نحوه استفاده از کپسول آتش نشانی یکی از مهم ترین چیزهایی است که هر فردی باید یاد بگیرد تا در هنگام حریق بتواند در حد امکان و توان خود به اطفاء حریق بپردازد. حفظ خونسردی و عکس العمل سریع در مواجعه با حریق از اصلی ترین مسائل است. سپس نوع آتش و موادی که منجر به حریق شده است شناسایی می شود و متناسب با آن از کپسول مناسب استفاده نمود. همه باید حداقل یک کپسول آتش نشانی در خانه یا محل کار خود داشته باشند. در صورت بروز آتش، امنیت شما و خانه تان بستگی به نحوه استفاده صحیح از کپسول آتش نشانی دارد. در این مقاله سعی کرده ایم نکات و طریقه استفاده درست از کپسول آتش نشانی را قدم به قدم برایتان شرح دهیم.
کپسول آتش نشانی مناسب را انتخاب کنید:
همیشه در هنگام تهیه یک کپسول آتش نشانی ابتدا کلاس های حریق را خوانده بعد از درک کامل از کلاس های آتشسوزی باتوجه به محیط که در آن زندگی یا کار می‌کنید. در نظر بگیرید که چه کپسولی را خریداری کنید تا بهترین عملکرد را برای اطفاء حریق داشته باشد. طبق استاندارد خارجی و سازمان آتش نشانی تولید کننده های خاموش کننده های دستی موظف هستند بر روی تمامی کپسول ها با توجه به ماده اطفاء که درون آن ها وجود دارد کلاس حریقی را که خاموش می‌کند به صورت برچسب روی کپسول ها نصب کنند. با مراجعه به برچسب روی سیلندر های خاموش کننده میتوان خاموش کننده مورد نظر خود را انتخاب کرد.
چه کپسولی مناسب است ؟
کپسول های CO2 یا دی اکسید کربن : برای خاموش کردن حریق تجیهزات برقی و الکتریکی ( کامپیوتر، تابلو برق ، دستگاه ها و سایر تجهیزاتی که جریان برق در آن وجود دارد.
کپسول های پودر و گاز : حریق ناشی از جامدات ( چوب ، کاغذ، مواد پارچه ای و پلاستیکی و …)
کپسول های آب و گاز : مانند کپسول های پودری با قدرت خاموش کنندگی بیشتر برای کاغذ و چوب و مایعات قابل اشتعال
شارژ کپسول آتش نشانی:
نکته بعدی که باید در نظر گرفت شارژ کپسول آتش نشانی هست که باید سالانه شارژ شوند تا بهترین عملکرد را داشته باشند. از ضربه خودن و در معرض افتاب ،آب و یا هرجایی که سبب پوسیدگی کپسول ها شود جدا خود داری شود. سالانه هنگام شارژ کپسول های آتش نشانی به کارشناسان مربوطه میتوان این را یادآوری کرد که همه اجزای کپسول چک شود. کوچک ترین خرابی در کپسول می‌تواند تمامی قدرت را از این نجات دهنده بگیرد و عملا آن را بی استفاده کند .
انواع کپسول آتش نشانی :
اولین موردی که در نحوه کار با کپسول آتش نشانی باید بدانید طبقه بندی های مختلف آتش سوزی ها است و دومین موضوع این است که بدانید با چه نوع آتشی سر و کار دارید و اطمینان حاصل کنید که کپسول شما متناسب با نوع آتش است. کپسول های آتش نشانی با عوامل مختلف شستشو برای مقابله با طبقات خاص آتش سوزی بارگذاری می شوند.
برخی از انواع خاموش کننده ها در برابر آتش سوزی در طبقات خاصی بی اثر خواهند بود ، در حالی که برخی دیگر در واقع می توانند آتش را بدتر کنند. قبل از اقدام به اطفای حریق ، مطمئن شوید که از سوخت آتش سوزی اطلاع دارید و فقط در صورت داشتن نوع خاموش کننده مناسب اقدام کنید. دسته بندی انواع آتش به شرح زیر می باشد :
کلاس A : مناسب برای پارچه ، چوب ، لاستیک ، کاغذ ، پلاستیک های مختلف و آتش سوزی های منظم. عامل خاموش کننده آب یا کف است.
کلاس B : مناسب برای آتش سوزی های بنزین ، گریس و روغن. عامل خاموش کننده یک ماده شیمیایی خشک یا دی اکسید کربن است. خاموش کننده های کوچکتر از 6 پوند ( 2.72 کیلوگرم ) توصیه نمی شود.
کلاس C : مناسب برای آتش سوزی های الکتریکی. عامل خاموش کننده یک ماده شیمیایی خشک یا دی اکسید کربن است.
کلاس D : مناسب برای فلزات قابل احتراق است. عامل خاموش یک ماده شیمیایی با پودر خشک است.
کلاس K : مناسب برای آتش سوزی آشپزخانه از جمله روغن ، چربی و چربی. ماده خاموش کننده ماده شیمیایی مرطوب یا خشک است.
کلاس ABC : این یک کپسول آتش نشانی همه منظوره است که در آتش سوزی های کلاس A ، B و C کار می کند. عامل خاموش کننده یک ماده شیمیایی خشک است.
هنگام آموزش کار با کپسول آتش نشانی به برچسب روی آن ها دقت کنید ، زیرا بر روی آن اطلاعات کامل ذکر شده و نشان می دهد که آن کپسول برای چه دسته آتش سوزی ها مناسب است! اکثر کپسول های آتش نشانی خانگی چند منظوره محسوب می شوند و برای استفاده در کلاس های A ، B و C برچسب گذاری شده اند. کپسول های دسته K وظیفه سنگین تری داشته و باید به صورت جداگانه خریداری شود.
برچسب های اطفاء حریق همچنین شامل نمادهایی است که نشان می دهد این کپسول برای چه نوع آتشی طراحی شده است. اگر علامت قرمز و ضدبدری روی برچسب مشاهده کردید ، این نشان دهنده این است که نمی توانید از این کپسول برای این دسته از آتش استفاده کنید! همچنین در طرز کار کپسول آتش نشانی دقت کنید که آن ها متناسب با سایز آتش سوزی رتبه بندی می شوند.
هرچه رتبه آن بالاتر باشد ، آتش بیشتری را می توانند خاموش کنند. به عنوان مثال آتش کلاس A درجه 1 تا 40 و آتش کلاس B درجه 1 تا 640 دارند. برای کلاس C هیچ رتبه ای وجود ندارد. توجه داشته باشید که کپسول هایی با درجه بالاتر ، اغلب سنگین تر هستند. از این رو در انتخاب سایز آن دقت کنید!
به کار گیری روش مناسب برای اطفاء حریق:
به طور کلی شما سه راه برای خاموش کردن آتش پیش رو دارید که این سه راه هر کدام یکی از ضلع های مثلث آتش را برای شما از بین می برد. و به این صورت به روش های زیر می رسیم:
از بین بردن حرارت: در این روش با استفاده از کپسول آب و گاز و یا آب حرارت موجود در محل آتش سوزی را از بین می بریم.
قطع کردن رسیدن اکسیژن به آتش: به این روش خفه کردن نیز می گویند و شما باید در آن مسیر رسیدن هوا به آتش سوزی را مسدود کنید.
گرفتن مواد سوختنی و از بین بردن عامل آتش سوزی: در این روش شما همه مواد قابل اشتعال را از مسیر آتش سوزی دور می کنید تا آتش چیزی برای تغذیه کردن و گسترش پیدا کردن نداشته باشد.
نحوه استفاده از کپسول آتش نشانی:
یک مسیر خروج فرار واضح را مشخص کنید: قبل از شروع کار با کپسول آتش نشانی بسیار ضروی است. اگر قادر به خاموش کردن آتش نباشید ، باید حتما راه فراری داشته باشید. این مسئله را هنگام تعیین محل کپسول آتش نشانی خود در نظر بگیرید و بعد از بازیابی مطمئن شوید که گزینه های خروج چندگانه را در این نزدیکی دارید. قبل از اینکه از کپسول آتش نشانی برای خاموش کردن آتش استفاده کنید ، رعایت نکات ایمنی بسیار حائز اهمیت است. نزدیکترین خروجی را پیدا کرده و طوری قرار بگیرید که پشت شما به سمت خروجی باشد.
درهنگام اتش سوزی عقب بایستید : در شرایط وقوع آتش سوزی به فاصله مناسب بروید. برد بسیاری از کپسول های آتش نشانی بین 8 تا 12 فوت ( 2.4 تا 3.7 متر ) است. قبل از خالی کردن کپسول ، به سمت آتش حرکت کنید یا از آن دور شوید تا در فاصله 6 تا 8 فوت ( 1.8 تا 2.4 متر ) دور باشید. در نحوه کار با کپسول آتش نشانی هنگامی که آتش را خاموش می کنید و شعله های آتش فرو می نشیند ، می توانید به آن نزدیکتر شوید.
نحوه کار سیلندر خاموش کننده :در هنگام وقوع حوادث و مواقع اضطراری تصمیم گیری درست کار سختی می باشد بنابرین تسلط کار با سیلندر اتش نشانی باعث میشود که هنگام وقوع حادثه از کپسول های آتش نشانی به درستی استفاده کرد.
مراحل اساسی کاربری خاموش کننده ها به صورت اختصار با کلمات مخفف PASS نشان داده می شوند.
Pull: نخستین کار برای استفاده از کپسول کشیدن ضامن روی کپسول است.
Aim: نازل را به سمت محل آتش هدف بگیرید
Squeeze: تقریبا به اندازه 2 متر (8 پا) از آتش فاصله بگیرید و اهرم شیر را فشار دهید تا کپسول خالی شود. اگر اهرم را رها کنید عملیات خالی شدن کپسول قطع میشود
Sweep: با نزدیک شدن به آتش، نازل کپسول را از یک طرف به سمت دیگر، به شکل جارو وار بگیرید و خاموش کننده را به پایین شعله ها بپاشید.
نکات مهم استفاده از کپسول آتش نشانی:
- کپسول های آتش نشانی را در محل های مناسب و در دسترس نصب کنید و شرایط محیطی برای نگهداری آنها را در نظر داشته باشید.
- اگر از چیزی که باعث آتش سوزی شده است اطلاعی ندارید هرگز اقدام به خاموش کردن آن نکنید؛ زیرا امکان انفجار یا انتشار دودهای بسیار سمی در آن مکان وجود دارد و ممکن است موجب آسیب جدی به شما شود.
- اگر نمی دانید در آتش سوزی پیش آمده کدام کپسول مناسب برای اطفاء حریق است، قبل از هر گونه اقدامی با مرکز نیروی آتش نشانی تماس بگیرید.
- اگر در محیط سر بسته بودید و خواستید اقدام به خاموش کردن آتش کنید وضعیت ایستادن تان را طوری تنظیم کنید که درب خروجی پشت سر شما باشد تا هنگام خراب یا تمام شدن خاموش کننده یا هر نوع اتفاق غیرمنتظره دیگر بتوانید سریعاً محل را ترک کنید و در آتش گرفتار نشوید. در فضاهای مسقف حتی امکان درب و پنجره ها را به روی حریق ببندید. با این کار سرعت گسترش آتش کم می شود البته این کار بهتر است بعد از تخلیه افراد از مکان آتش سوزی انجام شود.
- اگر در فضای باز اقدام به خاموش کردن آتش به وسیله خاموش کننده ها کردید، حواستان باشد پشت به باد بایستید با این کار علاوه بر اینکه دود حاصل از حریق، شما را آزار نخواهد داد از هدر رفتن و بازگشت ماده اطفائی جلوگیری می کند.
- خاموش کننده را به محلی امن و دور از حریق منتقل کرده و حتماً در اولین فرصت برای شارژ مجدد اقدام کنید.
- بعد از اطفاء حریق سریعاً کمک آورده و موضوع را گزارش دهید.
- هنگام عملیات اطفاء حریق سعی کنید همراه با یک نفر دیگر باشید تا در صورت لزوم اگر دچار مشکل حادی شدید، آن شخص بتواند شما را از محل دور و درخواست کمک نماید.
- کپسول ها باید با ارتفاع ۱/۵ متر از سطح زمین بر روی دیوار و در معرض دید قرار بگیرد.
- در مکانی نصب شود که نزدیک به در ورودی یا خروجی و به دور از هر گونه وسایل دست و پا گیر باشد.
- سیلندر به هیچ عنوان نباید در معرض تابش نور خورشید یا برف و باران قرار بگیرد.
- کپسول ها را با بست های مخصوص بر روی دیوار نصب کرده و دستورالعمل استفاده از آن را در کنار یا روی آن، قرار دهید.
- حتماً نحوه استفاده از خاموش کننده را به تمامی افراد ساکن در آنجا آموزش دهید.
- الویت در کپسولهای CO2 اطفاء حریق های ناشی از الکتریسته و بردهای الکترونیکی میباشد (تابلو برق، ترانس، تلویزیون، کامپیوتر، اتاقهای سرور، یو پی اس ، و …)
- کپسولهای پودر و گاز اولویت شان حریق های ناشی از جامدات (چوب، کاغذ، لاستیک، پارچه و …) میباشد.
- کپسولهای آب و گاز جهت حریق های ناشی از جامدات مثل کپسولهای پودری میباشد.کپسولهای آب و فوم نیز بیشتر جهت حریق های ناشی از جامدات مثل حریق های پودر و مایعات قابل اشتعال و فلزهای قابل اشتعال (سدیم، پتاسیم، آلومینیوم)
حال که طریقه صحیح استفاده از خاموش کننده حریق را به صورت کامل آموزش دیده تا در صورت نیاز بتوانید از آن استفاده کنید و جان و مال خود را حفظ نمائید، جهت خرید و شارژ کپسول آتش نشانی می توانید با این مجموعه تماس حاصل کرده و سفارش خود را در کمترین زمان در سایت Imeniha.com ثبت کنید.