گلاب بنویس: راهنمای جامع برای تازه کارها
گلاب بوی خوش و خاطره انگیز از باغ های گل و مراسم های سنتی. اما به طور کلی گلاب یک عصاره معطر و خوشبو از گل رز است که کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف از جمله آشپزی آرایشی و بهداشتی دارویی و حتی صنعت عطر دارد. در این مقاله قصد داریم به طور کامل و قدم به قدم مراحل تولید گلاب را بررسی کنیم.
مراحل تولید گلاب
تولید گلاب فرآیندی ساده اما زمان بر است که شامل چند مرحله اصلی است:
1. انتخاب گل رز مناسب:
اولین قدم انتخاب نوع مناسب گل رز است. گلاب معمولاً از گلبرگ های رزهای دمشقی (Rosa Damascena) و رزهای بلغاری (Rosa alba) تولید می شود. این گونه ها به دلیل عطر قوی و غلظت بالا در تولید گلاب انتخاب مناسبی هستند.
2. برداشت گل ها:
بهترین زمان برای برداشت گل رز صبح زود قبل از طلوع آفتاب است. در این زمان گل ها تازه هستند و عطر و اسانس بیشتری دارند. برای برداشت گل ها گلبرگ ها را از ساقه جدا می کنند و دقت می کنند تا گلبرگ ها آسیب نبینند.
3. آماده سازی گلبرگ ها:
بعد از برداشت گلبرگ ها باید به دقت تمیز شوند و هرگونه آلودگی و ناخالصی از آن ها جدا شود. گلبرگ ها را می توان با آب شستشو داد یا با یک پارچه تمیز خشک کرد.
4. استخراج اسانس:
استخراج اسانس گلاب به دو روش اصلی انجام می شود:
الف. روش سنتی:
در این روش گلبرگ های رز در ظرفی حاوی آب قرار داده می شوند و سپس ظرف را حرارت می دهند. بخار آب حاصل از جوشیدن آب اسانس گلبرگ ها را آزاد می کند و در نهایت به همراه بخار آب به یک ظرف دیگر منتقل می شود. در این ظرف بخار آب سرد می شود و اسانس گلاب به صورت قطرات متراکم در پایین ظرف جمع می شود.ب. روش تقطیر:
در این روش گلبرگ های رز در یک دیگ تقطیر مخصوص قرار داده می شوند و با آب حرارت داده می شوند. بخار آب حاصل از جوشیدن آب اسانس گلبرگ ها را آزاد می کند و از طریق یک لوله به یک ظرف جداگانه منتقل می شود. در این ظرف بخار آب سرد می شود و اسانس گلاب به صورت قطرات متراکم در پایین ظرف جمع می شود.5. نگهداری و بسته بندی:
گلاب پس از استخراج باید در ظروف شیشه ای تیره و در جای خنک و تاریک نگهداری شود. به این ترتیب عطر و خواص گلاب تا مدت طولانی حفظ می شود. گلاب را در ظروف مختلف مانند بطری های شیشه ای قوطی های فلزی و یا کیسه های پلاستیکی بسته بندی می کنند.
مشخصات و ویژگی های گلاب
گلاب دارای مشخصات و ویژگی های منحصر به فردی است که آن را از سایر عصاره های گیاهی متمایز می کند.
| ویژگی | شرح |
|---|---|
| بو: | عطر ملایم و شیرین |
| رنگ: | شفاف یا کمی زرد کمرنگ |
| طعم: | کمی شیرین و کمی تلخ |
| غلظت: | متراکم و سنگین |
| PH: | خنثی یا کمی اسیدی |
کاربردهای گلاب
گلاب کاربردهای فراوانی در زمینه های مختلف دارد:
- آشپزی: گلاب در تهیه شیرینی دسر بستنی و نوشیدنی استفاده می شود. طعم ملایم و رایحه خوشبو آن به غذاها و نوشیدنی ها طعم و عطر بی نظیری می دهد.
- آرایشی و بهداشتی: گلاب به عنوان یک نرم کننده پوست و تسکین دهنده در تولید انواع کرم ها تونر ها لوسیون ها و صابون ها استفاده می شود. همچنین در تولید شامپو اسپری بدن و دهان شویه نیز به کار می رود.
- دارویی: گلاب دارای خواص ضدعفونی کننده آرامبخش و ضد درد است. در طب سنتی از گلاب برای درمان سردرد بی خوابی مشکلات گوارشی و دردهای عضلانی استفاده می شود.
- عطر و ادکلن: گلاب پایه بسیاری از عطرها و ادکلن های مرغوب است. بوی خوش و خاص گلاب آن را به یک ماده محبوب در صنعت عطرسازی تبدیل کرده است.
- سایر موارد: گلاب در مراسم مذهبی آیین های سنتی تزیینات و حتی حمام نیز استفاده می شود.
نکاتی برای انتخاب گلاب مرغوب
برای انتخاب گلاب مرغوب به نکات زیر توجه کنید:
- بو: گلاب مرغوب دارای عطر قوی و ملایم گل رز است.
- رنگ: گلاب مرغوب شفاف و بدون رنگ یا کمی زرد کمرنگ است. گلاب رنگی نشانه ناخالصی و بی کیفیت بودن آن است.
- طعم: گلاب مرغوب کمی شیرین و کمی تلخ است. گلاب بی طعم یا بسیار شیرین نشانه بی کیفیت بودن آن است.
- غلظت: گلاب مرغوب کمی غلیظ و سنگین است. گلاب رقیق نشانه بی کیفیت بودن آن است.
- بسته بندی: گلاب مرغوب در ظروف شیشه ای تیره و در بسته بندی های معتبر عرضه می شود.
ایمنی گلاب
گلاب معمولاً بی خطر است و برای استفاده خارجی و داخلی مناسب است. اما ممکن است برخی افراد به آن حساسیت داشته باشند. در صورت بروز هرگونه واکنش آلرژیک مانند قرمزی خارش یا التهاب استفاده از گلاب را قطع کنید و با پزشک مشورت کنید.
نتیجه گیری
گلاب یک محصول طبیعی با عطر و طعم دلپذیر و کاربردهای فراوان است. از آن برای تهیه غذا نوشیدنی لوازم آرایشی و بهداشتی دارو و عطر استفاده می شود. برای انتخاب گلاب مرغوب به نکات گفته شده در این مقاله توجه کنید و از آن لذت ببرید.
پرسش و پاسخ
1. آیا گلاب خانگی به اندازه گلاب صنعتی مرغوب است؟
گلاب خانگی معمولاً با کیفیت بالا و طبیعی تر است. اما باید دقت کنید که روش تولید و نگهداری گلاب خانگی باید به طور کامل رعایت شود تا کیفیت آن حفظ شود.
2. آیا گلاب تاریخ مصرف دارد؟
بله. گلاب نیز مانند سایر مواد غذایی تاریخ مصرف دارد. گلاب در ظروف شیشه ای تیره و در جای خنک و تاریک تا یک سال قابل نگهداری است. بعد از تاریخ مصرف عطر و طعم گلاب ممکن است کاهش یابد.
3. آیا گلاب برای همه افراد مناسب است؟
گلاب معمولاً بی خطر است. اما ممکن است برخی افراد به آن حساسیت داشته باشند. در صورت بروز هرگونه واکنش آلرژیک مانند قرمزی خارش یا التهاب استفاده از گلاب را قطع کنید و با پزشک مشورت کنید.