شانه نسبت به سایر بخشهای بدن، دامنه حرکتی وسیع و متنوع‌تری دارد. شانه، یک مفصل گوی و کاسه است که حرکت آن، عمدتا بر پایه اتصال توپ و سوکت بالای استخوان بازو و سوکت تیغه شانه میسر میشود. عارضه شانه یخ زده یا شانه منجمد جزو اختلالات شایع مربوط به شانه است که منجر به درد (تا ۲ الی ۹ ماه)، سفتی و خشکی (تا ۴ الی ۱۲ ماه) و از دست دادن دامنه حرکتی نورمال شانه (تا ۵ الی ۲۴ ماه) میشود. این عارضه میتواند فرد را از نظر جسمانی کاملا ناتوان کند و در صورت عدم درمان، ممکن است به مرور زمان وخیم‌تر نیز بشود. عارضه شانه یخ زده میتواند به طور جدی در توانایی فرد در انجام فعالیت‌های روزمره نظیر پوشیدن لباس، استحمام یا حتی در فعالیت شغلی وی نیز اختلال ایجاد کرده و او را با مشکل مواجه کند. این عارضه میتواند مانع از حرکت دست به سمت بالا، به پهلو یا در عرض سینه شود و حتی چرخش دست به سمت پشت بدن را نیز مشکل کند که در اینصورت شما دیگر نمی‌توانید پشت خود را بخارانید یا مثلا کت خود را بپوشید.
عارضه شانه یخ زده عمدتا افراد بین ۴۰ تا ۶۰ سال را درگیر کرده و در زنان بیشتر از مردان رخ می دهد. گاها این یخ زدگی شانه در اثر جراحت، جراحی، بیماری یا بی حرکتی طولانی مدت شانه رخ میدهد. عارضه شانه یخ زده در برخی موارد در نتیجه جراحی قلب یا مغز نیز ممکن است رخ دهد. ابتلا به انواع دیابت نیز خطر بروز این عارضه را افزایش میدهد. در اغلب موارد، علت این عارضه ناشناخته و مبهم است. خوشبختانه، انجماد شانه قابل رفع است، اما با این حال بهبودی کامل زمانبر خواهد بود. در پی ابتلا به عارضه شانه یخ زده میتوانید با مراجعه به پزشک مجرب و ماهر، خطرات و عوارض جانبی ناشی از آنرا کاهش دهید.
فهرست محتوا
- 1 مزایای درمان شانه یخ زده با تکنیک بلوک عصبی یا مسدود کردن عصب
- 2 کاندیدای مناسب برای درمان شانه یخ زده با بلوک عصبی
- 3 اقدامات و تکنیک‌های آماده سازی بیمار جهت دریافت تزریق بلوک عصبی برای درمان شانه یخ زده
- 4 رویه درمان شانه یخ زده با تزریق بلوک عصبی
- 5 روند بهبودی و ریکاوری بعد از درمان شانه یخ زده با تکنیک بلوک عصبی
- 6 خطرات و عوارض جانبی درمان شانه یخ زده با تزریق بلوک عصبی
- 7 سوالات متداول
مزایای درمان شانه یخ زده با تکنیک بلوک عصبی یا مسدود کردن عصب
روشهای درمانی متعددی را میتوان برای درمان عارضه شانه یخ زده بکار گرفت اما ثابت شده است که تکنیک بلوک عصبی، مزایای زیادی برای رفع انجماد شانه و شانه درد دارد. برخی از مزایای این روش درمانی عبارتند از:
- سرپایی بودن این روش درمان
- ایمن و موثر بودن روش درمان
- بهبود دامنه حرکتی شانه
- کاهش احتمال وابستگی فرد به داورهای افیونی پس از جراحی
- تسکین درد عالی در حین و بعد از جراحی
- نیاز کمتر بیمار به داروهای مسکن و ضد درد قوی که مصرف آنها ممکن است باعث ایجاد خواب آلودگی یا بیماری در برخی از افراد شود
- اجتناب از اعمال بیهوشی عمومی و خطرات و عوارض جانبی مرتبط با بیهوشی
- تسریع روند بهبودی و ترخیص زودهنگام از بیمارستان
- این روش درمان حداقل عوارض جانبی را دارد
کاندیدای مناسب برای درمان شانه یخ زده با بلوک عصبی
چنانچه درد مزمن شانه داشته باشید یا به عارضه شانه یخ زده دچار شده باشید و سایر درمان‌های محافظه کارانه برای شما کارساز نبوده باشند، ممکن است کاندیدای مناسبی برای درمان این عارضه با تزریق بلوک عصبی باشید. بیمارانی که از درد مربوط به یک یا چند رشته عصب خاص در این ناحیه رنج میبرند میتوانند از مزایای درمان بلوک عصبی بهره‌مند شوند. بلوک عصبی روشی است که برای بیماران بعد از جراحی نیز استفاده میشود. اگر موارد زیر شامل شما شوند ممکن است کاندیدای مناسبی برای دریافت این درمان نباشید:
- وجود عفونت در محل تزریق
- مصرف داروهای رقیق کننده یا ضد انعقاد خون و یا ابتلا به انواع اختلالات خونی
- سابقه اختلالات عصبی در عصب ناحیه تزریق
اقدامات و تکنیک‌های آماده سازی بیمار جهت دریافت تزریق بلوک عصبی برای درمان شانه یخ زده
آماده سازی عمومی
اطلاعات و نکات زیر جهت مطمئن شدن از تاثیرگذار بودن این روش درمانی برای تسکین درد شما، حائز اهمیت است. حتما قبل از مراجعه به پزشک یا بیمارستان جهت انجام این درمان، توصیه‌ها و نکات زیر را به دقت مطالعه کرده و از آنها پیروی کنید، چرا که در صورت عدم پیروی از این نکات ممکن است این روش درمانی برای شما موثر واقع نشود. در صورتی که هریک از موارد زیر در مورد شما صدق کند، حتما باید پزشک خود را از آن مطلع کنید:
- شما به دیابت مبتلا هستید و جهت کنترل دیابت خود دارو مصرف می‌کنید.
- اخیراً در بیمارستان بستری بوده‌اید.
- نتیجه آزمایش غربالگری استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین (MRSA) شما مثبت بوده است.
- بدن شما عفونت دارد و در حال حاضر داروی آنتی بیوتیک مصرف می کنید.
- احتمال بارداری شما وجود دارد.
گاها تزریق بلوک عصبی، تحت داروی آرامبخش انجام میشود (در این حالت دارویی برای ایجاد حس خواب‌آلودگی و آرامش به بیمار داده میشود اما بیمار بیهوش نخواهد بود). در صورتی که داروی آرامبخش به شما داده شود باید از صبح غذایی مصرف نکرده و ناشتا باشید. در صورت نیاز میتوانید تا حداکثر ۲ ساعت قبل از وقت ویزیت، نوشیدنی مانند چای یا قهوه بدون شیر مصرف کنید.
اگر مبتلا به دیابت هستید و جلسه درمانی شما صبح هنگام است، نباید صبحانه یا داروهای صبحگاهی خود را مصرف کنید. اگر درمان شما بعد از ظهر خواهد بود، میتوانید صبحانه میل کنید و تا قبل از ساعت ۷ صبح داروهای خود را طبق برنامه زمانی مصرف کنید.
توجه داشته باشید که ممکن است سطح قند خون شما بدلیل استفاده از داروهای استروئیدی افزایش یابد و تا چند روز بعد از دریافت این درمان نیز همچنان بالا بماند. از اینرو، توصیه میشود که تا یک هفته بعد از دریافت این درمان، قند خون را مرتبا کنترل کنید. حتما به محض مراجعه برای درمان، به پزشک اطلاع دهید که دیابت دارید تا پزشک دیابت شما را ارزیابی کند.
رویه درمان شانه یخ زده با تزریق بلوک عصبی
قبل از شروع درمان و محض احتیاط، لوله پلاستیکی نازکی به نام کانولا در ورید دست یا بازوی شما قرار داده میشود تا در صورت بروز هرگونه مشکل در طول عمل، از طریق این کانولا دارو تزریق شود.
برای شروع عمل، پس از ضدعفونی کردن شانه، بی حس کننده موضعی بصورت زیر جلدی تزریق میشود تا ناحیه کاملا بی حس شود. سپس به کمک تصاویر تهیه شده با اشعه ایکس یا تحت هدایت تصاویر سونوگرافی، سوزن نازکی وارد شانه میشود. زمانی که سوزن در محل مناسب قرار گرفت، بی حس کننده موضعی در ترکیب با استروئید یا گاها بدون ترکیب با آن، به نزدیکی عصب تزریق میشود. تزریق بلوک عصبی معمولاً ۳ الی ۵ دقیقه طول میکشد.
روند بهبودی و ریکاوری بعد از درمان شانه یخ زده با تکنیک بلوک عصبی
پس از حدودا ۱ ساعت استراحت، میتوانید از جای خود بلند شوید. زمانی که قادر به راه رفتن باشید میتوانید با کمک همراه خود به منزل برگردید. تا چند روز آینده، شانه و دست خود را به آرامی حرکت دهید اما پس از گذشت این مدت میتوانید دامنه حرکتی و میزان فعالیت خود را بتدریج افزایش دهید. فعالیت‌های ساده اعم از پیاده روی، دوچرخه ثابت یا شنا میتوانند برای تقویت عضلات موثر باشند. در طول این مدت، مصرف داروهای مسکن نیز باید همچنان ادامه داشته باشد چرا که تا قبل از اثر تزریق بلوک عصبی ممکن است درد شما تشدید شود.
نکات زیر را حتما به خاطر بسپارید:
- باید حتما شخصی به عنوان همراه با شما باشد تا بتوانید به منزل برگردید.
- همیشه فهرستی از داروهای فعلی که برای شما تجویز میشوند را با خود داشته باشید.
- مصرف سایر داروها بعد از درمان میتواند طبق روال قبلی ادامه داشته باشد.
- در صورتی که احتمال بارداری شما وجود داشته باشد حتما پزشک را از قبل مطلع کنید.
- اگر قصد دارید تا دو هفته پس از دریافت تزریق به خارج از کشور سفر کنید یا پرواز کنید، این مسئله را به پزشک خود اطلاع دهید.
خطرات و عوارض جانبی درمان شانه یخ زده با تزریق بلوک عصبی
همانند سایر روشهای درمانی، در این روش نیز احتمال بروز عوارض جانبی وجود دارد. با این حال، عوارض جانبی احتمالی ناشی از این درمان خفیف و جزئی هستند و خطر آسیب کمی دارند. عوارض جانبی احتمالی این روش شامل موارد زیر است:
- ممکن است تا دو هفته بعد از عمل، درد شما بطور موقت افزایش یابد.
- ممکن است تا چند ساعت پس از تزریق، بی حسی یا ضعف خفیفی در دست یا بازوهای خود حس کنید. این مورد موقتی است و به مرور از بین خواهد رفت.
- در بیماران دیابتی، تزریق ترکیب شده با استروئید ممکن است به طور موقت باعث افزایش سطح قند خون شود.
- مانند هر تزریق دیگری، احتمال عفونت ناشی از آلوده بودن محل تزریق وجود دارد که احتمال بروز این امر با ضدعفونی و استریل کردن از بین می‌رود.
- ممکن است تا ۶ هفته بعد از تزریق زمان لازم باشد تا درد شما تسکین یابد. گاها در برخی از افراد این تزریق ممکن است اصلا موثر نبوده و اثری نکند.
- احتمال خونریزی یا کبودی بویژه در بیمارانی که داروی رقیق کننده خون مصرف میکنند وجود دارد.
- از آنجایی که این تزریق در قسمت فوقانی قفسه سینه انجام میشود، احتمال جزئی برای سوراخ شدن بافت ریه وجود دارد که در اینصورت موجب تجمع هوا در اطراف ریه‌ها میشود. این امر میتواند باعث درد و تنگی نفس شود. در اغلب موارد این درد شدید بوده و همراه با تنفس فرد، شدیدتر و تیزتر میشود. اگر چنین علائمی داشتید یا احساس تنگی نفس کردید فورا به پزشک مراجعه کنید چرا که احتمالا به درمان و بستری شدن در بیمارستان نیاز خواهید داشت.
- متاسفانه هیچ نوع تزریقی کاملا ایمن و بی خطر نیست. از اینرو، در تعداد معدودی از بیماران، خطر آسیب به بافتهای ناحیه تزریق و در موارد نادری، خطر افزایش دائمی درد شانه، و درد و کبودی محل تزریق وجود دارد.
سوالات متداول
آیا بلوک عصبی برای درمان شانه یخ زده نوعی جراحی محسوب می شود؟
بلوک عصبی یا تزریق مسدود سازی عصب، روشی است که مانع انتقال سیگنال درد از عصب به مغز میشود و این روش برای جلوگیری یا کنترل درد استفاده می شود. بلوک عصبی روشی غیر جراحی است که شامل تزریق دارو در اطراف یک عصب خاص یا دسته ای از اعصاب میشود.
چه مدت طول می کشد تا بلوک عصبی اثر کند؟
معمولا درد بیمار ظرف مدت یک ماه پس از عمل کاهش می‌یابد و این تسکین درد میتواند از ۶ ماه تا ۱ سال ماندگاری داشته باشد.
هر چند وقت یکبار می توان تزریق بلوک عصبی را برای درمان شانه یخ زده دریافت کرد؟
بسته به صلاح‌دید پزشک ارتوپد خود، میتوانید تزریق بلوک عصبی را بین ۳ الی ۶ مرتبه در طول یک دوره ۱۲ ماهه دریافت کنید. توجه داشته باشید که هرچه زودتر نسبت به دریافت این تزریق اقدام کنید، شانس موفقیت درمان شما بیشتر خواهد بود. این درمان بویژه زمانی که با سایر روشها مانند فیزیوتراپی ادغام شود، موثرتر خواهد بود.
آیا تزریق بلوک عصبی اعتیادآور است؟
از آنجایی که بلوک عصبی شامل تزریق داروهای افیونی نمی شود، منجر به وابستگی فرد نمی شود.
چه نوع دکتری تزریق بلوک عصبی را انجام میدهد؟
فیزیاتر (دکتر متخصص طب فیزیکی و توانبخشی)، رادیولوژیست، متخصص بیهوشی، متخصص مغز و اعصاب و جراح، پزشکانی هستند که میتوانند تزریق بلوک عصبی را انجام دهند.
چه مدت بعد از دریافت تزریق بلوک عصبی می توان رانندگی کرد؟
حداقل تا 24 ساعت پس از تزریق نمی توانید رانندگی کنید یا با ابزار کار کنید.
یخ‌زدگی شانه که نام دیگر آن چسبندگی کپسولی است وضعیتی است که با سفی و درد در مفصل شانه شناخته میشود. نشانه‌ها و علائم آن بتدریج آغاز میشود و به مورور زمان بدتر میشود و پس از یک تا سه سال برطرف میشود.
درمانی که برای آن در نظر گرفته میشود مشتمل بر مجموعه‌ای از حرکات و ورزشها، گاهی استفاده از کورتیکواستروئیدها و تزریق بی‌حس کننده‌ها در محل کپسول مفصل است. در درصد کمی از موارد جراحی آرتروسکوپیک برای از شل کردن کپسول مفصل انجام میشود تا بتواند آزادانه حرکت کند.
عود کردن خشکی شانه در همان شانه‌ای که قبلا مبتلا شده است امری غیر طبیعی است اما در بعضی افراد ممکن است پیشرفت کرده و شانه مقابل را هم درگیر کند.
آناتومی
شانه شما یک مفصل گلوله‌ای کاسه‌ای است که از سه استخوان تشکیل شده: استخوان بالای بازو (هیومروس)، استخوان کتف و ترقوه.
تیغه شانه (استخوان کتف) یک گودی کم عمق دارد که سر قسمت بالایی استخوان بازو درآن گودی قرار دارد. یک بافت اتصالی محکم که به آن کپسول شانه گفته میشود این مفصل را احاطه کرده ا ست.
برای کمک به راحتی حرکت شانه ، یک مایع شفاف، مفصل و کپسول شانه را لغزنده میکند.
علت خشکی و گرفتگی شانه و کتف چیست؟
استخوانها، رباطها و زردپی‌ها که تشکیل دهنده فصل شانه شما هستند، در کپسولی از بافت ارتباطی پوشیده شده‌اند. یخ‌زدگی شانه زمانی روی میدهد که این کپسول در اطراف مفصل ضخیم و سفت شود که نتیجه آن محدودیت در حرکت مفصل خواهد بود.
پزشکان به درستی نمی‌دانند چرا در بعضی افراد این مشکل وجود دارد اگرچه بیشتر در افرادی دیده شده که یا دیابت دارند یا دلایلی مانند شکستگی استخوان بازو یا عمل جراحی مجبورند برای مدت طولانی شانه‌های خود را بی‌حرکت نگه دارند.
علائم یخ‌زدگی مفصل شانه
یخ‌زدگی شانه به طور کلی به آهستگی و در سه مرحله پیشرفت میکند. هر مرحله ممکن است چند ماه طول بکشد.
– مرحل آغاز یخ زدن
هر حرکتی در شانه باعث ایجاد درد میشود و محدوده حرکت شانه‌ها شروع به محدود شدن میکند. مرحله یخ‌زدگی از شش هفته تا 9 ماه طول میکشد.
– مرحل پس از یخ‌زدگی
درد ممکن است شروع کم شدن کند. اگرچه شانه شما سفت‌تر میشود. در خلال 4 تا 6 ماه پس از یخ‌زدگی انجام فعالیت‌های روزانه ممکن است خیلی سخت باشد.
– مرحله ذوب شدن
محدوده حرکت شانه‌ها شروع به بهبود و بیشتر شدن میکند. در بعضی افراد در هنگام شب بدتر میشود، گاهی بی‌خواب نیز بوحود می‌آید. بازگشت کامل به توان، حرکت و شرایط عادی بین 6 ماه تا 2 سال به طول می‌انجامد.
عوامل خطر
عوامل مشخصی وجود دارند که خطر ابتلا به یخ‌زدگی شانه را افزایش میدهند.
سن و جنسیت
سنین 40 سال و بالاتر بخصوص زنان بیشتر در معرض یخ‌زدگی شانه قرار دارند.
بی حرکتی و کم تحرکی
افرادی که به مدت طولانه شانه‌شان بی‌حرکت یا کم حرکت است بیشتر در خطر یخ‌زدگی شانه قرار دارند. بی‌تحرکی ممکن است در اثر عواملی مختلفی به شرح ذیل بوجود بیاید:
– آسیب دیدگی عضلات شانه
– شکستگی بازو
– سکته
– بستر قرار گرفتن ناشی ازعمل جراحی
بیماریهای سیستمی
افرادی که بیماری مشخص دارند به نظر می‌رسد بیشتر در معرض یخ‌زدگی شانه قرار دارند. بیماری‌هایی که ممکن است خطر ابتلا به این مشکل را افزایش میدهند عبارتند از:
– دیابت
– پرکاری تیروئید
– کم کاری تیروئید
– بیماریهای قلبی عروقی
– سل
– پارکینسون
نحوه تشخیص کتف منجمد
تشخیص این عارضه به چند صورت انجام میشود که عبارت است از:
آزمایشات فیزیکی
پس از صحبت در مورد علائم و تاریخچه پزشکی، پزشک شما شانه شما را آزمایش میکند.
پزشک شما به دقت شانه شما را در همه جهت حرکت میدهد تا ببیند آیا در این حرکت‌ها محدودیت یا درد وجود دارد یا نه. محدوده حرکت شانه شما وقتی فرد دیگری آن را حرکت میدهد (محدوده حرکت غیرفعال) نامیده میشود. پزشک این محدوده را با محدوده حرکت شانه‌هایتان در زمانی که خودتان آنها را حرکت می‌دهید (محدوده حرکت فعال) مقایسه میکند. افرادی که دچار یخ‌زدگی شانه هستند در هر دو حالت فعال و غیرفعال دارای محدودیت در حرکت شانه هستند.
آزمایشات تصویری
دیگر آزمایشاتی که ممکن است به دکتر شما در یافتن علت اصلی سفتی و درد شانه کمک کند به شرح ذیل است:
– اشعه ایکس
ساختارهای فشرده مانند استخوان بطور دقیق در تصویر اشعه ایکس دیده میشوند. تصاویر اشعه ایکس ممکن است مشکلات دیگری از شانه را مانند آرتریت نشان دهد.
– ام آر آی و امواج مافوق صوت
این روشها تصاویر بهتری از مشکلات بافتهای نرم مانند پارگی عضلات شانه نشان میدهند.
درمان شانه منجمد و یخ زده
یخ‌زدگی شانه به مرور زمان بهتر میشود هر چند ممکن است تا 3 سال طول بکشد. بیش از 90 درصد بیماران با روشهای ساده درمانی و کنترل درد و بازتوانی حرکتی بهبود می‌یابند.
تمرکز روشهای درمانی بر کنترل درد و بازتوانی حرکتی و قدرتی از طریق فیزیوتراپی و دیگر روشها میباشد.
درمان طبیعی و سنتی گرفتگی شانه
روش هایی طبیعی و طب سنتی گاهاَ با استفاده از گیاهان دارویی می توانند در تسکین درد و درمان شانه منجمد مؤثر واقع شوند. چند مورد از این روش ها را در ادامه مشاهده خواهید نمود:
– از چسب آغشته به زردچوبه در محل یخ‌زدگی شانه بصورت 2 بار در روز استفاده کنید.
تمرینات کششی انجام دهید. این امر به افزایش توانایی حرکتی بازو کمک میکند.
– استفاده از پارچه گرم روی محل یخ‌زدگی شانه نیز یکی از روشهایی است که به نظر می‌رسد در درمان آن ماثر است.
– 2 تا 3 حبه سیر را در کمی روغن خردل بریزید و بجوشانید. بعد از خنک شدن بصورت 2 بار در روز از این روغن روی محل یخ‌زدگی شانه بمالید.
– ماساژ آرام با روغن نارگیل نیز مفید است.
– همیشه سعی کنید روغن‌های گیاهی به مقدار متوسط مصرف کنید. این امر به لغزنده شدن مفاصل کمک میکند.
– کمپرس گرم و سرد یا استفاده از پارچه گرم و سرد عملکرد خوبی دارد.
– یک دستمال پنبه‌ای را در آب گرم بخیسانید. سپس آن را به مدت 5 تا 10 دقیقه روی محل قرار دهید. این نیز ماثر است.
– مکمل‌های غذایی مانند زردچوبه و بوسولیا نقش مهمی در بهبود یخ‌زدگی شانه ایفا میکنند.
– روغن ماهی و گلوکوزامین نیز میتوانند در درمان یخ‌زدگی شانه مفید باشند.
– مصرف غذاهای غنی از کلسیم نیز توصیه میشود. این غذاها مشتمل بر حبوبات، سوپ جو، جوانه ها، سوپ جلبک دریایی میشوند. مصرف سبزیجات سبز نیز توصیه میشود.
اسپیرولینا یک منبع طبیعی از پروتئین، ویتامین و مواد معدنی است. بنابراین مصرف اسپیرولینا به همراه فلفل سیاه برای درمان یخ‌زدگی شانه مفید است.
فیزیوتراپی شانه‌ی منجمد
ورزشهای بخصوصی به بازتوانی حرکتی کمک میکنند. این ورزشها ممکن است تحت نظارت یک فیزیوتراپیست و یا در خانه انجام شود. درمان شامل تمرینات کششی یا تمرینات مربوط به محدوده حرکت شانه‌ها باشد. گاهی از گرم کردن شانه پیش از تمرینات کششی برای شل شدن عضلات شانه استفاده میشود. در زیر بعضی از تمریناتی را که ممکن است پیشنهاد شود مشاهده می‌کنید.
گردش به سمت بیرون – کشش غیرفعال
در میان یک درب بایستید و آرنج متصل به شانه مشکل دار خود را 90 درجه خم کنید تا به چهارچوب درب برسد. دست خود را در این محل نگه دارید و بدنتان را مانن شکل بچرخانید. در این حالات 30 ثانیه بمانید. حال از این حالت خارج شده دوباره تکرار کنید.
خوابیدن به حالات طاق باز و راحت
درحالیکه پاهایتان کشیده است روی کمر خود بخوابید. با دستی که شانه‌اش بدون مشکل متصل است دست مشکل دار را تا بالای سرتان بالا بیاورید تا زمانی که کشیدگی خفیفی را احساس کنید. در این حالت 15 ثانیه بمانید و بعد به آرامی به حالت اول دستها را پایین بیاورید. پس از اندکی استراحت دوباره حرکت را تکرار کنید.
کشیدگی عرضی دست
به آرامی یک بازو را در عرض سینه و زیر چانه تا آنجا که ممکن است بکشید. فقط تا حدی باشد که درد احساس نکنید. این وضعیت را 30 ثانیه حفظ کنید و سپس رها و مجددا تکرار کنید.
درمان دارویی
داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه مانند آسپرین، ایبوپروفن (ادویل، موترین و غیره) میتوانند درد و التهاب ناشی از یخ‌زدگی شانه را کاهش دهند. در بعضی موارد پزشک شما ممکن است نسخه‌ای حاوی داروی مسکن و ضد التهاب قوی تجویز کند.
تزریق
دو روش زیر نیز در کاهش درد شانه منجمد مؤثر اند:
– تزریق استروئید
تزریق کورتکواستروئید در مفصل شانه ممکن است به بهبود حرکت شانه کمک کند در مراحل ابتدایی
ورم مفصل
تزریق آب استریل شده در کپسول مفصل میتواند به کشیدگی بافت و درنتیجه آسان شدن حرکت مفصل، کمک کند.
طب سوزنی
طب سوزنی به این صورت است که سوزنهای فوق‌العاد ظریفی را در نقاط بخصوصی از بدن فرو میکنند. بطور کلی این سوزنها بین 15 تا 40 دقیقه در آن محل باقی می‌مانند.
در خلال این مدت ممکن است این سوزنها دستکاری شده یا حرکت داده شوند. به دلیل اینکه سوزنها به نازکی مو و انعطاف پذیرند و به آرامی در قسمت سطحی پوست وارد میشوند، اغلب درمان با طب سوزنی بدون درد است.
استفاده از محرک الکتریکی عصب (TENS)
دستگاه TENS جریانهای الکتریکی خیلی ضعیفی را به نقاط کلیدی در مسیر یک عصب وارد میکند. این جریانها که از طریق الکترودهایی که روی پوست شما چسبانده شده‌اند وارد میشوند، درد و آسیبی ندارند. مشخص نیست که TENS چگونه کار میکند اما چنین تصور میشود که ممکن است باعث آزاد شدن مولکولهای از بین برنده درد (اندورفین) یا بستن مسیر فیبرهایی که پالسهای درد را منتقل میکنند، میشود.
شاک ویو تراپی
برای درمان یخ‌زدگی شانه در افراد مبتلا به دیابت، روش ESWT نسبت به تزریق استروئد یا عمل جراحی ، پیشنهاد بهتری است.
در بیماران دیابتی استروئیدها اثر کوتاه مدت‌تری دارند و میتوانند به شکل معنی داری سطح گلوکز را بالا ببرند. بنابراین در این گروه خاص ترجیح داده میشود از استروئید و opt به عنوان درمان جایگزین استفاده نشود.
روشهای جراحی
اغلب کسانی که به یخ‌زدگی شانه مبتلا هستند بعد از 12 تا 18 ماه خودشان خوب میشوند. اما زمانی که علائم آن ماندگار شده است پزشک شما ممکن است این پیشنهادها را بدهد:
– دستکاری شانه
در این فرایند بی‌حس کننده‌هایی داده میشود که باعث از حال رفتن شما میشود در نتیجه دیگر دردی حس نمی‌کنید. در این حالت پزشک شانه شما را در جهات مختلف حرکت میدهد تا بافتهای سفت شده نرم و شل شوند.
– آرتروسکوپی
جراحی برای درمان یخ‌زدگی شانه به ندرت انجام میشود ولی اگر راه دیگر نبود مفید است. پزشک شما ممکن است برای پاک کردن بافتهای آسیب دیده و چسبنده از درون مفصل شانه شما ، پیشنهاد جراحی بدهد. برای انجام این جراحی معمولا پزشک وسیله‌ای را که یک لوله ی نورانی است ، از میان شکاف کوچکی در اطراف فصل شما وارد میکند. (آرتروسکوپ)
تفاوت بورسیت و یخ‌زدگی و گرفتگی شانه چیست؟
بورسیت نام التهاب دیگری در شانه است که علائم آن مانند یخ‌زدگی شانه است. به هر حال بورسیت به شانه محدود نمی‌شود و ممکن است حفره‌های پر از مایع (بورسیا) بین استخوانها، زردپی‌ها و مفاصل را نیز درگیر کند. بورسیا در حالت طبیعی مانند یک بالشتک عمل کرده، ضربه و شوک به استخوانها را جذب میکند اما گاهی ممکن است دچار التهاب شده ، دردناک شوند خصوصا در مفاصل شانه‌ها ، زانوها، آرنجها و لگن (مفصل رانها).
افراد مسنی که به آرتریت روماتوئید، نقرس و دیابت مبتلا هستند، درظاهر به نظر می‌رسد که بورسیت دارند. پیشرفت بورسیت به سمت مفاصلی که حرکات تکراری بدن را به وفور انجام میدهند بسیارشایع است و شانه‌ها از این نوع مفاصل هستند. شانه‌ها یکی از بخشهای پراستفاده بدن می‌باشند و وقتی آسیب دیده و ملتهب میشوند بسیار حساسند.
پیشگیری
یکی از دلایل شایع بروز یخ‌زدگی شانه بی‌حرکتی است که ممکن است در خلال دوران بازتوانی ناشی از آسیبهای شانه، شکستگی دست یا سکته ایجاد شود. اگر شما دچار آسیب دیدگی هستید که به واسطه آن حرکت دادن شانه برایتان مشکل است، با پزشک خود در مورد ورزشهایی که میتواند مفصل شانه‌تان در آن حالت انجام دهد صحبت کنید.
بیماری شانه یخ زده (Frozen SHoulder) که به شانه منجمد یا کپسولیت چسبنده شانه نیز معروف است. وضعیتی است که بر مفصل شانه شما اثر میگذارد. افرادی که دچار یخ زدگی شانه هستند، اغلب دچار درد شانه ، سفتی و کاهش دامنه حرکت هستند. در فعالیت های روزمره مثل پوشیدن لباس یا برداشتن وسایل از کمد میتوانند دچار مشکل شوند.
در این افراد بتدریج درد در مفصل شانه آغاز میشود و شانه و گردن دچار خشکی میشود.بطوریکه دست به سختی حرکت میکند و محدوده بالا آوردن و چرخش دست کاهش پیدا میکند و تحرک دست همراه با درد است.
فروزن شولدر زمانی اتفاق می افتد که کپسول شانه ای ضخیم شود. با افزایش ضخامت این کپسول، که در واقع مهم ترین حمایت کننده ی مفصل شانه است، طبیعی است که میزان حرکت مفصل از حالت نرمال کمتر می شود.
در ادمه علل و علائم بیماری را بیان میکنیم. و به شرح انواع روش های درمانی پزشکی و درمان های گیاهی شانه یخ زده که بتوان در خانه انجام داد میپردازیم.
فیلم مقایسه بین وضعیت حرکتی یک شانه سالم و شانه یخ زده
علت شانه یخ زده
علت اصلی یخ زدگی شانه کاملا مشخص نیست. اما عواملی که بیشترین تاثیر را در ایجاد این بیماری دارند به شرح زیر است:
شانه یخی حدودا در بین ۲ درصد از مردم رخ میدهد و بیشتر در افراد ۴۰ تا ۶۰ سال شایع است. اما این بیماری در هر سنی ممکن است رخ دهد.
جنسیت: شانه یخ زده در بین خانم ها بیش از آقایان دیده می شود. کارشناسان تصور میکنند این امر ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی مانند یائسگی باشد.
بی تحرکی: بی تحرکی خود عامل خشکی بسیاری از مفاصل است. در مفصل شانه هم زمانی که فرد به دلایلی همچون انجام اعمال جراحی و یا پس از شکستگی استخوان بازو باید برای مدت زمانی نسبتا طولانی، بازوی خود را در یک راستا ثابت نگه دارد ریسک فاکتوری برای به وجود آمدن شانه یخ زده اتفاق می افتد. این حالت ممکن است در افراد دچار سکته مغزی و یا آسیب روتاتور کاف هم رخ دهد.
دیابت: مبتلایان به دیابت بین ۱۰ تا ۲۰ درصد بیشتر از افراد دیگر دچار شانه منجمد میشوند. دلیل کاملا روشنی وجود ندارد، اما محققان گمان میکنند که با اتصال گلوکز(قند) به پروتئین های کلاژن که بطور طبیعی در کپسول مفصل شانه وجود دارد باعث سفتی آن میشود.
سایر بیماریها و شرایطی که احتمال ابتلا به شانه منجمد را افزایش میدهند عبارتند از:
- افسردگی
- جراحی باز قلب
- بیماری های قلبی و عروقی
- بیماری پارکینسون
- مشکلات تیروئید(کم کاری یا پرکاری تیروئید)
- بیماری های ریه
- سرطان پستان
علائم و مراحل پیشرفت بیماری یخ زدگی شانه
- درد: این درد در شانه و گاهی اوقات در بازو احساس می شود. درد به تدریج شروع می شود و با حرکت شانه شدت می یابد.
- سفتی شانه: در سفت شدن کپسول مفصل شانه، کاهش چشمگیری در دامنه حرکت شانه رخ می دهد.افرادی که دچار شانه یخ زده میشوند بطور معمول با حرکت بازو درد احساس میکنند، بنابراین سعی می کنند زیاد دست را حرکت ندهند. اما پرهیز از حرکت بازو می تواند منجر به سفتی بیشتر شود.
- مشکل خوابیدن: برای افرادی که دچار فروزن شولدر شده اند خوابیدن به سمتی که آسیب دیده است با ناراحتی و درد همراه است.
مراحل ایجاد شانه یخ رده
علائم ذکر شده با ۳ مرحله اصلی همراه است:
- شروع انجماد: در این مرحله که مرحله ی انجماد مفصل نیز نامیده می شود، درد مفصل شانه آغاز می شود. در واقع با حرکت دادن مفصل، درد نسبتا شدیدی ایجاد خواهد شد. گفته می شود شب هنگام درد با شدت بیشتر ایجاد می شود. این درد رفته رفته ممکن است پیشرفت کند و 6 ماه یا حتی تا 9 ماه فرد را آزار دهد.
- انجماد: در این برهه میزان سفتی مفصل و چسبندگی کپسول مفصلی افزایش می یابد. به همین دلیل است که حرکت دادن مفصل بسیار دشوار خواهد شد. شدیدترین علائم شانه منجمد را در این مرحله شاهد خواهیم بود. البته شایان ذکر است که شاید درد کمتری را حس کنید. ممکن است یک سال کامل شانه شما در این مرحله درگیر باشد.
- ذوب شدن: در این مرحله گویا یخ زدگی شانه در حال ذوب شدن است. کم کم دامنه حرکتی مفصل شانه بیشتر می شود و فرد فعالیت های روزانه را راحت تر انجام می دهد.
درمان شانه یخ زده
برای انجام درمان، بهتر است مرحله ی عارضه شانه یخ زده را تشخیص دهیم. چرا که درمان های مناسب هر مرحله تفاوت هایی با دیگر مراحل دارند. پس لازم است که ابتدا مرحله ی عارضه را بفهمیم تا بتوانیم سریعتر و قطعی تر درمان را شروع کنیم.
شانه منجمد (کپسولیت شانه) معمولا با گذشت زمان، با یا بدون درمان بهبود می یابد، اما درمان می تواند به کاهش شدت درد و علائم دیگر کمک کند و روند بهبودی را تسریع می کند.
درمان های غیر جراحی
چندین گزینه درمانی غیر جراحی برای شانه منجمد وجود دارد. که عبارتند:
- قرص های ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن ، ناپروکسن و آسپیرین می توانند به کاهش تورم و درد کمک کنند.
درمان از طریق تزریق در شانه
تزریق در مفصل شانه از جمله مواردی هستند که پزشکان با تزریق آن به درون کپسول، به زیاد شدن میزان تحرک مفصل کمک شایانی می نمایند.
- تزریق کورتیکواستروئیدها: داروهای قوی ضد التهاب هستند که تورم و التهاب را کاهش میدهند.
- اوزون تراپی: تاثیر اوزون تراپی در درمان شانه یخی فوق العاده است و هدف از این روش نه تنها تسکین درد بلکه درمان کامل بیماری میباشد.پیشنهاد میکنیم برای آشنایی بیشتر به مطلب اوزون تراپی شانه مراجعه کنید.
- ارتوکین: استفاده از ارتوکین تراپی شانه بدلیل وجود فاکتورهای رشد سلولی باعث ترمیم و بازسازی بافت های آسیب دیده خواهد شد.
برای اطلاعات بیشتر به مطلب ارتوکین تراپی شانه مراجعه کنید.
اگر درمان غیر جراحی بی اثر باشد و علائم همچنان ماندگار باشد ، گزینه های دیگری برای انجام وجود دارد.
- آرتروسکوپی شانه: روشی است که با برش های در شانه بافت غیرعادی و چسبنده در کپسول مفصل شانه بریده می شود. این روش برای افزایش دامنه حرکت شانه و حرکت شانه طراحی شده است. بعد از عمل ، بیماران معمولا برای دو هفته اول بعد از عمل نیاز به درمان روزانه دارند و برای جلوگیری از ایجاد چسبندگی ، تمریناتی را در خانه انجام می دهند. توصیه می شود این تمرینات را به مدت 12 ماه پس از عمل ادامه دهید.
- دستکاری شانه با بیحسی: در حالی که بیمار در حالت بیهوشی قرار دارد ، پزشک شانه آسیب دیده را به چند جهت حرکت می دهد. اینکار باعث رها شدن بافت سفت شده در کپسول مفصل شانه میشود.
فیزیوتراپی شانه منجمد
انجام فیزیوتراپی از راه های موثر در درمان شانه یخ زده می باشد. مراجعه به کلینیک های فیزیوتراپی در تمام مراحل به ویژه مرحله ی دوم و سوم این عارضه، می تواند نقش مثبتی در کسب دامنه حرکتی طبیعی شانه داشته باشد.
در مرحله ی اول فیزیوتراپیست ها می توانند با استفاده از دستگاه ها عضلات درگیر را آزاد کنند و در واقع باعث کاهش درد در آن ها و کاستن از علائم شانه یخ زده است. در این مرحله، علاوه بر کاستن از علائم، پیشگیری از حادتر شدن عارضه جزو مهم ترین اهداف تمام کادر درمانی است. در مرحله ی منجمد شدن شانه، فیزیوتراپ ها تکنیک های مخصوصی را بکار می برند تا در کنار کشش عضلات، فرد حرکت هم داشته باشد. به این روش، تکنیک MWM می گویند.
حتی اگر در دو مرحله ی اول یخ زدگی شانه، از درمان فیزیوتراپی استفاده نکرده اید، در مرحله ی آخر حتما از تمرینات فیزیوتراپی استفاده کنید. چرا که انجام تمرینات فیزیوتراپی در مرحله ی آخر می تواند به برگشت زودتر دامنه حرکتی طبیعی مفصل بسیار موثر باشد. الکتروتراپی و ماساژ درمانی شیوه های دیگر مورد استفاده در فیزیوتراپی است. البته تاثیر فیزیوتراپی و زمان شروع آن به وجود زخم ها مرتبط می باشد. چرا که با وجود زخم، امکان انجام تمرینات فیزیوتراپی وجود ندارد.
طب سوزنی شانه
طبق مطالعات انجام شده بر روی بیمارانی که از شانه یخ زده رنج می بردند، طب سوزنی را برای بهبود یافتن علائم یخ زدگی شانه بسیار موثر می دانند. در این تحقیق های انجام شده، سوزن ها بر نقاط مختلفی از شانه قرار گرفتند که نتیجه ی آن کاستن درد ناشی از یخ زدگی شانه بود. در طی این آزمایش ها و بررسی ها پزشکان به این نکته دست یافتند که سوزن هایی که توسط متخصصین بر روی شانه قرار می گیرند، خواص ضد التهابی هم دارند.
بنابراین در نهایت زمانی که درد و التهاب مفصل کاهش یابد، امکان افزایش دامنه حرکتی مفصل شانه هم فراهم می شود و فرد می تواند رفته رفته به وضعیت عادی خود برگردد. طب سوزنی حتی پس از انجام عمل جراحی شانه منجمد هم از جمله درمان های مورد تجویز پزشکان برای بهبودی و بازگشت مفصل به حالت اولیه می باشد.
درمان گیاهی یخ زدگی شانه
استفاده از برخی گیاهان می تواند به درمان شانه یخ زده کمک نماید. قرار دادن چند حبه کوچک سیر درون روغن خردل و سپس جوشاندن آن به شما یک ماده ای را می دهد که می تواند پس از ماساژ دادن بر روی بخش دردناک شانه، اثرات خوبی را بر جای بگذارد. البته روغن جوشیده شده باید کمی سرد شود و سپس مورد استفاده قرار بگیرد.
سبزیجات در سبد غذایی فرد می تواند موثر واقع شود. حتی ادویه هایی که حاصل از بخش های مختلف گیاهان هستند، نقش درمانی هم می توانند داشته باشند. زردچوبه و فلفل سیاه از جمله این ادویه ها هستند. در این حوزه داروهایی در چین با گیاهان ساخته می شود که می تواند در کم کردن عوارض این اختلال موثر واقع شوند.