تنیس البو (اپیکوندلیت جانبی) و یا تنیس البو بازان، عارضه‌ای است که با درد در استخوان جانبی آرنج مشخص می‌شود. با شنیدن نام تنیس البو، بسیاری از افراد تصور میکنند که این عارضه فقط مختص تنیس بازان است اما بر خلاف تصور، این عارضه بین 1 تا 3 درصد از بقیهی جمعیت را نیز درگیر می‌کند. تنیس البو بیشتر در افراد بین 45 تا 55 سال رخ می‌دهد. خطر این عارضه با انجام دادن کارهای مکرر دستی (خم شدن پی‌درپی و صاف کردن آرنج)، سابقه درد روتاتور کاف، سندرم تونل کارپال و استفاده از گلوکوکورتیکوئید خوراکی افزایش مییابد. انواع مختلفی از درمان‌ها معمولاً برای این بیماری استفاده می‌شود که در برخی موارد بکار بردن چندین روش درمانی به‌طور هم‌زمان تأثیر بیشتری در بهبودی و کاهش درد حاصل از این عارضه دارد. قسمت اصلی درمان تنیس البو بازان، پوشیدن بریس تنیس البو در کنار تمرینات فیزیوتراپی است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد روش های درمان جدید تنیس البو، مشاوره با متخصصین ما یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره‌های ۰۲۱۲۶۷۲۲۰۰۳ و ۰۲۱۲۶۷۲۲۰۰۴ تماس حاصل فرمایید.
علت تنیس البو چیست؟
تنیس البو نوعی آسیب فشار تکراری است که در اثر استفاده بیش‌ازحد از تاندون و بهبودی نامناسب تاندون ایجاد می‌شود. علاوه بر این، عضله اکستنسور ماهیچه کوتاه بازکننده مچ به زند بالایی (Extensor carpi radialis brevis muscle) در این آسیب نقش اساسی دارد.
آزمایش‌های اولیه نشان می‌دهد که تنیس البو در درجه اول ناشی از فشار بیش‌ازحد بوده است. بااین‌حال، مطالعات نشان می‌دهد که ترومائی از قبیل ضربات مستقیم به اپیکوندیل، کشش ناگهانی با نیرو و فشار زیاد باعث ایجاد بیش از نیمی از این آسیب‌ها می‌شود. همچنین گفته می‌شود که نادرست بازی کردن ورزش تنیس ممکن است باعث شود مراحل اولیه‌ی آسیب تنیس البو به دلیل شوک در هنگام ضربات اشتباه به توپ ایجاد شود.
علائم و نشانه‌ها
موارد زیر از نشانه‌های بیماری مفصلی-عضلانی تنیس البو می‌باشند:
- درد در قسمت بیرونی آرنج (اپیکوندیل جانبی)
- حساسیت و تحریک نقطه‌ای در قسمت اپیکوندیل جانبی – قسمت برجسته‌ای از استخوان واقع در قسمت بیرونی آرنج
- درد ناشی از گرفتگی و حرکات مچ دست، به‌خصوص کشش مچ دست و حرکات بلند کردن
- درد ناشی از فعالیت‌هایی که شامل استفاده از عضلاتی می‌شود که سبب کشیده شدن مچ دست می‌گردد (مثلاً ریختن یک ظرف مایع، بلند کردن جسمی درحالی‌که کف دست رو به پایین است، جارو کردن، به‌خصوص در مواردی که حرکت مچ دست لازم است
علائم مرتبط با تنیس البو شامل این موارد هستند، اما تنها به این علائم محدود نمی‌شود: کشیده شدن درد از قسمت خارج آرنج تا ساعد و مچ، درد در حین کشیدگی مچ، ضعف ساعد، یک گرفتگی دردناک در هنگام تکان دادن دست یا چرخاندن دستگیره در ناتوانی در نگه داشتن وسایل نسبتاً سنگین در دست. درد ناشی از این عارضه، شبیه به بیماری معروف به آرنج گلف بازان (golfer’s elbow) است، با این تفاوت که درد و ناراحتی در قسمت داخلی آرنج رخ می‌دهد.
تشخیص
برای تشخیص تنیس البو، دکتر فیزیوتراپی تست‌هایی را انجام می‌دهد که در آن فشاری را بر روی ناحیه آسیب دیده وارد می‌کند درحالی‌که از بیمار می‌خواهد آرنج، مچ دست و انگشتان خود را حرکت دهد. پرتونگاری ایکس (عکس‌برداری رادیولوژی) می‌تواند علل بروز درد را که بی‌ارتباط با تنیس البو هستند، ازجمله شکستگی یا آرتروز، تأیید و تشخیص دهد. سونوگرافی و تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) از دیگر ابزارهای مفید و قابل اعتماد برای تشخیص هستند اما به دلیل هزینه زیاد، اغلب از انجام آن‌ها جلوگیری می‌شود. تصویربرداری MRI می‌تواند مایع و تورم اضافی موجود در ناحیه آسیب‌دیده در آرنج را تأیید کند، مانند نقطه اتصال بین استخوان ساعد و اکستانسور کارپی رادیالیس برویس.
تشخیص از طریق بررسی علائم و نشانه‌های بالینی که متمایز و مشخص هستند، انجام می‌شود. وقتی که آرنج کاملاً کشیده شده است، بیمار نقاط درد و تحریک را در ناحیه‌ی آسیب دیده بر روی آرنج احساس می‌کند – که از عضله اکستانسور کارپی رادیالیس برویس از اپیکوندیل جانبی (extensor carpi radialis brevis) منشأ می‌گیرند. همچنین با خم شدن مچ دست منفعل و کشش مقاومتی مچ دست تست (Cozen درد احساس خواهد شد. کشش مقاومتی انگشت میانی، ممکن است نشان دهنده‌ی درگیری ماهیچه کوتاه بازکننده انگشتان (Extensor Digitorum) نیز باشد. این تست‌ها برای پیش‌بینی و سنجش بیماری استفاده می‌شود.
درمان تنیس البو
چندین توصیه در مورد پیشگیری، درمان و جلوگیری از عود این بیماری وجود دارد که تا حد زیادی نتایج مثبتی را حاصل کرده است، ازجمله حرکات کششی و تمرینات تقویتی پیش‌رونده برای جلوگیری از تحریک مجدد تاندون و سایر اقدامات ورزشی.
دارو
مسکن‌هایی مانند پاراستامول و ایبوپروفن ممکن است به کاهش این درد کمک کنند و در صورت نیاز باید از آن‌ها استفاده کنید. حتماً باید به طور منظم و در دوز توصیه‌شده این داروها را مصرف کنید تا بتوانید درد را کنترل کنید و بتوانید ورزشتان را ادامه دهید. صبر نکنید تا درد شما شدید شود و بعد این دارو را مصرف کنید. همچنین می‌توانید کرم‌ها و پمادهای ضدالتهابی را مستقیماً روی ناحیه دردناک بمالید.
اگر باردار هستید و یا آسم، سوءهاضمه یا زخم معده دارید تا زمانی که با پزشک یا داروساز خود صحبت نکرده‌اید، نباید ایبوپروفن یا آسپیرین مصرف کنید. داروها می توانند عوارض جانبی داشته باشند، بنابراین باید لیبل آن را با دقت بخوانید و در صورت داشتن هرگونه سؤال در مورد آن با پزشک خود مشورت کنید.
تزریق استروئید
اگر در طی 2 تا 4 هفته دردتان کاهش نیابد، باید به پزشک یا دکتر فیزیوتراپی خود مراجعه کنید. آن‌ها ممکن است تزریق استروئید را برای ناحیه‌ی دچار درد انجام دهند. یک تزریق احتمالاً تمام چیزی است که شما نیاز دارید، اگرچه ممکن است بعد از 2 تا 3 هفته بعد از این تزریق، هنوز باید آرنج خود را استراحت دهید. کمی احتمال وجود دارد که چند ساعت بعد از تزریق درد بدتر شود، گاهی اوقات این درد تا 48 ساعت ادامه خواهد داشت.
بریس
ثابت شده است که استفاده از بریس در درمان تنیس البو مؤثر است. برای این عارضه، دو نوع بریس معمول و متداول استفاده می‌شود، یک باند مخصوص تنیس البو یا قلاب اپی کوندیل (معمولاً به عنوان یک بريس كانترفورس) و یک آتل مچ دست استفاده می‌شود. کار بريس كانترفورس، ایجاد فشار بر روی تاندون‌های زیر آرنج است که باعث کاهش میزان تنش در اپی کندیل جانبی می‌شود. اسپلینت ها یا آتل‌های مچ دست، با محدود کردن میزان حرکت در مچ، باعث کاهش کشش اپی کوندیل جانبی می‌شود. هر دو در درمان تنیس البو به یک اندازه مؤثر هستند. اگرچه از بريس كانترفورس بیشتر استفاده می‌شود زیرا کاربردی‌تر است و ظاهری زیباتر دارد. استفاده از بریس اغلب همراه با فیزیوتراپی بکار برده می‌شود.
فیزیوتراپی
اگر درد آرنج شما روی فعالیت شما تأثیر می‌گذارد و دائمی است، از پزشک خود در مورد مراجعه نزد یک فیزیوتراپیست سوال کنید. فیزیوتراپی اصلی‌ترین درمان برای تنیس البو است و شواهد محکمی در اثربخشی این درمان وجود دارد. برخی از توصیه‌ها و روش‌های معمول دکتر فیزیوتراپی برای درمان تنیس البو به شرح زیر است:
- استراحت نسبی – ممکن است یک دوره کوتاه استراحت و دست کشیدن از فعالیت‌های تشدید کننده، برای شروع بهبودی لازم باشد. یک روند فیزیوتراپی موفقیت آمیز شامل بازگشت مجدد و تدریجی به فعالیت پس از آنکه بیمار به برنامه تمرینی اکسنتریک واکنش خوبی نشان داد.
- استفاده از یخ – آموزش بیمار در استفاده از یخ حائز اهمیت است. یخ باید بلافاصله پس از اتمام فعالیت‌های تشدید کننده (ورزش، کار و غیره) استفاده شود.
- درمان دستی – از تکنیک‌های آزادسازی بافت نرم برای جلوگیری از چسبندگی در محل اتصال تاندون و برای آزادسازی سفتی گروه عضلانی مقابل (عضلات فلکسور) استفاده می‌شود. اگر در طی ارزیابی، مشخص شود که ستون فقرات گردنی نیز در این عارضه درگیر است، ممکن است در ستون فقرات گردن رحم درمان‌های مفصلی اعمال شود. موبیلیزاسیون (حرکت دادن) مفصل در قسمت آرنج، به بهبود توانایی در گرفتن اشیا، کاهش درد و بهبود عملکرد کمک می‌کند.
تکنیک‌های کمکی – ثابت شده است که اولتراسوند تراپی می‌تواند سرعت التهاب را در سطح سلولی تسریع می‌کند و برای استفاده در قسمت اپی کندیل جانبی مفید واقع شده است. تأثیر اولتراسوند همچنین برای بهبود مقاومت کششی تاندون به اثبات رسیده است. تحریک الکتریکی می‌تواند در ایجاد “بلوک عصبی” در پایان درمان برای محدود کردن / جلوگیری از درد ناشی از درمان دستی یا تمرین ورزشی مفید باشد.
- تیپینگ (چسب زدن) – ثابت شده است که تکنیک‌های مخصوص چسب زنی (تیپینگ) باعث کاهش درد و افزایش “میزان توانایی در گرفتن اشیاء بدون درد” می‌شوند. استفاده از نوارچسب‌های مخصوص باعث کاهش بار مکانیکی در مکانیسم تاندون اکستانسور می‌شود و موجب بهبودی شده و تنش را از فعالیت‌های تشدید کننده محدود می‌کند.
- لیزر درمانی کم‌توان که در دوزها و طول موج‌های مشخصی مستقیماً وارد قسمت‌های جانبی تاندون آرنج می‌شود و چه به‌تنهایی و چه همراه با یک برنامه‌ی تمرینات ورزشی، موجب كاهش درد در كوتاه مدت و ناتوانی كمتری در بیماران مبتلا به تنیس البو می‌شود.
- از دیرباز، طب سوزنی (سوزن خشک) در انواع مختلفی از دردها و آسیب‌های تاندونی و درد منشأ عضلانی رواج داشته است. حتی در مورد اپی کوندیلیت جانبی، طب سوزن نیز توسط بسیاری از فیزیوتراپیست ها در سراسر جهان به‌طور گسترده استفاده می‌شود. اعتقاد بر این است که طب سوزنی باعث ایجاد یک آسیب محلی کوچک به منظور به کار گیری فاکتورهای رشدی مختلف و مطلوب در مجاورت محل مورد نظر می‌شود. طب سوزنی همچنین با هدف ایجاد پاسخ انقباضی موضعی (LTR) در عضلات اکستانسور انجام می‌شود، زیرا در برخی موارد از تنیس البو، عضلات اکستانسور ساعد دارای نقاط محرک هستند که خود می‌تواند منبع اصلی درد باشد.
برنامه تمرینی باید خاص هر فرد باشد
بهترین حرکات اصلاحی برای درمان عارضه تنیس البو در این قسمت آورده شده است. فراموش نشود که این حرکات ورزشی باید تحت نظر دکتر فیزیوتراپی و مطابق با دستورات وی انجام شود.
چرخش مچ دست
برای انجام این ورزش:
- آرنج خود را تا زاویه نود درجه خم کرده و دست خود را نگه دارید، کف دستتان به سمت بالا باشد.
- مچ دست خود را به آرامی بچرخانید تا کف دست شما حالا رو به پایین باشد.
- 5 ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی رها کنید.
- 3 ست 10 تایی از این تمرین را انجام دهید.
چرخش مچ دست با وزنه
تمرین بالا را انجام دهید، درحالی‌که یک وزنه‌ی سبک (مثلاً یک قوطی کنسرو لوبیا) در دست دارید
بالا کشیدن مچ دست (با کف دست رو به بالا)
برای انجام این ورزش:
- آرنجتان را تا زاویه‌ی نود درجه خم کنید.
- یک وزنه‌ی سبک (مثلاً یک قوطی کنسرو لوبیا) را در دستتان بگیرید.
- مچ دستتان را به آرامی به سمت بدنتان خم کنید.
- این تمرین را در 3 ست 10 تایی انجام دهید.
خم کردن آرنج
برای انجام این ورزش:
- صاف بایستید و دستتان را در کنار بدنتان پایین بیاورید.
- دستتان را به‌آرامی رو به بالا خم کنید تا جایی که دستتان به روی شانه‌هایتان برخورد کند.
- این حالت را برای 15 تا 30 ثانیه نگه دارید
- این حرکت را 10 بار تکرار کنید.
کشش و راست کردن آرنج
برای انجام این ورزش:
- دستتان را صاف جلوی خود نگه دارید درحالی‌که کف دست رو به پایین باشد، به آرامی مچ دست خود را به سمت پایین خم کنید.
- از دست مخالف به دست کشیده شده به سمت بدن خود فشار وارد کنید و 15 تا 30 ثانیه نگه دارید.
- مچ دست خود را صاف کنید.
- دست کشیده شده را به آرامی رو به عقب خم کنید و از دست مخالف برای کشیدن انگشان به سمت عقب استفاده کنید.
- 15 تا 30 ثانیه نگه دارید. 3 ست از این حرکت را برای هر مچ انجام دهید.