بیشتر افراد گاهی اوقات در دست یا پای خود احساس گزگز میکنند. با اینکه خود حس گزگز در دست و پا ناخوشایند است، اما عموما علت آن چندان جدی نیست. با این حال، اگر گزگز شدن دست یا پا به طور مرتب رخ دهد، این امکان وجود دارد که علت آن عارضهای جدیتر باشد. در ادامه به بررسی برخی دلایل گزگز دست و پا میپردازیم.
برای گزگز دست و پا علل متعددی وجود دارد که بیشتر این علل نیز موقتی هستند. در همین حال، اگر فرد به حالتی غیرعادی بنشیند یا بخوابد، شاید به عصبی فشار وارد شود و همین مورد موجب گزگز دست و پا شود. به گزگز، مورمور و یا سوزن سوزن شدن نیز گفته میشود که در گفتوگوی عامیانه هر دو کاربرد بیشتری دارند.
توجه: برای اینکه به علت دقیق گزگز دست و پا پی ببرید بهتر است قبل از هر اقدامی به پزشک مراجعه کنید و در مورد علت این موضوع پیشداوری نکنید.
برخی علل گزگز دست و پا ممکن است جدیتر باشند و به همین جهت به تشخیص بهموقع و درمان مناسب احتیاج دارند.
دلایل احتمالی گزگز دست و پا
بسیاری از علل حس گزگز با عارضهای به نام نوروپاتی محیطی (Peripheral neuropathy) ارتباط دارند. این نوع آسیب عصبی به بیحسی و گزگز دست و پا منتهی میشود. با این حال، عارضهها و بیماری مختلفی وجود دارند که میتوانند به نوروپاتی محیطی منتهی شوند. در ادامه علل نوروپاتی محیطی و سایر عواملی که ممکن است منجر به گزگز دست و پا شوند را مرور میکنیم.
۱. مومور شدن دست و پا بر اثر فشردگی عصب
فرد ممکن است به دلیل فشردگی عصب (Pinched nerve) در دست و پای خود احساس گزگز کند. این عارضه ممکن است در اثر آسیبدیدگی یا تورم در فرد رخ دهد. سایر علائم فشردگی عصب شامل درد و حرکات محدود است. برخی درمانهای متداول برای درمان فشردگی عصب عبارتند از:
- استراحت
- دارو
- فیزیوتراپی
در صورتی که هیچکدام از روشهای درمانی فوق برای فرد مؤثر نبود، گزینه بعدی میتواند عمل جراحی باشد.
۲. استنشاق سموم و گزگز دست و پا
بلعیدن یک ماده سمی یا جذب توکسینهای مختلف از طریق پوست ممکن است باعث گزگز در پاها شود. سمومی که منجر به گزگز یا مورمور شدن میشوند عبارتند از:
- آرسنیک (Arsenic)
- تالیم (Thallium)
- جیوه (Mercury)
- ضد یخ (Antifreeze)
در صورت مسمومیت با هر کدام از این سموم باید سریعا به پزشک مراجعه کرد.
۳. تاثیر مصرف الکل بر گزگز دست و پا
الکل یک توکسین محسوب میشود و میتواند به بافت عصبی آسیب برساند. مصرف بیرویه الکل ممکن است به نوعی نوروپاتی محیطی به نام نوروپاتی الکلی (Alcoholic neuropathy) منجر شود. این عارضه که از شایعترین عوارض عصبی اعتیاد به الکل است میتواند باعث درد و گزگز دست و پا و سایر اندامهای بدن شود.
این علائم به دلیل آسیبدیدگی اعصاب محیطی بر اثر مصرف الکل به وجود میآید.
تحقیقات نشان دادهاند که بین ۲۵ تا ۶۶ درصد از افرادی که برای مدت طولانی به الکل اعتیاد داشتند، به نوروپاتی الکلی مبتلا هستند. عموما در درمان این دست بیماران از فرد خواسته میشود که مصرف الکل خود را کاهش دهد یا آن را به طور کامل قطع کند.
۴. مورمور شدن دست و پا بر اثر اضطراب و حملات پانیک
افرادی که دائما حس اضطراب دارند ممکن است دچار هایپرونتیلیشن (hyperventilating) شوند که این عارضه میتواند باعث گزگز پا شود. هایپرونتیلیشن، یکی از علائم شایع اضطراب است و مشخصه اصلی آن نیز تندی تنفس است. هایپرونتیلیشن باعث برهم خوردن توازن بین دیاکسید کربن و اکسیژن میشود و در نتیجه آن فرد ممکن است دچار گزگز دست و پا شود.
گزگز پا و اضطراب ممکن است از نظر روانشناسی نیز به هم مرتبط باشند. در واقع، فردی که دچار اضطراب میشود، معمولا نسبت به حواس بدنی خود آگاهی بیشتری پیدا میکند.
درمانهای اضطراب عبارتند از:
- رفتاردرمانی شناختی
- گفتاردرمانی
- داروهای ضد اضطراب
- انجام فعالیتهایی برای سلامتی مانند یوگا، مراقبه و ذهنآگاهی یا حضور در لحظه
در حملات پانیک فرد به طور ناگهانی دچار ترس، اضطراب، تپش قلب و هایپرونتیلیشن میشود و حس مرگ به فرد دست میدهد. در این حالت نیز ممکن است فرد دچار گزگز دست و پا شود.
بیشتر بخوانید: حملات پانیک چیست ؛ از نشانه ها تا درمان
۵. سوزن سوزن شدن دست و پا در بارداری
گزگز پا برای افراد باردار شایع است. افراد باردار اغلب در این دوران با احساس گزگز در پاهای خود مواجه میشوند. رحم ممکن است با رشد تدریجی جنین روی اعصاب پا فشار وارد کند و این امر به نوبه خود ممکن است باعث گزگز شود. نوشیدن آب کافی، تغییر وضعیت نشستن یا خوابیدن و استراحت کردن با بالا نگه داشتن پاها میتواند به رفع گزگز کمک کند.
با این حال، در صورتی که فرد با هرکدام از وضعیتهای زیر مواجه شد، بهتر است به پزشک مراجعه کند:
- رفع نشدن گزگز پا
- احساس ضعف در نواحی مختلف بدن
- تورم پا یا سایر اندامها
۶. گزگز دست و پا بر اثر آسیب فشار تکراری (RSI)
آسیب فشار تکراری ممکن است باعث گزگز دست شود. آسیب فشار تکراری زمانی اتفاق میافتد که فرد بیش از حد و برای مدت طولانی و بدون استراحت فعالیتهای تکراری را انجام دهد. آسیب فشار تکراری که از آن به عنوان «اختلال اندام فوقانی کاری» نیز نام برده میشود میتواند حاصل حالتهای بد بدن در هنگام نشستن یا ایستادن باشد.
آسیب فشار تکراری معمولا روی این نواحی بدن تاثیر میگذارد:
- مچ و دست
- بازو و آرنج
- گردن و شانه
سایر علائم آسیب فشار تکراری عبارتند از:
- درد
- حساسیت
- التهاب
- سفتی عضله
- احساس ضعف
- گرفتگی عضله
درمانهای آسیب فشار تکراری نیز عبارتند از:
- داروهای ضد التهاب
- کمپرس آب سرد
- بانداژ پلاستیکی
۷. نقش کمبود ویتامین در مورمور شدن دست و پا
کمبود ویتامین E ،B1 ،B6 ،B12، ویتامین B3 یا نیاسین ممکن است باعث گزگز دست یا پاها شود. ویتامینهایی که نام بردیم، نقش حیاتی در عملکرد عصبی بدن ایفا میکنند. کمبود ویتامین B12 ممکن است منجر به نوروپاتی محیطی شود. سایر علائم کمبود ویتامینها عبارتند از:
- سرگیجه
- تنگی نفس
- احساس خستگی
- سردرد
- مشکلات گوارشی
- درد در قفسه سینه
- حالت تهوع
- هپاتومگالی یا بزرگ شدن کبد
کمبود ویتامین با از سر گرفتن یک رژیم غذایی سالم یا مصرف مکملهای غذایی مناسب درمان میشود.
۸. گزگز دست و پا از علائم ام اس
ام اس (MS) یا تصلب بافت چندگانه، یک بیماری التهابی است که به سلولهای عصبی مغز و نخاع فرد آسیب وارد میکند. بیحسی یا گزگز پا از علائم اولیهی بیماری ام اس محسوب میشود. همچنین مبتلایان به بیماری ام اس ممکن است قبل از تشخیص بیماری نیز دچار گزگز دست و پا شوند.
سایر علائم ام اس عبارتند از:
- مشکلات بینایی
- انواع درد
- اسپاسم یا انقباض و گرفتگی ممتد غیرارادی عضلانی
- خستگی
- سرگیجه
- مشکل در برقراری تعادل
- مشکلات مثانه و دستگاه ادراری
- اختلال در عملکرد جنسی
- اختلالات شناختی
در صورتی که فرد مشکوک به داشتن بیماری ام اس است، باید حتما به پزشک مراجعه کند تا هرچه سریعتر روند تشخیص و در صورت ابتلا به ام اس، درمان بیماری طی شود.
بیشتر بخوانید: ام اس چیست؟ هرآنچه باید درباره (.M.S) بدانیم
۹. گزگز دست و پا ناشی از عوارض دارو
عوارض جانبی برخی داروهای خاص ممکن است گزگز دست و پا باشد. این دست داروها عبارتند از داروهایی که برای درمان بیماریها و عارضههای زیر تجویز میشوند:
- سرطان
- ایدز
- اچ آی وی (HIV)
- تشنج
- عارضههای قلبی
- فشار خون بالا
۱۰. سوزن سوزن شدن دست و پا به دلیل عفونت
برخی عفونتها موجب التهاب عصب میشوند. التهاب نیز میتواند منجر به گزگز دست یا پا شود. عفونتهایی که ممکن است باعث این مشکل شوند عبارتند از:
- ایدز
- HIV
- هپاتیت B و هپاتیت C
- جذام
- زونا (Shingles)
- بیماری لایم (Lyme disease)
در صورتی که فرد نسبت به ابتلا به یک نوع عفونت مشکوک است، بهتر است سریعا به پزشک مراجعه کند. پزشک آزمایشهای مناسبی از جمله آزمایش خون را برای تشخیص عفونت انجام میدهد و در صورت تشخیص عفونت، درمانهای لازم انجام میشوند.
۱۱.مورمور شدن دست و پا بر اثر نارسایی کلیه
گزگز دست و پا ممکن است یکی از علائم نارسایی کلیه باشد. دیابت و فشار خون بالا از عواملی هستند که خطر ابتلا به نارساییهای کلیوی را افزایش میدهند. سایر علائم نارسایی کلیه عبارتند از:
- گرفتگی عضله
- پیچیدگی عضله
- ضعف عضلانی
چنانچه فرد نسبت به هرگونه نارسایی کلیوی مشکوک است، بهتر است به پزشک معالج خود مراجعه کند. نارسایی شدید کلیه با دیالیز یا پیوند کلیه درمان میشود.
۱۲. بیماری خودایمنی عامل گزگز دست و پا
بیماری خودایمنی (Autoimmune disease) ممکن است باعث گزگز دست یا پا شود. بیماری خود ایمنی هنگامی رخ میدهد که دستگاه ایمنی فرد به بدن خود فرد حمله میکند.
انواع بیماریهای خود ایمنی که ممکن است موجب گزگز یا سوزن سوزن شدن دست و پا شوند عبارتند از:
- لوپوس اریتماتوس سیستمیک (SLE)
- بیماری سلیاک (Coeliac disease)
- روماتیسم مفصلی
برای تشخیص بیماری خود ایمنی، پزشک ممکن است:
- از سوابق پزشکی و سابقه بیماریهای خانوادگی فرد سوال کند
- معاینات جسمی را انجام دهد
- از فرد آزمایش خون بگیرد
برای درمان بیماریهای خود ایمنی معمولا از داروهای استروئیدی و سرکوبگر ایمنی و تغییر رژیم غذایی بهره برده میشود.
۱۳. تاثیر دیابت بر گزگز دست و پا
بیماری دیابت موجب بالا رفتن قند خون فرد میشود که به نوبه خود میتواند موجب آسیب عصبی شود. به همین دلیل فرد مبتلا به دیابت ممکن است دچار گزگز دست و پا شود. به این عارضه نوروپاتی دیابتی گفته میشود.
سایر علائم دیابت عبارتند از:
- احساس تشنگی شدید
- تکرر ادرار
- تشدید گرسنگی
- خستگی
- تاری دید
- ترمیم آهسته زخم
- کاهش بدون دلیل وزن
درمان دیابت شامل موارد زیر است:
- تجویز داروهایی مانند انسولین برای کنترل قند خون
- تغییر رژیم غذایی
- ورزش
۱۴. ارتباط بیماری شریان محیطی و گزگز دست و پا
بیماری شریان محیطی (Peripheral artery disease) روی دستگاه گردش خون فرد اثر میگذارد و منجر به تنگ شدن عروق خونی میشود.
گردش خون ضعیف میتواند باعث گزگز دست و پا شود. در صورت عدم درمان این عارضه با پدید آمدن پلاک در دیوارههای شریانی فرد ممکن است دچار سکته یا حمله قلبی شود. درمان بیماری شریان محیطی معمولا شامل تغییر شیوه زندگی و عمل جراحی است.
بیشتر بخوانید: بیماری عروق محیطی و علائمی که باید به آن توجه کرد
۱۵. مورمور شدن دست و پا از علائم سکته
گزگز دست و پا ممکن است یکی از علائم سکته نیز باشد.
علائمی که بلافاصله پس از سکته بروز پیدا میکنند عبارتند از:
- بیحسی یا ضعف در صورت، بازو یا پا به خصوص در یک طرف بدن
- احساس گیجی
- مشکل در تکلم
- مشکل در فهم
- تاری دید
- مشکل در راه رفتن
- سرگیجه
- از دست دادن تعادل
- از دست دادن هماهنگی بدن
اگر فرد یک یا چند مورد از این علایم را تجربه کرد، باید فورا با اورژانس تماس بگیرد.
منبع:
medicalnewstoday
از کدام خدمات دکتردکتر استفاده کنیم؟
نوبتدهی اینترنتی
اگر شما هم در خصوص مشکل خود نیاز به پزشک دارید با استفاده از امکان نوبتدهی اینترنتی میتوانید به راحتی برای مراجعه حضوری، در روز و ساعت دلخواه خود، نوبت دریافت کنید. برای دریافت نوبت اینترنتی از پزشک متخصص مغز و اعصاب روی دکمه زیر کلیک کنید.
ویزیت تلفنی
گاهی اوقات دسترسی به پزشک سخت و هزینهبر است. شما با استفاده از امکان ویزیت تلفنی میتوانید به راحتی برای دریافت مشاوره تلفنی از پزشک مورد نظرتان، نوبت دریافت کنید. برای برقراری تماس تلفنی با پزشک متخصص مغز و اعصاب دلخواهتان روی دکمه زیر کلیک(یا لمس) کنید.
پرسش و پاسخ پزشکی
شما با استفاده از امکان پرسش و پاسخ با پزشک میتوانید در هر ساعتی از شبانه روز پرسش پزشکی خود را مطرح کنید و پاسخ معتبری از پزشک دریافت کنید. برای ثبت سوال پزشکی خود روی دکمه زیر کلیک(یا لمس) کنید.
سلام خانم دکتر ۴ روز از پریود نشدنم میگذره ولی امروز تو خواب یدفعه پاهام بی جون شدن مثل ضعف بودن و بی حالی و سینه هام تا دیروز درد میکردن الان دیگه هیچ درد ندارم خواستم بدونم علتش چیه؟
هر جایی که هستی، بدون مراجعه به آزمایشگاه، تست کرونا بده!
تست کرونا در محل

تا دیر نشده علائمت رو به متخصص گوش، حلق و بینی بگو و مشاورۀ آنلاین بگیر
دریافت مشاوره

حلق و دهان، دروازۀ بدن هستن. وجود مشکل در اونها برای بقیۀ اندامها هم مشکل ایجاد میکنه. تا دیر نشده علائمت رو به متخصص گوش، حلق و بینی بگو و مشاورۀ آنلاین بگیر
دریافتِ مشاوره

علتهای مشاهدۀ خون در مدفوع میتواند هموروئید، بواسیر، کولیت روده و… باشه. برای تشخیص و درمان درست و به موقع، تا دیر نشده علائمت رو به متخصص گوارش بگو و مشاورۀ آنلاین بگیر
دریافت مشاوره

اختلال خواب اگه جدی گرفته نشه، سلامت جسم و روان رو درگیر میکنه. تا دیر نشده علائمت رو به متخصص اعصاب و روان بگو و مشاورۀ آنلاین بگیر
دریافت مشاوره
دردهای اسکلتی یکی از شایعترین علائم ایرانیهاست، تا دیر نشده علائمت رو به متخصص طب فیزیکی و توانبخشی بگو و مشاورۀ آنلاین بگیر
دریافت مشاوره
سردرد علتهای مختلفی داره؛ از اضافه وزن گرفته تا اختلال در هورمونها. برای تشخیص درست علت سردردت تا دیر نشده علائمت رو به متخصص مغز و اعصاب بگو و مشاورۀ آنلاین بگیر
دریافت مشاوره
سرطان معده سومین سرطان شایع ایران است. همین حالا علائمت رو به متخصص گوارش بگو و مشاورۀ آنلاین بگیر
دریافتِ مشاوره
تا دیر نشده علائمت رو به متخصص گوش، حلق و بینی بگو و مشاورۀ آنلاین بگیر
دریافت مُشاوره
تا دیر نشده علائمت رو به متخصص ریه بگو و مشاورۀ آنلاین بگیر
دریافت مشاوره
تا دیر نشده علائمت رو به کارشناس روانشناس بگو و مشاورۀ آنلاین بگیر
دریافت مشاوره
در فاصله پنج روز تا دو هفته قبل از شروع قاعدگی، ممکن است علائمی را تجربه کنید که به شما میگویند زمان پریود شدن نزدیک است. این علائم به سندرم پیش از قاعدگی (PMS) معروف هستند. بیش از ۹۰ درصد زنان تا حدی PMS را تجربه میکنند. در بیشتر موارد، علائم PMS خفیف است اما سایر علائم آن آنقدر شدید هستند که فعالیت های روزمره را مختل میکنند.
آگاهی داشتن در مورد پریودی و علائم رایج (PMS) به شما کمک میکند تا این روزها را راحتتر سپری کنید. این مقاله از مجله درمانکده به این مسائل پرداخته و چند باور اشتباه درباره پریود را با شما در میان گذاشته است.
در صورتی که علائم پیش از عادت ماهانه، کار، مدرسه یا زندگی روزمره شما رامختل کرده است، میتوانید به لیست دکتر متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
پریود چیست؟
پریود شدن، بخشی از روند بلوغ در دختران است. در طی آن دختران خونریزی از رحم را تجربه خواهند کرد. این خونریزی در حقیقت منجر به پاکسازی رحم میشود.
شروع اولین دوران قاعدگی نشان میدهد که بدن اولین تخمک را تولید کرده است. پس از آن تخمدانها، هر ماه یک تخمک آزاد میکنند. بالا رفتن سطح هورمونهای استروژن و پروژسترون باعث میشود تا تخمکها در تخمدانها بزرگ و بالغ شوند. همچنین این هورمونها با ضخیم کردن دیواره رحم شرایط مناسبی برای باروری تخمکها را فراهم میکنند.
حالا اگر لقاح انجام نشود سطح استروژن و پروژسترون پایین میآید و دیواره رحم شروع به ریزش میکند. این فرآیند با خونریزی از رحم همراه است و هر ماه تکرار میشود. این یعنی پریود شدن و آغاز دوران قاعدگی.
بیشتر بدانید: همه آن چیزی که باید درباره بلوغ دختران و پسران بدانید
بیشتر بدانیم: قاعدگی نامنظم؛ علل، علائم، تشخیص و درمان پریود نامنظم
۶ نکتهای که دختران نوجوان در مورد پریود باید بدانند
۱- آیا باید درباره پریود و شروع آن با پدر و مادرم صحبت کنم؟
یک موضوع مهم در مورد پریودی این است که اصلا باعث خجالت و شرمندگی نیست. عادت ماهانه و مشکلات مربوط به آن بخشی از رشد شماست و باید بتوانید با والدین خود درباره آن صحبت کنید.
۲- آیا پریود نامنظم در سالهای ابتدایی نگرانکننده است؟
در سالهای شروع دوران پریودی، احتمالا با بینظمی سیکل قاعدگی مواجه شوید. این موضوع طبیعی است و در سالهای آینده نظم بهتری را خواهید دید.
۳- پریود از چند سالگی شروع میشود؟
بیشتر دختران پریود شدن را در سنین ۱۲ تا ۱۳ سالگی تجربه خواهند کرد.
۴- مدت زمان خونریزی در دوره عادت ماهانه چقدر است؟
به طورمیانگین خونریزی دوران پریودی حدود ۵ روز طول میکشد. با این حال برخی دختران مدت زمان بیشتر یا کمتری را نیز تجربه میکنند.
۵- چه زمانی درباره پریودی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر ۱۵ سال و بیشتر دارید ولی هنوز دوران قاعدگی را تجربه نکردهاید، بهتر است در این مورد با پزشک متخصص مشورت کنید.
۶- آیا برای تسکین دردهای قاعدگی می توانم از کمپرس گرم استفاده کنم؟
بله. کمپرس گرم به کاهش گرفتگی و دردهای شکمی ناشی از چرخه عادت ماهانه کمک میکند.
بیشتر بدانیم: همه چیز درباره تخمک گذاری در زنان
علائم قاعدگی (PMS) چه چیزهایی هستند؟
PMS معمولاً در طی چند روز پس از قاعدگی از بین میرود. در اینجا ۱۰ علامت رایج نام برده میشود که شروع دوره پریودی را به شما نشان میدهند:
۱- درد شکم
درد شکمی یا قاعدگی را دیسمنوره اولیه (Primary dysmenorrhea) نیز مینامند که یکی از علائم شایع PMS هستند. درد شکمی میتواند از روزهای منتهی به عادت ماهانه شروع شود و تا چند روز پس از آن ادامه داشته باشد. این درد ممکن است مبهم و جزئی یا دردهای شدیدی باشد که زندگی روزانه را مختل میکنند. دردهای دوران قاعدگی در پایین شکم احساس میشوند. این درد ممکن است به سمت پایین کمر و بالای ران نیز کشیده شود. علت آن، انقباضات رحمی است. در صورت عدم حاملگی، این انقباضات موجب ریزش پوشش داخلی رحم (آندومتر) میشود.
تولید لیپیدهای شبه هورمونی به نام پروستاگلاندین (Prostaglandin) باعث تحریک این انقباضات میشود. اگرچه این لیپیدها عامل التهاب هستند، اما به تنظیم تخمکگذاری و دوران پریودی نیز کمک میکنند. ( علامت نارسایی یا تنبلی تخمدان )
برخی از افراد هنگامی که جریان قاعدگی آن ها بسیار زیاد است، دردهای شدیدتری را نیز تجربه می کنند. برخی شرایط خاص سلامتی می تواند درد را شدیدتر کند. این موارد عبارتند از:
- آندومتریوز
- تنگی دهانه رحم
- آدنومیوز
- بیماری التهابی لگن
- فیبروم
دردهای مرتبط با این نوع شرایط به عنوان دیسمنوره ثانویه شناخته می شوند.
بیشتر بدانیم: همه چیز درباره خشکی واژن
۲- جوش صورت
تقریباً نیمی از همه خانمها متوجه افزایش آکنه در حدود یک هفته قبل از شروع پریود میشوند. جوشهای مربوط به پریود شدن، اغلب در چانه و خط فک به وجود میآیند اما میتوانند در هر نقطه از صورت، پشت یا سایر نواحی بدن ظاهر شوند. این جوشها در نتیجه تغییرات طبیعی هورمونی مرتبط با چرخه تولید مثل زنان اتفاق میافتد.
اگر هنگام تخمک گذاری بارداری اتفاق نیفتد، سطح استروژن و پروژسترون کاهش و آندروژنها مانند تستوسترون کمی افزایش مییابد. آندروژن موجود در سیستم تولید سبوم، چربی که توسط غدد چربی پوست تولید میشود، را تحریک میکند.
جوشهای پوستی در صورت تولید بیش از حد چربی زیر پوست ایجاد میشوند. آکنههای مربوط به عادت ماهانه اغلب اواخر دوران قاعدگی یا اندکی پس از آن با شروع افزایش سطح استروژن و پروژسترون از بین میروند.
۳- درد پستان
در نیمه اول چرخه قاعدگی (که از اولین روز قاعدگی شروع میشود) سطح استروژن بالا میرود و موجب رشد مجاری شیر در پستان خواهد شد. سطح پروژسترون در اواسط چرخه و در زمان تخمک گذاری افزایش مییابد. این امر باعث بزرگ شدن و تورم غدد پستانی میشود. این تغییرات میتوانند حس درد پستان قبل از پریود یا در طول دوره قاعدگی را در پی داشته باشد.
این علامت ممکن است برای برخی خفیف باشد، اما برخی زنان احساس سنگینی و ناراحتی شدیدی دارند.
۴- خستگی
وقتی بدن به زمان پریود شدن نزدیک میشود؛ شروع به بررسی وضعیت خود میکند. اگر بارداری رخ داده باشد، اقدام به تثبیت بارداری خواهد کرد، در غیر این صورت خود را برای شروع چرخه عادت ماهانه آماده میکند. سطح هورمونها کاهش یافته و اغلب نتیجه آن خستگی است. تغییر خلق و خو نیز ممکن است باعث ایجاد احساس خستگی شود.
علاوه بر این، برخی زنان در این بخش از چرخه قاعدگی مشکل خواب دارند. کمبود خواب میتواند خستگی را تشدید کند.
بیشتر بدانیم: علل به وجود آمدن زخم دهانه رحم (سرویسیت) + راهکارهای درمانی
۵- نفخ شکم
اگر چند روز قبل از پریود شدن در شکم خود احساس سنگینی میکنید به گونهای که قادر به بستن زیپ شلوار خود نیستید، ممکن است نفخ PMS داشته باشید. تغییر در سطح استروژن و پروژسترون موجب حفظ بیش از حد آب و نمک و درنتیجه احساس نفخ میشود.
ممکن است وزنتان نیم تا یک کیلو هم بالا برود، اما در واقع نفخ PMS باعث افزایش وزن نمیشود. این علامت در بسیاری از افراد ۲ تا سه روز پس از شروع عادت ماهانه از بین میرود. اغلب بدترین نفخ در روز اول چرخه اتفاق میافتد.
که در چنین شرایطی میتوانید به دکتر فوق تخصص گوارش مراجعه کنید یا از طریق مشاوره آنلاین با بهترین متخصصان گوارش راه درمان خود را بیابید.
بیشتر بدانیم: همه آن چیزی که باید درباره بلوغ دختران و پسران بدانید
۶- مشکلات روده
از آنجا که روده به تغییرات هورمونی حساس است، ممکن است قبل و در طول دوره قاعدگی، تغییراتی را در این زمینه حس کنید.
پروستاگلاندینهایی که باعث انقباضات رحمی میشوند نیز میتوانند باعث انقباضات رودهای شوند. ممکن است حین پریود شدن، میزان مدفوع افزایش یابد. همچنین احتمال دارد، علائم زیر را تجربه کنید:
- اسهال
- حالت تهوع
- نفخ
- یبوست
بیشتر بدانیم: 12 علل سوزش و خارش واژن همراه با راهکارهای درمانی
۷- سردرد
از آنجا که هورمونها مسئول ایجاد پاسخ درد هستند، قابل درک است که نوسان سطح هورمونها باعث سردرد و میگرن شوند.
سروتونین (serotonin) یک انتقالدهنده عصبی است که اغلب میگرن و سردرد را برطرف میکند. ممکن است استروژن باعث افزایش سطح سروتونین و تعداد گیرندههای سروتونینی مغز در نقاط خاصی از دوران قاعدگی شود. تعامل بین استروژن و سروتونین میتواند باعث ایجاد میگرن در افراد مستعد شود.
بیش از ۵۰ درصد زنان مبتلا به میگرن ارتباط بین وقوع میگرن و پریود را گزارش کردهاند. میگرن ممکن است قبل، حین یا بلافاصله بعد از دوران پریودی رخ دهد.
برخی نیز در زمان تخمک گذاری میگرن را تجربه میکنند. یک مطالعه کلینیکی در NeurTrusted SourceoTrusted SourcelogyTrusted Source، نشان میدهد که میگرن یک یا ۲ روز قبل از قاعدگی ۱.۷ برابر بیشتر و در سه روز اول پریودی ۲.۵ برابر بیشتر اتفاق میافتد.
بیشتر بدانیم: انواع ترشحات واژن + رنگ ترشحات واژن
۸- نوسانات خلقی
در برخی از افراد علائم عاطفی PMS ممکن است شدیدتر از علائم جسمی باشد. از رایجترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوسانات خلقی
- افسردگی
- تحریک پذیری
- اضطراب
اگر احساس میکنید روی یک غلتک عاطفی هستید یا غمگینتر از حد معمول هستید، ممکن است علت آن نوسان سطح استروژن و پروژسترون باشد.
استروژن میتواند بر تولید سروتونین و اندورفینهای (endorphins) خوب در مغز تاثیر بگذارد، احساس سلامتی را کاهش داده و افسردگی و تحریکپذیری را افزایش دهد.
برای برخی افراد، پروژسترون اثر آرام بخشی دارد. وقتی سطح پروژسترون کم است، این اثر میتواند کاهش یابد که در نهایت به دورههای بیدلیل گریه و حساسیت عاطفی منجر شود.
دکتر متخصص روانشناس میتواند بهترین انتخاب در چنین موقعیتهایی باشد پیشنهاد ما به شما عزیزان استفاده از امکان مشاوره آنلاین با بهترین روانشناسان درمانکده است.
بیشتر بدانیم: نکاتی که باید درباره بوی واژن بدانید
۹- کمردرد
انقباضات رحمی و شکمی که در اثر ترشح پروستاگلاندین ها ایجاد میشوند نیز ممکن است باعث انقباضات عضلانی در قسمت کمر شوند. برخی در دوران پریود، احساس درد یا کشیدگی دارند و برخی دیگر کمر درد قابل توجهی را تجربه میکنند. این در حالی است که برخی زنان احساس درد و ناراحتی خفیف در ناحیه کمر دارند.
۱۰- مشکل خوابیدن
علائم سندرم پیش از قاعدگی مانند درد شکمی، سردرد و تغییرات خلقی همگی میتوانند خواب را تحت تأثیر قرار دهند و خوابیدن را دشوار کنند. همچنین تغییرات دمای بدن در این دوران نیز ممکن است به خواب رفتن را دشوارتر کند.
دمای مرکزی بدن بعد از تخمکگذاری حدود نیم درجه افزایش مییابد و تا قاعدگی یا کمی بعد از آن بالا میماند. شاید به نظر زیاد نرسد، اما بدن خنکتر، خواب بهتر به همراه دارد. این نیم درجه میتواند استراحت راحت را مختل کند.
درمان سندرم پیش از قاعدگی (PMS) چگونه است؟
دامنه و شدت علائم PMS انواع روشهای درمانی را تعیین میکند.
- اگر علائم شدیدی دارید، ممکن است دچار اختلال دیسفریک پیش از قاعدگی (PMDD) باشید. این سندرم نوع شدیدتر PMS است. توصیه های پزشک ممکن است بهترین درمان باشد.
- اگر میگرن شدید دارید، ممکن است از مراجعه به پزشک زنان خود نیز بهرهمند شوید. بیماریهای زمینهای، مانند سندرم روده تحریک پذیر یا آندومتریوز نیز ممکن است سندرم پیش از قاعدگی را تشدید کرده و نیاز به کمک پزشک داشته باشید.
در برخی موارد PMS، پزشک ممکن است برای تنظیم هورمونها قرصهای ضد بارداری را تجویز کند. قرصهای جلوگیری از بارداری حاوی سطوح مختلفی از انواع مصنوعی استروژن و پروژسترون هستند. - قرصهای ضد بارداری با تثبیت سطح هورمونها به مدت سه هفته، از تخمکگذاری طبیعی بدن جلوگیری میکنند. سپس با یک هفته مصرف قرصهای دارونما یا قرصهایی که هورمون ندارند، دنبال میشود. وقتی قرصهای دارونما میخورید، سطح هورمونی پایین آمده، بنابراین دوران قاعدگی شروع خواهد شد. از آنجا که قرصهای جلوگیری از بارداری سطح هورمونها را تثبیت میکنند، ممکن است بدن با افت و یا افزایش شدید عامل بروز علائم PMS، مواجه نشود.
بیشتر بدانیم: هورمون های زنانه و اثرات آن ها
درمان خانگی سندرم پیش از قاعدگی (PMS)
اغلب میتوانید علائم خفیف PMS را در خانه نیز تسکین دهید. توجه به این نکات به شما کمک میکنند:
- برای رفع نفخ شکم نمک مصرفی خود را کاهش دهید.
- در زمان پریود،از مسکنهای بدون نسخه، مانند ایبوپروفن (ادویل) یا استامینوفن (تایلنول) استفاده کنید.
- برای تسکین درد از بطری آب گرم یا پد گرم کننده روی شکم خود استفاده کنید.
- با شروع قاعدگی، برای بهبود خلق و خو و کاهش درد، به سراغ ورزشهای سبک بروید.
- وعدههای غذایی کم حجم و مکرر بخورید تا قند خون ثابت بماند. قند خون پایین میتواند باعث ایجاد روحیه نامناسب شود.
برای داشتن احساس بهتر تمرین مراقبه یا یوگا کنید. - از مکملهای کلسیم استفاده کنید. یک مطالعه نشان داد که مکملهای کلسیم برای تنظیم افسردگی، اضطراب و حفظ آب در دوران پریودی مفید هستند.
۵ باور غلط در مورد قاعدگی یا پریود شدن
۱- حمام رفتن در دوران پریود خطرناک نیست
گروهی تصور میکنند که استحمام در دوره قاعدگی خطرناک است. این تصور در مورد پریودی اشتباه است. شما با آرامش میتوانید به حمام بروید. برخی این باور را دارند که آب گرم باعث بیشتر شدن خونریزی میشود و آب مانع از خارج شدن خون از بدن می شود. برای توضیح باید گفت که ممکن است حمام با آب گرم باعث بیشتر شدن خونریزی شود، اما از سوی دیگر به از بین رفتن گرفتگی عضلانی در این دوران کمک میکند و باعث آرامش و حال خوب می شود. در مورد اینکه آب مانع خروج خون از بدن میشود باید توضیح داد این اتفاق کاملا موقتی است و خطری ندارد.
بیشتر بدانیم: هورمون پرولاکتین چیست؟ + راهنمایی کامل
۲- عقب انداختن دوران قاعدگی بی خطر است
تصور اشتباه دیگر در مورد دوران قاعدگی این است که مصرف دارو برای به تعویق انداختن دوران پریود خطرناک است و این در حالی است که متخصصان زنان اعلام میدارند که این امر هیچگونه خطری ندارد.
۳- رابطه جنسی در دوران قاعدگی میتواند منجر به بارداری شود
برخی گمان میکنند رابطه جنسی در این دوران موجب بارداری نمیشود. این تصور غلط است، رابطه جنسی بدون محافظت ممکن است در دوران قاعدگی منجر به بارداری شود. کمترین شانس بارداری در دوران قاعدگی است اما احتمال بارداری صفر نیست و بستگی به طول چرخه قاعدگی خانمها دارد.
بهترین زمان برای باروری در دوران تخمک گذاری است: یعنی ۱۲ تا ۱۶ روز قبل از شروع قاعدگی بعدی. دوره عادت ماهانه معمولا ۲۸ روز طول میکشد؛ اما در برخی زنان مدت آن ۲۱ روزه است. این تفاوت بر زمان تخمکگذاری اثرگذار است. در ضمن، اسپرم میتواند به مدت ۵ و یا ۷ روز در دستگاه تولید مثل زنان باقی بماند.
۴- شنا کردن در دوران قاعدگی خطری ندارد
شنا کردن به این دلیل که کاپهای قاعدگی اجازه ورود آب به داخل رحم را نمیدهند مشکلی ایجاد نمیکند. در مورد عفونت واژن هم نظر قطعی نمیتوان داد؛ ولی به صورت کلی میتوان گفت در استخرها هر کسی میتواند دچار مشکلات پوستی و… شود.
۵- در دوران پریود هم می توان موها را رنگ کرد
تصور غلط دیگر این است که موها هنگام پریود شدن، رنگ نمیگیرند یا دکلره درست انجام نمیشود. اما این موضوع هم اشتباه است؛ زیرا تغییرات هورمونی مشکلی در تولید چربی مو ایجاد نمیکنند. اما در نظر داشته باشید که در این دوران موها شکننده میشوند و بعد از رنگ کردن باید از سرمها و آبرسانهای مناسب استفاده کرد.
بیشتر بدانیم: ماساژ سینه؛ انواع، فواید و نحوه ماساژ پستان
جمع بندی
تجربه علائم خفیف PMS در روزهای منتهی به پریود شدن معمول است. اغلب میتوانید با درمان های خانگی آن درد را تسکین دهید.
اما اگر با شروع قاعدگی علائم به حدی شدید است که زندگی روزمره شما را تحت تاثیر قرار میدهد، میتوانید بدون اتلاف وقت از طریق امکان مشاوره آنلاین با پزشک زنان صحبت کنید.
سایت درمانکده با در اختیار گذاشتن امکان رزرو نوبت آنلاین پزشکی و مشاوره آنلاین پزشکی شما را در بهبود و درمان قطعی مشکل کمک خواهد کرد و در پایان از اینکه تا پایان این مطلب با ما همراه بودید از شما سپاسگزاریم.
سوالات متداول
تخمکگذاری ۱۲ تا ۱۶ روز قبل از دوران قاعدگی اتفاق میافتد. تخمکگذاری با علائم فیزیکی و تغییرات خلق و خو مانند احساس درد در زیر شکم، حساس شدن سینه ها، افزایش میل جنسی، افزایش دمای بدن، افسردگی، پرخاشگری و خستگی همراه است.
در دوران عادت ماهانه به طور متوسط چیزی حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیلیتر خون از دست خواهید داد.
یک دوره عادت ماهانه (پریود) از اولین روز خونریزی در یک ماه تا اولین روز خونریزی در ماه بعد است.
بافت
پوشش داخلی رحم
مخاط
لخته خون
منبع: mayoclinic | nhs | verywellhealth
146,116 بازدید