مدار فرمان و قدرت چیست؟ معرفی کامل، آشنایی با ویژگی ها و تفاوت ها
یک مدار با یک پریز جهت منبع، دو سیم برای مسیر، یک سوئیچ برای دستگاه کنترل و یک موتور برای یک بار، تصویر خوبی از یک مدار قدرت می باشد. مدار قدرت همچون خط ضخیم نمایش داده می شود، همان چیزی است که در واقع برق را از منبع به بار متصل به آن (موتور) می رساند. مدار فرمان که جهت کنترل توزیع برق استفاده می شود.
مدار فرمان شامل بارهای کنترل و دستگاه‌های کنترل می باشد. بار کنترل یک قطعه الکتریکی است که از برق استفاده می کند. چراغ های سیگنال، رله‌ها و کنتاکتورها نمونه‌هایی از بارهای کنترل می باشند.
در حال حاضر صنعتی وجود ندارد که مدار فرمان و یا قدرت در آن نقشی نداشته باشد. جهت درک و شناخت بهتر اصول طراحی مدارات فرمان و قدرت تابلو برق، تجهیزات و اجزای کلیدی درگیر در این مدارها و … با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
تعریف مدار قدرت
مدار قدرت مدار اصلی محسوب می شودبه این معنا که می‌توان یک مدار صرفاً قدرتی داشت در صورتی که مدار فرمان به تنهایی و بدون حضور مدار قدرت کاربردی نخواهد داشت.در تعریفی ساده تر چنین می توان گفت که مدار قدرت به مدار اصلی می گویند که جریان الکتریکی از سمت منبع تغذیه حرکت کرده و درنهایت به بار الکتریکی می‌رسد حال این بار می تواند یک موتور القایی سه فاز یا صرفاً یک لامپ کم مصرف باشد.
در سال‌های بسیار دور که خبری از مدار فرمان یا کنترل نبود، این عمل (کنترل) در قسمت خود بار انجام می شد به این شکل که در صورتی که نیازی به تغییر سرعت در موتور سنکرون حس می شد این درخواست با تغییر سیم‌بندی موتور صورت می گرفت و مثل امروز خبری از مدارهای فرمان و کنترلی نبود.تمامی منابع تغذیه جدید مانند شارژرها، اینورترها و یو پی اس ها همگی از ساختارهای مدار قدرت در طراحی و ساخت خود بهره برده اند.
مثلا شارژر موبایل و لپتاپ،منابع تغذیه کامپیوتر و مانیتورسیستم های قدرت ماشین های لباسشویی نمونه هایی از سیستم های الکتریکی هستند که در ساخت تمام آن ها از مدارات ساده و یا پیچیده قدرت استفاده شده است.در صنعت نیز متداول ترین استفاده از الکترونیک قدرت در محرکه هایی با سرعت متغیر موتور القایی می باشد.در پروژه هایی مانند انرژی های نو و بهینه سازی سیستم قدرت نیز از مباحث مربوط به مدارات قدرت استفاده می شود.
مدار فرمان چيست؟
جهت راه‌اندازي و مديريت سيستم‌های الکتريکي در مدارهای برق قدرت و برق صنعتی از مدار فرمان استفاده مي‌شود. مدارهاي فرمان از سه قسمت ورودي، پردازشگر و خروجی تشکيل شده‌اند، اين سه قسمت بخش کنترل مدار فرمان است. بخش پردازش در مدار فرمان مي‌تواند از کنتاکت باز و بسته، تايمر، رله‌هايی چون mini plc و سيستم‌هايی مانند انواع پي ال سي ها و اچ ام اي ها تشکيل شده باشد. اولين قسمت از يک مدار فرمان ورودی آن است که يک مدار يا پروسه برحسب چه شرايطي فعاليت کند يا متوقف گردد.
مدار فرمان قسمت‌هاي مختلفی دارد مانند سوئيچ، تايمر، کنتاکتور، رله و سوئيچ ساده ضامن‌دار. به همين دليل مي‌توان گفت که مدار فرمان يکي از قسمت‌هاي مهم در مدار الکتريکي است که وظيفه صدور فرمان‌ها و کنترل آنها را بر عهده دارد. از ديگر وظايف اين مدار روشن و خاموش کردن ماشين‌آلات، ايجاد زمانبندي ميان آنها و هماهنگي ماشين‌آلات و الکتروموتورهای موجود در آنها را نيز مي‌توان نام برد.
اجزای مهم مدار فرمان
- تايمر
- کليد مينياتوري
- شستي يا پوش باتن
- فيوز
تايمر
يکي از اجزاي موجود در مدار فرمان، تايمر است که موجب کنترل مدار در بازه‌هاي زماني مختلف مي‌شود. تايمرها نيز خود انواع مختلفي دارند، مانند تايمر الکترونيکي (بادي) و تايمر نيوماتيکي که تايمرهاي الکترونيکي نسبت به ديگر تايمرها بسيار پرکاربردتر هستند.
کليد مينياتوری
اين کليد جهت حفاظت از مدار در برابر خرابي‌هاي ناشی از اضافه بار و اتصال کوتاه کاربرد دارد. اين وسيله به نوعي قطع کننده است و موجب ايجاد حفاظت در مدارهاي فرمان و مدارهای قدرت مي‌شود.
شستی يا پوش باتن
اين قطعه نيز براي کنترل و مديريت دستگاه يا سيستم‌هاي عملياتی استفاده مي‌شود. بدنه قطعه نيز از متريال مقاوم فلزی يا پلاستيکی است، اين قطعه نيز انواع مختلفي مانند شستي استارت، شستي استاپ و شستي دوبل (استارت و استاپ) را شامل مي‌شود.
فيوز
فيوزها نيز جزو قطعات حفاظتی محسوب مي‌شوند که در دستگاه‌هاي صنعتی و وسايل برقي موجب قطع اتصال در زمان‌های افزايش جريان الکتريسيته مي‌گردند. به عبارتي ديگر اين قطعه موجب حفاظت از دستگاه و پيشگيري از ايجاد آتش سوزی در آنها مي‌شود.
نمایندگی فروش انواع رله کنترل فاز، سه فاز، تنظیم، مدار، تک فاز، لطفا جهت استعلام خرید رله کنترل بار، سفارش، دریافت مشخصات فنی و دانلود کاتالوگ کلیک کنید
نمایندگی رز ایران در زمینهٔ مهندسی برق و تولید تجهیزات الکتریکی، الکترونیکی، تولید، توزیع و انتقال انرژی الکتریکی فعالیت می کند. با مراجعه به سايت ما می‌توانيد به راحتی و با اطمینان از اصالت کالا، خرید تجهیزات فرمان و هشدار مورد نظر خود را انجام دهید.
مرجع مقاله: بابا ادیسون