هنگامی که استخرهای عمومی برای اولین بار معرفی شدند، بتن به عنوان مهم ترین ماده ساخت شناخته میشد و پس از بیش از صد سال، هنوز هم پرکاربرد است. اخیراً استخرهای وینیل لاینر و فایبرگلاس رقبای جدیدی برای استخرهای بتنی شده اند، اما استخرهای بتنی همچنان طرفداران خود را دارند. این استخرها با مخلوطی از آب، سیمان، ماسه و سنگدانه درشت ساخته می شوند و امروزه به جای روش های سنتی از شلنگ های سمپاش برای بتن ریزی استفاده می گردد. پس از بتن ریزی، پوششی از گچ، سنگدانه یا کاشی روی بتن قرار می گیرد تا زیبایی و راحتی بیشتری را به ارمغان آورد و به مقاومت در برابر آب و مواد شیمیایی کمک کند. برخی از استخرهای بتنی نیز با رنگ های اپوکسی پوشش داده می شوند، هرچند این روش نیاز به تجدید رنگ دارد و ممکن است دیوارها و کف را ناهموار نگه دارد.
مراحل ساخت استخر بتنی
- طراحی استخر
بهتر است مکان انتخابی صاف و دور از درختان باشد تا از هزینه های اضافی برای حفاری و نگهداری جلوگیری شود. جهت استخر می تواند رو به آفتاب باشد تا آب گرم تر بماند. طراحی استخر شامل تعیین شکل، عمق، مساحت استخر، سیستم فیلتراسیون و موتورخانه است. همچنین طراحی باید شامل مسیرهای دسترسی برای تعمیر و نگهداری باشد.
- حفاری زمین
معمولا از بیل مکانیکی برای حفاری طبق نقشه طراحی شده استفاده می شود. در این مرحله باید ابعاد دقیق حفاری طبق نقشه رعایت شود. همچنین باید اطمینان حاصل کنید که منطقه حفاری شده با خطوط زهکشی، برق یا آب تداخل ندارد.
- ساخت پایه استخر
صاف و یکنواخت کردن سطح زیرین استخر بسیار حائز اهمیت است. اگر خاک سست باشد، باید با خاک سفت یا شن پر و فشرده شود. می توان از سنگدانه های با اندازه 12 تا 40 میلی متر برای فشرده سازی پایه استفاده نمود. تراکم با استفاده از غلتک یا تجهیزات مشابه انجام می شود. پایه استخر باید دارای شیب ملایم باشد تا تخلیه آب به سیستم فیلتر راحت تر شود. حداکثر شیب برای استخر کودکان 1 در 40 و برای تخلیه کارآمد 1 در 80 توصیه می شود.
- آرماتوربندی دیواره و کف
در این مرحله میلگردهای فولادی برای تقویت دیواره و کف استخر نصب می شود. لازم است، فضای مورد نیاز برای لوله کشی و خطوط زهکشی در نظر گرفته شود.
سپس فرایند نصب خطوط لوله کشی ضروری برای تامین آب و زهکشی استخر انجام می شود که شامل لوله های ورودی و خروجی آب، خطوط فیلتراسیون و پمپ است. در مرحله بعد جایگذاری پله ها طبق طرح طراحی شده انجام می گیرد. پله ها باید به گونه ای باشند که استفاده از استخر را راحت و ایمن کنند.
- نصب سیستم پمپ و فیلتراسیون
شامل پمپ استخر و سیستم فیلتراسیون که به خط آب شهری متصل می شوند نصب می گردند تا آب شیرین را به استخر برسانند. این سیستم باید به گونه ای نصب شود که جایگزینی آب از دست رفته به دلیل پاشیده شدن یا تبخیر به راحتی امکان پذیر باشد.
- بتن ریزی
انتخاب روش بتن ریزی شاتکریت یا گانیت با توجه به شرایط و ترجیحات سازندگان صورت می گیرد. در هر دو روش، بتن به صورت یکنواخت و با استفاده از نازل های فشار بالا به دیواره ها و کف استخر پاشیده می شود. پس از بتن ریزی، باید دو بار در روز به مدت 14 روز فرآیند عمل آوری انجام گیرد. این مرحله برای دستیابی به مقاومت مناسب بتن ضروری است. ضخامت کف استخر باید بیشتر از دیواره ها باشد تا دوام بیشتری داشته باشد.
- ضد آب کردن استخر
از کاشی، شیشه، سرامیک یا سیستم اپوکسی سیمانی برای ضد آب کردن دیواره ها و کف استخر استفاده می شود . انتخاب روش ضد آب کردن باید بر اساس سطح ایستابی منطقه و شرایط رطوبتی خاک انجام شود. دیواره ها و کف ها باید به منظور جلوگیری از نفوذ آب عایق رطوبتی شوند. این کار به حفظ کیفیت و دوام استخر کمک می کند.
نکات مهم در ساخت استخر بتنی
– زمان بندی: مدیریت زمان برای هر مرحله بسیار مهم است. تاخیر در هر مرحله می تواند بر کل پروژه تاثیر بگذارد.
– هزینه ها: بودجه بندی باید به دقت انجام شود و هزینه های احتمالی پیش بینی شود.
– کیفیت مواد: استفاده از مواد با کیفیت بالا برای افزایش دوام و کارایی استخر ضروری است.
– ایمنی: رعایت نکات ایمنی در طول مراحل ساخت برای جلوگیری از حوادث و آسیب ها ضروری است.
ساخت استخر بتنی یک فرآیند پیچیده و چند مرحله ای است که نیازمند برنامه ریزی دقیق و اجرای صحیح است. با رعایت مراحل فوق و توجه به جزئیات، می توان یک استخر با طول عمر بالا و با کیفیت ساخت که نیازهای شناگران را برآورده کند و از نظر ایمنی و نگهداری نیز بهینه باشد.
انواع بتن مخصوص استخر
گانیت
مواد خشک ابتدا در قیف مخلوط می شوند و سپس با هوای فشرده به شلنگ هدایت می گردند. در این مرحله، مواد خشک با آب مخلوط شده و سپس با سرعت بالا به دیواره ها و کف استخر پاشیده می شوند. تکنسین ها می توانند مقدار آب مخلوط شده را کنترل کنند تا قوام بتن به درستی تنظیم شود.
مزایا:
– اتصال مداوم: امکان پاشیدن چند باره بتن بدون خطر اتصال سرد، که تضمین می کند هر لایه به لایه قبلی متصل شود.
– انعطاف پذیری در زمان بندی: سازندگان می توانند کار را در صورت نیاز متوقف و سپس دوباره شروع کنند.
– هزینه کمتر: نسبت به شاتکریت ارزان تر است و خطاهای کمتری در فرآیند ساخت ایجاد می شود.
معایب:
– نیاز به مهارت بالا: تکنسین های بسیار ماهر برای تنظیم نسبت مخلوط و آب لازم هستند.
– خطر انسداد شلنگ: اشتباه در ترکیب مواد می تواند باعث انسداد شیلنگ شود.
– مواد اضافی: تولید مواد اضافی (برگشت) که غیرقابل استفاده است.
شاتکریت
در این روش بتن مرطوب در قیف قرار می گیرد و با هوای فشرده از شلنگ پاشیده می شود. مواد خشک و آب از قبل مخلوط شده و این مخلوط با سرعت بالا به دیواره ها و کف استخر پاشیده می شود.
مزایا:
– سهولت استفاده: نیاز به مهارت کمتر نسبت به گانیت، زیرا نسبت مخلوط از قبل تعیین شده است.
– پوشش یکدست: شاتکریت یک پوشش قوی و یکدست ایجاد می کند.
– زمان ساخت کمتر: فرآیند ساخت معمولاً سریع تر از گانیت است.
معایب:
– نیاز به سرعت: باید به سرعت در یک روز و بدون توقف استفاده گردد.
– خطر ترک: اگر بتن از پیش مخلوط شده بیش از حد آب داشته باشد، ممکن است ترک ایجاد شود.
– هزینه بالا: معمولاً شاتکریت گران تر از گانیت است.
– مهارت در مخلوط کردن: نیاز به مهارت در مخلوط کردن و کنترل ترکیبات توسط میکسر سیمان و تکنسین دارد.
انتخاب بین گانیت و شاتکریت
انتخاب بین گانیت و شاتکریت بستگی به شرایط مختلف دارد:
برخی سازندگان ممکن است منابع لازم برای تکمیل بتن در یک جلسه را نداشته باشند و به همین دلیل از گانیت استفاده کنند.اگر تیم سازنده مهارت کافی برای کنترل نسبت های دقیق در گانیت را داشته باشد، این روش می تواند مناسب تر باشد.شاتکریت ممکن است زمان ساخت کمتر و پوشش یکدست تری فراهم کند، اما هزینه بالاتر و نیاز به استفاده سریع تر دارد.
به طور کلی، هر دو روش در صورت استفاده صحیح می توانند منجر به ساخت استخرهای با کیفیت بالا شوند. انتخاب روش مناسب به نیازهای پروژه و مهارت تیم سازنده وابسته است.
ضخامت استاندارد بتن کف استخر
یکی از الزامات ساخت استخر بتنی، اسپری کردن مقداری آب روی شاتکریت یا گانیت برای جلوگیری از خشک شدن سریع آن است. سپس بتن آماده شده را در کف استخر می ریزند. ضخامت مناسب بتن کف استخر معمولا 15 سانتی متر است. پس از بتن ریزی، فرآیند عمل آوری باید روزی دو بار به مدت دو هفته انجام شود تا بتن به استحکام و دوام موردنظر برسد.
ضخامت پایه های بتنی استخر نقش مهمی در عمر و استحکام سازه دارد. اگر ضخامت بتن کف به اندازه کافی نباشد، پس از مدتی در کف سازه ترک ها و شکاف هایی ایجاد می شود. همچنین، برای افزایش ایمنی و دوام استخر، توصیه می شود ضخامت کف بیشتر از دیواره ها باشد.
بهترین عیار بتن برای استخر
عیار بتن به میزان سیمان موجود در هر متر مکعب بتن اشاره دارد. بنابراین، عیار بتن 100 نشان دهنده وجود 100 کیلوگرم سیمان در هر متر مکعب بتن است. سازندگان استخرهای بتنی ممکن است بتن را به صورت آماده تهیه کنند یا آن را به صورت دستی تولید کنند. در هر صورت، تهیه بتن از منابع معتبر یا آماده سازی دقیق توسط تکنسین های ماهر امری بسیار حیاتی است، زیرا کیفیت و کارایی بتن، به دقت و توانایی تکنسین بستگی دارد.
بسیاری از سازندگان معتقدند که بهترین عیار بتن برای استخر، عیار 400 با دانه بندی استاندارد است. همچنین، باید توجه داشت که بهتر است عملیات بتن ریزی در دمای 15 تا 33 درجه سانتی گراد انجام گردد و حداقل 30 دقیقه پس از ترکیب، در محل ریخته شود.
با این وجود، باید توجه داشت که حتی با استفاده از بتن با عیار مناسب، میزان آب در ترکیب بتن اهمیت زیادی دارد. برخی مصرف کنندگان به منظور سادگی در استفاده، میزان آب ترکیبی را تغییر می دهند که این ممکن است با کاهش چشمگیر استحکام بتن منجر به ترک خوردن و نشتی آن در آینده شود.
اهمیت آب بندی استخر با چسب بتن ضد آب
آب بندی استخر، یکی از اقدامات حیاتی است که برای حفظ ساختار و عمر طولانی استخر لازم است. با انجام این کار، از نشت آب جلوگیری می شود که این امر، مهمترین فایده آب بندی استخر محسوب می شود.
استفاده از چسب بتن ضد آب به شما این اطمینان را می دهد که استخر شما به مدت طولانی دارای ظاهری زیبا و مقاوم در برابر عوامل خارجی باقی می ماند. این نوع آب بندی، استخر را به خوبی عایق کرده و از ورود آب به داخل ساختار جلوگیری می کند. به این ترتیب، استخر شما در برابر سرما و یخ زدگی مقاومت بیشتری از خود نشان داده و خطرات تخریب و آسیب به آن به شدت کاهش می یابد. بنابراین، توجه به نحوه صحیح انجام آب بندی، از اهمیت بالایی برخوردار است تا استخر شما با گذشت زمان، دوام بیشتری داشته باشد.
آب بندی استخر با چسب بتن ضد آب
با استفاده از چسب بتنی استخر یکی از مطمئن ترین و کاربردی ترین راهکارها برای آب بندی استخر است. این چسب ها بر پایه رزین های امولسیونی تشکیل شده اند که دارای چسبندگی بسیار زیادی بر روی بتن هستند و همچنین خصوصیات مقاومت فشاری و کششی مناسبی دارند.
وقتی می خواهید استخر و سازه را با چسب بتن ضد آب، آب بندی کنید، انتخاب یک چسب مناسب بسیار حائز اهمیت است. قبل از استفاده از این روش، حتماً از پرایمر آب بندی مناسب برای استخر استفاده کرده و سپس چسب را به کار ببرید. این چسب ها روی کاشی استخر قابل نصب است و پس از آن با استفاده از پودر بندکشی، درزهای کاشی را مهر و موم می کنند.
استخرهای بتنی، در مقایسه با استخرهای فایبرگلاس و وینیل، از انعطاف بیشتری در طراحی برخوردارند، که این انعطاف پذیری به آن ها اجازه می دهد تا امکان هر گونه طراحی را داشته باشند. این نوع استخرها، کاملاً قابل تنظیم هستند و با نصب و مراقبت مناسب، می توانند عمری بلند و دوامی داشته باشند. برای ساخت این استخرها، از شاتکریت و بتن بر روی آرماتورهای فولادی با سرعت بالا استفاده می شود که منجر به تشکیل سطوح عمودی و منحنی با مقاومت فشاری بالا می شود. این روش، یک سطح متراکم با خلل و نفوذپذیری کم را فراهم کرده و برای استخرهای ایده آل استفاده می شود.
استخرهای بتنی، قابلیت طراحی و ساخت به هر اندازه، شکل یا عمقی را دارند و با استفاده از شاتکریت، سفارشی سازی به حداکثر می رسد. این نوع استخرها امکان استفاده از صندلی ها، پله ها و نورپردازی در پوسته را فراهم کرده و با کاشی و سایر مواد عایق کننده، قالب پوششی استوار را ایجاد می کنند. بتن مقاوم به عنوان مطمئن ترین راه حل برای پوشش استخر شناخته می شود و با دوام و استحکام بی نظیر خود، از آن در برابر آب و هوای نامناسب و سایش سنگین محافظت می کند. استخرهای بتنی، با نگهداری مناسب، می توانند به مدت حداقل 50 سال خدمت کنند و ارزش ملک را افزایش دهند.