نمونه لایحه مطالبه وجه سند عادی
اگر کسی به شما بدهکار است و تنها مدرکتان یک سند عادی مثل رسید دست نویس، فیش واریزی یا حتی شهادت شاهدهاست، نگران نباشید! این مقاله به شما کمک می کند تا با اصول و مراحل تهیه لایحه یا دادخواست مطالبه وجه سند عادی آشنا شوید و بتوانید حق تان را پس بگیرید. پس با ما همراه باشید تا راه و چاه این مسیر حقوقی را با هم یاد بگیریم.
بدهکار بودن کسی به ما، حس ناخوشایندی است؛ خصوصاً وقتی برای اثباتش فقط چند تا کاغذ دست نویس یا پرینت بانکی داریم و نه یک چک یا سفته رسمی و آب دندون دار! شاید فکر کنید کار سخت و پیچیده ای پیش رو دارید، اما اینطور نیست. با اطلاعات درست و یک راهنمای کاربردی، می توانید خیلی راحت تر از آنچه فکرش را می کنید، طلب تان را مطالبه کنید و به حق تان برسید. هدف ما این است که قدم به قدم شما را با تمام جزئیات مطالبه وجه با سند عادی، از جمع آوری مدارک اولیه تا اجرای حکم، آشنا کنیم.
مفاهیم پایه در مطالبه وجه با سند عادی: اول اصطلاحات را بشناسیم!
قبل از اینکه وارد جزئیات و مراحل کار شویم، بد نیست چند تا اصطلاح حقوقی مهم رو با هم مرور کنیم. اینجوری وقتی جلوتر میریم، بهتر می دونیم درباره چی صحبت می کنیم و هیچ ابهامی برامون باقی نمی مونه.
سند عادی چیست و چه تفاوتی با سند رسمی دارد؟
شاید براتون سوال پیش بیاد که اصلاً سند عادی یعنی چی؟ به زبان ساده، هر نوشته ای که مردم خودشون بین هم تنظیم می کنند و توش قول و قراری می ذارن یا بدهی ای رو ثبت می کنن، می تونه سند عادی باشه. این سند نیازی به حضور دفترخونه یا مامور رسمی نداره. مثلاً یه رسید دست نویس که شما به دوستتون پول قرض دادین و اون براتون نوشته، یا یه فاکتور خرید کالا، یه فیش واریزی بانکی، حتی پیامک های رد و بدل شده یا قراردادهای اجاره معمولی، همگی جزو اسناد عادی محسوب میشن. ماده 1289 قانون مدنی هم میگه هر سندی که ویژگی های سند رسمی رو نداشته باشه، عادی محسوب میشه.
حالا سند رسمی چیه؟ سند رسمی اونیه که تو دفترخونه، اداره ثبت اسناد یا توسط یه مامور رسمی دولت تنظیم میشه. مثلاً سند خونه، سند ازدواج، گواهینامه رانندگی یا چک و سفته، اسناد رسمی هستن. تفاوت اصلی شون اینه که سند رسمی اعتبار قانونی بیشتری داره و توی دادگاه ها راحت تر میشه بهش استناد کرد. اما این به معنی بی اعتبار بودن سند عادی نیست؛ فقط اثباتش ممکنه کمی پیچیده تر باشه.
| ویژگی | سند عادی | سند رسمی |
|---|---|---|
| نحوه تنظیم | توسط افراد، بدون دخالت مامور رسمی | توسط مامور رسمی در چارچوب قانون |
| اعتبار اثباتی | قابل انکار و تردید (نیاز به اثبات بیشتر) | قابلیت انکار و تردید کمتری دارد |
| مثال ها | رسید دست نویس، فیش بانکی، قرارداد خصوصی، پیامک | سند ملک، سند ازدواج، چک، سفته |
| سهولت مطالبه | نیاز به اثبات دین و منشأ آن | اثبات دین راحت تر و سریع تر |
اصلاً مطالبه وجه یعنی چه؟
مطالبه وجه یعنی ما از دادگاه بخواهیم که شخصی رو مجبور کنه پولی رو که به ما بدهکاره، پرداخت کنه. این پول می تونه بابت قرض، فروش کالا، انجام خدماتی که مبلغش رو نگرفتیم، یا هر دلیل دیگه ای باشه. نکته مهم اینه که برای مطالبه وجه، باید بتونیم وجود این طلب رو ثابت کنیم. اینجا همونجاییه که سند عادی یا شواهد دیگه به کار میان.
مفهوم دین هم خیلی ساده یعنی همون بدهی. یعنی پولی که یک نفر (بدهکار) باید به شخص دیگری (طلبکار) بپردازه. این دین می تونه از یک قرارداد، یک قرض، یا حتی یک عمل غیرقانونی (مثل خسارت زدن) ایجاد شده باشه. برای اینکه بتونیم این بدهی رو مطالبه کنیم، باید ثابت کنیم که این بدهی واقعی و موجود هست.
ارکان اصلی دعوای مطالبه وجه بر اساس سند عادی
برای اینکه دعوای مطالبه وجه شما بر اساس یک سند عادی در دادگاه موفق باشه، باید چند تا رکن اصلی رو ثابت کنید. اینا مثل ستون های یک خونه هستن؛ اگه نباشن، خونه می ریزه:
- وجود طلب مستند به سند: باید ثابت کنید که اصلاً طلبی وجود داره. این طلب می تونه با همون سند عادی (رسید، فیش، پیامک) یا حتی با شهادت شاهدها اثبات بشه. مهم اینه که دادگاه قانع بشه شما واقعاً طلبکارید.
- حال و منجز بودن طلب: یعنی مهلت پرداخت بدهی رسیده باشه و هیچ شرطی برای پرداختش وجود نداشته باشه. مثلاً اگه قراره پولی رو موقع تحویل کالا بگیرید و هنوز کالا رو تحویل ندادین، نمی تونید مطالبه وجه کنید. طلب باید قطعی و قابل پرداخت باشه.
- عدم سقوط طلب: این یعنی طلب شما قبلاً پرداخت نشده باشه، یا شما از حقتون نگذشته باشید (ابراء)، یا بدهی با چیز دیگه ای تهاتر (ماده ۲۶۴ قانون مدنی) نشده باشه. خلاصه اینکه طلب هنوز زنده باشه.
- اثبات مطالبه از سوی طلبکار و امتناع مدیون: باید نشون بدید که شما قبلاً از بدهکار درخواست پرداخت پول رو کردید و اون هم از پرداختش خودداری کرده. این مطالبه می تونه از طریق ارسال اظهارنامه قضایی، پیامک، یا حتی شهادت شاهدها باشه.
یادتان باشد، در دعوای مطالبه وجه با سند عادی، شما باید به دادگاه اثبات کنید که پولی از شما گرفته شده و بدهکار باید آن را برگرداند. این بر خلاف چک یا سفته است که اصل بر بدهکار بودن صادرکننده است.
قدم به قدم تا بازپس گیری طلب: فرآیند مطالبه وجه سند عادی
حالا که با مفاهیم اصلی آشنا شدیم، وقتشه که بریم سراغ مراحل عملی کار. این فرآیند ممکنه در نگاه اول کمی پیچیده به نظر بیاد، اما با این راهنمای گام به گام، می تونید با اطمینان بیشتری حرکت کنید. دقیقاً مثل این می مونه که بخواهید یه مسیر ناشناخته رو با نقشه طی کنید.
قدم اول: جمع آوری مدارک و مستندات محکم
اولین و مهم ترین قدم، جمع آوری تمام مدارکیه که نشون میده شما طلبکار هستین. هر چی مدارکتون کامل تر و قوی تر باشه، کارتون راحت تره. یه جورایی مثل اینه که دارید پازل رو کامل می کنید.
- سند عادی اصلی: این مهم ترین مدرک شماست. می تونه رسید دست نویس، قرارداد خصوصی، فاکتور، یا هر نوشته ای باشه که بدهی رو نشون بده. حتماً اصل مدرک رو نگه دارید.
- مدارک هویتی: کپی شناسنامه و کارت ملی خودتون.
- شواهد تکمیلی: اینا کمک کننده هستن. مثلاً:
- شهادت شهود: اگه کسی شاهد قرض دادن یا معامله شما بوده، اسم و مشخصاتش رو یادداشت کنید.
- پیامک ها، ایمیل ها، چت ها: اگه تو اینا درباره بدهی صحبت شده، اسکرین شات بگیرید یا پرینت بگیرید.
- پرینت بانکی یا فیش واریزی: اگه پول رو به حساب بدهکار واریز کردین، پرینت حساب یا فیش واریزی بانک رو داشته باشید. این نشون میده پول از حساب شما خارج شده و به حساب اون فرد رفته.
- مکالمات ضبط شده: با رعایت قوانین مربوط به ضبط مکالمات، این ها هم می تونن مدرک باشن.
نکته مهم اینکه، اعتبار هر مدرک توی دادگاه فرق داره. مثلاً فیش بانکی نشون دهنده واریز پوله، اما باید ثابت کنید این پول بابت قرض بوده نه هدیه. برای پیامک ها و چت ها هم باید اثبات بشه که واقعاً از طرف بدهکار ارسال شده و موضوع بدهی رو نشون میده.
قدم دوم: ارسال اظهارنامه قضایی؛ یک تیر و دو نشان!
بعد از اینکه مدارکتون رو جمع کردین، بهتره یه اظهارنامه قضایی برای بدهکار بفرستید. اظهارنامه چیه؟ یه جور نامه رسمی هست که از طریق قوه قضاییه به طرف مقابل ابلاغ میشه و توش رسماً ازش می خواید که بدهیش رو پرداخت کنه.
چرا اظهارنامه مهمه؟
- اهمیت حقوقی: نشون میده شما رسماً مطالبه وجه کردین و بدهکار هم از این موضوع خبر داره. این خودش یکی از ارکان دعوای مطالبه وجه بود که بالاتر گفتیم.
- فرصت به بدهکار: ممکنه بدهکار با دیدن اظهارنامه، قبل از اینکه کار به دادگاه بکشه، بدهیش رو پرداخت کنه. اینجوری هم برای شما خوبه هم برای اون، چون در هزینه ها و زمان صرفه جویی میشه.
- اثبات امتناع: اگه بعد از ارسال اظهارنامه باز هم بدهکار پول رو نداد، شما مدرک محکمی دارین که نشون میده اون از پرداخت بدهی خودش خودداری کرده.
برای تنظیم اظهارنامه، باید مشخصات خودتون و بدهکار رو کامل بنویسید، موضوع رو واضح توضیح بدید (مثلاً مطالبه مبلغ X ریال بابت قرض) و یک مهلت مشخص (مثلاً 10 روز) برای پرداخت تعیین کنید.
قدم سوم: تنظیم دادخواست مطالبه وجه سند عادی
اگه با اظهارنامه هم کار به جایی نرسید، وقتشه که دادخواست تنظیم کنید. دادخواست، همون نامه رسمی اولیه هست که شما برای شروع پرونده حقوقی به دادگاه ارائه میدین.
دادخواست چند تا بخش اصلی داره که باید دقیق پر بشن:
- خواهان: مشخصات کامل شما (طلبکار).
- خوانده: مشخصات کامل بدهکار.
- وکیل: اگه وکیل دارین، مشخصات وکیل اینجا نوشته میشه.
- خواسته: دقیقاً چی از دادگاه می خواید؟ مثلاً «مطالبه مبلغ 200 میلیون تومان بابت قرض مستند به رسید عادی مورخ… به انضمام خسارات دادرسی و خسارت تاخیر تادیه».
- دلایل و منضمات: اینجا لیست همه مدارکی که جمع کردین رو می نویسید. مثلاً رونوشت سند عادی، کپی فیش بانکی، کپی اظهارنامه ارسالی و …
- شرح دادخواست: این بخش خیلی مهمه. اینجا باید داستان رو کامل و واضح توضیح بدین. چی شده که بدهکار شده؟ چه اتفاقاتی افتاده؟ چطور پول رو دادین؟ کی باید برگردونه؟ کی مطالبه کردین و نداده؟ هر چقدر شرح شما کامل تر و مستندتر باشه، قاضی بهتر در جریان قرار می گیره.
نکات حیاتی برای تنظیم دادخواست:
- همیشه سعی کنید متن دادخواست رو شفاف و بدون ابهام بنویسید. از به کار بردن جملات پیچیده یا اصطلاحات حقوقی که خودتون بهشون مسلط نیستید، خودداری کنید.
- تمام مدارکتون رو به صورت منضمات (پیوست) همراه دادخواست ارائه بدین.
- مطمئن بشید که مبلغ خواسته رو درست و دقیق نوشتید، چون روی هزینه دادرسی تاثیر میذاره.
قدم چهارم: ثبت دادخواست و پیگیری در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
بعد از تنظیم دادخواست، باید اون رو ثبت کنید. این کار امروزه دیگه حضوری نیست و بیشتر از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام میشه.
- مراحل ثبت الکترونیکی: به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه می کنید، دادخواست و مدارکتون رو بهشون میدین، اونا اون رو اسکن و توی سامانه قضایی ثبت می کنن. بعد از ثبت، یه کد رهگیری بهتون میدن که با اون می تونید وضعیت پرونده تون رو از طریق سامانه ثنا پیگیری کنید.
- ابلاغ از طریق سامانه ثنا: تمام نامه ها و ابلاغیه های دادگاه، از جمله ابلاغیه دادخواست شما به بدهکار، از طریق سامانه ثنا انجام میشه. پس حتماً باید عضو سامانه ثنا باشید و به صورت مرتب پیامک ها و حساب کاربریتون رو چک کنید.
- هزینه های دادرسی: برای ثبت دادخواست باید هزینه ای پرداخت کنید که بهش میگن هزینه دادرسی. این هزینه بر اساس مبلغی که مطالبه می کنید، محاسبه میشه. مثلاً برای مبالغ زیر 20 میلیون تومان (که توی شورای حل اختلاف رسیدگی میشه) هزینه دادرسی کمتره، اما برای مبالغ بیشتر (که توی دادگاه عمومی رسیدگی میشه) هزینه دادرسی بالاتره. این هزینه ها رو همونجا توی دفتر خدمات قضایی پرداخت می کنید.
قدم پنجم: جلسه دادگاه، صدور رأی و اجرای حکم
بعد از اینکه دادخواست ثبت شد و به بدهکار ابلاغ شد، دادگاه یا شورای حل اختلاف وقت رسیدگی رو تعیین می کنه و به شما و بدهکار ابلاغ میشه. این مرحله، مهم ترین قسمت کاره.
- آمادگی برای جلسه دادگاه: حتماً در زمان مقرر در دادگاه حاضر بشید. تمام مدارک اصلی تون رو همراه داشته باشید. آماده باشید که توضیحاتتون رو به قاضی ارائه بدید و به سوالاتش جواب بدید. اگه شاهد دارین، باید توی جلسه دادگاه حاضر بشن و شهادت بدن.
- صدور رأی: بعد از اینکه قاضی حرف های شما و بدهکار رو شنید، مدارک رو بررسی کرد و اگه لازم بود تحقیقات بیشتری انجام داد، رأی خودش رو صادر می کنه. اگه رأی به نفع شما باشه، بدهکار محکوم به پرداخت وجه میشه.
- اجرای حکم: اگه بدهکار بعد از صدور رأی و قطعیت اون (یعنی دیگه امکان اعتراض یا تجدیدنظر نباشه) باز هم بدهیش رو پرداخت نکرد، شما می تونید درخواست اجرای حکم رو بدید. با اجرای حکم، دادگاه بدهکار رو مجبور به پرداخت پول می کنه. اگه پول نده و اموالی داشته باشه، می تونید درخواست توقیف اموالش رو بدید تا از محل فروش اون اموال، طلبتون رو بگیرید.
نمونه های کاربردی: لایحه و دادخواست های مطالبه وجه سند عادی
حالا که مراحل کار رو می دونیم، وقتشه که چند تا نمونه لایحه یا دادخواست رو با هم ببینیم. این نمونه ها بهتون کمک می کنن که فرمت و نحوه نگارش رو بهتر متوجه بشید و بتونید لایحه خودتون رو با اطمینان بیشتری بنویسید. یادتون باشه اینا فقط نمونه هستن و ممکنه پرونده شما جزئیات خاص خودش رو داشته باشه.
نمونه دادخواست مطالبه وجه بر اساس رسید عادی (دست نویس یا چاپی)
اینجا یک نمونه دادخواست کلی برای مطالبه وجه با یه رسید عادی رو می بینید. کافیه جاهای خالی رو با اطلاعات خودتون پر کنید.
خواهان: (مشخصات کامل شما: نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس)
خوانده: (مشخصات کامل بدهکار: نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس)
وکیل (در صورت داشتن وکیل): (نام و نام خانوادگی، کد ملی، آدرس وکیل)
خواسته: مطالبه وجه به مبلغ (مبلغ دقیق طلب به ریال) مستند به سند عادی مورخ (تاریخ سند عادی) به انضمام خسارات دادرسی و خسارت تاخیر تادیه از تاریخ مطالبه لغایت پرداخت.
دلایل و منضمات:
1. رونوشت مصدق سند عادی (رسید دست نویس/چاپی) مورخ (تاریخ)
2. رونوشت مصدق اظهارنامه شماره (شماره اظهارنامه) مورخ (تاریخ ارسال)
3. کپی شناسنامه و کارت ملی خواهان
4. (سایر مدارک: مثلاً شهادت شهود در صورت وجود)
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی / شورای حل اختلاف (نام شهرستان)
با سلام و احترام،
احتراماً به استحضار عالی می رساند:
1. اینجانب (نام و نام خانوادگی خواهان) به موجب سند عادی مورخ (تاریخ سند)، مبلغ (مبلغ دقیق طلب به ریال) را به عنوان (مثلاً قرض، ثمن فروش، دستمزد کار انجام شده) به خوانده محترم جناب آقای/خانم (نام و نام خانوادگی خوانده) پرداخت نموده ام/تحویل داده ام که مقرر بوده است ایشان مبلغ مذکور را حداکثر تا تاریخ (تاریخ سررسید پرداخت) به اینجانب مسترد نمایند. (فتوکپی مصدق سند عادی به پیوست تقدیم می گردد).
2. متاسفانه علیرغم اینکه موعد پرداخت فرا رسیده و اینجانب مراجعات مکرری جهت وصول طلب خود به خوانده محترم داشته ام و همچنین طی اظهارنامه شماره (شماره اظهارنامه) مورخ (تاریخ ارسال) به صورت رسمی مطالبه وجه نموده ام، اما ایشان تاکنون از پرداخت بدهی خود امتناع ورزیده اند.
3. لذا با عنایت به مراتب فوق و عدم پرداخت وجه مورد مطالبه توسط خوانده، مستنداً به مواد 10، 265، 515 و 522 قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای رسیدگی و صدور حکم شایسته مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل مبلغ (مبلغ دقیق طلب به ریال) به انضمام کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل در صورت داشتن وکیل) و همچنین خسارت تاخیر تادیه از تاریخ (تاریخ مطالبه، مثلاً تاریخ اظهارنامه) لغایت زمان پرداخت کامل وجه، مورد استدعاست.
با تجدید احترام،
(نام و نام خانوادگی خواهان یا وکیل او)
(امضا)
نمونه دادخواست مطالبه وجه با فیش واریزی یا پرینت بانکی
فیش بانکی یا پرینت حساب، مدرک خوبیه، اما باید ثابت کنید که این پول بابت هدیه نبوده و بدهی محسوب میشه. اینجا شرح دادخواست رو بر همین اساس تنظیم می کنیم و به ماده 265 قانون مدنی اشاره می کنیم که میگه هر کس مالی به دیگری بدهد، ظاهر در عدم تبرع است (یعنی فرض بر اینه که هدیه نبوده و میشه پس گرفت).
... (بخش خواهان، خوانده، وکیل و خواسته مثل نمونه قبل) ...
دلایل و منضمات:
1. رونوشت مصدق پرینت گردش حساب/فیش واریزی بانکی به شماره (شماره فیش/حساب) مورخ (تاریخ)
2. رونوشت مصدق اظهارنامه شماره (شماره اظهارنامه) مورخ (تاریخ ارسال) (در صورت وجود)
3. (سایر شواهد مثل پیامک ها، شهادت شهود که نشان دهنده منشأ دین باشد)
4. کپی شناسنامه و کارت ملی خواهان
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی / شورای حل اختلاف (نام شهرستان)
با سلام و احترام،
احتراماً به استحضار عالی می رساند:
1. اینجانب (نام و نام خانوادگی خواهان) در تاریخ (تاریخ واریز وجه) مبلغ (مبلغ واریزی به ریال) را از طریق حساب بانکی خود به شماره (شماره حساب شما) به حساب خوانده محترم جناب آقای/خانم (نام و نام خانوادگی خوانده) به شماره (شماره حساب خوانده) واریز نموده ام. (فتوکپی مصدق فیش واریزی/پرینت حساب به پیوست تقدیم می گردد).
2. این مبلغ به عنوان (مثلاً قرض، پیش پرداخت خرید کالا، یا...) به خوانده پرداخت شده است و نه به عنوان تبرع (هدیه). متاسفانه علیرغم مراجعات و مطالبه اینجانب، خوانده تاکنون از استرداد وجه مذکور امتناع ورزیده اند. (در صورت وجود شواهد تکمیلی، اینجا به آن ها اشاره کنید، مثلاً: مکالمات رد و بدل شده (ضمیمه شماره ۳) موید این مطلب است که این وجه به عنوان قرض پرداخت گردیده است.)
3. لذا با عنایت به اصل عدم تبرع مطابق ماده 265 قانون مدنی و امتناع خوانده از پرداخت وجه مورد مطالبه، تقاضای رسیدگی و صدور حکم شایسته مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل مبلغ (مبلغ واریزی به ریال) به انضمام کلیه خسارات دادرسی و همچنین خسارت تاخیر تادیه از تاریخ (تاریخ مطالبه) لغایت زمان پرداخت کامل وجه، مورد استدعاست.
با تجدید احترام،
(نام و نام خانوادگی خواهان یا وکیل او)
(امضا)
نمونه دادخواست مطالبه وجه با شهادت شهود (وقتی مدرک کتبی نداریم)
گاهی اوقات هیچ مدرک کتبی نداریم و فقط شاهد داریم. در این صورت، شهادت شهود می تونه به کمکمون بیاد. اما دادگاه شرایط خاصی برای پذیرش شهادت داره (مثلاً تعداد شهود و شرایطشون).
... (بخش خواهان، خوانده، وکیل و خواسته مثل نمونه قبل) ...
دلایل و منضمات:
1. استشهادیه/شهادت شهود (در صورت تمایل می توانید اسامی شهود را در دادخواست قید کنید)
2. رونوشت مصدق اظهارنامه شماره (شماره اظهارنامه) مورخ (تاریخ ارسال) (در صورت وجود)
3. کپی شناسنامه و کارت ملی خواهان
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی / شورای حل اختلاف (نام شهرستان)
با سلام و احترام،
احتراماً به استحضار عالی می رساند:
1. خوانده محترم جناب آقای/خانم (نام و نام خانوادگی خوانده) در تاریخ (تاریخ اتفاق) مبلغ (مبلغ دقیق طلب به ریال) را به عنوان (مثلاً قرض) از اینجانب (نام و نام خانوادگی خواهان) دریافت نموده اند.
2. متاسفانه در زمان پرداخت وجه، هیچ سند کتبی یا رسید عادی تنظیم نشده است. اما این واقعه در حضور شهود (نام و نام خانوادگی شاهد 1) فرزند (نام پدر شاهد 1) به شماره ملی (کد ملی شاهد 1) و (نام و نام خانوادگی شاهد 2) فرزند (نام پدر شاهد 2) به شماره ملی (کد ملی شاهد 2) اتفاق افتاده است که ایشان حاضر به ادای شهادت در محضر دادگاه می باشند.
3. علیرغم مراجعات مکرر و مطالبه اینجانب، خوانده محترم از پرداخت بدهی خود امتناع ورزیده اند.
4. لذا با توجه به شهادت شهود محترم و امتناع خوانده از پرداخت وجه مورد مطالبه، تقاضای رسیدگی و صدور حکم شایسته مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل مبلغ (مبلغ دقیق طلب به ریال) به انضمام کلیه خسارات دادرسی و همچنین خسارت تاخیر تادیه از تاریخ (تاریخ مطالبه) لغایت زمان پرداخت کامل وجه، مورد استدعاست.
با تجدید احترام،
(نام و نام خانوادگی خواهان یا وکیل او)
(امضا)
نمونه دادخواست مطالبه وجه سند عادی به همراه خسارت تأخیر تأدیه
اگه بدهکار پولتون رو دیر پرداخت کنه، علاوه بر اصل پول، می تونید درخواست خسارت تاخیر تادیه هم بکنید. این خسارت بر اساس نرخ شاخص بانک مرکزی محاسبه میشه و ماده های 515 و 522 قانون آیین دادرسی مدنی بهش اشاره داره. این خسارت همون جریمه دیرکرد پرداخت بدهی هست.
... (بخش خواهان، خوانده، وکیل و خواسته مثل نمونه قبلی، با ذکر صریح مطالبه خسارت تاخیر تادیه در خواسته) ...
دلایل و منضمات:
1. رونوشت مصدق سند عادی/فیش واریزی/...
2. رونوشت مصدق اظهارنامه شماره (شماره اظهارنامه) مورخ (تاریخ ارسال) (جهت اثبات مطالبه و تاریخ آن)
3. کپی شناسنامه و کارت ملی خواهان
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی / شورای حل اختلاف (نام شهرستان)
با سلام و احترام،
احتراماً به استحضار عالی می رساند:
1. اینجانب (نام و نام خانوادگی خواهان) به موجب (ذکر نوع سند عادی و تاریخ آن) مبلغ (مبلغ دقیق طلب به ریال) را به خوانده محترم جناب آقای/خانم (نام و نام خانوادگی خوانده) (به عنوان قرض/ثمن معامله/...) پرداخت نموده ام/بدهکار می باشند.
2. تاریخ سررسید پرداخت این بدهی (تاریخ سررسید) بوده است. علیرغم فرا رسیدن موعد پرداخت و مطالبه رسمی اینجانب از طریق اظهارنامه شماره (شماره اظهارنامه) مورخ (تاریخ ارسال)، خوانده محترم از پرداخت بدهی خودداری نموده اند.
3. از تاریخ سررسید تا کنون، مدت زمان زیادی سپری شده و با توجه به تغییرات شاخص قیمت سالانه که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد، مبلغ مطالبه شده ارزش خود را از دست داده است.
4. لذا با عنایت به مراتب فوق و مستنداً به مواد 515 و 522 قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای رسیدگی و صدور حکم شایسته مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل مبلغ (مبلغ دقیق طلب به ریال) به انضمام کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل) و همچنین خسارت تاخیر تادیه از تاریخ (تاریخ سررسید پرداخت یا تاریخ مطالبه رسمی) لغایت زمان پرداخت کامل وجه، بر اساس شاخص بانک مرکزی، مورد استدعاست.
با تجدید احترام،
(نام و نام خانوادگی خواهان یا وکیل او)
(امضا)
نمونه دادخواست مطالبه وجه ناشی از تراکنش کارت به کارت
تراکنش کارت به کارت هم مثل فیش واریزی بانکیه. چالش اصلی اینه که ثابت کنید این پول بابت هدیه نبوده و بدهی محسوب میشه. می تونید از پرینت بانکی و شواهد تکمیلی (پیامک، شهود) استفاده کنید.
... (بخش خواهان، خوانده، وکیل و خواسته مثل نمونه قبل) ...
دلایل و منضمات:
1. رونوشت مصدق پرینت گردش حساب/رسید تراکنش کارت به کارت مورخ (تاریخ تراکنش)
2. رونوشت مصدق اظهارنامه شماره (شماره اظهارنامه) مورخ (تاریخ ارسال) (در صورت وجود)
3. (سایر شواهد مانند پیامک ها، چت ها، شهادت شهود که منشأ دین را اثبات کند)
4. کپی شناسنامه و کارت ملی خواهان
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی / شورای حل اختلاف (نام شهرستان)
با سلام و احترام،
احتراماً به استحضار عالی می رساند:
1. اینجانب (نام و نام خانوادگی خواهان) در تاریخ (تاریخ تراکنش) مبلغ (مبلغ دقیق به ریال) را از طریق عملیات کارت به کارت از کارت بانکی خود به شماره (شماره کارت شما) به کارت بانکی خوانده محترم جناب آقای/خانم (نام و نام خانوادگی خوانده) به شماره (شماره کارت خوانده) واریز نموده ام. (فتوکپی مصدق رسید تراکنش/پرینت حساب به پیوست تقدیم می گردد).
2. این مبلغ به عنوان (مثلاً قرض، بابت خرید کالا، یا...) به خوانده پرداخت شده است و نه به عنوان تبرع. شواهد پیوست (مثلاً پیامک های رد و بدل شده با خوانده) موید این مطلب است که این تراکنش جهت (توضیح دلیل تراکنش) صورت گرفته است.
3. علیرغم مراجعات مکرر و مطالبه اینجانب، خوانده تاکنون از استرداد/پرداخت وجه مذکور امتناع ورزیده اند.
4. لذا با عنایت به موارد معنونه و امتناع خوانده از پرداخت وجه مورد مطالبه، تقاضای رسیدگی و صدور حکم شایسته مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل مبلغ (مبلغ دقیق به ریال) به انضمام کلیه خسارات دادرسی و همچنین خسارت تاخیر تادیه از تاریخ (تاریخ مطالبه) لغایت زمان پرداخت کامل وجه، مورد استدعاست.
با تجدید احترام،
(نام و نام خانوادگی خواهان یا وکیل او)
(امضا)
نکات حقوقی مهم و تفاوت هایی که باید بدانید
تا اینجا با مراحل و نمونه های دادخواست مطالبه وجه با سند عادی آشنا شدیم. اما در مسیر حقوقی، دانستن برخی نکات و تفاوت های کلیدی می تونه حسابی بهتون کمک کنه و از ابهامات و سردرگمی ها جلوگیری کنه. این بخش، اطلاعاتی رو بهتون میده که مثل یه راهنمای جیبی، در طول پرونده به دردتون می خوره.
مرجع صالح رسیدگی: دادگاه یا شورای حل اختلاف؟
یکی از سوالات مهم اینه که برای طرح دعواتون باید برید دادگاه یا شورای حل اختلاف؟ این موضوع به مبلغ خواسته شما بستگی داره:
- شورای حل اختلاف: اگه مبلغی که می خواید مطالبه کنید، زیر ۲۰ میلیون تومان (۲۰۰ میلیون ریال) باشه، مرجع صالح برای رسیدگی، شورای حل اختلافه. رسیدگی تو شورا معمولاً سریع تر و کم هزینه تره.
- دادگاه عمومی حقوقی: اما اگه مبلغ طلب شما بالای ۲۰ میلیون تومان باشه، باید دادخواستتون رو به دادگاه عمومی حقوقی همون شهرستان بدید.
یه نکته دیگه هم در مورد محل اقامت خوانده هست. به طور کلی، شما باید دادخواستتون رو به دادگاه یا شورای حل اختلاف محلی که بدهکار (خوانده) اونجا اقامت داره، ارائه بدید. البته استثنائاتی هم وجود داره، مثلاً اگه موضوع مربوط به یه ملک باشه، دادگاه محل ملک صالح به رسیدگیه.
مقایسه مطالبه وجه با سند عادی در برابر چک و سفته (چرا فرق دارند؟)
خیلی ها فکر می کنن سند عادی با چک و سفته فرقی نداره، اما این دو زمین تا آسمون با هم فرق می کنن. این تفاوت ها در زمان مطالبه وجه حسابی خودشون رو نشون میدن:
| ویژگی | سند عادی | چک و سفته (اسناد تجاری) |
|---|---|---|
| سهولت اثبات دین | نیاز به اثبات منشأ دین (قرض، فروش و…) | اصل بر بدهکار بودن صادرکننده و ظهرنویس است، نیاز کمتری به اثبات منشأ دین |
| تأمین خواسته (توقیف اموال) | با پرداخت خسارت احتمالی (معمولاً ۱۰ تا ۲۰ درصد خواسته) | بدون نیاز به پرداخت خسارت احتمالی (در صورت وجود شرایط قانونی) |
| ضمانت تضامنی | اصل بر عدم تضامن است، مگر تصریح شود | صادرکننده، ظهرنویس ها و ضامن ها مسئولیت تضامنی دارند |
| قابلیت نقل و انتقال | معمولاً بین طرفین معتبر است و قابلیت نقل و انتقال محدود دارد | به راحتی قابل ظهرنویسی و نقل و انتقال به اشخاص ثالث است |
| جنبه کیفری | ندارد | در صورت عدم پرداخت و وجود شرایط قانونی، می تواند جنبه کیفری داشته باشد (فقط چک) |
همونطور که می بینید، چک و سفته مزایای زیادی دارن و مسیر مطالبه وجه رو خیلی راحت تر می کنن. برای همین همیشه توصیه میشه تا حد امکان از اسناد تجاری برای معاملات مالیتون استفاده کنید.
چالش های رایج در دعوای مطالبه وجه سند عادی و راه حل ها
در پرونده های مطالبه وجه با سند عادی، ممکنه با یکسری چالش ها روبرو بشید. بهتره از قبل این چالش ها رو بشناسید و برای مواجهه باهاشون آماده باشید:
- انکار بدهکار و سوگند: ممکنه بدهکار کلاً وجود بدهی یا سند عادی رو انکار کنه. در این صورت، اگه شما مدرک کافی برای اثبات ندارید، قاضی می تونه به بدهکار پیشنهاد بده که سوگند بخوره. اگه سوگند بخوره و شما مدرک دیگری نداشته باشید، پرونده به ضرر شما تموم میشه.
- ادعای پرداخت یا تهاتر از سوی خوانده: بدهکار ممکنه ادعا کنه که پول رو قبلاً داده، یا خودش از شما طلب داشته و بدهیش تهاتر شده. در این صورت، اون باید ادعاش رو ثابت کنه.
- اعسار بدهکار از پرداخت محکوم به: اگه بدهکار محکوم به پرداخت پول بشه، اما بگه که توانایی پرداخت نداره (اعسار)، می تونه درخواست تقسیط بدهی رو از دادگاه بکنه.
- نحوه برخورد با مدارک ناقص یا مبهم: اگه سند عادی شما ناقص یا گنگ باشه، باید با شواهد دیگه (شهود، پیامک) اونو تقویت کنید. اینجا نقش قاضی در تفسیر و بررسی مدارک خیلی مهمه.
نقش نظریات مشورتی قوه قضاییه در پرونده های شما
گاهی اوقات در مسائل حقوقی، ابهاماتی وجود داره که قوانین به وضوح درباره شون صحبت نکردن. در اینجور مواقع، اداره حقوقی قوه قضاییه نظرات مشورتی میده که برای قضات و وکلا خیلی راهگشاست. مثلاً در مورد اینکه اگه کسی فیش بانکی رو برای اثبات قرض ارائه میده، آیا لازمه دعوای اثبات عقد قرض هم بده یا نه؟ نظریه مشورتی قوه قضاییه می گه نیازی به دعوای جداگانه نیست و دادگاه باید همونجا به ادعای شما رسیدگی کنه.
این نظریات کمک می کنن تا رویه های قضایی یکنواخت تر بشن و بدونید که در مواقع خاص، محاکم چطور ممکنه تصمیم گیری کنن. بنابراین، اگه پرونده شما نکته خاصی داره، بررسی نظریات مشورتی مرتبط می تونه دید خوبی بهتون بده.
راه های اثبات طلب در نبود مدرک کتبی
فرض کنید هیچ رسید یا فیش بانکی ندارید و فقط یه بدهی شفاهی هست. آیا در این حالت هم میشه کاری کرد؟ بله، هنوز امید هست. قانون راه هایی برای اثبات طلب در نبود مدرک کتبی پیش بینی کرده:
- شهادت شهود: اگه کسانی شاهد بودن که شما پول رو به بدهکار دادین یا معامله ای بینتون انجام شده، می تونید ازشون بخواید در دادگاه شهادت بدن. البته شهود باید شرایط قانونی رو داشته باشن (مثلاً تعدادشون کافی باشه و قابل اعتماد باشن).
- اقرار: اگه بدهکار در دادگاه یا حتی خارج از دادگاه (مثلاً در پیامک ها) به بدهیش اقرار کنه، این اقرار یک دلیل محکمه پسنده.
- سوگند: در شرایط خاصی که دلایل دیگه کافی نیستن، قاضی می تونه از یکی از طرفین بخواد که سوگند یاد کنه.
- امارات قضایی و قرائن: گاهی اوقات مجموعه ای از شواهد غیرمستقیم (مثل پیامک های مبهم، مکالمات، یا رفتارهای بدهکار) می تونه قاضی رو به وجود بدهی قانع کنه. به اینها میگن امارات و قرائن.
جمع بندی و توصیه هایی برای موفقیت شما
درسته که مطالبه وجه بر اساس سند عادی ممکنه کمی پیچیده تر از اسناد رسمی مثل چک و سفته باشه، اما غیرممکن نیست. با مطالعه این راهنما، شما حالا به یک نقشه راه کامل برای پیگیری حق تون مجهز شده اید. از جمع آوری دقیق مدارک و شواهد گرفته تا تنظیم یک دادخواست یا لایحه قوی و پیگیری مراحل قضایی، همه و همه نکاتی هستند که به شما در این مسیر کمک می کنند. همیشه یادتان باشد که دقت و صداقت در ارائه اطلاعات، مهم ترین کلید موفقیت شما در دادگاه است.
بهترین راه برای پیشگیری از این جور مشکلات، اینه که معاملات مالی تون رو از همون اول مستند کنید. چه یه قرض ساده باشه چه یه معامله بزرگ، حتماً یه رسید کتبی، یه قرارداد ساده یا حداقل یه پیامک تأییدیه رد و بدل کنید. این کار جلوی خیلی از دردسرها رو می گیره. و در نهایت، اگه حس کردین پرونده تون پیچیده شده یا نیاز به راهنمایی بیشتری دارید، حتماً با یک وکیل متخصص مشورت کنید. وکیل می تونه با دانش و تجربه اش، شانس موفقیت شما در مطالبه وجه سند عادی را تا حد زیادی افزایش بده و کمک کنه تا در این مسیر، قدم های محکم تری بردارید و به حق و حقوق خودتون برسید.