اهمیت بازی کردن در رشد کودک

اهمیت بازی های عملکردی در رشد و پیشرفت کودکان

آیا تا به حال برای شما پیش آمده است که کودک نوپایتان ساعت‌ها با یک جعبه مقوایی ساده بازی ‌کند؟ یا با قابلمه، تابه و یک تکه کاغذ سرگرم ‌شود؟ کودکان کم‌سن و سال دوست دارند که اشیا ساده را پرت کنند یا آنها را بهم بکوبند و از این کار لذت می‌برند و می‌توانند ساعت‌ها سرگرم شوند. به عنوان یک بزرگسال، از اینکه تا این حد اشیا برای کودک جذابیت دارند و او غرق بازی می‌شود شگفت‌زده می‌شویم. این مرحله از بازی، که بازی های عملکردی نامیده می‌شود، از نوزادی شروع می‌شود و تا سن ۲ سالگی ادامه می‌یابد.

بازی های پلیسی با داشتن اقلام ان می تواند برای کودکان بسیار جذاب باشد. مثلا استفاده از لباس پلیس یگان ویژه بچه گانه و یا استفاده از انواع لباس پلیسی برای هر کودکی پر از هیجان و جذابیت است.

بازی های عملکردی چیست؟

یک فعالیت تکراری که برای کودک جذاب است را بازی های عملکردی می‌نامند. متخصصان بازی عملکردی را اینگونه تعریف می‌کنند: اولین بازی که کودک برای سرگرم کردن خود از اشیا استفاده می‌کند را بازی عملکردی می‌گویند. این بازی می‌تواند شامل باز و بسته کردن اشیاء، پرتاب کردن وسایل، ساختن و خراب کردن قطعات لگو، ، کشیدن یا حل دادن اشیا و کوبیدن آن‌ها به زمین باشد.

اگرچه این فعالیت‌ها تکراری هستند، اما این راهی است تا کودک اطلاعات بیشتری در مورد دنیای اطرافش و خواص اجسام به دست می‌آورد. این کار می‌تواند آن‌ها را برای رشد و ارتقای مهارت‌های پیچیده‌تری آماده کند و به آن‌ها کمک کند تا مهارت‌های حرکتی درشت و ظریف را با تمرین تقویت کنند.

لازم است به طور خلاصه اشاره کنیم که منظور از مهارت حرکتی درشت آن دسته از حرکات است که ماهیچه‌های بزرگ را درگیر می‌کند مثل، سینه خیز رفتن یا راه رفتن و مهارت‌های حرکتی ظریف آن حرکاتی هستند که ماهیچه‌های کوچک مانند دست و انگشتان را درگیر می‌کنند، مانند دست دراز کردن و چنگ زدن. همان‌طور که گفته شد بازی‌های عملکردی با لباس راهنمایی رانندگی معمولا از نوزادی تا نوپایی ادامه دارد.

این بازی های چه فایده‌ای برای کودک شما دارد؟

کودکان عاشق بازی با وسایل ساده‌ای مثل لگو، قابلمه و ماهی‌تابه هستند. اگرچه آن‌ها از تحریک حس ناشی از بازی با این اشیا لذت می‌برند اما مزایای بازی کردن فراتر از تحریک حسی است. این کار به کودک کمک می‌کند علاوه بر رشد و ارتقای مهارت‌های حرکتی درشت و ظریف، مهارت‌های تفکر و زبان را نیز پرورش دهد. برای مثال در زیر چند نمونه از اهمیت بازی های عملکردی در کودکان ذکر شده‌است:

مرتب کردن ماشین‌ها در یک خط با توجه به رنگ آن‌ها

اگرچه یک فعالیت ساده است، اما می‌تواند به کودک کمک کند تا با توجه به ویژگی‌های فیزیکی خاص مانند شکل و رنگ، اشیاء را شناسایی و طبقه‌بندی کند.

جور‌ کردن قطعات

حتی اگر کودک به صورت اتفاقی قطعات را به یکدیگر متصل ‌کند، این بازی بین دست و چشم او هماهنگی ایجاد می‌کند و به مرور کودک یاد می‌گیرد قطعات را چگونه قرار دهد تا با هم جور شوند.

پرتاب کردن اشیاء به دیوار و تماشای برگشت آن

این فعالیت ممکن است منجر به سر و صدای زیاد شود و خطر برخورد اشیا با دیگران را در پی داشته باشد، اما به کودک کمک می‌کند که مفهوم علت و معلول را یاد بگیرد. در واقع با این کار می‌توانید قانون سوم حرکت نیوتون (برای هر عمل، یک عکس‌العمل برابر و مخالف وجود دارد) را از دوران کودکی به او آموزش دهید.

بازی‌ های عملکردی یک عامل اساسی در رشد مهارت‌های شناختی کودک است. بنابراین این وظیفه والدین است که کودک را به انجام این بازی‌ها تشویق کنند و او را از انجام این کار منع نکنند. برخلاف بازی‌های نمایشی، بازی‌های عملکردی به استفاده از اسباب‌بازی‌ها و یا اشیاء به روش‌های مرسوم تمرکز ندارد. به‌ جای آن، کودک به ویژگی‌های فیزیکی اجسام توجه می‌کند و آن را به روش‌های مختلف کشف خواهد کرد.

بازی‌‌های عملکردی یک عامل اساسی در رشد مهارت‌های شناختی کودک است. بنابراین این وظیفه والدین است که کودک را به انجام این بازی‌ها تشویق کنند و او را از انجام این کار منع نکنند. برخلاف بازی‌های نمایشی، بازی‌های عملکردی به استفاده از اسباب‌بازی‌ها و یا اشیاء به روش‌های مرسوم تمرکز ندارد. به‌ جای آن، کودک به ویژگی‌های فیزیکی اجسام توجه می‌کند و آن را به روش‌های مختلف کشف خواهد کرد. پس به این نکته توجه کنید که در اوایل زندگی کودک یک جعبه مقوایی به اندازه یک قطار اسباب‌بازی برای او هیجان‌انگیز خواهد بود. پس برای آموزش مهارت و پرورش قوۀ تخیل و خلاقیت کودک نیاز به صرف هزینه‌های هنگفت برای خریدن اسباب بازی‌های گران قیمت ندارید، بلکه بهتر است به نحوه بازی با اودقت کنید.

چرا بازی برای رشد سلامتی اهمیت دارد؟

همه ما اصطلاح ” ای بابا، این بازی کودکانه است” را شنیده ایم، که بر هر چیز ساده، سبک  و بی اهمیت در قالب طرحواره ای کلی از امور دلالت دارد. اما بازی برای رشد روانی، اجتماعی و جسمانی کودکان مهم است. همه ما می دانیم که کودکان بازی را دوست دارند. اما آنچه نمی دانیم اهمیت بازی در زندگی کودک است. بازی در هر حیطه رشد و نمو کودک نقش مهمی دارد.

بازی وسیله ای برای اندوختن انرژی برای به عمل درآمدن در آینده است، هم چنین مهارت های حرکتی بزرگ و کوچک را تقویت و اصلاح می کند و نیز موجب تقویت بنیه و قوای جسمانی کودکان می شود. یادگیری حسی به شدت از طریق بازی شکل می گیرد. بازی نقش بسزایی در رشد فیزیکی دارد ولو بدون آن بدن قادر به رشد و نمو نرمال نیست.

کودکان به نوعی کنجکاوی طبیعی دست می یابند. آنها دنیای بیرونی خود را با کشف و درک می کنند.  والدین و مربیان نیز باید از این فعالیت یادگیری، با فراهم کردن اسباب بازی ها، عناصر و محیط برای آنها حمایت کنند.

کودک و بازی و دیگر هیچ

با بازی، کودکان می توانند در مورد دنیا چیزهایی بدانند و اطلاعات اساسی برای یادگیری را کشف کنند. از طریق بازی کودکان مفاهیمی اساسی مانند رنگ ها، شمردن و نحو ساختن چیزها و حل مسئله را یاد می گیرند. هر موقع که کودک در حال نوعی بازی است مهارت های تفکر و استدلال به طور مؤثری ایجاد می شوند.

کودکان متصل کردن چیزها به یکدیگر، نقش های گفتگو کردن، اشتراک گذاری و اطاعت از مقررات را از طریق بازی یاد می گیرند. آنها همچنین طریقه پیوستن به گروه و عضوی از تیم بودن را یاد می گیرند. یک کودک از طریق بازی دوستان خود را پیدا و حفظ می کند. بازی نیازهای زیادی از قبیل حس تحقق، دادن و دریافت موفقیت آمیز توجه و نیاز به اعتماد به نفس را برآورده می کند. هم چنین موج بتصور از خود قوی و خشنودی از نظر هیجانی در کودکان می شود. آنها راجع به بی طرفی و وانمود کردن نقش ها و نیز روش های مناسب ابراز هیجاناتی مانند خشم، ترس و ناکامی، استرس و روش های کشف مواجهه با این احساسات یاد می گیرند.

پس کودکِ خود را به بازی کردن تشویق کنید. تصاویر را رنگ بزند، روی نقاشی ها دست بکشد، خانه بسازد و با بلوک های خود شهرها را در ذهنش به طور خیالی تجسم کند، در وسط اتاق نشیمن چادر بزند و به اردو برود؛ احتمالات پایان ناپذیرند. بعلاوه همه ما می دانیم که کودکی دورانی است که می گذرد، پس بگذارید کودکان شما از کودکی خود لذت ببرند!

 بازی ، نیاز اولیه و ضروری کودکان است و هرچه امکان پرداختن آن‌ها به بازی‌های سالم و سازنده بیش‌تر باشد، فکر و ذهن و جسم آن‌ها بهتر پرورش می‌یابد و خصوصیت‌های اجتماعی آن‌ها بهبود می‌یابد. نقش بازی در رشد ذهنی کودک انکارناپذیر است.

بازی رفتار هوشمندانه را تقویت می‌کند و زمینه‌های لازم جهت یادگیری زبان و رشد هوشی و تفکر کودک را فراهم می‌سازد. همه ما می‌دانیم که در هیچ زمانی جز سال‌های اولیه زندگی، بازی تأثیر خود را نشان نمی‌دهد. پس توجه به سال‌های کودکی و تأثیر بازی، ضرورت بسیاری دارد.

کودک هنگام بازی می‌تواند کشف کند چه کسی است و چه توانایی‌هایی دارد، دنیا چیست و چگونه خود را باید با محیط هماهنگ کند. بازی می‌تواند به کودک اعتماد به نفس دهد، بازی کردن بچه‌ها راهی است به سوی شکل گیــری شخصیتـی سالم و مفید. در نتیجه برای این که کودک در آینــده، زندگی خوب و بالنده‌ای داشته باشد، فرایند بازی بسیار ضروری است.

به وسیله بازی، کودک راه‌های برخورد و تعامل با محیط پیرامون خود را فرا می‌گیرد و مهارت‌های اجتماعی و زبانی را کسب می‌کند. بازی، فرصت‌هایی را برای «ابراز وجود» و «خلاقیت» در کودک فراهم می‌کند و نیز راهی مناسب برای تخلیه هیجان‌ها و انرژی‌های اضافی در او است. کودک از طریق بازی با فرهنگ جامعه خویش آشنا می‌شود؛ هنجارها و ارزش‌های اجتماعی را درونی می‌کند و در نهایت، نقش‌های اجتماعی را می‌پذیرد.همچنين کودک از طریق بازی براي بيان آرزوها و اميال خود به رويا و تخيل مي‌پردازند و براي رسيدن به هر آنچه که آرزو دارند خود را با بازي‌هاي تخيلي سرگرم مي‌کنند.

چنان‌چه کودکی را از بازی محروم کنند، موجودیت، سلامت و آینده‌اش را از او ستانده اند. دنیای بدون بازی، از نظر کودک زندانی بیش نیست. بازی، زیرمجموعه سرگرمی است. سرگرمی دارای زیرمجموعه‌های متفاوت و تا حدی مرتبط به یکدیگر است که انواع بازی (از قبیل فکری و جسمی) شاخه‌ای از آن محسوب می‌شود.در حقیقت می‌توان گفت بازی، نوعی سرگرمی با ویژگی‌های زیر است:

لذتبخش و…

توصیه‌هایی در مورد بازی‌های کودکان

موضوع بازی کودکان باید همیشه سعی شود که برگرفته از زندگی خانوادگی، کودکستان، مسافرت‌ها، جشن‌ها، فرهنگ و … آن‌ها باشد.