روش های تقویت درخت و نهال گردو و افزایش محصول آن
درخت گردو دارای عمر طولانی است و به خاطر میوه و چوب با کیفیت آن ارزش اقتصادی بالایی برای باغداران دارد. درخت گردو دارای عمر طولانی است و به خاطر میوه و چوب با کیفیت آن ارزش اقتصادی بالایی برای باغداران دارد. از این رو برای افزایش رشد و کیفیت آن باید عوامل زیادی (مانند شرایط آب و هوایی، خاک، نهال سالم و غیره) را مدنظر قرار داد.
راهکارهای تقویت درخت گردو و افزایش محصول آن
1- انتخاب نهال مناسب:
اولین قدم برای تقویت درخت گردو انتخاب نهال مناسب (نهال گردو تویسرکان، دماوند، چندلر، فرنور، الوند، پرشیا و غیره) است. نهال مناسب را باید با توجه به شرایط اقلیمی و خاکی منطقه انتخاب کرد. سعی شود از نهال‌های پیوندی استفاده شود. نهال‌های بذری کیفیت کمتری دارند و بسیار دیرتر به محصول می‌روند.
2- خصوصیات خاک و آماده‌سازی بستر کاشت:
قبل از کاشت درختان گردو، در ابتدا باید باغ بر اساس وسعت و مساحت زمین و همچنین نوع خاک مورد ارزیابی و آنالیز قرار گیرد. خاک باید عاری از سنگ (میزان سنگ و سنگریزه در افق خاک حداکثر 10 درصد باشد) و فشردگی زیاد باشد. خاک نیمهسنگین با نسبت متناسب رس و شن که لومی باشد، خاک مناسبی است. خاک دارای زهکشی مناسب باشد. خاک باغ عمق مناسب داشته باشد (حداقل 120 سانتیمتر). آهک خاک کمتر از 50 درصد باشد زیرا جذب عناصر را کاهش میدهد. برای کاشت نهال چاله‌ای به عمق یک متر و شعاع 60 سانتیمتر حفر کنید و نهال در آن کاشته شود.
3- زمان کاشت نهال:
در شرایط آب و هوایی مساعد نهال‌ها کاشته شوند. نباید تا 14 روز پس از کاشت نهال‌ها سرما و یا گرمای زیاد و طاقت فرسا داشته باشید.
4- فاصله کاشت نهال‌ها:
فاصله نباید آنقدر نزدیک باشد که درختان در دریافت نور با مشکل مواجه شوند. حداقل فاصله کاشت 10 متر و بهترین فاصله 15 متر است.
5- کوددهی مناسب:
مهمترین کار برای افزایش باروری درخت گردو کود دهی مناسب آن است و تقویت خاک برای افزایش محصول گردو ضروری می‌باشد. نوع و میزان کود مورد نیاز به نوع خاکی که درخت گردو قرار است در آن کاشته شود، بستگی دارد. زمان کوددهی در میزان کارآیی آن نقش بسیار مهمی دارد. در سال‌های اولیه که نهال در حال رشد و استقرار است و ریشه آن گسترش می‌یابد، نیاز زیادی به کود وجود دارد. بهترین زمان برای کوددهی در بهار و قبل از شروع رشد مجدد شاخههای درخت است. در درختان جوان کوددهی در دو نوبت یکی در اوایل بهار و دیگری در تابستان انجام می‌شود. پس از کوددهی درختان را آبیاری کنید.
همراه کود شیمیایی، استفاده از کود دامی (کود مرغی، کود کبوتر، گوسفندی، گاوی) نیز اهمیت زیادی دارد و بهتر است در زمان کاشت نیز از آن استفاده شود. کود مرغ به علت میزان بالای منیزیم، فسفر، پتاسیم و نیتروژن کاربرد بیشتری دارد.
کود مرغ، باعث تغذیه محصولات باغی بدون افزایش غلظت نمک در خاک می‌شود. تنها با استفاده از کودهای دامی نمی‌توان درخت گردو را تقویت کرد و این کار به برنامه‌ریزی طولانی مدت نیاز دارد. درختان نسبت به گیاهان زراعی دیرتر به کود واکنش نشان می‌دهند.
اگر درخت گردو به مدت 3 تا 4 سال کود دهی مناسبی داشته باشد می‌تواند بالاترین عملکرد کمی و کیفی را تولید کند و میوه‌های تولید شده دارای بازارپسندی، اندازه و طعم مطلوبی خواهند بود. در همان ابتدای کاشت نهال‌های گردو باید کودهای دامی و شیمیایی مورد نیاز را به خاک اضافه کرد (به ویژه به صورت چالکود). از جمله کودهای مورد نیاز برای گردو، کودهای نیتروژن (Nitrogen)، فسفر (Phosphorus) و پتاسیم (Potassium) است.
کود نیتروژن مهمترین و بیشترین کود مورد نیاز درختان گردو است. مهمترین نقش نیتروژن در ساخت اسیدهای آمینه و پروتئین‌هاست و رشد درخت را افزایش میدهد. فسفر نیز در رشد و فتوسنتز درخت گردو نقش مهمی دارد. پتاسیم که در ترکیب با نیتروژن و فسفر مورد استفاده قرار می‌گیرد، برای محافظت از درختان در برابر تنش خشکی، بیماری‌ها و آفات نقش مهمی ایفا می‌کند و به طور کلی به افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش‌های محیطی کمک می‌کند و همچنین باردهی درخت را افزایش میدهد.
یکی دیگر از کودهای مهم برای تقویت فوری درخت گردو کود هیومیک اسید (Humic Acid) است که در همان سال کاربرد می‌تواند میزان عملکرد را 30 تا 40 درصد افزایش دهد. همچنین برای رشد بهتر و تقویت بیشتر درخت گردو و باردهی عالی و با کیفیت، می‌توان از عناصری مانند روی، منیزیم، منگنز، مس، بور و آهن در برنامه کود دهی درختان گردو استفاده کرد.
در سه سال اول کاشت نهال، میزان نیتروژن باید بیشتر از فسفر و پتاسیم باشد و در سال‌های بعد این نسبت تغییر خواهد کرد. مقدار کود مورد نیاز هر درخت به اندازه تنه آن بستگی دارد. در درختان جوان مقدار کود مورد نیاز کمتر است. میزان کود هر سال 15 درصد افزایش یابد. توجه شود که کود مستقیما با نهال در تماس نباشد، زیرا موجب از بین رفتن آن می‌شود.
در جدول زیر می‌توان مراحل مناسب برای کوددهی درختان گردو و نوع کود و زمان کاربرد آن نشان داده شده است:
| مرحله رشد | روش کاربرد | نوع کود مورد استفاده |
| اواسط زمستان | چالکود | NPK + کودهای حیوانی پوسیده + گوگرد + ریز مغذیها (بر اساس آزمایش خاک) از اوایل دی تا اسفند |
| قبل از گلدهی | محلول‌پاشی | فروت ست |
| کودآبیاری | هیومیک اسید | |
| بعد از گلدهی | محلول‌پاشی | NPK + ریزمغذی کامل |
| کودآبیاری | گوگرد مایع | |
| فندقی شدن | کودآبیاری | آهن |
| 45 روز بعد | محلول‌پاشی | کلسیم |
| 45 روز بعد | محلول‌پاشی | NPK |
| 30-20 روز قبل از برداشت | کودآبیاری | سولوپتاس |
6- آبیاری صحیح:
آبیاری گردو از کاشت تا پایان عمر درخت امری حیاتی برای تولید محصول محسوب می‌شود، به ویژه اولین آبیاری که در تقویت ریشه و قوی شدن آن برای سال‌های بعد نقش اساسی دارد. میزان آب مورد نیاز بستگی به آب و هوا، اقلیم، فصل، نوع خاک، رقم گردو و غیره دارد.
نهال تازه کشت شده معمولاً به مدت 10 روز نیاز به آبیاری دارند، اما پس از آن با افزایش سن و بالغ شدن درخت این میزان آبیاری به هر یک هفته الی 12 روز یک بار خواهد رسید. بعد از مهر دیگر نباید درختان گردو را آبیاری کرد زیرا دچار سرمازدگی می‌شوند.
7- ارقام گرده‌افشان مناسب:
گرده‌افشان‌ها با فواصل معین در بین درخت‌ها گردو کاشته می‌شوند و موجب افزایش اثربخشی شکوفه‌های درختان می‌شوند. رقم گردافشان نیز از ارقامی انتخاب می‌شود که با شرایط اقلیمی و ارتفاع باغ از سطح دریا سازگار باشد و همچنین میزان تولید گرده آن بالا باشد. با توجه به این که رقم گرده‌افشان و فاصله آن از دیگر درختان گردو به رقم نهال مورد استفاده در باغ بستگی دارد، بنابراین رقم گرده‌افشان نیز هنگام تهیه رقم نهال گردو مشخص می‌شود.
8- هرس صحیح و اصولی:
برای افزایش تولید درختان گردو باید هرس به صورت صحیح و اصولی و در زمان مناسب انجام شود. هدف از هرس نور رساندن به تمامی شاخههای درخت، فرمدهی صحیح درخت هنگام رشد و افزایش باروری درخت است. اولین هرس درخت در سال‌های اولیه کاشت نهال انجام می‌شود و به منظور فرمدهی و دریافت نور مناسب توسط تمام شاخه‌هاست.
این هرس در اواخر فصل زمستان و پیش از آغاز رویش مجدد شاخه‌ها انجام می‌شود. هرس دوم برای افزایش محصول درخت است و پس از برداشت میوه و قبل از ریزش برگ‌های آن یعنی در نیمه دوم تابستان انجام می‌شود. هرس باردهی اهمیت بیشتری نسبت به هرس فرمدهی دارد و باید به صورت اصولی انجام شود.
9- مدیریت کف باغ:
با استفاده از کولتیواتور، کشت گیاهان پوششی، کنترل شیمیایی علف‌های هرز و غیره انجام می‌شود. کولتیواتورزنی عبارت است از شخم سطحی خاک باغ که به منظور کنترل علف‌های هرز و آماده‌سازی خاک برای آبیاری انجام می‌شود. همچنین در این خاک‌ها خطر سرمازدگی کمتر است. پابیل زدن پای درختان نیز نقش مهمی در افزایش نفوذ و جذب آب و عناصر غذایی دارد و اکسیژن‌رسانی را به ریشه درخت افزایش میدهد. بهتر است پابیل‌زنی علاوه بر بهار و در پائیز هم انجام شود، زیرا نفوذ بارش‌های زمستانه و ذخیره آب را افزایش میدهد.
10- کنترل آفات و بیماری‌های مهم:
مانند کنه گال‌زا، شته، کرم خراط، پوسیدیگی فیتوفترایی، بلایت گردو، شانکر، آنتراکنوز و غیره
11- برداشت به موقع گردو:
اگر میوه‌ها دیرتر برداشت شوند باعث می‌شود رنگ مغز گردو قهوه‌ای شود. در این مقاله سعی شد تا تمامی روش های افزایش محصول و تقویت باروری گردو مورد بررسی قرار گیرد. در صورت وجود هرگونه سؤال در بخش پرسش و پاسخ و یا در قسمت نظرات همین مقاله آماده پاسخگویی به شما باغداران و کشاورزان عزیز هستیم.
به نقل از: