز کرده است؟
پزشک احتمالاً ران پا و مفاصل و عضلات اطراف آن را نیز معاینه کرده، ران پا را لمس، قدرت بیمار را بررسی و راه رفتن و طرز حرکت او را تماشا میکند. آزمایشهای مختلفی ممکن است برای تشخیص درد ران انجام شود.
تستهای تشخیصی:
- اشعه ایکس: این آزمایش استخوان مفصل ران، زانو و هیپ را بررسی میکند و پزشک را مطمئن میکند که شکستگی دلیل درد نیست.
- آزمایش الکترومیوگرافی: به پزشک در مورد عملکرد اعصاب ران اطلاعاتی میدهد و اگر فشردگی یا از دست رفتن عملکرد عصب باعث درد ران شده است، را نشان میدهد.
- تصویربرداری امآرآی: تصاویری از بافت نرم اطراف ران را نشان میدهد و مشخص میکند که پارگی عضله یا تاندون علت درد ران است یا خیر.
- اولتراسوند: برای نشاندادن عروق و رگهای اطراف ران ممکن است از این آزمایش نیز استفاده شود و برای رد یا تأیید لخته شدن خون به عنوان علت درد ران پا استفاده میشود.
پس از انجام معاینات بالینی و آزمایشهای تشخیصی، پزشک میتواند علت درد ران را به درستی تشخیص دهد. سپس، درمان متمرکز آغاز میشود.
درمان
درمان درد ران پا بر اساس تشخیص دقیق و علت بیماری خواهد بود. طبیعتاً بعضی از مشکلاتی که باعث ایجاد درد ران پا میشوند وضعیت اضطراری محسوب میشوند، مثلاً اگر درد ناشی از سکته مغزی یا لخته خون باشد، بیمار باید فوراً تحت مراقبتهای پزشکی قرار بگیرد. درمان سکته مغزی نیازمند تیمی از متخصصان پزشکی است و برای کنترل لخته خون نیاز به مراقبت ضد آمبولی و داروهای رقیقکننده خون است.
خوشبختانه، بیشتر دردهای ران پا ناشی از وضعیتهای خطرناک نیستند و کاملاً با موفقیت کنترل میشوند. بسته به علت درد و شدت شرایط اقدامات مختلفی برای درمان درد ران میتوان انجام داد.
دارو
برای درمان درد ران ممکن است داروهایی توسط پزشک تجویز شود. اگر بیماری التهابی مانند تاندونیت یا کشیدگی حاد باعث درد شده باشد، پزشک داروی ضدالتهابی برای بیمار تجویز میکند.
از داروهای مسکن نیز برای درمان درد ران استفاده میشود. در مواردی که درد شدید است، از داروهای مسکن که نیازمند نسخه پزشک است استفاده میشود اما برای علائم خفیف، ممکن است استامینوفن تجویز شود.
ورزش
تحقیقات ثابت کرده است که ورزش به رفع درد ران ناشی از مشکلات اسکلتی – عضلانی کمک میکند. اگر درد از ناحیه کمر باشد، کشش کمر و تمرینات تقویتکننده برای کاهش فشار از روی اعصاب نخاعی تأثیر دارد. تمرینات اصلاحی برای بهبود وضعیت بدن نیز ممکن است مفید باشد.
درد ران ناشی از کشیدگی عضلات چهارسر یا همسترینگ نیز به خوبی به تمرینات کششی و تقویتکننده واکنش میدهد. فیزیوتراپیست میتواند بهترین حرکات کششی برای ران را تجویز کند.
ورزش همچنین میتواند به فرد در کنترل وزن مناسب و شاخص توده بدنی کمک کند. کنترل این موارد علائم را کاهش میدهد و از بروز درد ران و پا جلوگیری میکنند.
طب مکمل / جایگزین
بسیاری از افراد مبتلا به درد ران از روشهای خودمراقبتی بهرهمند میشوند. این روش به خصوص در مواردی که درد خفیف باشد و عملکرد را محدود نکند قابل استفاده است.
- گرم کردن: استفاده از گرما در ناحیه دردناک ران به کاهش درد کمک میکند. گرم کردن همچنین باعث افزایش گردش خون در ناحیه دردناک شده و مواد مغذی را برای کمک به بهبودی به ناحیه میرساند. از تکنیک گرم کردن 10 تا 15 دقیقه روی ناحیه استفاده کنید. باید مراقب پوست باشید تا از سوختگی جلوگیری شود.
- یخ: استفاده از یخ در کاهش التهاب دردناک عضلات ران و تاندون مفید است. چند بار در روز یخ را به مدت 10 تا 20 دقیقه استفاده کنید. از تماس مستقیم یخ با پوست اجتناب کنید.
- فیزیوتراپی / مراقبتهای کایروپراکتیک: اگر درد ناشی از فشردگی عصب نخاعی است، میتوانید از کمک فیزیوتراپیست یا متخصص کایروپراکتیک بهرهمند شوید. تراپیست میتواند به شما بیاموزد که برای از بین بردن فشار عصب فشرده و بازیابی تحرک طبیعی چه کاری باید انجام دهید.
- طب سوزنی / ماساژ درمانی: برخی افراد برای کمک به درمان درد ران از طب سوزنی استفاده میکنند. سوزنهای طب سوزنی که در نقاط خاص بدن قرار میگیرند، باید توسط فرد متخصص استفاده شود. ماساژ درمانی همچنین به بهبود گردش خون و رفع گرههای عضلانی و تنش کمک میکند و باعث کاهش درد ران میشود.
در نهایت برای درمان درد ران پا شما میتوانید درمانهای متفاوتی را انتخاب کنید اما بهترین گزینه این است که ابتدا به متخصص مراجعه کنید تا مطمئن باشید که اقدامات درمانی شما متناسب با شرایط خاص و نیازهایتان است.
انواع درد پا
دردهای پا به گروههای زیر تقسیم میشوند:
- درد در کل پا یا درد سیاتیک: علت تیر کشیدن درد لگن تا انتهای پا معمولاً عارضههایی است که در مهرههای ستون فقرات، نخاع یا بافت رپتروپریتونوال در قسمت کمر به وجود آمده است.
- درد جزئی پا: درد جزئی پا تا بالای ران، زانو و مفصل مچ پا و همچنین پوست و بافت نرم میان مفصل کشیده میشود. درد در مفصل یا بین مفاصل یک درد سگمنتال است. درد سگمنتال همچنین به عنوان درد جزئی پا نیز شناخته میشود.
علت ایجاد درد کلی پا یا درد سیاتیک
مفصل ران محل اتصال استخوان ران به استخوان لگن است. اساساً خود ران یک مفصل گوی حفرهای است. در ناحیه ران دو عصب مهم وجود دارد: عصب سیاتیک و عصب فیمورال.
- تنگی فورامینال: عصب فیمورال انتقال دهنده احساس به ماهیچههای جلوی ران بوده که تا زیر زانو هم ادامه مییابد. قطع شدگی یا آسیبدیدگی این عصب میتواند باعث ایجاد درد در ران شود به طوری که این درد تا انتهای پا کشیده میشود. اعصاب کمری ستون فقرات از بین ستون فقرات و از بین کانال نخاعی عبور میکند. با تنگی فورامینال عصبهایی که از کانال نخاعی عبور میکنند در ناحیه کمر تحت فشار قرار میگیرند. فشار یا آسیبدیدگی مهرههای 3 و 4 و 5 یا مهره خاجی 1 باعث ایجاد درد و ضعف در کل پا میشود. این درد، درد رادیکولار یا درد انتشاری هم شناخته میشود. این درد، شدید بوده و با سوزش و تیر کشیدن همراه است.
- آسیبدیدگی عصب سیاتیک: عصب سیاتیک از ریشه اعصاب کمری L4 و L5 و همچنین ریشه عصبهای خاجی S1 و S2 و S3 منشعب میشود. عصب سیاتیک انتقال دهنده احساس به عضلات ساق پا است. آسیبدیدگی عصب سیاتیک باعث ایجاد درد موسوم به درد سیاتیک میشود. دردهای پا که از آسیبدیدگی ریشههای عصبی L5 و L4 و S1 ایجاد میشوند به دردهای سیاتیک معروف هستند. آسیب دیدگی عصب سیاتیک ممکن است به دلیل تصادفات رانندگی یا آسیبهای در حین کار رخ دهد. زمین خوردن یا آسیبهای ورزشی نیز میتواند باعث آسیبدیدگی عصب سیاتیک و ایجاد درد پا و درد سیاتیک شود که معمولاً با سوزن سوزن شدن، بیحسی و ضعف همراه است.
- بیرونزدگی مهره کمر: بیرونزدگی مهره کمر باعث سوزش و فشار بر عصبهای نخاعی ناحیه کمر میشود. فشار بر مهره سوم، چهارم و پنجم و عصب خاجی اول باعث ایجاد درد شدید در کل پا میشود که به آن درد سیاتیک میگویند. این درد معمولاً با بیحسی، ضعف و سوزن سوزنی شدن ساق پا همراه است.
- فتق دیسک کمر: این درد مشابه درد ناشی از بیرونزدگی مهره کمر است.
- تنگی کانال نخاعی: تنگی کانال نخاع باعث ایجاد سندرم دم اسب میشود. درد از نوع رادیکولار بوده و در تمام پا گسترش مییابد. این درد با بیحسی، ضعف، سوزن سوزنی شدن، ایجاد اختلال در عملکرد مثانه (ادرار)، روده (مدفوع) و بی اختیاری در ادرار (نشت) همراه است.
- متداولترین درد غیرآرتروزی ران، عارضههای مربوط به ستون فقرات مانند پارگی دیسک یا آرتروز ستون فقرات است. در مراحل پیشرفتهتر بیماری و اختلال، شما درد مزمنی در ران خود احساس خواهید کرد که به سمت پشت پا کشیده میشود.
- التهاب مفصل لگن که با سفتشدگی و درد اطراف مفصل همراه بوده و میتواند باعث گسترش درد تا پایین پا شود. در سندرم پیریفورمیس آسیبدیدگی عصب سیاتیک باعث ایجاد درد سوزشی شدیدی در ناحیه باسن میشود که تا پایین پا کشیده میشود.
تشخیص
درد ایجاد شده در ران که به سمت پایین پا هم کشیده میشود دردی نیست که بتوان آن را تحمل کرد. این درد قابل درمان است و میتواند عملکرد پا را به طور کامل به حالت طبیعی خود باز گرداند. برای تشخیص صحیح از شما خواسته میشود تا به وسیله اشعه ایکس از ناحیه دردناک عکس بگیرید، اختلالات احساسی شما بررسی و ارزیابی میشود و انجام ام آر ای هم ممکن است توصیه شود. تشخیص صحیح بسیار مهم است بنابراین ارائه پاسخهای صحیح به پرسشهایی که پزشک از شما میکند از اهمیت زیادی برخوردار است. برخی از سئوالات که ممکن است پزشک از شما بپرسد عبارتند از:
- در پنج سال گذشته چه عملهای جراحی روی بدن شما انجام شده است؟
- آیا تا کنون در ناحیه ران خود عمل جراحی انجام دادهاید؟
- چه فعالیتهای روزمرهای را که ممکن است باعث ایجاد این بیماری شوند انجام میدهید؟
- آیا برای انجام کارهای مربوط به شغل خود مجبور به استفاده از لباسهای تنگ هستید؟
- آیا در خانواده شما افرادی هستند که سابقه ابتلا به آرتروز داشته باشند؟
روشهای درمانی
سطح اول: داروهای ضدالتهابی
معمولاً متخصصین کنترل درد ما در ابتدا معاینات اولیه را انجام میدهند. در این مرحله میتوانید از داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک مثل ایپوبروفن استفاده کنید. این داروهای ضدالتهابی به کاهش برخی از دردها کمک میکنند. داروهای تجویزی دیگری نیز وجود دارد. تا زمانی که علائمی از ضعف شدید عضلانی در شما دیده نمیشود، پزشکان ما معمولاً داروهای ض التهابی یا استروئیدی را تجویز میکنند.
اگر ریشه عصب به دلیل فتق دیسک کمر تحت فشار باشد یا زوال طبیعی ناشی از افزایش سن باعث افزایش فشار بر ریشه عصب شود، شدت درد اغلب آرام میشود.
سطح دو: درمانهای فیزیکی
اگر پس از چند هفته درد شدت یافت، مرحله بعدی استفاده از روشهای فیزیوتراپی برای تقویت و کشش عضلات آسیب دیده است. معمولاً در این مرحله، روشهای درمانی زیر توسط متخصصین کنترل و مدیریت درد ما توصیه میشود:
- تمرینات کششی
- تمرینات تقویتی برای تقویت عضلات ناحیه کمر
- برنامه درمانی مک کینزی برای کمر و فتق دیسک
- تمریناتی که به مرور زمان علائم را کاهش میدهد.
- طب سوزنی
- ماساژدرمانی
- لیزردرمانی
- مگنتتراپی
- شاکویودرمانی
انجام تمرینات ورزشی را ادامه داده و تمرینات تقویتی عضلات کمر را در برنامه خود قرار دهید. شما میتوانید در حد توان فعالیتهای روزمره خود را انجام دهید. اگر عضلات شما لاغر و نحیف شود به دنبال آن سیستم نگهدارنده اسکلتی شما در ناحیه ستون فقرات هم دچار ضعف و ناتوانی شده و بازتوانی آن با مشکل روبرو خواهد شد.
درد انتشاری در پای هشتاد درصد از بیماران بدون نیاز به انجام عملهای جراحی به مرور زمان بهبود خواهد یافت.
سطح سوم: تزریق
اگر علیرغم انجام اقدامات درمانی، درد و علائم دیگر پس از شش ماه هنوز در بدن شما باقی مانده، ممکن است متخصصین مدیریت درد ما عکس برداری به وسیله اشعه ایکس یا ام آر آی را برای شما تجویز نمایند. عکس برداری به وسیله اشعه ایکس یا اسکن به کمک ام آر آی میتواند به تشخیص علت ایجاد کننده این عارضه کمک کند.
اسکن ممکن است موارد زیر را آشکار سازد:
- فتق دیسک کمر که باعث وارد آمدن فشار بر عصب میشود.
- فشار وارده بر عصب به دلیل آرتروزهای ناشی از پیری که باعث تنگی کانال نخاع یا تنگی فورامینال میشود.
اگر به کمک اسکن هر یک از بیماریهای فوق تشخیص داده شد، متخصصین کنترل درد ما ممکن است تزریقهایی را در ستون فقرات تجویز و توصیه نمایند.
این تزریقها، روشهای درمانی موضعی با آستروئید بوده که نواحی خاص ملتهب شده را هدف قرار داده و باعث رفع فشار روی ریشه عصب میشوند. روش تزریق به جای استروئیدهای ضدالتهابی سیستماتیک مورد استفاده قرار میگیرد. در این مرحله ممکن است به یک یا چند تزریق نیاز باشد.
سطح چهارم: درمانهای جراحی
تزریق در ستون فقرات باعث کاهش درد میشود ولی نتایج آن کوتاهمدت است. درمانهای جراحی در مرحله بعد قرار دارند. ما بیمار را مورد معاینه قرار داده و عکسها را دوباره مورد بررسی و بازبینی قرار میدهیم. سپس در مورد روشهای درمانی جراحی و مزایا و معایب آن و پیشبینی نتایج عمل جراحی بحث و تبادلنظر میکنیم.