موسسه حفاظتی و مراقبتی و 2 محور فعالیت آن
به طور کلی به آن دسته از موسساتی که در قالب اشخاص حقوقی و برابر قوانین تجارت و کار و تأمین اجتماعی و ضوابط و آیین نامه‌های اجرایی مرکز انتظام به منظور حفاظت از اماکن و تأسیسات فاقد رده حفاظتی تشکیل گردد، موسسه حفاظتی مراقبتی (حفاظتی – مراقبتی یا حفاظتی مراقبتی) گفته می‌شود.
موسسه حفاظتی و مراقبتی و محورهای فعالیت آن:
افزایش روزافزون جمعیت شهرها، ایجاد شهرک‌های جدید، توسعه اماکن مسکونی، اداری، تجاری و صنعتی از یک سو و وجود عواملی از قبیل بیکاری، مواد مخدر و… زمینه رشد آمار وقوع انواع جرایم را در جامعه فراهم نموده. لذا ایجاد سیستم مشارکتی که بتواند در افزایش ضریب امنیتی جامعه موثر باشد ضروری به نظر می‌رسد. با این نگرش که صیانت از امنیت یک جامعه علیرغم تلاش نیروهای انتظامی نیازمند به استفاده از عوامل مکمل در بخش خصوصی و یا مشارکت مردمی که بتواند پلیس را در ایجاد نظم و امنیت عمومی یاری نماید. در گذشته نه چندان دور نیز در محلات مختلف شهر از افرادی موسوم به ناطور یا شبگرد استفاده می‌شد که تعداد معدودی از این قبیل افراد در حال حاضر نیز به نگهبانی از اموال مردم مشغول بودند.
لذا به منظور اطمینان خاطر بیشتر مردم و بالا بردن ضریب امنیتی در این راستا تعدادی موسسه حفاظتی و مراقبتی با هدف آموزش و آماده سازی نگهبانان محلات و بهره گیری از خدمات آنها بمنظور فوق در نقاط مختلف دائر و تعداد دیگری نیز در حال انجام اقدامات لازم و اخذ مجوز برای شروع به فعالیت در این زمینه می‌باشد. این موسسات با نظارت و مجوز از سوی مرکز خدمات حفاظتی مراقبتی انتظام می‌باشد تاسیس و انجام وظیفه می‌نمایند. موسسات خدمات حفاظتی – مراقبتی به استناد توانمندیهای خود (به لحاظ پرسنلی و مالی) می‌توانند با رعایت آیین‌نامه اجرائی از سوی مرکز انتظام در محورهای ذیل به فعالیت بپردازند.
محورهای فعالیت:
- امور حفاظتی و مراقبتی
- امور خدمات مشاوره‌ای و آموزشی
امور حفاظتی و مراقبتی اینگونه موسسات، خدمات پیشگیری از وقوع جرم با انجام مراقبت و حفاظت از اموال و اماکن و تأسیسات فاقد رده و پوشش حفاظتی، اعم از خصوصی و دولتی، از طریق استقرار عامل ثابت و سیار (نگهبان) و یا نصب تجهیزات حفاظتی و مراقبتی و یا هر دو با هم است و خدمات مشاوره‌ای و آموزشی نیز شامل:
ارایه آموزش همگانی و خدمات مشاوره‌ای در امور پیشگیری از وقوع جرایم، طراحی، تهیه و نصب تجهیزات حفاظتی الکترونیکی از قبیل لباس نگهبانی، باطوم یا تونفا، گاز اشک آور و… و انجام امور خدمات انتظامی می باشد. بنابراین براساس این دو محور فعالیت در آئین‌نامه موسسه حفاظتی – مراقبتی وظایفی برای این مؤسسات تعریف شده است.
اهم وظایف موسسات خدمات حفاظتی – مراقبتی
- حفاظت و مراقبت از مجتمع‌های مسکونی، تجاری، صنعتی، اماکن و تأسیسات فاقد رده حفاظتی و بانک‌های خصوصی، بنیادها، موسسات مالی و اعتباری، انبارها و مخازن.
- حفاظت و مراقبت از باغ‌ها، ویلاها، اماکن شخصی، بوستان‌ها، فرهنگ‌سراها، تفریح‌گاه‌ها.
- حفاظت از حمل و نقل اسناد، پول و اشیای بهادار.
- حفاظت از توریست‌ها، جهانگردان خارجی، اردوهای سیاحتی و زیارتی و اماکن مذهبی.
- حفاظت از مسابقات ورزشی، اجلاس‌ها، همایش‌ها، محل آزمون امتحانات و…
بنابراین می‌توان اینگونه جمع‌بندی کرد که موسسه حفاظتی و مرقبتی مجموعه‌ای است که با بهره‌مندی از نیروهای با تجربه و کارآزموده منجر به پیشگیری و کاهش وقوع جرم می‌شود. فعالیت این نوع از موسسه‌ها در راستای حفظ امنیت اجتماعی و فردی است. یک موسسه حفاظتی رسمی با تایید و تحت نظارت نیروی انتظامی فعالیت دارد. مهمترین وظایف و خدمات موسسه حفاظتی مراقبتی اعزام نگهبان محله در راستای کاهش جرم و ایجاد امنیت عمومی است. در نتیجه می‌توان گفت صنعت حفاظت و مراقبت اطمینان خاطری برای مدیران و روسای سازمان‌ها، ادارات و نهادهای خصوصی و دولتی، اماکن تجاری و مسکونی و… می‌باشد.
موسسه حفاظتی مراقبتی چیست؟
موسسه حفاظتی مراقبتی در زمره آن دسته از موسساتی می باشد که هیئت مدیره آنها از بازنشستگان نیروهای مسلح تشکیل شده و تحت پوشش و نظارت پلیس پیشگیری ناجا می باشد. طبق بخشنامه صادره از سوی پلیس پیشگیری ناجا، این موسسات به صورت خصوصی و طی قراردادهای مالی منعقده وظیفه حفاظت و مراقبت از اموال و تاسیسات کار فرمایان را دارند. از وظایف اصلی موسسه های حفاظتی مراقبتی تامین نگهبان می باشد.
اهداف راه اندازی موسسات حفاظتی و مراقبتی
- ساماندهی و قانونمند نمودن امورنگهبان و خدمات انتظامی در حال اجرا توسط افراد متفرقه و بعضاً فاقد صلاحیت
- ارتقاء ظرفیت و توان ناجا در پیشگیری از وقوع جرا ئم و ارا ئه خدمات انتظامی، حفاظتی و مراقبتی به مردم
- ارتقاء ضریب امنیت محلات و اماکن تجاری با جلب مشارکت مردمی و نظارت نیروی انتظامی
- پیشگیری از وقوع جرم و هرگونه تعرض به اماکن و اموال مردم در نقاطی که فاقد مامور انتظامی بوده و یا حضور مامورین کمتر است.
- ایجاد جو روانی مثبت و احساس هر چه بیشتر امنیت برای مردم و کاهش احساس ناامنی
- ایجاد نظم و امنیت در لایه‌های درونی جامعه با بکارگیری نیروی مردمی آموزش دیده و تعیین صلاحیت شده اطمینان خاطر مردم از نیروهای بکارگرفته‌شده ونظارت ناجا بر انتخاب آنها
- تصویب امنیت عمومی و پیشگیری از وقوع جرائم با بهره‌گیری از تجهیزات و فناوری‌های نوین و نیروی مردمی افزایش احساس امنیت در جامعه با گسترش حضور عوامل حفاظتی و مراقبتی انتظامی و بهره‌گیری از ظرفیت بخش غیردولتی در بخشی از امورات اجرایی خدمات انتظامی
تهیه طرح‌ها و نیازمندی مشتریان دو نوع طرح را پیش روی ما گذاشته است:
مشاوره حفاظتی و طرح حفاظت فیزیکی با تکیه بر منابع انسانی و موانع محدود کننده فیزیکی
مشاوره حفاظتی و طرح حفاظت الکترونیک با استفاده از فناوری روز، دقت و سرعت کنترل و نظارت مدیران حراست را افزایش میدهد و باعث می‌شود پهنه جغرافیایی گسترده‌تری مورد پایش قرار گیرد و اقدامات پیشگیرانه با کیفیت بالاتری صورت پذیرد
جایگاه موسسات حفاظتی و مراقبتی در قانون
در پی پیشنهاد نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، مبنی بر اصلاح آیین نامه اجرایی موسسات حفاظتی و مراقبتی و دفاترخدمات الکترونیک انتظامی و نظرات وزارت کشور در این خصوص، موضوع در دستورکار ستادکل نیروهای مسلح قرار گرفت و پس از برگزاری جلسات مشترک و بررسی‌های تخصصی، نتایج حاصله به محضر فرماندهی معظم کل قوا تقدیم گردید.
به موجب اوامر معظم له مقررگردید:
۱ـ ناجا مسئول و مرجع ارتباط کاری مؤسسات حفاظتی و مراقبتی و دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی و اعمال کنترل و نظارت دقیق بر فعالیت آنها، می‌باشد که بایستی این مسؤلیت از طریق واحدهای سازمانی تابعه ناجا مانند مرکز انتظام ، اداره خدمات الکترونیک انتظامی فاوا و در استانها و شهرستانها توسط رده مربوط راهبری گردد.واضح است واگذاری این مسؤلیت به شرکت‌ها یا مؤسسات بنیاد تعاون و یا رده‌های مشابه (خدمات منابع یا واحدهای اقتصادی و…) مجاز نمی‌باشد..
۲ـ نظارت و بازرسی میزان کیفیت اجرای آیین نامه مصوب مبتنی بر مفاد و پیامدهای مورد نظر در همه واحد های ناجا از راس تا رده‌های اجرایی به صورت همه جانبه و مستمر انجام گیرد.
۳ـ به دنبال بسترسازی جهت برون سپاری امور قابل واگذاری به مردم، سلامت کار در این حوزه همچون گذشته با حساسیت لازم دنبال شود.
۴ـ در استفاده از تجهیزات حفاظتی و تخصصی مؤسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی و دفاتر با توجه به توانمندیهای مناسب زیر ساختی کشور استفاده از تولید داخلی و تجهیزات بومی مورد تأکید می‌باشد.
۵ ـ ناجا وظیفه دارد گزارشی مبنی بر وضعیت و عملکرد مؤسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی و دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی را هر ۶ ماه یک بار به ستادکل نیروهای مسلح ارسال نماید.
دلیل و هدف شکل گیری موسسات حفاظتی و مراقبتی
امنیت از جمله نعمتهای با ارزشی است که شاید تا آن را از دست ندهیم به اهمیت و ارزش آن پی نبریم. پس بهتر است قدر این امنیت را دانسته و شکر گزار خداوند و تمام کسانی که این امنیت را برای ما تامین میکنند باشیم.
ناجا و نیروی انتظامی نقش بسیار پررنگی در تامین امنیت شهرها و محلات و کوچه و خیابان ها دارد. از آن جایی که امنیت یک همت و مشارکت جمعی را می‌خواهد و فقط نمی توان آنرا از ناجا و نیروی انتظامی طلب کرد به همین منظور با مسئولیت و نظارت ناجا موسسات حفاظتی و مراقبتی مانند موسسه نورسما امین در این زمینه قدم به عرصه عمل نهادند و در صدد آن برآمدند که بخشی از این وظیفه خطیر را به عهده بگیرند و شما را در تأمین آسایش و امنیت ساختمان‌ها و شرکت‌ها و انبارها و کوچه و خیابان های شما و ... یاری نمایند.
قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی جمهوری اسلامی موجب نیز امکان و اجازه واگذاری قسمتی از خدمات انتظامی و حفاظتی به ماده 122 مؤسسات با حفظ کنترل و نظارت دقیق پلیس و مدیریت بر نحوه فعالیت‌های بخش خصوصی داده است که در زمینه‌های مختلف از حضور شبگردان و نگهبانان در محلات و مجتمع‌های مسکونی، تجاری و صنعتی تا طراحی، نصب و پشتیبانی سیستم‌های حفاظتی و واردات، تولید، توزیع و نصب سیستم‌های حفاظتی الکترونیکی هشداردهنده در کشور را ساماندهی نماید و این فعالیت‌ها را به عنوان یکی از اقدامات اساسی پلیس در پیشگیری از وقوع جرم در دستور کار قرار دهد.
در این راستا آیین نامه اجرایی ماده ۱۲۲ قانون برنامه چهارم توسعه برابر مستندات قانونی و نظرات کارشناسان امنیتی، انتظامی، قضایی و حقوقی و به استناد ماده ۳۹ آیین نامه بنا به پیشنهاد نیروی انتظامی و اخذ نظریه از وزارت کشور، مورد اصلاح قرار گرفت.
منبع : nnw.org