هر کدام از این چیلرها خصوصیات و ویژگی‌های مربوط به خود را دارند. اساسی‌ترین تفاوت بین چیلر جذبی و تراکمی در سیال عامل و نحوه تراکم مبرد در هر یک است. برخلاف چیلر تراکمی که سیال عامل فقط مبرد است، در چیلر جذبی سیال عامل از یک مبرد و یک جاذب تشکیل شده است. مبرد چیلر جذبی، ماده‌ای است که در دماهای پایین تمایل به حل شدن در جاذب را دارد. این ماده در دماهای بالا تبخیر و از آن جدا می‌شود.
نگهداری چیلرهای جذبی کم هزینه تر است یا چیلرهای تراکمی؟
برای نگهداری چیلرهای جذبی به افراد متخصص آموزش دیده نیاز است که علاوه بر هزینه نیروی انسانی در صورت بروز پدیده کریستالیزاسیون در آنها ، خسارات زیادی به دستگاه وارد خواهد شد. در چیلرهای تراکمی آب خنک و چیلرهای جذبی به برج خنک کننده نیاز است که به گندزدایی آب برج و سرویس منظم آن نیاز است.
ولی در چیلرهای تراکمی هوا خنک نه به فردی برای نگهداری نیاز است و نه برج خنک کننده ای وجود دارد که بخواهیم عملیات تصفیه آب و سرویس های دوره ای را روی آن انجام دهیم.
1-نحوه تراکم مبرد
اگر در سیستم تراکمی بخار به جای کمپرسور، یک ژنراتور و یک جذب کننده (ابزوربر) قرار بگیرد، یک سیستم جذبی ساده ایجاد می‌شود. ژنراتور و همچنین جذب کننده و پمپ، فشار مبرد تبخیر شده در اواپراتور را به فشار کندانسور می‌رسانند. همانطور که بیان شد عمده تفاوت چیلر جذبی و تراکمی در نحوه تبدیل مبرد مایع به بخار است. در سیستم تراکمی بخار با یک عملیات مکانیکی توسط کمپرسور صورت می‌گیرد. در سیستم جذبی این کار به‌وسیله‌ی جذب کننده و انجام می‌شود.
2-توان مصرفی تجهیزات
در چیلر تراکمی، کمپرسور بیشترین توان مصرفی را دارد در حالیکه در چیلر جذبی، پمپی که محلول را پمپاژ می‌کند این شرایط را دارد.
3-تغییر توان مصرفی
با افزایش ظرفیت تبرید در سیستم تبرید تراکمی توان کمپرسور نیز باید افزایش یابد اما در تبرید جذبی با افزایش ظرفیت تبرید، تغییر چشمگیری در پمپ نیاز نیست.
4-نوع انرژی مصرفی
چیلر جذبی بر اساس حرارت اتلافی یا اضافی موجود در محل عمل می‌کند. حرارت اضافی یا تولیدی بویلر، موتور دیزل، آبگرم تولیدی آبگرمکن خورشیدی میتوانند منابع انرژی ایده آلی برای یک سیکل تبرید جذبی باشند. در صورت نبود این منابع نیز میتوان از راه‌های دیگر، آبگرم یا بخار مورد نیاز را تولید کرد. در چیلر تراکمی، کمپرسور فقط با جریان الکتریسیته کار می‌کند.
5-هزینه برق
در چیلر جذبی پمپ، مصرف کننده عمده برق است که در مقایسه با کمپرسور مصرف ناچیزی دارد. میزان مصرف انرژی کمپرسور چیلر تراکمی زیاد است. فقط با برق کار می‌کند و با توجه به بالا بودن قیمت برق، هزینه انرژی نیز در این سیکل بالا است.
6-زیرساخت‌های مورد نیاز و آلودگی صوتی
کمپرسور سیکل تراکم بخار با سرعت و صدای زیادی کار می‌کند. همچنین به‌سبب ایجاد لرزش به یک فونداسیون مستحکم نیاز است. اما در نقطه مقابل در تجهیزات سیکل جذب بخار چنین قطعات متحرکی وجود ندارد. در نتیجه سر و صدای آن است کم و نیاز به زیرسازی ویژه ندارد.
7-تعمیرات و نگهداری
در چیلر تراکمی، کمپرسور یک وسیله بسیار مهم است. به‌دلیل وجود قطعات متحرک با سرعت بالا، کمپرسور نیازمند روانکاری، خنک کاری و تعویض قطعات به‌صورت دوره‌ای است. کمپرسور بسیار سنگین و گران قیمت است و خرابی آن می‌تواند به اجزای دیگر سیکل مثل شیرهای مکش و دهش آسیب رساند.
8-کنترل ظرفیت سیستم
در چیلر جذبی، امکان به صفر رساندن مصرف انرژی در حالت عدم وجود بار، موجود است در حالی که حتی با وجود فناوری‌های جدید، سیکل تبرید تراکمی اینگونه نیست.
9-اثر گلخانه‌ای مبرد
برخی از مبردهای مورد استفاده در سیکل تبرید تراکمی (CFC) موجب تولید اثر گلخانه‌ای و آسیب دیدن لایه ازون می‌شوند اما مبردهای تبرید جذبی چنین اثری ندارند.
10-هزینه اولیه
اگر چه هزینه عملکرد سیکل تبرید جذبی نسبت به نوع دیگر آن پایین‌تر است اما هزینه‌های اولیه راه اندازی آن بسیار بیشتر است.
11-سمی بودن آمونیاک
آمونیاک که به عنوان مبرد در چیلر جذبی به کار می‌رود، سمی است و حتی استنشاق آن نیز می‌تواند موجب مسمومیت و حتی مرگ شود. البته معمولا چیلرهای آمونیاکی مصارف صنعتی دارند اما در صورت عدم توجه میتوانند خطرناک باشند.
12-خورندگی مبرد
لیتیم بروماید و آمونیاک سبب ایجاد خوردگی در اجزای سیکل می‌شوند که نتیجه آن کاهش عمر سیستم است.
13-فشار کاری پایین
فشار کاری پایین در چیلر جذبی به خصوص در سیستم لیتیم بروماید موجب می‌شود تا آب‌بندی سیستم به‌گونه‌ای تعبیه شود تا از نفوذ هوا به داخل سیستم تبرید جلوگیری کند.
از چه نوع انرژی هایی برای کار چیلرهای تراکمی و جذبی استفاده می شود؟
چیلرهای تراکمی همگی با انرژی الکتریسیته کار می کنند و نوع آب خنک آن بر خلاف نوع هوا خنک ، علاوه بر مصرف برق ، مصرف آب هم دارد. چونکه کندانسور آن توسط آب پکینگ برج خنک کننده خنک می شود و به علت تبخیر آب ، مصرف آب هم خواهیم داشت. در چیلرهای جذبی شعله مستقیم مصرف گاز داریم و اندکی هم مصرف برق. در انواع دیگر چیلرهای جذبی از گرمای غیر مستقیم برای کار چیلر استفاده می شود و تمامی چیلرهای جذبی به علت داشتن برج خنک کننده مصرف آب هم دارند.
14-ضریب عملکردتفاوت های چیلر تراکمی و جذبی :
در این متن برای پاسخ دادن به این سوال که چیلر جذبی بهتر است یا تراکمی و نیز شناخت تفاوت چیلر تراکمی و جذبی ، آنها را از ۶ بعد مختلف و اصلی بررسی و مقایسه می کنیم.
۱ . مقایسه چیلر جذبی و تراکمی از نظر COP یا همان ضریب عملکرد
چنانچه با ساختار و طرز کار انواع چیلرها آشنا نیستید ابتدا توصیه می کنیم که متن های زیر را مطالعه بفرمایید.
۲ . فرق چیلر تراکمی و جذبی از نظر اشغال فضا
دومین فرق چیلر تراکمی و جذبی از نظر میزان فضای مورد نیاز جهت نصب آنها است. چیلرهای جذبی در توان برابر با چیلرهای تراکمی ، حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد به مساحت بیشتری جهت نصب نیاز دارند و علت آن بزرگتر بودن تجهیزات چیلر جذبی (در توان برابر) نسبت به چیلر تراکمی است. علاوه بر مساحت ، ارتفاع چیلر جذبی نیز بین ۱٫۸ تا ۳ متر بلندتر از نوع تراکمی است و برای نصب آن باید فضای موتورخانه به اندازه کافی جا داشته باشد.
این مسئله در محاسبه هزینه های تمام شده ساختمان برای کارفرمایان بسیار مهم است. چونکه برای در نظر گرفتن فضای موتورخانه ، کارفرمایان مجبور هستند که از فضاهای مفید ساختمان مثل پارکینگ کم کنند که قیمت هر متر مربع آن مبلغ بالایی را شامل می شود و هر چه چیلرها جمع و جورتر باشند به مساحت کمتری برای نصب نیاز خواهد بود.
اگر در ساختمانی به جای چیلر جذبی از چیلر تراکمی آب خنک استفاده شود سطح اشغال شده موتورخانه حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد کاهش می یابد چونکه از نظر ابعادی چیلرهای تراکمی آب خنک بسیار کوچکتر از انواع جذبی هستند و اگر از چیلر تراکمی هوا خنک استفاده شود اصلا فضایی از موتورخانه اشغال نمی شود چونکه این چیلرها باید در هوای آزاد (برای مثال بر روی بام) نصب شوند.
۳ . تفاوت چیلر جذبی با تراکمی از نظر وزن کل
چیلر جذبی حدودا دو برابر چیلر تراکمی (در ظرفیت برابر) وزن دارد که باید در محل استقرار آن از زیر سازی های بسیار محکم تر و پر هزینه تر استفاده شود. این سومین تفاوت چیلر جذبی با تراکمی بود که تاثیر بسزایی در حمل و نقل و نصب آن نیز خواهد داشت.
۴ . فرق چیلر جذبی با تراکمی از نظر حمل و نحوه نصب
چهارمین فرق چیلر جذبی با تراکمی در نوع جابجایی (حمل و نقل) و چگونگی نصب آنها است. چیلرهای جذبی به علت بزرگتر و سنگین تر بودن معمولا (مخصوصا چیلرهای با ظرفیت بالا) در چند مرحله و با تجهیزات جدا از هم از کارخانه تا محل نصب حمل می شوند و سیال مبرد و جاذب آن نیز در محل نصب و پس از مونتاژ کردن تجهیزات ، درون چیلر پر می شود. ولی چیلر تراکمی به صورت یکپارچه و با حمل و نصب آسان تر نسبت به نوع جذبی به محل مورد نظر حمل و سپس نصب می شود.
۵ . فرق چیلر تراکمی و جذبی از نظر سطح صدای تولیدی
پنجمین فرق چیلر تراکمی و جذبی از نظر سطح صدای تجهیزات در حال کار آنها است. زمانی که ما در مورد صدا و ارتعاش دستگاه چیلر جذبی (به جز نوع شعله مستقیم آن) صحبت می کنیم ، نوع جذبی نسبت به تراکمی صدا و ارتعاش کمتری دارد زیرا قطعات مکانیکی در حال کار در آن کمتر است. هر چند چیلر تراکمی در موتورخانه یا پشت بام نصب شده و صدای کارکرد آن به درون ساختمان منتقل نمی شود.
۶ . تفاوت چیلر جذبی با تراکمی از نظر قیمت
ششمین تفاوت چیلر جذبی با تراکمی در قیمت تمام شده آنها در ظرفیت (توان) برابر است. چیلرهای جذبی در دو نوع شعله غیر مستقیم (بازیافت حرارت اتلافی یک منبع حرارتی) و شعله مستقیم (شعله مستقیم یک منبع حرارتی مانند مشعل گازسوز) و چیلرهای تراکمی در دو نوع چیلر تراکمی آب خنک و چیلر تراکمی هوا خنک که با انرژی الکتریسیته کار می کنند ساخته می شوند.
با توجه به موارد مهمی که در بالا بررسی نمودیم به راحتی می توان به سوال چیلر جذبی بهتر است یا تراکمی پاسخ داد. از شش آیتم بررسی شده ، چیلر تراکمی برتری محسوسی نسبت به جذبی دارد و به همین علت کاربرد آن در صنعت تهویه مطبوع و صنایع دیگر نسبت به جذبی وسیع تر است.
ولی در یک مورد آن هم زمانی که یک منبع حرارتی مستقیم (مانند یک شعله آتش در حال اتلاف) و یا یک منبع حرارتی غیر مستقیم در مکانی در دسترس باشد می توان با نصب چیلر جذبی و تزریق حرارت مورد نظر به سیکل آن ، انرژی حرارتی در حال اتلاف را به کار تبدیل و عمل سرمایش را با آن انجام داد.
در بقیه حالات قطعا استفاده از چیلر تراکمی از ابعاد مختلف نسبت به جذبی بهینه تر و به صرفه تر خواهد بود. همچنین در محل هایی که نمی توان برق ۳ فاز به مقدار کافی تامین کرد و یا تامین با مشکلات فراوان همراه است ، استفاده از چیلر جذبی به جای تراکمی می تواند یکی از گزینه ها باشد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره تفاوت چیلر تراکمی و جذبی و نیز شناخت انواع دستگاه های سرمایشی و گرمایشی دیگر مانند مینی چیلر هوا خنک ، اکونوپک ، پکیج یونیت ، زنت و … و انتخاب مناسب ترین دستگاه برای پروژه خود و نیز استعلام قیمت پروانه برج خنک کننده با مهندسان ما تماس بگیرید.