آیا تا به حال به اطلاعات روی جعبه یا بروشور داروها دقت کرده اید؟ این اطلاعات که به منزله شناسنامه دارو هستند نقش حیاتی در مصرف صحیح و ایمن آن ایفا می کنند. از نام و دوز دارو گرفته تا عوارض جانبی و هشدارهای مصرف همه و همه برای حفظ سلامتی شما ضروری هستند. در این مطلب به بررسی جامع این اطلاعات می پردازیم تا با آگاهی کامل داروها را مصرف کنید.
اطلاعات شناسنامه ای دارو چیست؟
اطلاعات روی بسته بندی دارو
بسته بندی دارو اولین منبع اطلاعاتی شماست. روی جعبه دارو اطلاعات مهمی مانند نام تجاری و ژنریک دارو دوز شکل دارویی شرکت سازنده تاریخ انقضا و شرایط نگهداری درج شده است. همچنین ممکن است بارکد و کد IRC (کد رهگیری اصالت دارو) نیز روی بسته بندی وجود داشته باشد. بررسی این اطلاعات قبل از مصرف دارو بسیار مهم است.
اطلاعات مندرج در بروشور دارو
بروشور دارو راهنمای جامعی است که اطلاعات کامل تری را در اختیار شما قرار می دهد. در این بروشور می توانید موارد مصرف دارو نحوه مصرف عوارض جانبی احتمالی هشدارهای مصرف تداخلات دارویی اطلاعات مربوط به مصرف در دوران بارداری و شیردهی و سایر اطلاعات مهم را مطالعه کنید. مطالعه دقیق بروشور دارو قبل از شروع مصرف به شما کمک می کند تا از مصرف صحیح و ایمن دارو اطمینان حاصل کنید.
نام ژنریک دارو چیست؟
نام ژنریک دارو نام علمی و بین المللی آن است که توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) تعیین می شود. این نام نشان دهنده ماده موثره اصلی دارو است و در تمام دنیا یکسان است. به عنوان مثال نام ژنریک داروی مسکن ایبوپروفن Ibuprofen است. نام ژنریک معمولاً روی بسته بندی دارو در کنار نام تجاری آن درج می شود.
نام تجاری دارو چیست؟
نام تجاری دارو نامی است که شرکت سازنده برای محصول خود انتخاب می کند. این نام معمولاً کوتاه تر و به خاطر سپردن آن آسان تر از نام ژنریک است. به عنوان مثال ایبوپروفن با نام های تجاری مختلفی مانند Advil یا Brufen در بازار موجود است. توجه داشته باشید که داروهای مختلف با نام های تجاری متفاوت ممکن است حاوی یک ماده موثره یکسان باشند.
شرکت تولید کننده دارو
شرکت تولید کننده دارو شرکتی است که مسئول تولید بسته بندی و توزیع دارو است. نام و آدرس شرکت تولید کننده معمولاً روی بسته بندی دارو درج می شود. این اطلاعات به شما کمک می کند تا در صورت بروز هرگونه مشکل یا سوال با شرکت سازنده تماس بگیرید.
شکل دارویی چیست؟
شکل دارویی به فرم فیزیکی دارو اطلاق می شود که می تواند به صورت قرص کپسول شربت آمپول پماد قطره و غیره باشد. شکل دارویی بر نحوه جذب دارو در بدن و سرعت اثرگذاری آن تاثیر می گذارد. انتخاب شکل دارویی مناسب بسته به شرایط بیمار و نوع دارو توسط پزشک تعیین می شود.
دوز دارو چیست؟
دوز دارو به مقدار ماده موثره موجود در هر واحد دارویی (مثلاً هر قرص یا هر میلی لیتر شربت) گفته می شود. دوز دارو بر اساس عواملی مانند سن وزن شدت بیماری و وضعیت کلی سلامتی بیمار تعیین می شود. مصرف دوز مناسب دارو برای اثربخشی مطلوب و جلوگیری از عوارض جانبی ضروری است. هرگز دوز دارو را بدون مشورت با پزشک یا داروساز تغییر ندهید.
موارد مصرف دارو
موارد مصرف دارو شرایط یا بیماری هایی هستند که دارو برای درمان یا تسکین آن ها تجویز می شود. این موارد در بروشور دارو ذکر می شوند. به عنوان مثال داروی ایبوپروفن برای تسکین درد کاهش تب و التهاب استفاده می شود. مصرف دارو برای موارد غیر از موارد ذکر شده در بروشور ممکن است خطرناک باشد.
نحوه مصرف دارو
نحوه مصرف دارو شامل مواردی مانند زمان مصرف (قبل یا بعد از غذا) تعداد دفعات مصرف در روز و روش مصرف (خوراکی تزریقی موضعی و غیره) است. رعایت دقیق نحوه مصرف دارو برای اثربخشی مطلوب و جلوگیری از عوارض جانبی ضروری است. اگر در مورد نحوه مصرف دارو سوالی دارید از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
عوارض جانبی دارو
عوارض جانبی دارو اثرات ناخواسته ای هستند که ممکن است در اثر مصرف دارو بروز کنند. این عوارض می توانند خفیف (مانند تهوع یا سردرد) یا جدی (مانند واکنش های آلرژیک) باشند. در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی غیرمنتظره مصرف دارو را قطع کرده و با پزشک خود مشورت کنید. اطلاعات مربوط به عوارض جانبی احتمالی دارو در بروشور آن ذکر شده است.
هشدارهای مصرف دارو
هشدارهای مصرف دارو اطلاعات مهمی هستند که باید قبل از مصرف دارو به آن ها توجه کنید. این هشدارها ممکن است شامل منع مصرف دارو در برخی شرایط خاص (مانند بارداری یا شیردهی) احتیاط در مصرف دارو در صورت ابتلا به برخی بیماری ها (مانند بیماری های کلیوی یا کبدی) و یا تداخلات دارویی با سایر داروها باشند. مطالعه دقیق هشدارهای مصرف دارو و رعایت آن ها برای حفظ سلامتی شما ضروری است.
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی زمانی رخ می دهند که مصرف همزمان دو یا چند دارو باعث تغییر در اثرگذاری یا عوارض جانبی آن ها شود. برخی از تداخلات دارویی می توانند خطرناک باشند. برای جلوگیری از تداخلات دارویی پزشک خود را از تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای بدون نسخه مکمل های غذایی و داروهای گیاهی) مطلع کنید.
شرایط نگهداری دارو
شرایط نگهداری دارو شامل دما رطوبت و نور مناسب برای نگهداری دارو است. نگهداری صحیح دارو برای حفظ کیفیت و اثربخشی آن ضروری است. معمولاً داروهای مختلف باید در دمای اتاق (بین ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد) و دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت نگهداری شوند. اطلاعات مربوط به شرایط نگهداری دارو روی بسته بندی آن ذکر شده است.
تاریخ انقضای دارو
تاریخ انقضای دارو تاریخی است که پس از آن دارو دیگر نباید مصرف شود. مصرف داروهای تاریخ گذشته ممکن است نه تنها بی اثر باشد بلکه خطرناک نیز باشد. قبل از مصرف هر دارو حتماً تاریخ انقضای آن را بررسی کنید و از مصرف داروهای تاریخ گذشته خودداری کنید.
تفاوت نام ژنریک و نام تجاری دارو در چیست؟
نام ژنریک نام علمی دارو و نام تجاری نامی است که شرکت سازنده برای محصول خود انتخاب می کند.
چرا باید به تاریخ انقضای دارو توجه کرد؟
مصرف داروهای تاریخ گذشته ممکن است بی اثر باشد یا عوارض جانبی ایجاد کند.
اگر عوارض جانبی دارو بروز کرد چه باید کرد؟
مصرف دارو را قطع کرده و با پزشک خود مشورت کنید.
چگونه می توان از تداخلات دارویی پیشگیری کرد؟
پزشک خود را از تمام داروهای مصرفی خود مطلع کنید.
بهترین شرایط نگهداری دارو چگونه است؟
معمولاً در دمای اتاق دور از نور و رطوبت.
چه عواملی بر دوز دارو تاثیرگذارند؟
سن وزن شدت بیماری و وضعیت سلامتی بیمار.
آیا مصرف دارو در دوران بارداری و شیردهی مجاز است؟
باید با پزشک مشورت شود و برخی داروها ممنوع هستند.
اگر یک نوبت مصرف دارو فراموش شد چه باید کرد؟
به محض یادآوری دارو را مصرف کنید مگر اینکه نزدیک نوبت بعدی باشد.
آیا می توان داروهای بدون نسخه را با داروهای تجویزی مصرف کرد؟
بهتر است قبل از مصرف همزمان با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
