کمبود کلسیم
کلسیم یک ماده معدنی حیاتی است زیرا بدن شما از آن برای ساختن استخوانها و دندانهای محکم استفاده میکند و باید برای عملکرد صحیح قلب و سایر عضلات به میزان لازم تامین شود. کلسیم عنصر کلیدی هدایت الکتریسیته در بدن است و سیستم عصبی شما برای عملکرد مناسب، اعصاب شما برای انتقال پیام بین مغز و بقیه اعضای بدن، عضلات شما برای حرکت و استخوان های شما برای استحکام، رشد و بهبودی به کلسیم نیاز دارند.
هنگامیکه کلسیم کافی دریافت نکنید، خطر ابتلا به اختلالاتی مانند پوکی استخوان، استئوپنی، تغییرات دندانی، آب مروارید، کاهش قدرت مغز و سایر بیماریهای مرتبط با کمبود کلسیم (هیپوکلسمی) در شما افزایش مییابد. کودکانیکه در سن رشد خود کلسیم کافی دریافت نمیکنند، ممکن است در بزرگسالی دچار کوتاهقدی شوند.
پس شما باید مقدار کلسیم توصیه شده برای مصرف روزانه را از طریق غذایی که میخورید و مصرف مکملهای مختلف، برای بدن خود تامین کنید.
اغلب کمبود منیزیم یا ویتامین D با هیپوکلسمی همراه است. کمبود کلسیم در خون، ممکن است علائم اولیه نداشته باشد یا خفیف باشد اما در صورت عدم درمان میتواند تهدیدکننده زندگی باشد. پس علاوهبر رعایت یک رژیم غذایی مناسب، برای بررسی وضعیت فعلی خود حتما به پزشک مراجعه کنید تا از بروز هرگونه خطر جدی ناشی از کمبود کلسیم پیشگیری شود.
علائم کمبود کلسیم چیست؟
کمبود کلسیم در بدن باعث چه بیماری می شود؟
وجود کلسیم کافی در خون برای بسیاری از عملکردهای بدن ضروری است، بنابراین کمبود کلسیم میتواند اثرات گستردهای از جمله بر روی عضلات، استخوانها و دندانها و همچنین بر سلامت روان داشته باشد. اگر یک رژیم غذایی نامناسب عامل کمبود کلسیم باشد، معمولاً علائم اولیهای وجود ندارد. در طولانیمدت، ممکن است فرد دچار پوکی استخوان، شکنندگی بیدلیل استخوان یا تراکم کم استخوان شود.
از نظر پزشکان، کمبود کلسیم در درجه اول ناشی از مشکلات سلامتی یا درمانهای لازم برای آنها مانند نارسایی کلیه، برداشتن معده یا مصرف داروهای خاص مانند داروهای ادرارآور است. در مرحله بعد میتوان به نوع رژیم غذایی دقت بیشتری کرد. از علائم پیشرفته کمبود کلسیم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مشکلات عضلانی
فردیکه دچار کمبود کلسیم است ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- دردهای عضلانی، گرفتگی و اسپاسم
- درد در ران و بازوها هنگام راه رفتن یا حرکت
- بیحسی و احساس سوزنسوزن شدن در دستها، بازوها، پاها و همچنین اطراف دهان
این علائم ممکن است از بین بروند یا دوباره عود کنند اما معمولا با فعالیت بیشتر از بین نمیروند. در اثر درگیری عضلات قلب ممکن است آریتمی، نارسایی احتقانی قلب یا مرگ نیز رخ دهد.
خستگی مفرط
مقادیر کم کلسیم میتواند باعث خستگی مفرط شود که شامل کمبود انرژی و احساس کندی در انجام حرکات روزانه است. همچنین میتواند منجر به بیخوابی، سبکی سر، سرگیجه، عدم تمرکز، فراموشی و گیجی شود.
علائم مربوط به ناخن و پوست
کمبود کلسیم پایدار میتواند باعث بروز علائم زیر شود:
- پوست خشک (اگزما)
- ناخنهای خشک، شکسته یا شکننده
- موهای درشت
- رشد کند موها
- آلوپسی که باعث ریزش مو به صورت تکهای میشود (کمبود کلسیم و ریزش مو)
- اگزما یا التهاب پوستی که میتواند منجر به خارش یا بروز لکههای خشک شود
- پسوریازیس
پوکی و شکنندگی استخوانها
اگرچه استخوانها کلسیم را به خوبی ذخیره میکنند اما برای استحکام خود به میزان بالایی از آن نیاز دارند. بههمیندلیل در اثر کمبود کلسیم، تعدادی از استخوانها بهدلیل کاهش تراکم شکننده و مستعد آسیبدیدگی میشوند. ممکن است سالها طول بکشد تا پوکی استخوان و سایر عوارض کمبود کلسیم ایجاد شوند.
سندرم پیش از قاعدگی شدید
کمبود کلسیم با سندرم شدید قبل از قاعدگی (PMS) مرتبط است. طبق مطالعهای در سال ۲۰۱۹، محققان نتیجه گرفتند که سطح پایین ویتامین D و کلسیم در نیمه دوم چرخه قاعدگی ممکن است در بروز علائم PMS نقش داشته باشد و مصرف مکملها میتواند به تسکین علائم کمک کند.
شرکتکنندگان در یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ گزارش دادند که پس از مصرف روزانه ۵۰۰ میلیگرم کلسیم به مدت ۲ ماه، بهبود خلقوخو و کاهش میزان احتباس مایعات در بدن را تجربه کردند.
مشکلات مغزی و عصبی
کمبود کلسیم و اعصاب
وجود کلسیم کافی برای سیگنالدهی و ترشح انتقالدهنده عصبی مغز لازم است. بههمیندلیل کمبود کلسیم در مغز میتواند باعث تشنج در افراد سالم شود (کمبود کلسیم و تشنج). اگر علائم عصبی مانند زوال عقل، از دست دادن حافظه، بیحسی و احساس سوزنسوزن در اندامهای انتهایی، توهم یا کمبود تمرکز دارید، در اسرع وقت با پزشک مشورت کنید. در برخی از نوزادان کمبود کلسیم میتواند باعث لرزش در اثر مشکلات عصبی شود (کمبود کلسیم و اعصاب).
مشکلات دندانی
وقتی بدن کمبود کلسیم داشته باشد، آن را از منابعی دیگری مانند دندانها تامین میکند. این مسئله میتواند منجر به مشکلات دندانی زیر شود:
- پوسیدگی دندان
- دندانهای شکننده
- لثه تحریک شده
- ریشههای ضعیف دندان
همچنین، کمبود کلسیم در نوزاد میتواند رشد دندان را مختل کند.
افسردگی
مطالعاتی نشان دادهاند که کمبود کلسیم ممکن است با اختلالات خلقی از جمله افسردگی، اضطراب یا تحریکپذیری مرتبط باشد. در صورت بروز علائم افسردگی، پزشک پس از بررسی سطح کلسیم خون ممکن است مصرف یک مکمل کلسیم را توصیه کند.
از علائم کمبود طولانیمدت کلسیم میتوان به افت فشار خون، مشکل در صحبت کردن یا بلعیدن، بروز پارکینسون، پاپیلما یا تورم صفحه بینایی اشاره کرد.
علل کمبود کلسیم چیست و چه کسانی بیشتر دچار این مشکل میشوند؟
بسیاری از افراد با افزایش سن در معرض خطر کمبود کلسیم قرار دارند. این کمبود ممکن است به علل زیر ایجاد شود:
- دریافت اندک کلسیم یا ویتامین D از رژیم غذایی در طی یک دوره طولانیمدت، بهویژه در دوران کودکی
- مصرف داروهایی مثل کورتیکواستروئیدها، فنیتوئین، فنوباربیتال و ریفامپین که ممکن است جذب کلسیم را کاهش دهند.
- عدم تحمل غذایی به غذاهای غنی از کلسیم
- تغییرات هورمونی، بهویژه در زنان بعد از یائسگی
- عوامل ژنتیکی خاص
- ابتلا به بیماری کلیوی و پانکراتیت
- ابتلا به اسهال، یبوست یا سایر اختلالات رودهای که از جذب مناسب کلسیم در بدن جلوگیری میکنند.
- ابتلا به سرطان در حال پیشرفت و مصرف داروهای شیمیدرمانی خاص
- عفونتها و شوک سپتیک
- استرس و اضطراب
- ورزش شدید
- سطح نامنظم منیزیم (هیپرمنیزمی و هیپومنیزمی) یا فسفات (هیپرفسفاتمی)
- دیابت بارداری که منجر به کمبود کلسیم در نوزاد میشود
بههمیندلیل، باید از میزان کلسیم کافی برای سنین مختلف آگاه باشید. از نظر متخصصان، نوزادان تا ۶ ماهگی به ۲۰۰ گرم، در ۷ تا ۱۲ ماهگی به ۲۶۰ گرم، کودکان در ۱ تا ۳ سالگی به ۷۰۰ گرم، ۴ تا ۸ سالگی به ۱۰۰۰ گرم و از ۹ تا ۱۸ سالگی به دریافت ۱۳۰۰ گرم کلسیم در روز نیاز دارند. در بزرگسالان معمولا دریافت ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ گرم کلسیم در روز کافی است.
زنان باید در میانسالی زودتر از مردان مصرف کلسیم خود را افزایش دهند. تأمین کلسیم لازم به ویژه با نزدیک شدن به یائسگی بسیار مهم است زیرا با کاهش هورمون استروژن در این دوران، استخوانها ضعیف میشوند.
اختلال هورمونی هیپوپاراتیروئیدیسم نیز ممکن است باعث کمبود کلسیم شود. افراد مبتلا به این بیماری به اندازه کافی هورمون پاراتیروئید تولید نمیکنند تا سطح کلسیم را در خون کنترل کند. در مورد رابطه تیروئید و کمبود کلسیم میتوان گفت که در اثر برداشتن بافت غده پاراتیروئید بهعنوان بخشی از جراحی برداشتن غده تیروئید نیز ممکن است کمبود کلسیم رخ دهد.
اگر دوز کلسیم روزانه خود را فراموش کنید، یکشبه دچار کمبود کلسیم نخواهید شد. اما مهم است که تلاش کنید هر روز کلسیم کافی دریافت کنیبد زیرا بدن به سرعت از آن استفاده میکند. گیاهخواران معمولا بهدلیل اینکه محصولات لبنی غنی از کلسیم نمیخورند، به سرعت دچار کمبود کلسیم میشوند.
انواع کمبود کلسیم
کمبود کلسیم برحسب دلایل متفاوت آن، انواع مختلفی دارد. گاهی کمبود کلسیم در اثر سوءتغذیه است درحالیکه در موارد بسیاری بهدلیل سوءجذب بدن بروز میکند. بههمیندلیل، معمولا شدت آنها نیز متفاوت است. اصولا کمبود کلسیم علائم کوتاهمدت ایجاد نمیکند زیرا بدن با جذب مستقیم آن از استخوانها سطح کلسیم خون را حفظ میکند اما سطح پایین کلسیم در طولانیمدت میتواند باعث بروز اثرات جدی شود.
عوارض شایع کمبود کلسیم چیست؟
خطرات کمبود کلسیم معمولا شامل آسیب بینایی، ضربان قلب غیر طبیعی و پوکی استخوان است. از دیگر عوارض آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ناتوانی
- شکستگی ستون فقرات یا سایر شکستگیهای استخوان
- مشکل در راه رفتن
- مشکلات دندانی
- افسردگی
- بیماریهای مختلف پوستی
- درد مزمن مفصل و عضلات
- در صورت عدم درمان، بیماری کمبود کلسیم میتواند کشنده باشد.
آیا امکان پیشگیری از کمبود کلسیم وجود دارد؟
برای درمان کمبود کلسیم چه بخوریم؟
با تامین روزانه کلسیم از طریق رژیم غذایی میتوانید از بروز کمبود کلسیم جلوگیری کنید. توجه داشته باشید که غذاهای غنی از کلسیم مانند محصولات لبنی میتوانند چربی اشباع شده و چربی ترانس زیادی نیز داشته باشند. پس گزینههای کمچرب یا بدون چربی را انتخاب کنید تا خطر ابتلا به کلسترول بالا و بیماریهای قلبی را کاهش دهید.
معمولا با مصرف یک لیوان شیر یا یک پیاله ماست، حدود یک چهارم از نیاز روزانه شما به کلسیم تامین شده است. سایر مواد غذایی غنی از کلسیم شامل موارد زیر است:
- ماهی قزلآلا یا ساردین
- توفوی غنی شده
- لوبیای سفید
- کلم بروکلی
- انجیر
- آب پرتقال غنی شده
- نان گندم
همانطورکه پیشگیری از کمبود کلسیم مهم است، مصرف بیشازحد آن نیز باید کنترل شود. از نظر متخصصان تغذیه یک فرد بزرگسال باید حداکثر ۲۰۰۰ میلیگرم کلسیم در روز مصرف کند. اگر در معرض خطر کمبود کلسیم باشید، پزشک معمولا برای پیشگیری مصرف مکملهای کلسیم را توصیه میکند.
میزان ویتامین D بدن نیز مهم است زیرا این ویتامین میزان جذب کلسیم در خون را افزایش میدهد. از پزشک خود بپرسید که به چه مقدار ویتامین D نیاز دارید. برای پیشگیری و افزایش مصرف کلسیم میتوانید مواد غذایی غنی از ویتامین D را نیز به رژیم غذایی خود اضافه کنید. مواد غذایی مانند:
- ماهیهای چرب مانند ماهی آزاد و تن ماهی
- آب پرتقال غنی شده
- شیر غنی شده
- قارچ
- تخم مرغ
نور خورشید بدن شما را به ساخت ویتامین D تحریک میکند، بنابراین قرار گرفتن منظم در معرض آفتاب میتواند به افزایش سطح ویتامین D بدن کمک کند.
علاوهبر حفظ سطح کلسیم و ویتامین D کافی، تغییرات خاصی در سبک زندگی وجود دارد که میتوانید برای ارتقا سلامت استخوانها و پیشگیری از خطرات بعدی، آنها را در نظر بگیرید. مواردی مانند حفظ وزن سالم، ورزش منظم و محدود کردن مصرف دخانیات و مصرف الکل.
نحوه صحیح تشخیص کمبود کلسیم
در صورت مشاهده علائم کمبود کلسیم با پزشک خود تماس بگیرید. معمولا در این زمان، سابقه پزشکی شما را بررسی میکند و از شما در مورد سابقه خانوادگی کمبود کلسیم و پوکی استخوان سوال میکند. اگر پزشک شما به کمبود کلسیم مشکوک باشد، دستور گرفتن نمونه خون برای بررسی سطح کلسیم را میدهد. سطح پایین کلسیم پایدار در خون ممکن است تشخیص بیماری کمبود کلسیم را تأیید کند.
سطح کلسیم طبیعی برای بزرگسالان میتواند از ۸/۸ تا ۴/۱۰ میلیگرم در دسیلیتر باشد. بنابراین، اگر سطح کلسیم شما زیر ۸/۸ میلیگرم در دسی لیتر باشد ممکن است در معرض خطر بیماری کمبود کلسیم باشید. سطح کلسیم خون کودکان و نوجوانان به طور معمول بیشتر از بزرگسالان است.
انواع راههای درمان کمبود کلسیم که باید بدانید
ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که برای درمان کمبود کلسیم چه بخوریم؟ خبر خوب این است که درمان کمبود کلسیم معمولاً آسان و به طور معمول شامل افزودن کلسیم بیشتر به رژیم غذایی است. با مصرف مقدار زیادی مکمل کلسیم، خوددرمانی نکنید. مصرف بیش از دوز توصیه شده بدون تأیید پزشک میتواند منجر به موارد جدی مانند سنگ کلیه شود. در حال حاضر مکملهای کلسیم (دارو برای درمان کمبود کلسیم) شامل موارد زیر هستند:
- کلسیم کربنات که کمترین هزینه و بیشترین مقدار کلسیم را دارد.
- کلسیم سیترات که به راحتی جذب میشود.
- کلسیم فسفات که به راحتی جذب میشود و باعث یبوست نمیشود.
مکملهای کلسیم بهصورت مایع، قرص و جویدنی در دسترس هستند. لازم به ذکر است که برخی از داروها میتوانند با مکملهای کلسیم تداخل داشته باشند. این داروها عبارتند از:
- بتا بلاکرهای فشار خون مانند آتنولول. اگر در طی دو ساعت از مصرف مکملهای کلسیم مصرف شود، ممکن است جذب کلسیم را کاهش دهد.
- ضد اسیدهای حاوی آلومینیوم که ممکن است سطح آلومینیوم در خون را افزایش دهند.
- گیرندههای اسید صفراوی کاهشدهنده کلسترول مانند کلستیپول، که ممکن است جذب کلسیم را کاهش و از دست دادن کلسیم از طریق ادرار را افزایش دهند.
- داروهای حاوی هورمون استروژن که میتوانند به افزایش سطح کلسیم خون کمک کنند.
- دیورتیکها یا ادرارآورها که میتوانند سطح کلسیم را افزایش دهند (هیدروکلروتیازید) یا سطح کلسیم را در خون کاهش دهند (فوروزماید).
- آنتیبیوتیکهای خاصی مانند فلوئوروکینولونها و تتراسایکلینها که میتوانند میزان جذب مکملهای کلسیم را کاهش دهند.
گاهی اوقات تغییر رژیم غذایی و مصرف مکملها برای درمان کمبود کلسیم کافی نیستند. در این حالت، پزشک ممکن است بخواهد با تزریق منظم کلسیم، سطح آن را تنظیم کند. انتظار میرود طی چند هفته اول درمان، نتایج خوبی را مشاهده کنید. معمولا موارد شدید کمبود کلسیم در فواصل یک تا سه ماهه کنترل میشوند.
درمان کمبود کلسیم با داروهای گیاهی
از منابع گیاهی که میتوانند کمک زیادی به درمان کمبود کلسیم کنند میتوان به بادام، کنجد، اسفناج، میوههای خشک، پرتقال، پیاز، نخود و سبزی شاهی اشاره کرد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید بعضی از گیاهان دارویی کلسیم بیشتری نسبت به بقیه دارند و مصرف منظم دمنوش آنها راهی عالی برای درمان کمبود کلسیم است. از این گیاهان دارویی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- گیاه نسترن کوهی
- چای سبز
- نعناع
- گزنه
درمان کمبود کلسیم در طب سنتی
از نظر متخصصان طب سنتی، برای درمان کمبود کلسیم باید برای مدتی رژیم غذایی خود را تغییر داد و از مصرف نوشابه، شکر و قند زیاد پرهیز کرد. از غذاهای سنتی غتی از کلسیم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خوراک کشک بادمجان
- خوراک حریره بادام
- خوراک کالجوش
- خوراک فرنی
- سویق گندم
- آش دوغ
- ترکیب ارده و شیره انگور بهخصوص برای صبحانه
ازآنجاییکه اکثر این غذاها طبع سردی دارند توصیه میکنیم بعد از آنها گردو یا خرما مصرف شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
کمبود کلسیم ممکن است در اثر رژیم غذایی نامناسب، مشکلات سلامتی یا درمانهای پزشکی ایجاد شود. بنابراین، اگر علائم کمبود کلسیم را تجربه کردهاید؛ باید با پزشک عمومی یا متخصص تغذیه صحبت کنید. معمولا پزشک بعد از گرفتن آزمایش خون، تشخیص قطعی خود را اعلام میکند و متناسب با میزان کمبود کلسیم، دوز و دستور مصرف مکمل کلسیم را تجویز میکند. اگر کمبود کلسیم پزشک را نسبت به ابتلای شما به بیماری خاصی مشکوک کند، مطمئن باشید که دستور انجام آزمایشات دیگری خواهد داد.
درصورتیکه شرایط مراجعه حضوری ندارید، از صدها پزشک عمومی آنلاین در پذیرش ۲۴، مشاوره آنلاین تلفنی و متنی بگیرید و مشکلات خود را مطرح کرده و از مشاورههای ایشان استفاده کنید.
این مقاله صرفا جهت اطلاعات شما میباشد و درمان قطعی با این روشها ثابت نشده است.
آرتروز بیماری است که موجب درد در قسمتهایی از بدن از جمله انگشتان، زانو، آرنج، باسن و گردن میشود. این بیماری در حقیقت در مفصلهای بین استخوانها خود را نشان میدهد. درد طاقتفرسای ناشی از آرتروز معمولا بهدلیل وجود رشتههای عصبی اطراف مفصلها میباشد. اعصاب اطراف مفصلها کمک میکنند تا مفصلهای پیچیده مانند زانو بهدرستی کار کنند. بسیاری از افراد مبتلا به آرتروز اغلب برای تسکین درد و علائم آرتروز به طب و درمانهای گیاهی روی میآورند.
گیاهان زیادی در طبیعت وجود دارند که تاثیر خوبی در درمان علائم روماتوئید دارند در حالیکه ما تنها تعداد معدودی از آنها را میشناسیم. رژیم غذایی سالم، تغییر شیوه زندگی و برخی درمانهای خانگی شما را از بیتحرکی نجات داده و به زندگی عادی هدایت میکنند. در این مقاله به معرفی گیاهانی میپردازیم که تاثیر خوبی در درمان آرتروز دارند.
سرکه سیب
سرکه سیب سرشار از مواد معدنی از جمله: کلسیم، منیزیم، پتاسیم و فسفر است. مصرف سرکه سیب تاثیر خوبی در کاهش درد آرتروز دارد. سرکه سیب موجب کاهش تجمع سموم در مفاصل و بافتهای همبند میگردد.
طریقه مصرف سرکه سیب:
- یک فنجان آب گرم را آماده کنید.
- یک قاشق سرکه سیب و عسل را به آب گرم افزوده ومخلوط کنید.
- این ترکیب اثر قلیایی دارد پس سعی کنید هر روز صبح یک فنجان از ترکیب آماده را بنوشید.
زنجبیل
زنجبیل یکی از گیاهان رایج در طبیعت است که بهدلیل خاصیت ضدالتهابی طبیعی نقش مهمی در درمان آرتروز دارد.
طریقه مصرف:
- 6 قاشق چایخوری زنجبیل خشک، 6 قاشق چایخوری تخم زیره و 3 قاشق چایخوری پودر فلفل سیاه را مخلوط کنید. 3 بار در طول روز، و هر بار نصف قاشق چایخوری از این مخلوط را با آب ترکیب و مصرف کنید.
- روغن زنجبیل را بهطور منظم روی نواحی که احساس درد میکنید مالیده و خوب ماساژ دهید. این کار موجب کاهش درد، التهاب و خشکی مفاصل میشود.
- مصرف منظم زنجبیل خام موجب بهبود جریان خون شده و در نتیجه تاثیر خوبی در کاهش درد دارد. زنجبیل تازه را پوست بکنید، خرد کنید و در کنار وعدههای غذایی مصرف کنید.
زردچوبه
مصرف منظم زردچوبه موجب کاهش التهاب میشود. زردچوبه گیاهی است که حاوی مادهای بهنام کورکومین بوده و خاصیت ضدالتهابی دارد. کورکومین تاثیر خوبی در درمان بیماری آرتریت روماتوئید دارد. میتوانید 1 لیوان آب زردچوبه تازه و یا ترکیب 1 قاشق چایخوری زردچوبه در 1 لیوان شیر گرم را قبل از خواب میل کنید.
دارچین
دارچین بهدلیل خاصیت ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی که دارد تاثیر بهسزایی در کاهش درد آرتروز دارد.
طریقه مصرف:
- نصف قاشق چایخوری پودر دارچین و 1 قاشق غذاخوری عسل را در 1 فنجان آب گرم مخلوط کرده و هر روز صبح ناشتا میل کنید. این کار را برای چند روز متوالی تکرار کنید.
- ضماد دارچین و عسل را تهیه کنید و نواحی که درد میکند را با ترکیب فوق خوب ماساژ دهید.
زیره سیاه
زیره سیاه به دلیل ترکیبات فلاونوئید و آنتی اکسیدانها، یک ادویه ضدالتهابی بسیار موثر است. اسید سالیسیلیک موجود در زیره سیاه موجب تسکین درد میشود. طریقه مصرف زیره سیاه:
- 2 قاشق چایخوری زیره سیاه را در 1 لیوان آب حل کنید.
- مخلوط را خوب بجوشانید تا زمانیکه سه چهارم آن تقلیل یابد.
- اجازه دهید ترکیب جوشانده سرد شود.
- ترکیب آماده را هر روز قبل از خواب و صبحها ناشتا مقداری میل کنید.
رازیانه
فیبرهای غذایی موجود در رازیانه این گیاه را به یک ادویه برتر با خاصیت آنتیاکسیدانی تبدیل کرده است. آنتول که ترکیب اصلی موجود در روغن رازیانه است به کاهش التهاب کمک شایانی میکند.
ویتامین C موجود در رازیانه، رادیکالهای آزاد را خنثی کرده و مانع درد و تحلیل مفصلهایی میشود که دربیماریهای استئوآرتریت و آرترید روماتوئید مشاهده میشوند. ویتامینC همچنین موجب بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن میشود.
گنجاندن ادویه رازیانه در وعدههای غذایی مزایای فراوانی برای سلامتی شما دارد. دمنوش رازیانه را تهیه کنید وعلاوهبر کاهش درد و تورم ناشی از آرتروز از طعم دلنشین آن نیز لذت برید.
- 1 قاشق چایخوری رازیانه را در هاون خوب بکوبید.
- 1 فنجان آب گرم آماده کنید. (نیاز به جوشاندن نیست.)
- رازیانههای کوبیده را داخل فنجان ریخته و آب گرم را اضافه کنید.
- روی فنجان را پوشانده و 10 دقیقه صبر کنید.
- بعد از آماده شدن دمنوش میتوانید آن را میل کنید. از آن جاییکه رازیانه طبیعتا طعم شیرینی دارد نیازی به افزودن شکر و یا شیرینکننده نیست.
2 تا 3 بار در طول روز میتوانید این دمنوش را میل کنید.
تخم شنبلیله
تخم شنبلیله حاوی مقدار زیادی فیبر، پروتئین و ترکیبات دیگری چون آهن، ویتامین A، ویتامین B1، ویتامین C، فسفات، فلانوئید و آلکالوئید است. بهدلیل خاصیت ضدالتهابی تخمهای شنبلیله، این گیاه معمولا برای تسکین دردهای ناشی از آرتروز و نقرس مصرف میشود. به روشهای مختلفی میتوان تخمهای شنبلیله را برای درمان آرتروز مصرف کرد.
طریقه مصرف:
- 1 قاشق چایخوری تخم شنبلیله را به مدت یک شب در آب خیس کنید. صبح، آب را بیرون ریخته و تخمها را بجوید. ممکن است در ابتدا، طعم تخمهای شنبلیله برای شما کمی تلخ باشد اما بهتدریج ذائقه شما به طعم آن عادت میکند.
- اگر هنگام جویدن نتوانستید طعم تلخ آن را تحمل کنید، همراه با آب قورت دهید.
- در صورتی که نتوانستید تخم شنبلیله را صرف کنید، میتوانید آن را پودر کنید. 1 قاشق چایخوری پودر تخم شنبلیله را در آب مخلوط کرده و صبحها ناشتا میل کنید. این کار را هر روز بهمدت 2 تا 3 ماه تکرار کنید.
- میتوانید تخم شنبلیله و یا پودر آن را در عصاره گوشت و یا در ترکیب ادویه مصرف کنید.
ماساژ با روغن خردل
ماساژ با روغن خردل تاثیر بهسزایی در تسکین درد و التهاب ناشی از آرتروز دارد. این روغن کاملا طبیعی و گیاهی بوده و موجب تحریک و یا بهبود جریان خون میشود.
- مقداری از روغن خردل را کمی گرم کنید. در صورت وجود تورم بهتر است کمی آب پیاز را به روغن مخلوط کنید. ناحیه درد را بهآرامی با روغن ماساژ دهید، با کیسه پلاستیکی خوب بپوشانید و حوله گرم روی آن قرار دهید. برای کسب نتیجه مطلوب بهتر است این کار را هر روز و قبل از خواب انجام دهید.
- روغن اکالیپتوس نیز تاثیر خوبی در کاهش تورم دارد بنابراین میتوانید از مقدار کمی روغن اکالیپتوس برای ماساژ مفاصل استفاده کنید. مخلوط متیل سالیسیلات و روغن اکالیپتوس نیز برای تسکین درد مفاصل مفید هستند. برای این نوع درمان نیازی به گرم کردن ترکیب روغنها نیست.
علائم پوکی استخوان
کاهش تراکم استخوان و از دست رفتن بافت استخوان، که منجر به ضعیف و شکننده شدن استخوان میشوند، مشخصات بارز بیماری پوکی استخوان هستند. اگر مبتلا به پوکی استخوان هستید، خطر شکستگی استخوانها، خصوصاً در نواحی باسن، ستون فقرات و مچ دست، بیش از دیگران شما را تهدید میکند. اغلب پوکی استخوان به عنوان عارضهای شناخته میشود که توانایی ساخت استخوانهای جدید در زنان سالخورده را تضعیف میکند. البته، عوامل پوکی استخوان بسیار زودتر از چنین سنینی آغاز میشوند. از آنجا که تراکم استخوان تقریباً در 25 سالگی به اوج خود میرسد، باید تا پیش از این سن به استخوانها استحکام بخشید، تا در دورههای بعدی زندگی نیز همچنان قوی و محکم باقی بمانند. مصرف کافی کلسیم، یکی از عوامل اصلی دستیابی به استخوانهایی محکم است.
علائم و نشانه ها
از علایم پوکی استخوان میتوان گفت معمولاً پوکی استخوان در مراحل اولیه هیچگونه نشانهای ندارد. اما بعدها باعث درد مبهمی در استخوانها یا عضلات میشود، به خصوص در گردن و قسمت پایینی پشت. در مراحل بعدی بیماری، بروز درد های شدید و ناگهانی از علائم پوکی استخوان است که معمولاً به نواحی دیگر گسترش نمییابد؛ اما با انجام فعالیتهایی که بر روی ناحیه دردناک فشار وزنی وارد میکنند بدتر میشود، و ممکن است با حساسیت به لمس همراه شود، ولی به طور کلی در عرض یک هفته کمتر میشوند. معمولاً وجود درد بیش از سه ماه طول میکشد.
مبتلایان به پوکی استخوان حتی ممکن است افتادن یا هرگونه ضربه دیگری که باعث شکستن استخوانی از آنها مثل استخوان ستون فقرات یا مچ پایشان میشود را به خاطر هم نیاورند. شکستگیهای کمپرشن در ستون فقرات منجر به کاهش قد و قوز کمر میشوند.
معمولاً، دلیل شکستگیهای جاهای دیگر بدن، که بیشتر در باسن و استخوانهای مچ دست رخ میدهند، افتادن است.
علت ها و دلایل
پوکی استخوان هنگامی رخ میدهد که تعادل میان تشکیل استخوان جدید و بازجذب استخوان قدیمی از بین برود. در این وضعیت، یا بدن نمیتواند به اندازه کافی استخوان جدید تولید کند، یا آنکه مقدار بیش از اندازهای از استخوانهای قدیمی را بازجذب میکند، و یا هر دو حالت باهم اتفاق میافتد. کلسیم و فسفات دو ماده معدنی ضروری برای تشکیل استخوانهایی نرمال هستند. کلسیم عنصری اساسی برای عملکرد مناسب قلب، مغز و سایر اندامها است. برای آنکه این اندامها بتوانند به کار خود ادامه دهند، بدن کلسیم ذخیره شده در استخوانها را بازجذب میکند تا بتواند سطح کلسیم خون را حفظ کند. اگر میزان مصرفی کلسیم کافی نباشد، یا اگر بدن به اندازه کافی از رژیم غذایی کلسیم جذب نکند، تولید استخوان و بافت استخوانها دچار اشکال میشود. در این حالت، استخوانها ضعیفتر میشوند، که این امر باعث میشود استخوانها ترد و شکننده شده و به راحتی بشکنند.
معمولاً، از دست رفتن استخوان طی یک دوره طولانی چندین ساله رخ میدهد. اغلب، افراد به علت یک شکستگی استخوان به پزشک مراجعه کرده و تازه متوجه وجود بیماری پوکی استخوان در خود میشوند که معمولاً تا آن موقع، بیماری به مراحل پیشرفته خود رسیده و آسیب وارده به استخوانها جدی شده است.
دلیل اصلی بروز پوکی استخوان کمبود برخی هورمونها، خصوصاً استروژن در زنان و اندروژن در مردان، است. این بیماری در زنان، و خصوصاً در سنین بالاتر از 60 سال، شایع است. یائسگی با کاهش سطح استروژن همراه بوده و خطر ابتلای زنان به پوکی استخوان را افزایش میدهد. سایر عواملی که در از دست رفتن استخوان در این گروه سنی نقش دارند عبارتند از کافی نبودن میزان مصرف کلسیم و ویتامین D، انجام ندادن تمرینات تحمل وزن و سایر تغییرات ناشی از افزایش سن در عملکرد غدد درونریز (علاوه بر کمبود استروژن).
عوامل و عارضههای دیگری که میتوانند منجر به بروز پوکی استخوان شوند عبارتند از مصرف بیش از اندازه کورتیکواستروئیدها (سندرم کوشینگ)، مشکلات تیروئید، استفاده ناکافی از عضلات، سرطان استخوان، برخی اختلالات ژنتیک، استفاده از برخی داروهای به خصوص، و مشکلاتی مانند کمبود کلسیم در رژیم غذایی.
موارد زیر، عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند:
• خطر ابتلای زنان به این بیماری بیشتر از مردان است، خصوصاً زنان لاغر، ریزاندام و مسن.
• زنان سفیدپوست یا اهل شرق آسیا، به خصوص آنهایی که سابقه خانوادگی ابتلا به پوکی استخوان دارند، در مقایسه با سایر زنان بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
• زنان یائسه، به خصوص زنانی که یائسگی زودرس داشته یا یائسگی ناشی از اعمال جراحی داشتهاند، و یا زنانی که دوره پریودشان غیرطبیعی است یا قطع شده، در معرض خطر بیشتری هستند.
• سیگار کشیدن نیز می تواند علت پوکی استخوان باشد، همچنین اختلالات خوردن مانند بیاشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی، کم بودن میزان کلسیم موجود در رژیم غذایی، مصرف بالای الکل، نداشتن فعالیت کافی و استفاده از بعضی داروها مانند کورتیکواستروئیدها و داروهای ضدتشنج نیز از عوامل خطرزا هستند.
• آرتریت روماتوئید، خود یکی از عوامل افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان است.
• داشتن پدر یا مادر مبتلا به پوکی استخوان نیز یک عامل خطرزا برای فرزندان است.
تشخیص
معاینات و آزمایشها
معمولاً در ابتدا پزشک از شما میخواهد که تاریخچه پزشکیتان را به دقت بازگو کنید تا بتواند مشخص کند که شما به پوکی استخوان دچار شدهاید یا در خطر دچار شدن به آن قرار دارید. سؤالات مختلفی در مورد نحوه زندگیتان و سایر عارضههایی که ممکن است داشته باشید از شما پرسیده میشود. پزشک همچنین میپرسد که آیا سابقه پوکی استخوان در خانواده شما وجود دارد یا قبلاً دچار شکستگی استخوان شدهاید. اغلب از آزمایش خون برای سنجش مقدار کلسیم، فسفر، ویتامین D، تستسترون و عملکرد تیروئید و کلیهها استفاده میشود.
تست سنجش تراکم استخوان
ممکن است پزشک بر مبنای معاینهای که انجام داده است، انجام یک آزمایش تخصصی به نام آزمایش تراکم مواد معدنی استخوان را پیشنهاد دهد که میتوان با آن تراکم استخوانهای نقاط مختلف بدن را اندازهگیری کرد. یک آزمایش تراکم مواد معدنی استخوان میتواند پیش از بروز شکستگی، پوکی استخوان را تشخیص داده و شکستگیهای آتی را پیشبینی کند. همچنین میتوان با تکرار این آزمایش با فواصل یک ساله یا بیشتر، از میزان تأثیر درمان مطلع شده و نرخ از دست رفتن استخوان را هم تعیین کرد.
چه زمانی باید تست تراکم استخوان یا پوکی استخوان انجام شود؟برای پاسخ کلیک کنید
جه کسانی باید تست تراکم استخوان بدهند؟برای پاسخ کلیک کنید
بعد از انجام تست تراکم استخوان هر چند سال یکبار باید تست تراکم استخوان تکرار شود؟
کسانیکه علایمی ندارند هر چهار سال یکبار بهتر است تست تراکم استخوان انجام دهند البته بعد از سن 60 تا 70 سالگی
کسانیکه تحت درمان پوکی استخوان هستند بهتر است هر 2 سال یکبار تست تراکم استخوان را انجام دهند.
راه ها و روش های درمان
درمان زود هنگام پوکی استخوان بسیار مهم است. هر چه بیمار برنامه درمانی را زودتر شروع کند نتایج بهتری به دست خواهد آمد.در درمان پوکی استخوان بر کاهش سرعت یا توقف از دست رفتن مواد معدنی، افزایش تراکم استخوان، پیشگیری از شکستگی استخوانها، و کنترل درد ناشی از این بیماری تمرکز میشود.پزشک، بر مبنای برآورد میزان قرار داشتن شما در معرض خطر شکستگی استخوان طی 10 سال آینده، که با استفاده از اطلاعاتی مانند آزمایش تراکم استخوان انجام میشود، توصیههای درمانی خود را ارائه میدهد. معمولاً اگر خطر شکستگی بالا نباشد، در درمان پوکی استخوان از دارو استفاده نشده و در عوض بر شیوه زندگی، ایمنی و اصلاح عوامل افزایش دهنده خطر از دست رفتن استخوان تمرکز میشود.
تزریق سیمان و ورتبروپلاستی یا کیفوپلاستی برای شکستگی ناشی از پوکی استخوان یک روش استاندارد است که برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید.
دارو
بیشترین داروهای پوکی استخوان، که هم برای زنان و هم برای مردانی که در معرض خطر بالای شکستگیها قرار دارند، تجویز میشوند بیسفسفاتها هستند که نمونههایی از آنها عبارتند از:
• آلندرونات (فوزاماکس)
• رزیدرونات (آکتونل، آتلویا )
• ایباندرونات (بونیوا)
• زولدرونیک اسید (رکلاست)
هورمون درمانی
استروژن، به خصوص هنگامی که سریعاً بعد از شروع یائسگی تجویز شود، میتواند به حفظ تراکم استخوان کمک کند.
در مردان، معمولاً پوکی استخوان ناشی از کاهش تدریجی سطح تستسترون است که با بالا رفتن سن رخ میدهد. تستوسترون درماني جايگزين به افزایش تراکم استخوان کمک میکند.
سایر داروهای پوکی استخوان: اگر توانایی تحمل درمانهای معمولتر پوکی استخوان را ندارید (یا اینکه چندان تأثیری برای شما ندارند) پزشکتان میتواند داروهای زیر را توصیه کند:
• دنوسوماب (پرولیا). در مقایسه با بیوفسفاتها، دنوسوماب نتایج مشابه یا بهتری را در زمینه افزایش تراکم استخوان نشان داده و احتمال بروز انواع شکستگیها را کاهش میدهد.
• تریپاراتید (فورتئو). این داروی قدرتمند مشابه هورمون پاراتیروئید و محرک رشد استخوان جدید است. بیمار آن را طریق تزریق زیر پوست دریافت میکند.
ورزش و حرکات اصلاحی
انجام مرتب حرکات ورزشی و اصلاحی برای جلوگیری از پوکی استخوان ضروری است. افراد بالغ بین 19 تا 64 سال میبایست هر هفته دست کم به مدت 150 دقیقه (معادل 2 ساعت و 30 دقیقه) تمرینات هوازی (ایروبیک) مانند دوچرخهسواری یا پیادهروی سریع انجام دهند.
انجام تمرین تحمل وزن و تمرینات استقامتی برای بهبود تراکم استخوان و کمک به پیشگیری و درمان پوکی استخوان بسیار مهم است.
افراد بین 9 تا 64 سال همچنین باید دو یا چند روز در هفته را در قالب تمرینات تقویت عضله به ورزش دادن تمامی گروههای اصلی عضلات، از جمله پاها، باسن، پشت، سینه، شانهها و بازوها، اختصاص دهند.
اگر تشخیص داده شده که شما به پوکی استخوان مبتلا هستید، پیش از آغاز یک برنامه تمرینی جدید با یک پزشک یا یک متخصص بهداشت صبحت کنید تا مطمئن شوید که آن برنامه مناسب شما است.
مغناطیس درمانی (مگنت تراپی یا مگنتیک تراپی)
درمان حمایتی برای حفظ کیفیت بافت استخوانها و کاهش درد در مبتلایان به پوکی استخوان عبارت است از مغناطیس درمانی بیومگ با پالسهای فرکانس پایین ، که به پروسههای متابولیک در استخوانها کمک کرده و منجر به همکاری بهتر عوامل سازنده استخوان و کاهش چشمگیر درد میشود. مغناطیس درمانی، در مبتلایان به پوکی استخوان، سرعت پروسه بهبود را به طور چشمگیری افزایش میدهد، چون این روش محرک تشکیل استخوانهای جدید بوده (به ساخت بافت استخوان و کلسیفیکاسیون سرعت میبخشد) و باعث افزایش حساسیت به هورمون پاراتیروئید میشود.
استفاده از مغناطیس درمانی در درمان پوکی استخوان:
برای پوکی استخوان، ابتدا فرکانسهای ضد درد 4 تا 6 هرتزی اعمال میشود، و هنگامی که درد کاهش یافت، میتوان از فرکانسهای درمانی در محدوده 36 تا 44 هرتز استفاده کرد.
رژیم غذایی
حتی اگر به پوکی استخوان مبتلا شدهاید، باز هم میتوانید از مزایای یک رژیم غذایی که به طور روزانه برای پشتیبانی از سلامت استخوانهای شما ویتامین D و کلسیم کافی فراهم میکند بهرهمند شوید. به یاد داشته باشید:
• کلسیم مورد نیاز خود را میتوانید، علاوه بر محصولات لبنی، از سبزیجات سبز، بروکلی و لوبیا و همچنین از مکملها و غذاهایی که به آنها کلسیم اضافه شده است، مثل برخی از انواع غلات صبحانه و آب پرتقال، به دست آورید.
• ویتامین D به جذب کلسیم کمک میکند، برای همین اگر به اندازه کافی از غذاها یا نور خورشید ویتامین D دریافت نمیکنید باید از مکملها استفاده کنید. برای جذب کافی ویتامین D از نور خورشید باید روزانه بدنتان دست کم 15 دقیقه مستقیماً در معرض نور خورشید قرار گیرد.
• تلاش کنید مصرف بعضی از نوشیدنیها و خوردنیها که توانایی بدنتان در فرآوری کلسیم را دچار اختلال میکنند، مانند نوشیدنیهای کربناته یا دارای کافئین، الکل بیش از اندازه، و مقدار بسیار زیادی از پروتئین، کاهش دهید.