اگر یکی از پاهای شما یا فرزندتان کوتاه‌تر از پای دیگر است در اصطلاح پزشکی به این وضعیت اختلاف طول دو پا گفته می‌شود. اختلاف طول دو پا می‌تواند از نیم اینچ تا اینچ متغیر باشد. هرچه میزان این اختلاف بیشتر باشد الگوی راه رفتن و تغییر حالت طبیعی بدن بیشتر احساس خواهد شد. این امر می‌تواند به مواد متعددی مانند مشکلات ران، زانو، قوزک و کژپشتی بیانجامد.
علل
اختلاف اندازه دو پا زمانی ایجاد می شود که اندازه پاهای کودک در هنگام تولد باهم برابر نباشند یا درشت نی او قوس داشته باشد. در اکثر موارد هیچ دلیل شناخته شده‌ای برای کوتاهی پا وجود ندارد. کوتاهی پا می‌تواند در پی یک مشکل مادرزادی رخ دهد و منجر به عدم مطابقت ران ها شود، مانند درون خمیدگی لگن یا از جا دررفتگی مفصل ران.
در بخش زیر به سایر علل کوتاهی پا اشاره می‌کنیم:
- شکستگی یا سایر جراحات:هرگونه آسیبی که به استخوان یک پا وارد شود می‌تواند رشد آن را مختل کند حال آنکه استخوان دیگر به طور طبیعی به رشد خود ادامه دهد. برخی شکستگی‌ها می‌تواند منجر به رشد بیش از حد استخوان در مرحله التیام شود-این مساله در خصوص آسیب استخوان ران رایج است.
- التهاب مغزاستخوان یا سایر بیماری‌های استخوانی: این مساله می‌تواند به رشد استخوان آسیب برساند و به مرور زمان باعث کوتاه شدن پا شود.
- سرطان استخوان و درمان آن می‌تواند بر رشد استخوان تاثیر بگذارد.
- فلج مغزی و سایر مشکلات عصبی ماهیچه‌ای: این شرایط می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در وضعیت بدن شود و به اختلالات حرکتی بیانجامد.
علائم
علائم کوتاهی پا با توجه به اختلالات طول پا و علل ایجاد کننده این وضعیت، در هر کودک متفاوت است. در بخش زیر برخی از علائم شایع را ذکر می‌کنیم:
- کوتاه بودن یک پا نسبت به پای دیگر (این حالت همیشه دیده نمی‌شود)
- مشکلاتی که در وضعیت اندام‌ها به وجود می‌آید مانند کج شدن شانه
- مشکلات مربوط به راه رفتن مانند لنگیدن یا راه رفتن روی پنجه
- کشیده شدن بیش از حد زانو در پای کوتاه و خم شدن آن در پای دیگر
- احساس درد در کمر، زانو، ران، یا قوزک پا
انواع کوتاهی پا
به طور کلی اختلاف طول پا به دو دسته تقسیم می‌شود.
- اختلاف ساختاری: این حالت زمانی رخ می‌دهد که استخوان ساق یا ران یک پا کوتاه تر از استخوان ساق یا ران پای دیگر باشد.
- اختلاف کنشی: این حالت زمانی رخ می‌دهد که اندازه استخوان‌ها یکسان است اما وجود مشکلاتی در پا، قوزک، زانو، ران یا لگن باعث ازبین رفتن تقارن بین پاها می‌شود.
تشخیص
اولین مرحله در تشخیص اختلاف طول پا، بررسی وضعیت جسمانی و پیشینه کامل پزشکی بیمار توسط جراح ارتوپد است. پزشک پاهای بیمار را بررسی می‌کند و از یک بالشتک چوبی برای ایجاد تعادل درپاها استفاده می‌کند. او همچنین وضعیت راه رفتن بیمار را بررسی می‌کند تا بتواند اختلاف پاها را به خوبی ارزیابی کند. ممکن است پزشک از بیمار بخواهد پای کوتاه تر خود را روی بالشتک قرار دهد و هرگاه احساس راحتی کرد به پزشک اطلاع دهد. در برخی موارد، عکسبرداری توسط اشعه ایکس می‌تواند ارزیابی دقیق‌تری از میزان اختلاف دو پا را در اختیار پزشک قرار دهد.
درمان
- روش‌های درمانی مختلفی برای اختلاف طول دو پا وجود دارد که برخی از آنها شامل عمل جراحی است. جراح ارتوپد براساس موارد زیر در خصوص گزینه‌های درمانی موجود با بیمار صحبت می‌کند:
- سن بیمار، وضعیت کلی سلامت و پیشینه پزشکی
- اندازه اختلاف طول دوپا
- میزان تحمل بیمار برای انجام اقدامات پزشکی ویژه، داروها و روش‌های درمانی
- انتظارات یا اولویت ها
از آنجایی که کودکان درحال رشد‌اند، هدف از درمان آنها اصلاح اختلاف دوپا است که در بزرگسالی نمایان می‌شود. این امر بدان معناست که ارزیابی دقیق وضعیت رشد کودک حائزاهمیت است. جراح ارتوپد کودکان به منظور ارزیابی میزان اختلاف دوپا در دوران بزرگسالی، یک یا دو سال قبل از عمل وضعیت رشد کودک را مورد بررسی قرار می‌دهد. باید به خاطر داشت که همیشه هدف از درمان، برابر کردن طول پاها نیست. به عنوان مثال برخی از بیمارانی که دچار مشکلات عصبی ماهیچه‌ای اند و از ضعف یا فلج عضله در پای کوتاه خود رنج می‌برند با اصلاح پاها به میزان یک یا دو سانتیمتر، عملکرد آنها بهبود می‌یابد. اگر اختلاف طول دو پا شدید نباشد، کمتر از یک اینچ،می‌توان از روش‌های غیر جراحی برای اصلاح آن بهره گرفت.
کفی‌های طبی
جهت دریافت نوبت مشاوره و یا رزرو وقت تشخیص و درمان کوتاهی پا با شماره‌های…………………تماس بگیرید.
در بعضی موارد نادر که عضو درگیر کوتاه‌تر است(8اینچ یا بیشتر)و نمی‌توان آن را به طور مناسب ترمیم کرد، یا بیمار تحمل روش‌های افزایش طول عضو مربوطه را ندارد می‌توان قطع عضو مذکور و از اعضای مصنوعی بهره گرفت. پزشک با توجه به استخوانی که درگیر شده است اعضای مصنوعی‌ای را تجویز می‌کند که یا به بخش‌های زیر زانو و یا بالاتر از آن مربوط است و دارای یک زانوی مکانیکی است.
ورزش
بیمارانی که دچار اختلاف طول دو پا هستند معمولا روی پای کوتاه تر خود دراز می‌کشند. این کار باعث ناهماهنگی پاها می‌شود که با اعمال فشار بیشتر بر کمر، زانو، و ران به درد و ناراحتی منجر می‌شود. ورزش کردن می‌تواند با تقویت بدن، کشیدگی بیش از حد را مدیریت کند و فشار مفاصل را کم کند. پزشکان انجام دادن این ورزش را به عنوان بخشی از درمان اولیه بیمار پیشنهاد می‌کنند که باعث کاهش کمردرد می‌شود. به پشت دراز بکشید و پاهارا به سمت بیرون بکشید. انگشتان خود را به سمت پائین و سپس به سمت بالا تکان دهید. مفاصل قوزک پا حرکت خواهد کرد. این تمرین را ده بار انجام دهید. ازهمان نقطه شروع، یک زانو را خم کنید و پا را در امتداد زمین به سمت کپل سپس مجددا به سمت عقب برگردانید. این تمرین را در هر پا ده بار انجام دهید.
جراحی کوتاه کردن و افزایش طول پا
معمولا هنگامی که کودک به دوران بزرگسالی رسیده و اختلاف طول پای او بین دو تا شیش سانتیمتر باشد انجام عمل‌های جراحی برای کوتاه کردن یا افزایش طول پا پیشنهاد می‌شوند. عمل‌های جراحی مربوط به کوتاه کردن پا ایمن تراند و در مقایسه با عمل جراحی افزایش طول پا با عوارض کمتری همراه‌اند. اگر اختلاف طول پا بیش از 4 سانتی متر باشد ازعمل‌های جراحی افزایش طول پا استفاده می‌شود. در این عمل ممکن است به منظور رشد پای کوتاه و برابری ان با پای دیگر، رشد پای نرمال محدود گردد.