این روزها یکی از شایع‌ترین بیماری و مشکلات در بین مردم، درد زانو است که متأسفانه بر کلیه فعالیت‌های روزانه سایه می‌اندازد. معمولا دلایل مختلفی برای درد زانو وجود دارد اما یکی از مهم‌ترین آنها، ورم زانو است، که تشخیص به موقع علت ورم زانو و نحوه درمان آن بسیار اهمیت دارد. در اینجا، برخی از مهم‌ترین نکاتی را که باید درباره این بیماری بدانید، با هم مرور می‌کنیم.
ورم زانو چیست؟
ورم مفصل زانو عملکرد و انعطاف پذیری زانو را محدود می کند. برای مثال بیمار مبتلا به علائم آب آوردن زانو به دشواری می تواند زانوی متورم را کاملا خم یا صاف کند و در زمان دراز کردن و بی حرکتی پا زانو معمولا ۱۵ تا ۲۵ درجه خمیدگی دارد. ورم زانو با توجه به عارضه اصلی دامن زننده به این شرایط در بخری موارد با هیچ علامت دیگری همراه نیست و برعکس گاهی دردناک و قرمز است و زانو توانایی تحمل وزن بدن را ندارد.
علت آب آوردن زانو خواه اندکی بیمار را آزار دهد، خواهد او را دچار دردی توان فرسا سازد باید مشخص شود و علائم آن به منظور تخفیف مشکلات آتی درمان شود ورم مزمن یا طولانی مدت می تواند به آسیب بافت مفصل، تحلیل و فروپاشی غضروف و نرمی استخوان بیانجامد، بنابراین در درمان آن نباید اهمال شود.
علت ورم زانو چیست؟
ایجاد ورم در زانو نشان می‌دهد که در داخل یا بیرون مفصل زانو مایع تجمع کرده است که به آن جمع شدن آب در زانو، یا آب آوردن زانو نیز گفته می‌شود. ورم زانو می‌تواند دردناک بوده و یا هیچ دردی نداشته باشد. ورم زانو گاهی ناگهانی ظاهر می‌شود و گاهی طی چندین روز کم کم زانو متورم می‌شود. این تورم دلایل متفاوتی دارد. ما به طور کلی علت ورم زانو را در سه دسته، تقسیم می‌کنیم:
- ایجاد ورم زانو بعد از آسیب دیدگی
آسیب‌دیدگی زانو یکی از دلایلی است که موجب ورم در این عضو می‌شود. این آسیب‌ها عمدتا باعث پارگی لیگامنت صلیبی و متقاطع جلویی، پارگی غضروف‌ها، شکستگی در مفصل زانو، جابه‌جای کشکک زانو، آسیب دیدگی لیگامنت‌های جانبی، التهاب برسا، تاندونیت، آسیب دیدگی صفحه رشد و… می‌شوند.
- ایجاد ورم زانو بعد از انجام برخی ورزش‌ها
در صورتی که حین ورزش ضربه مستقیمی به زانو وارد شود، ممکن است به زانو آسیب برساند. ورم زانو در اثر ضربه بیشتر در ورزش‌هایی مانند فوتبال، دویدن با سرعت، پرش، فرود آمدن روی زمین و غیره دیده می‌شوند.
- ایجاد ورم زانو ناشی از عفونت و التهاب زانو
عفونت و برخی بیماری‌ها نیز می‌توانند باعث ایجاد التهاب زانو شوند. این بیماری‌ها عبارت‌اند از:
» آرتروز فرسوده‌کننده مفصل: این بیماری معمولا بعد از 40 سالگی در افراد دیده می‌شود زیرا با افزایش سن، مفصل زانو فرسوده می‌شود. البته ممکن است در افرادی که دچار آسیب دیدگی زانو هستند، نیز به وجود بیاید.
» سندروم درد کشکک زانو: این بیماری یکی از رایج‌ترین علت آب آوردن زانو است و بیشتر به دلیل استفاده و فشار بیش از حد بر مفصل زانو است که در اثر فعالیت‌هایی مانند دویدن، پریدن، زانو زدن و غیره به وجود می‌آید.
» کیست بیکر: کیست بیکر به تجمع مایع در پشت مفصل زانو گفته می‌شود، که موجب ورم زانو خواهد شد.
- ایجاد ورم در زانو پس از عمل جراحی: گاهی پس از عمل جراحی تعویض مفصل زانو، برخی از بیماران با التهاب و ورم در زانو روبه‌رو می‌شوند. این تورم گاهی با درد و کاهش دامنه حرکت بیمار همراه است. درمان ورم زانو بعد از عمل نیاز به اقدام خاصی ندارد و در اکثر موارد پس از مدتی خود به خود از بین می‌رود. اما با انجام ورزش‌های مناسب و استفاده از کمپرس یخ می‌توانید این روند را سرعت بخشید.
شایع‌ترین علائم ورم زانو چیست؟
مهم‌ترین علائم آب آوردن زانو و ورم زانو شامل موارد زیر است:
- بزرگ‌تر شدن اندازه زانو نسبت به حالت طبیعی
- دشواری در خم کردن و یا صاف کردن زانو
- قرمزی زانو
- احساس گرم‌تر بودن یک زانو نسبت به دیگری
- سفتی مفصل زانو
- احساس درد بیش از حد حتی پس از مصرف دارو
- وجود کبودی در اطراف مفصل
- احساس درد هنگام پیاده روی و یا هر گونه فعالیتی که مربوط به زانو می‌شود.
تشخیص ورم یا آب آوردن زانو چگونه است؟
تشخیص ورم زانو توسط پزشک طی چند مرحله انجام می‌شود. ابتدا پزشک سابقه بیماری شما را بررسی می‌کند و معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد و از شما سوالاتی درباره میزان آسیب و درد و… می‌پرسد. سپس برای تشخیص دقیق‌تر از شما می‌خواهد که آزمایشاتی را انجام دهید. چند آزمایشی که ممکن است انجام شود، عبارت‌اند از:
- رادیوگرافی یا عکسبرداری
در صورتی که ورم زانو ناشی از آسیب دیدگی قبلی باشد، پزشک می‌تواند با کمک عکسبرداری آن را تشخیص دهد. - تست ام آر آی
در آزمایش ام آر آی می‌توان هر گونه مشکلی در استخوان یا مفصل زانو را شناسایی کرد. به عنوان مثال می‌توان پارگی رباط، تاندون، غضروف و … را تشخیص داد. - آزمایش خون
با کمک آزمایش خون پزشک می‌تواند هر گونه بیماری عفونی، التهاب، روماتیسم زانو، مشکلات لخته شدن خون و غیره را شناسایی کند. - سونوگرافی
روش دیگری از عکسبرداری از تاندون، استخوان و رباط است. - آسپیراسیون زانو
در این آزمایش ابتدا زانو بی‌حس می‌شود و سپس مقداری از مایع را توسط آمپول از کپسول مفصل خارج می‌کنند و آن مایع خارج شده را برای آزمایش می‌فرستند.
فوق تخصص زانو در تهران
روش‌های درمان ورم زانو چیست؟
برای درمان آب آوردن زانو و ورم زانو از روش‌های متفاوتی می‌توان استفاده کرد و انتخاب یک روش درمانی مناسب کاملا به شرایط بیمار بستگی دارد. گاهی ممکن است به تشخیص پزشک، چند روش درمانی به صورت هم‌زمان پیگیری شود. برخی از مهم‌ترین روش‌های درمان ورم زانو عبارت‌اند از:
- استراحت
در برخی موارد، پزشک ممکن است با توجه به شرایط بیمار، از او بخواهد که استراحت مطلق داشته باشد و بی‌تحرک باشد و از پیاده روی و تحمیل وزن روی مفصل خود جلوگیری کند. - آتل و گچ
اگر علت ورم زانو ، وجود شکستگی در زانو و یا در رفتن زانو باشد، می‌توان با جا انداختن زانو و آتل و گچ آن را درمان کرد. - رژیم غذایی مناسب
هنگام درمان ورم زانو باید از مواد غذایی سرشار از ویتامین B و D استفاده کنید. به عنوان مثال می‌توانید از مواد غذایی مانند سویا، گوشت بدون چربی، تخم مرغ، ماهی، فرآورده‌های لبنی و غیره استفاده کنید. - استفاده از یخ برای ورم زانو
استفاده از کمپرس یخ، یکی دیگر از راه‌های کاهش ورم زانو است. برای این کار باید 20 دقیقه کمپرس یخ را روی مفصل خود قرار دهید و سپس بعد از فاصله یک ساعته دوباره آن را تکرار کنید.
- ورزش برای درمان آب آوردن زانو
ورزش برای کاهش وزن و حفظ سلامت بدن اهمیت زیادی دارد. اگر به دلیل اضافه وزن از درد زانو و مفصل رنج می‌برید، می‌توانید با انجام برخی از حرکات ورزشی، فشاری را که بر زانو و مفصل وارد می‌شود، کاهش دهید.
مطالعه بیشتر: ورزش برای زانو درد
- فیزیوتراپی
در فیزیوتراپی، ابتدا حرکات مورد نیاز برای زانو انتخاب می‌شود و سپس طی چند جلسه، روند درمانی بیمار طی می‌شود. در این حالت حرکت و انقباض عضلات دو روش اصلی برای کم کردن مایع اضافی در زانو است. با حرکات و تمرینات صحیحی که در فیزیوتراپی انجام می‌شود، تا حد زیادی می‌توان مایع اضافی را از زانو خارج کرد و به بخش‌های مختلف اندام داخلی فرستاد. - ماساژ درمانی
در ماساژ درمانی هدف اصلی این است که مفصل زانو تقویت شود، عضلات زانو بهبود یابند و بیمار توانایی حرکتی خود را به دست آورد. اما در نظر داشته باشید که اگر زانو ملتهب باشد، نباید آن را به طور مستقیم ماساژ داد. بنابراین می‌توان بخش بالای زانو را ماساژ داد. البته در صورتی که پس از ماساژ مفصل، زانو ورم کند و یا گرم شود، درمان باید به تاخیر انداخته شود. - دارو درمانی
در صورتی که دلیل ورم زانو ناشی از آرتروز زانو باشد، می‌توان با برخی از داروهای ضدالتهابی که توسط پزشک تجویز می‌شود، درد را تسکین کرد. - جراحی
در مواردی که ورم زانو شدید باشد و چاره دیگری نداشته باشد، پزشک متخصص گزینه جراحی را پیشنهاد می‌کند که می‌تواند شامل جراحی باز یا بسته باشد.
چه زمانی برای درمان ورم زانو به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که درد زانوی شما به اندازه‌ای زیاد است که حتی پس از مصرف مسکن و آرام بخش‌هایی که توسط پزشک تجویز شده است، کاهش نیابد؛ باید به پزشک مراجعه کنید. بیمار باید در صورت مواجهه با موارد زیر به پزشک مراجعه کند:
- ورم شدید زانو یا ناهنجاری و بدشکلی قابل ملاحظه آن
- ناتوانی در صاف یا خم کردن کامل زانو
- درد طاقت فرسای زانو (تسکین نیافتن درد علیرغم مصرف مسکن های غیرتجویز)
- ناتوانی در انداختن وزن روی زانو یا احساس «خالی کردن» زانو
- گرم یا قرمز شدن پوست روی زانو
- بالا رفتن دمای بدن و تبدار بودن بیمار
- فروکش نکردن ورم پس از گذشت ۳ روز یا بیشتر
خدمات نیاوران کلینیک برای درمان ورم زانو
در کلینیک فوق تخصصی زانو نیاوران خدمات درمانی متنوعی به بیماران ارائه می‌شود. شما می‌توانید برای درمان پارگی رباط صلیبی، درمان آرتروز زانو، درمان ساییدگی زانو، درمان زانو درد و انواع مشکلات موثر بر روی زانو، از روش‌های علمی و پیشرفته ما مانند تزریق اوزون در زانو و انواع جراحی‌های تخصصی مانند تعویض مفصل زانو بهره‌مند شوید. در کلینیک نیاوران، شما می‌توانید انواع خدمات درمانی برای زانوی خود را با بهترین کیفیت و تحت نظر دکتر فوق تخصص زانو دریافت کنید.
برای پیشگیری از آب آوردن زانو چه کنیم؟
برای پیشگیری از ورم زانو باید چند مورد زیر را رعایت کنید:
- از انجام فعالیت‌های فیزیکی خطرناک جلوگیری کنید.
- وزن خود را متعادل نگه دارید.
- هنگام ورزش از زانوبند استفاده کنید.
- از وارد شدن ضربه به زانو جلوگیری کنید.
- رژیم غذایی مناسبی داشته باشید.
مطالعه بیشتر: درمان آرتروز زانو
سوالات متداول در مورد ورم زانو
- آیا آب آوردن زانو خطرناک است؟
آب آوردن زانو نیز مانند تمام بیمای‌های دیگر نیازمند رسیدگی صحیح و سریع است. اگر به محض احساس مشکل در زانوی خود نسبت به درمان آن اقدام کنید، خطری ندارد اما اگر تاخیری در درمان آب آوردن زانو رخ دهد، ممکن است خطرناک باشد و مشکلات جدی‌تری را به وجود بیاورد. برای مثال ممکن است مایع جمع شده در مفصل، به عفونت تبدیل شود. - چه افرادی بیشتر در معرض خطر هستند؟
» کسانی که سن بالایی دارند.
» افرادی که مشاغل سختی دارند و فشار وارد بر زانو در آنها بیشتر است مانند باغبانی، برف روبی و غیره.
» کسانی که اضافه وزن زیادی دارند.
» ورزشکاران رشته‌های فوتبال، کشتی، بسکتبال و …
بیرون‌زدگی رگهای پا که معمولاً با نام واریس شناخته می‌شود، عارضه‌ای است که در آن رگهای خونی در هر نقطه‌ای از پا متورم شده و از سطح پوست بیرون می‌زنند که این عارضه بیشتر در سمت داخلی ران و ساق پا دیده می‌شود. این رگهای بیرون‌زده معمولاً ظاهری طناب مانند دارند. رگهای واریسی معمولاً با علائم دیگری مانند درد و سنگینی پا، احساس سوزش و درد ضربان‌دار، گرفتگی‌های عضلانی، احساس خارش در اطراف رگ‌ها و ضایعه‌های پوستی در اطراف مچ پا همراه است. تمامی علائم ذکر شده در بالا می‌توانند نشانه‌ای از وجود عارضه‌های عروقی شدیدتر باشند و در صورت مشاهده‌ی آن‌های باید به پزشک متخصص مراجعه شود.
بسیاری از افراد رگهای واریسی را دارند، رگهای بزرگ شده و پیچ خورده که نمی‌توانند خون را به شکل مناسب حرکت دهند. برای اکثر افراد، این عارضه یک مشکل زیبایی است ولی برای برخی از افراد ممکن است با درد نیز همراه باشد. متخصصین ما در کلینیک واریس دکتر کریمی رگهای متورم و بیرون‌زده‌ی شما را بررسی کرده و بهترین روش درمانی برای عارضه‌ی شما را پیشنهاد می‌کنند.
در خصوص کسب اطلاعات بیشتر برای ورم، بیرون‌زدگی رگهای واریس و تعیین وقت قبلی در کلینیک واریس دکتر کریمی می‌توانید با شماره‌های 02122254520 – 02122254144 تماس حاصل فرمایید.
فهرست مطالب
- 1 علت متورم شدن رگهای روی پا
- 2 علل و عوامل خطر
- 3 علائم
- 4 تشخیص
- 5 درمان
- 5.1 جوراب فشاری
- 5.2 اسکلروتراپی
- 5.3 جراحی لیزری
- 5.4 رادیوفرکانسی داخل عروقی
- 5.5 عمل جراحی
- 6 پیشگیری
علت متورم شدن رگهای روی پا
عارضه‌ی واریس ممکن است در هر نقطه‌ای از بدن ایجاد شود اگرچه این عارضه بیشتر در ناحیه‌ی پا دیده می‌شود. این عارضه در ابتدا به صورت رگهای خونی بیرون‌زده دیده می‌شود. واریس در رگهای خونی سطح پوست که در عمق کمی قرار گرفته‌اند یافت می‌شود . معمولاً خون از رگهای سطح پوست به درون رگهای عمقی هدایت شده و سپس به جاهای دیگر پا حرکت می‌کند. این رگهای عمقی قادرند فشار زیادی را تحمل کنند و درنتیجه قطر آنها افزایش پیدا نمی‌کند. زمانی که رگهای سطحی بزرگ‌تر از حد طبیعی خود می‌شوند، دریچه‌های لانه‌کبوتری به‌درستی بسته نشده و از کار می‌افتند. درنتیجه خون می‌تواند در جهت عکس جریان طبیعی در این رگ‌ها حرکت کند. حتی ازکارافتادن یکی از این دریچه‌ها می‌تواند اثر زنجیره‌ای داشته و دریچه‌های دیگر را هم از کار بیندازد. حرکت خون در جهت عکس جریان طبیعی باعث افزایش فشار در هر قسمت از رگ شده و موجب کشیده شدن دیواره‌ی رگ در قسمت‌های سالم آن می‌شود. این خون بدون اکسیژن در رگهای خونی پا تجمع پیدا کرده و باعث ایجاد گستره‌ای از مشکلات مربوط به جریان خون می‌شود. کاهش اکسیژن‌رسانی می‌تواند باعث ایجاد پادرد، گرفتگی‌های عضلانی، رنگ‌پریدگی پوست و ضایعه‌های پوستی شود.
علل و عوامل خطر
- وراثت
- سن بالای 40 سال
- ایستادن طولانی‌مدت
- سبک زندگی بدون تحرک
- بارداری
- اضافه‌وزن
- عمل جراحی یا آسیب فیزیکی
- یائسگی و تغییرات هورمونی
علائم
تورم و بیرون‌زدگی رگ‌ها تنها علائم واریس نبوده و ازجمله دیگر علائم این عارضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد ضربان‌دار و یا احساس سوزش در ناحیه‌ی پا
- سنگینی، گرفتگی عضلانی و بی‌قراری در پا
- تورم مچ پا
- تیره شدن پوست روی سیاهرگ‌ها
- خارش پوست (اگزمای واریسی)
از جمله علائمی که شیوع کمتری دارند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زخم واریس
- لخته‌ی خونی
- خونریزی از رگ آسیب‌دیده
تشخیص
علاوه بر بررسی کامل سوابق پزشکی و انجام معاینه‌ی فیزیکی جامع، روش‌های تشخیصی استفاده شده برای واریس شامل موارد زیر نیز می‌باشند:
- اولتراسوند داپلکس: نوعی اسکن اولتراسوند عروقی که برای بررسی جریان خون و استحکام رگهای پا انجام می‌شود. در این روش از دو نوع موج فراصوت استفاده می‌شود و به همین دلیل به آن دوگانه گفته می‌شود.
- اولتراسوند تریپلکس (با نام اولتراسوند سه‌گانه نیز شناخته می‌شود): روشی شبیه به اولتراسوند دوگانه که در آن از رنگ برای مشخص کردن جهت حرکت خون استفاده می‌شود.
- ونوگرافی با رزونانس مغناطیسی (MRV): یک روش تشخیصی که از آهنرباهای بزرگی به همراه یک کامپیوتر برای عکسبرداری از رگ‌ها استفاده می‌کند. برای بهتر دیده شدن رگ‌ها، رنگ مخصوصی به درون آنها تزریق می‌شود. این روش می‌تواند برای تشخیص علت موارد دیگر پادرد نیز مورد استفاده قرار بگیرد.
درمان
روش درمانی مورد استفاده برای رگهای متورم و بیرون‌زده‌ی واریسی با توجه به موارد زیر توسط پزشک متخصص تعیین می‌شود:
- سن، وضعیت سلامت عمومی و سوابق پزشکی شما
- شدت عارضه
- علائم و نشانه‌ها
- تحمل بدن شما نسبت به برخی داروها و روش‌های درمانی
- پیش‌بینی روند بیماری
جوراب فشاری
جوراب‌های مخصوص واریس به‌طور مخصوص برای وارد کردن فشار به بخش تحتانی پا طراحی شده‌اند تا جریان خون به شکل مناسبی در آنها صورت گرفته و تورم و ناراحتی به حداقل برسد. این جوراب‌ها با هدف کاهش ناراحتی‌های ناشی از واریس و جلوگیری از شدیدتر شدن این عارضه توسط پزشک تجویز می‌شوند.
اسکلروتراپی
در اسکلروتراپی از مواد شیمیایی مایع برای مسدود کردن رگهای واریسی استفاده می‌شود. این مواد شیمیایی به درون رگ تزریق شده و باعث ایجاد زخم و بافت اسکار در آن می‌شوند. زخم و بافت اسکار درون رگ باعث می‌شوند تا رگ مسدود شده و به‌تدریج ناپدید شود. این روش معمولاً برای درمان رگهای واریسی کوچک‌تر و رگهای عنکبوتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. می‌توان این روش را در مطب پزشک و به صورت سرپایی انجام داد. ممکن است برای انسداد کامل یک رگ نیاز به انجام چند جلسه‌ی درمانی داشته باشید. جلسات درمانی معمولاً با فاصله‌ی 4 تا 6 هفته‌ای صورت می‌گیرند.
جراحی لیزری
در جراحی با لیزر از انرژی نور برای درمان ورم زانو و پا و رگهای واریسی استفاده می‌شود. نور لیزر باعث می‌شود تا رگ واریسی از بین رفته و ناپدید شود. معمولاً از لیزر برای درمان رگهای واریسی کوچک‌تر استفاده می‌شود. در این روش هیچ برش یا تزریق مواد شیمیایی وجود نخواهد داشت.
رادیوفرکانسی داخل عروقی
در این روش از رادیوفرکوئنسی (RF) برای ایجاد گرما و بستن یک رگ خونی استفاده می‌شود. پزشک یک بریدگی کوچک در کنار رگ واریسی ایجاد می‌کند و سپس یک لوله‌ی کوچک را به درون رگ وارد می‌کند. سر این لوله گرما تولید کرده و رگ مورد نظر را مسدود می‌کند. در طی این درمان شما بیدار خواهید بود ولی منطقه‌ی مورد درمان تحت بی‌حسی موضعی قرار می‌گیرد. معمولاً در همان روز انجام درمان مرخص شده و می‌توانید به خانه بازگردید.
عمل جراحی
- جراحی آندوسکوپی عروق: برای جراحی آندوسکوپی عروق، پزشک یک بریدگی کوچک در کنار رگ واریسی ایجاد می‌کند. سپس او از یک دوربین کوچک در انتهای یک لوله برای حرکت در درون رگ استفاده می‌کند. یک ابزار جراحی در انتهای دوربین قرار داشته و می‌تواند رگ را مسدود کند. جراحی آندوسکوپی عروق معمولاً تنها در موارد شدید عارضه که رگهای واریسی باعث ایجاد ضایعه‌های پوستی می‌شوند مورد استفاده قرار می‌گیرد. پس از انجام عمل معمولاً فرد می‌تواند در عرض چند هفته به فعالیت‌های عادی خود بازگردد.
- فلبکتومی سیار: در این روش پزشک برش‌های کوچکی را در پوست ایجاد کرده و رگهای واریسی کوچک را برمی‌دارد. این روش معمولاً برای برداشتن رگهای واریسی نزدیک به سطح پوست انجام می‌شود. شما در طول این عمل بیدار خواهید بود ولی منطقه‌ی مورد درمان در اطراف رگ واریسی تحت بی‌حسی موضعی قرار خواهد گرفت. معمولاً شما در همان روز انجام عمل مرخص شده و می‌توانید به خانه بازگردید.
- چاک دادن و انسداد عروق: این روش معمولاً تنها برای موارد شدید واریس استفاده می‌شود. در این روش سعی می‌شود تا رگهای واریسی از طریق بریدگی‌های کوچکی بر روی پوست مسدود شده و از بدن خارج شوند. در طول عمل به شما داروهایی داده می‌شود تا به خواب رفته و درد احساس نکنید. این روش معمولاً به شکل سرپایی قابل انجام است و مدت‌زمان موردنیاز برای بهبودی پس از عمل بین 1 تا 4 هفته می‌باشد.
پیشگیری
هیچ روش مطمئنی برای پیشگیری از بیماری واریس وجود ندارد اگرچه شما می‌توانید با رعایت موارد زیر احتمال ایجاد یا تشدید این عارضه را کاهش دهید:
- مدیریت وزن خود
- فعالیت بیشتر
- تغییر منظم حالت نشستن یا ایستادن
- عدم استفاده از کفش‌های پاشنه‌بلند برای مدت‌زمان‌های طولانی
- بالا قرار دادن پاها به هنگام استراحت کردن